Ο Σεπτέμβριος είναι μήνας προσαρμογής τόσο για τα παιδιά όσο και για τους ενήλικες. Τα παιδιά αφήνουν πίσω τους τις ημέρες ανεμελιάς και χαλάρωσης και τώρα θα πρέπει να ανταποκριθούν στις ανάγκες και τις απαιτήσεις της νέας σχολικής χρονιάς.
Για κάποια παιδιά, η επιστροφή στο σχολείο αποτελεί μία πολύ ευχάριστη στιγμή ενώ για κάποια άλλα η προσαρμογή είναι αρκετά δύσκολη. Σε κάθε περίπτωση, όσο καλύτερα προετοιμάσεις το παιδί σου για τη σημαντική αυτή αλλαγή στην καθημερινότητά του, τόσο πιο εύκολα και θετικά θα την δεχτεί. Ακολουθώντας τις παρακάτω συμβουλές, η μετάβαση στο σχολείο θα είναι ευκολότερη.
Η διαδικασία προσαρμογής πρέπει να αρχίζει έγκαιρα
Για να μπορέσεις να κάνεις τη μετάβαση του παιδιού από το καλοκαίρι στο φθινόπωρο ευκολότερη θα πρέπει να το επαναφέρεις σταδιακά στο νέο πρόγραμμα: Φρόντισε να ξεκινήσεις την επαναφορά στη σχολική καθημερινότητα τουλάχιστον μία ή δύο εβδομάδες νωρίτερα, αναλογικά πάντα με την ηλικία του παιδιού. Αυτό θα βοηθήσει το παιδί να έχει μια σταδιακή προσαρμογή στους ρυθμούς του σχολείου.
Δημιούργησε ένα καθημερινό πρόγραμμα
Το καλοκαίρι, ο ελεύθερος χρόνος αυξάνεται και έτσι πριν την έναρξη των μαθημάτων, θα πρέπει να μειωθούν οι ώρες που το παιδί περνάει στον υπολογιστή, την κονσόλα για videogames, το tablet και την τηλεόραση. Φυσικά, αυτά δεν μπορούν να «κοπούν μαχαίρι», αλλά με σωστή εξήγηση μπορείς ρυθμίσεις το χρόνο που ξοδεύει εκεί το παιδί σου. Μείωσε σταδιακά τις ώρες παιχνιδιού αλλά φρόντισε το παιδί να έχει πάντα κάποιες ώρες ελεύθερες για παιχνίδι και ξεκούραση.
Στα κανονικά τους επίπεδα πρέπει να επανέλθουν σταδιακά και οι ώρες κατάκλισης και ξυπνήματος. Κακά τα ψέματα, κατά τη διάρκεια του καλοκαιριού, τόσο τα παιδιά όσο και οι ενήλικες του σπιτιού είναι πιο χαλαροί όσον αφορά στη τήρηση του ωραρίου ύπνου. Κι αφού ξυπνητήρι δεν υφίσταται, ειδικά τα παιδιά, συνηθίζουν να κοιμούνται και να ξυπνούν όποια ώρα θελήσουν. Σε περίπτωση που η ώρα που κοιμάται το παιδί έχει μεταφερθεί αρκετά πιο αργά, καλό είναι μία έως δύο εβδομάδες πριν από την έναρξη της σχολικής χρονιάς, να προσαρμόσεις το ωράριο ύπνου του παιδιού ώστε να αρχίζει να συνηθίζει τη βραδινή και την πρωινή ρουτίνα. Για να κάνεις τη μετάβαση στο νέο αυτό ωράριο λίγο πιο εύκολη για το παιδί, προσπάθησε από τώρα να το ξυπνάς λίγο πιο νωρίς κάθε πρωί και να το κοιμίζεις λίγο πιο νωρίς το βράδυ. Έτσι, όταν θα πρέπει να ξυπνήσει για να πάει στο σχολείο, αλλά και να εντάξει τη μελέτη στην καθημερινότητά του, όλα θα είναι πιο εύκολα.
Μην ξεχνάς το σωστό πρωινό
Ο πιο σημαντικός λόγος για να ξυπνάει το παιδί στην ώρα του είναι για να μπορεί να τρώει σωστά το πρωινό του. Εάν στις καλοκαιρινές διακοπές έτρωγε για πρωινό ό,τι ήθελε, όποτε το ήθελε, ήρθε η ώρα να (επανα)ρυθμίσεις σωστά τις διατροφικές του συνήθειες. Ο πρώτος και πολύ ουσιαστικός λόγος που το παιδί δεν πρέπει να τρώει «πρόχειρο» πρωινό έχει να κάνει με την ώρα που είναι νηστικό το στομάχι του – δηλαδή όλη τη νύχτα. Για τις πρώτες κιόλας δραστηριότητες ο οργανισμός του χρειάζεται επείγουσα μορφή ενέργειας που θα την βρει από τους υδατάνθρακες. Είναι προτιμότερο δε, να επιλέξεις σύνθετους υδατάνθρακες για παράδειγμα από αμυλούχα τρόφιμα όπως τα δημητριακά πρωινού ολικής άλεσης ή το ψωμί ή κάποιο κουλούρι ολικής άλεσης. Αυτά τα τρόφιμα κατά την πέψη τους, διασπώνται σε γλυκόζη στο αίμα και τροφοδοτούν σταδιακά και διαρκώς μέχρι το επόμενο γεύμα του, τον εγκέφαλο με ενέργεια. Με αυτόν τον τρόπο θα μπορέσει να ανταποκριθεί στις εργασίες του στην τάξη και θα παραμείνει συγκεντρωμένο στη διάρκεια των μαθημάτων.
Μπορεί η επίδοση στο σχολείο να απασχολεί τους γονείς πιο άμεσα, αλλά δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι το παιδί είναι ακόμη στην ανάπτυξη, μέρος της οποίας είναι και οι εγκεφαλικές και γνωσιακές λειτουργίες, οι δεξιότητες και οι ικανότητες του ατόμου. Πρακτικά αυτό σημαίνει ότι είναι καλό για όλες τις δραστηριότητές του, το παιδί να λαμβάνει τις απαραίτητες θερμίδες αλλά και τα θρεπτικά συστατικά από το ξεκίνημα της ημέρας. Εκτός από τα ημερήσια οφέλη, το να μην παραλείπει το παιδί το πρωινό του, είναι σημαντικό και για την ρύθμιση ενός «εσωτερικού ρολογιού» ή αλλιώς προγραμματισμού των ορμονών και λειτουργιών του οργανισμού.
Σχολικός εξοπλισμός
Ένας τρόπος για να μπει για τα καλά το παιδί σου σε σχολική διάθεση είναι να πάτε μαζί για ψώνια που αφορούν το σχολείο ή το φροντιστήριο. Μία καινούργια σχολική τσάντα, τετράδια μολύβια και στυλό ή ακόμα και μία μοντέρνα μολυβοθήκη θα είναι το κίνητρο για να περιμένει την πρώτη μέρα του σχολείου με αγωνία και καλή διάθεση. Εάν πρόκειται για μεγαλύτερο μαθητή, ίσως χρειαστεί laptop ή επιτραπέζιο υπολογιστή, που σημαίνει ότι θα χρειαστεί να κάνεις και μια έρευνα αγοράς, ώστε να πάρεις υπολογιστή που θα καλύψει πραγματικά τις ανάγκες του παιδιού. Σε περίπτωση που έχεις ήδη φροντίσει για την αγορά νέων σχολικών ειδών, μπορείτε να πάτε μαζί για να διαλέξει μόνο του και μερικά εξωσχολικά βιβλία. Με αυτόν τον τρόπο θα του δώσεις να καταλάβει ότι οι καλοκαιρινές διακοπές έχουν τελειώσει και πως, από εδώ και πέρα, τα βιβλία πρέπει να γίνουν οι καλύτεροί του φίλοι.
Επίσης, η αγορά νέων ρούχων για το σχολείο θα βοηθήσει ακόμη περισσότερο στην εξοικείωσή του με τη νέα καθημερινότητα. Μπορείς να συνδυάσεις τις νέες αγορές με μία οικογενειακή έξοδο για φαγητό κατά την οποία θα αποχαιρετίσετε όλοι μαζί το καλοκαίρι και θα μιλήσετε για τη νέα σχολική χρονιά.
Βιβλίο δεν είναι μόνο το σχολικό
Η συστηματική ενασχόληση με το διάβασμα λίγο πριν το ξεκίνημα της νέας σχολικής χρονιάς θα βοηθήσει πολύ στη σωστή και γρήγορη προσαρμογή του παιδιού στους ρυθμούς του σχολείου. Επισκεφτείτε μαζί την τοπική βιβλιοθήκη και βρείτε χρόνο να διαβάσετε μαζί νουβέλες, μυθιστορήματα, διηγήματα, ή άλλου είδους βιβλία, δίνοντάς του την επιλογή να επιλέξει το θέμα ανάλογα με τα ενδιαφέροντα και την ηλικία του. Έτσι, θα μπορέσει να προετοιμαστεί με ευχάριστο και δημιουργικό τρόπο για τις προκλήσεις της νέας σχολικής χρονιάς.
Νέα εξωσχολική δραστηριότητα
Μαζί με τη νέα σχολική χρονιά δώσε στο παιδί σου την ευκαιρία να επιλέξει μία εξωσχολική δραστηριότητα, όπως π.χ. ζωγραφική, ποδόσφαιρο, μπάσκετ, κολύμβηση κ.λπ. Τέτοιου είδους δραστηριότητες συμβάλουν σημαντικά τόσο στη σωματική υγεία του παιδιού όσο και στην κοινωνικοποίησή του, αφού θα έρχεται καθημερινά σε επαφή με άλλα παιδιά κάνοντας ταυτόχρονα κάτι που του αρέσει, ενώ εσύ θα μπορείς να απολαμβάνεις λίγες ώρες χαλάρωσης μέσα την ημέρα. Βέβαια, εάν το πρόγραμμα του παιδιού είναι ήδη αρκετά φορτωμένο, με φροντιστήρια ή άλλες δραστηριότητες, δεν χρειάζονται υπερβολές. Το παιδί πρέπει να κάνει πράγματα που το ευχαριστούν πραγματικά, ενώ σε καμία περίπτωση δεν πρέπει να αμελήσεις την ανάγκη του για ελεύθερο χρόνο και παιχνίδι με τους φίλους του.
Διαμόρφωσε κατάλληλα το χώρο του
Τακτοποίησε το χώρο του γραφείου επαναφέροντας τα σχολικά είδη σε πρώτο πλάνο. Είναι καλό σιγά-σιγά το παιδί να μπαίνει σε σχολική διάθεση και το ξεκίνημα να γίνεται από το χώρο του στο σπίτι. Αυτός ο χώρος θα πρέπει να βρίσκεται σε ένα δωμάτιο όπου το παιδί μπορεί να απομονωθεί και να συγκεντρωθεί, όπως είναι το υπνοδωμάτιό του. Εάν το παιδί διαβάζει σε μέρος του σπιτιού, όπως η κουζίνα ή το σαλόνι, όπου βλέπει άλλα μέλη της οικογένειας να πηγαινοέρχονται ή να βλέπουν τηλεόραση, του αποσπάται εύκολα η προσοχή και άρα δεν πρόκειται να διαβάσει σωστά ή καθόλου.
Ένα απλό γραφείο ή ακόμα κι ένα άνετο τραπέζι είναι ό,τι χρειάζεται ένας μαθητής του δημοτικού. Μόνο φρόντισε να είναι αρκετά ευρύχωρο ώστε να χωράει τα τετράδια, βιβλία, μολύβια και ό,τι άλλο χρησιμοποιεί το παιδί όταν μελετάει. Εάν ο χώρος που διαθέτεις είναι μικρός, μία καλή λύση είναι να χρησιμοποιήσεις πτυσσόμενο τραπέζι το οποίο, όταν το παιδί τελειώνει το διάβασμα, αναδιπλώνεται και εξοικονομεί χώρο. Απαραίτητα είναι και μία ανατομική καρέκλα γραφείου που θα στηρίζει καλά την σπονδυλική του στήλη, ένα καλό επιτραπέζιο φωτιστικό και μια ραφιέρα στην οποία θα μπορεί να τοποθετεί τα βιβλία και άλλα αγαπημένα του αντικείμενα. Τέλος, εάν το υπνοδωμάτιο μοιράζονται δύο παιδιά, προτίμησε να χωρίσεις τα γραφεία τους με τέτοιο τρόπο, ώστε να είναι όσο γίνεται πιο απομονωμένα όταν μελετάνε (οι λόγοι ευνόητοι).
Ψυχολογική προετοιμασία
Οι υλικές προετοιμασίες, η προμήθεια σχολικής τσάντας, βιβλίων, οι εγγραφές και άλλες διευθετήσεις είναι απαραίτητες, ωστόσο δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι η προετοιμασία για επιστροφή στο σχολείο για τα παιδιά όλων των ηλικιών, δεν είναι μόνο υλική αλλά και ψυχολογική. Συζήτησε με το παιδί σου σχετικά με το επερχόμενο σχολικό έτος, ώστε να διευκολύνεις την οποιαδήποτε ανησυχία του. Πρόσφερέ του τη δυνατότητα να μιλήσει για τα συναισθήματά του, τους πιθανούς φόβους του και τις ανησυχίες που μπορεί να έχει. Είναι, επίσης, μια ευκαιρία να του τονίσεις τις θετικές απολαβές από την επιστροφή του στο σχολείο όπως είναι η συνάντηση του με τους συμμαθητές του, οι νέες δραστηριότητες που θα αναλάβει ή τον ενθουσιασμό που θα νιώσει όταν συναντήσει τους φίλους του κ.ά.
Εάν το παιδί πρόκειται να πάει πρώτη φορά παιδικό σταθμό ή νηπιαγωγείο ή στο δημοτικό, μπορείς να του μιλήσεις για τα θετικά που έχει το σχολείο, προσπαθώντας πάντα να κρατήσεις μια θετική στάση την οποία και θα μεταδώσεις στο παιδί μέσα από τη συζήτηση μαζί του. Για παράδειγμα, μπορείς να του πεις ότι θα πάει να γνωρίσει νέους φίλους, θα μάθει καινούργια πράγματα κ.λπ. Γενικά, θα πρέπει να κάνεις το παιδί να αισθανθεί ασφαλές, προσπαθώντας να του λύσεις οποιαδήποτε απορία έχει για αυτή τη νέα εμπειρία στη ζωή του.
