Ο κλιματισμός στο αυτοκίνητο είναι ένας πολύ σημαντικός παράγοντας για την άνεση και την ασφάλεια των επιβατών, ειδικά όταν η θερμοκρασία φτάνει στο κόκκινο κατά τη διάρκεια του καλοκαιριού. Η διατήρηση της κατάστασης θερμικής άνεσης στο εσωτερικό του αυτοκινήτου παίζει σημαντικό ρόλο στην ικανότητα αντίδρασης του οδηγού σε μια κρίσιμη στιγμή, καθώς η υψηλή θερμοκρασία επιφέρει αίσθημα εξάντλησης, δυσφορίας, ακόμα και κεφαλαλγίες, και ένας εξαντλημένος από τη ζέστη οδηγός δεν έχει σωστή οδηγική συμπεριφορά. Όλα σχεδόν τα σύγχρονα αυτοκίνητα φέρουν στον βασικό τους εξοπλισμό κλιματισμό καθώς θεωρείται… εξοπλισμός ασφαλείας.
Σε παλαιότερα αυτοκίνητα το σύστημα κλιματισμού είναι απλό και οι ρυθμίσεις έντασης ανεμιστήρα, θερμοκρασίας κ.λπ., γίνονται με τους διακόπτες του καλοριφέρ. Τα τελευταία χρόνια, ωστόσο, οι κατασκευαστές αυτοκινήτων προσφέρουν τις καλύτερες τεχνολογίες κλιματισμού, όπως ο αυτόματος κλιματισμός, στον οποίο μπορούμε να ρυθμίσουμε μία επιθυμητή θερμοκρασία και το σύστημα να λειτουργήσει ανάλογα, ώστε να τη διατηρήσει σταθερή. Πέρα, όμως, από την τεχνολογία που χρησιμοποιεί το κλιματιστικό μας, για να λειτουργεί σωστά, αλλά και για να γίνεται ορθή χρήση, πρέπει να ακολουθούνται κάποιοι κανόνες, τους οποίους και αναλύουμε παρακάτω.
Σωστή συντήρηση για υγεία, οικονομία και απόδοση
Όπως με τα οικιακά κλιματιστικά, είναι κομβικής σημασίας η συντήρηση του κλιματιστικού στο αυτοκίνητο. Ένα σωστά συντηρημένο σύστημα κλιματισμού εκτός των άλλων φιλτράρει αποτελεσματικά τη σκόνη και τα μικροσωματίδια ώστε ο αέρας στο εσωτερικό του αυτοκινήτου να είναι καθαρός. Γι’ αυτό λοιπόν, τουλάχιστον μια φορά το χρόνο, θα πρέπει να γίνεται προαιρετικός έλεγχος από εξειδικευμένο τεχνικό. Ο τεχνικός θα ελέγξει, επίσης, την καλή λειτουργία του συστήματος και θα εντοπίσει τυχόν δυσλειτουργίες του συμπιεστή και άλλων σημαντικών υποσυστημάτων. Έτσι, γλιτώνουμε χρήμα και χρόνο, συμβάλουμε στην προστασία του περιβάλλοντος, ενώ ταυτόχρονα απολαμβάνουμε περισσότερο το κλιματιστικό όταν το χρειαζόμαστε πραγματικά.
Φίλτρο καμπίνας
Το φίλτρο παίζει σημαντικό ρόλο στην καθαρή ατμόσφαιρα της καμπίνας. Για το λόγο αυτό θα πρέπει να το αντικαθιστούμε όποτε ορίζει ο κατασκευαστής, εκτός και αν παρατηρηθούν κάποιες δυσάρεστες οσμές, επομένως μπορεί να γίνει και νωρίτερα. Σε περίπτωση που το φίλτρο δεν αντικατασταθεί την περίοδο που πρέπει, μπορεί να έχει ως αποτέλεσμα το θάμπωμα του παρμπρίζ και των υπόλοιπων κρυστάλλων, δυσφορία και κούραση των επιβατών, άσχημη μυρωδιά αλλά και δυσλειτουργία του κλιματιστικού. Η δυσλειτουργία αυτή οφείλεται στο ότι ο αέρας δυσκολεύεται να περάσει μέσα από το μπλοκαρισμένο από τους ρύπους φίλτρο, με αποτέλεσμα να δυσκολεύεται το σύστημα με τη λειτουργία του, προκαλώντας του κάποια βλάβη, ενώ επίσης θα αυξηθεί και η κατανάλωση του κινητήρα.
Ορισμένες εταιρείες προσφέρουν φίλτρα καμπίνας ενεργού άνθρακα, τα οποία έχουν τη δυνατότητα να προστατεύουν από τις πλέον καταστροφικές ουσίες, όπως επικίνδυνα αέρια καθώς και άσχημες οσμές καυσαερίων. Το κόστος των φίλτρων αυτής της κατηγορίας είναι ελαφρώς αυξημένο σε σχέση με τα απλά, αλλά η λειτουργία τους είναι αρκετά αποτελεσματική, χωρίς όμως αυτό να σημαίνει ότι τα συνηθισμένα φίλτρα καμπίνας δεν έχουν την απαραίτητη απόδοση στην κατακράτηση των ουσιών. Επίσης, καλό είναι να χρησιμοποιούμε τον κλιματισμό τουλάχιστον μια φορά το μήνα κατά τη διάρκεια του χειμώνα για να κυκλοφορήσει στο κύκλωμα το ψυκτικό μέσο, ώστε να μην αναπτυχθούν βακτήρια.
Αεραγωγοί κλιματισμού – Καθαρισμός
Ένα αρκετά συνηθισμένο φαινόμενο το οποίο παρατηρείται συχνότερα σε οχήματα καπνιστών, είναι η αποβολή δυσάρεστης μυρωδιάς από τους αεραγωγούς του αυτοκινήτου κατά τη διάρκεια χρήσης του κλιματιστικού. Αυτό οφείλεται κυρίως σε μύκητες που έχουν δημιουργηθεί. Έτσι, κατά καιρούς πρέπει να καθαρίζονται. Για να γίνει αυτό μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε ειδικά σπρέι αφρού που υπάρχουν στο εμπόριο, τα οποία απολυμαίνουν και καθαρίζουν τους αεραγωγούς. Τα ειδικά αυτά σπρέι είναι εφοδιασμένα με ένα ειδικό σωληνάκι για να μπορούμε να ψεκάσουμε ανάμεσα στις γρίλιες του ταμπλό, όπου ο αφρός περνάει στο εσωτερικό, διογκώνεται και καλύπτει όλο τον αεραγωγό κλιματισμού – γι’ αυτό και δεν χρειάζεται να ψεκάσουμε μεγάλη ποσότητα, ένα μικρό ψέκασμα σε κάθε αεραγωγό είναι αρκετό. Αφού το αφήσουμε να δράσει για μερικά λεπτά, ανοίγουμε το κλιματιστικό να λειτουργήσει για τουλάχιστον 10-15 λεπτά. Με αυτό τον τρόπο θα έχουμε καθαρίσει και απολυμάνει τους αεραγωγούς.
Ενδείξεις ότι «κάτι» δεν λειτουργεί σωστά
Η τακτική συντήρηση του κλιματιστικού είναι η καλύτερη πρόληψη, ωστόσο υπάρχει πάντα το ενδεχόμενο να παρουσιαστεί κάποιο πρόβλημα. «Διαβάζοντας» όμως τις ενδείξεις μπορούμε να προλάβουμε τα χειρότερα, και να μην χρειαστεί να πληρώσουμε πολλά χρήματα για την αποκατάσταση της ζημιάς.
Παράξενοι θόρυβοι
Εάν το κλιματιστικό αρχίσει να παράγει παράξενους θορύβους, το πιο σοφό που μπορούμε να κάνουμε είναι να επισκεφτούμε κάποιον τεχνικό. Ορισμένοι θόρυβοι μπορεί να αποτελούν πρώτα συμπτώματα δυσλειτουργίας του συμπιεστή, το κόστος του οποίου είναι αρκετά υψηλό. Αν δεν επιληφθούμε έγκαιρα μπορεί να γίνει ακόμα μεγαλύτερη ζημιά στο σύστημα και άρα να ανέβει ακόμα περισσότερο το κόστος.
Υγρασία στο εσωτερικό του αυτοκινήτου
Εάν έχει σχηματιστεί υγρασία στο εσωτερικό του αυτοκινήτου (π.χ. στο πάτωμα), πιθανόν σημαίνει ότι η έξοδος του εξατμιστή (εβαπορέτα) μπορεί να έχει φύγει από τη θέση του ή να έχει βουλώσει. Ευτυχώς το κόστος αποκατάστασης είναι χαμηλό, ωστόσο πρέπει να επισκεφθούμε άμεσα τον τεχνικό.
Μειωμένη απόδοση
Αν παρατηρήσουμε ότι το κλιματιστικό του αυτοκινήτου δεν αποδίδει όσο παλαιότερα, το πιθανότερο είναι να χρειάζεται συμπλήρωση με ψυκτικό μέσο. Άρα θα πρέπει οπωσδήποτε να απευθυνθούμε στον τεχνικό μας.
Σωστή χρήση κλιματιστικού
Πέρα από την καλή κατάσταση του συστήματος κλιματισμού υπάρχουν και άλλα σημεία τα οποία είναι σημαντικά όπως η σωστή χρήση, τόσο για την διατήρηση της θερμικής άνεσης όσο και για να μπορείς να ελέγξεις την κατανάλωση του αυτοκινήτου σου.
Ξεκινώντας
Το καλοκαίρι, η θερμοκρασία στην καμπίνα ενός σταθμευμένου αυτοκινήτου στον ήλιο μπορεί να φθάσει ακόμα και τους 60 βαθμούς Κελσίου, γι’ αυτό και το πρώτο πράγμα που κάνουμε όταν εισερχόμαστε στο αυτοκίνητο είναι να ανοίξουμε για λίγα λεπτά όλα τα παράθυρα ώστε η ροή του αέρα να εξισώσει τη θερμοκρασία περιβάλλοντος με αυτή στο εσωτερικό του αυτοκινήτου στα πρώτα λεπτά. Αυτό βοηθά στην πιο αποτελεσματική λειτουργία του κλιματιστικού χωρίς υπέρμετρη σπατάλη ενέργειας, ενώ ταυτόχρονα δεν αναπνέουμε βλαβερά σωματίδια τα οποία αναπτύσσονται στο εσωτερικό του αυτοκινήτου.
Επειδή το παρκάρισμα σε σκιερά σημεία δεν είναι πάντα στο χέρι μας, καλό είναι να έχουμε αφήσει ελάχιστα ανοιχτά τα παράθυρα έτσι ώστε να αποβάλλεται μέρος της ζέστης που αναπτύσσεται στο εσωτερικό – αν και αυτό είναι προτιμότερο να το κάνουμε όταν σταθμεύουμε το αυτοκίνητο κοντά στο σημείο που βρισκόμαστε για να έχουμε οπτική επαφή με αυτό.
Ευτυχώς όμως υπάρχουν και άλλες λύσεις για να κρατήσουμε τον ήλιο έξω από την καμπίνα του αυτοκινήτου, όπως π.χ. είναι η τοποθέτηση αντιηλιακής προστασίας στα παράθυρα. Επίσης, η τοποθέτηση αντιηλιακής προστασίας στο παρμπρίζ ή στο ταμπλό του αυτοκινήτου βοηθάει κατά πολύ στο να αποφύγουμε το «κάψιμο» από το τιμόνι, ενώ ταυτόχρονα προστατεύει τις επιφάνειες του ταμπλό από τις υπεριώδεις ακτίνες του ήλιου.
Ρύθμιση θερμοκρασίας και ροής αέρα
Αφού ενεργοποιήσουμε τον κινητήρα, τότε ενεργοποιούμε και το κλιματιστικό (ποτέ πριν). Κατά τη διάρκεια της κίνησης ρυθμίζουμε τον κλιματισμό στους 22-24 βαθμούς Κελσίου. Ρυθμίζοντάς το χαμηλότερα σπαταλάμε υπέρμετρα ενέργεια χωρίς να κερδίζουμε κάτι σε ψύξη καθώς το πιο πιθανό είναι να πάρει ώρα για να φτάσει το εσωτερικό του αυτοκινήτου στην επιθυμητή θερμοκρασία, επομένως μέχρι τότε απλά σπαταλάμε περισσότερη ενέργεια χωρίς αποτέλεσμα. Επίσης, δεν κατευθύνουμε τη ροή του κρύου αέρα πάνω στο σώμα μας ειδικά μάλιστα όταν είμαστε ιδρωμένοι, γιατί υπάρχει άμεσος κίνδυνος ψύξης.
Για την πιο γρήγορη απόδοση του κλιματιστικού ρυθμίζουμε την ανακύκλωση αέρα, ωστόσο ενεργοποιούμε σταδιακά και την είσοδο εξωτερικού αέρα για να έρχεται στην καμπίνα φρέσκο οξυγόνο. Ανακυκλώνοντας τον εσωτερικό αέρα το κλιματιστικό αποδίδει καλύτερα, ενώ λειτουργεί και πιο ξεκούραστα. Παράλληλα στη λειτουργία της ανακύκλωσης, μειώνεται η υγρασία και συνεπώς στεγνώνουν το φίλτρο και οι αγωγοί. Εννοείται ότι απαγορεύεται το κάπνισμα με τον κλιματισμό σε λειτουργία και κλειστά τα παράθυρα. Η ατμόσφαιρα στην καμπίνα γίνεται αποπνικτική, δημιουργούνται μύκητες στο σύστημα κλιματισμού και μετά το εσωτερικό ποτίζει σε κάθε του επιφάνεια με την άσχημη μυρωδιά από το τσιγάρο.
Φτάνοντας στον προορισμό μας
Για να αποφύγουμε τον κίνδυνο θερμικού «σοκ» φροντίζουμε να εξισώσουμε τη θερμοκρασία του εσωτερικού με αυτή του εξωτερικού περιβάλλοντος προτού αποβιβαστούμε. Αν φτάνοντας στον προορισμό μας έχουμε «συνηθίσει» στους 22-24 βαθμούς Κελσίου και βρεθούμε απότομα στους 40+ βαθμούς Κελσίου οι συνέπειες είναι άμεσες (εφίδρωση, εκνευρισμός). Γι’ αυτό δίνουμε στον οργανισμό μας τη δυνατότητα να προσαρμοστεί σταδιακά, ανοίγοντας τα παράθυρα λίγο πριν φτάσουμε. Επίσης, δεν πρέπει να απενεργοποιούμε τον κινητήρα όσο λειτουργεί το κλιματιστικό, γιατί έτσι συσσωρεύεται υγρασία στο σύστημα και δημιουργούνται μύκητες. Αντ’ αυτού, απενεργοποιούμε το κλιματιστικό όσο ο κινητήρας λειτουργεί, λίγο πριν φτάσουμε στον προορισμό, αφήνοντας όμως τον ανεμιστήρα να δουλέψει για λίγα λεπτά για να απομακρύνει την υγρασία και το νερό από τον εξατμιστή. Με αυτό τον τρόπο μειώνεται δραστικά η πιθανότητα δημιουργίας βακτηρίων και μούχλας.
Τέλος, καλό είναι να έχουμε φροντίσει από πριν και για την ψύξη του σπιτιού ή του γραφείου τόσο για λόγους απόδοσης όσο και για λόγους υγείας. Τα τελευταία γενιάς κλιματιστικά είναι εξοπλισμένα με Smart Wi-Fi, μια λειτουργία που μας επιτρέπει να ρυθμίζουμε και να προγραμματίζουμε το κλιματιστικό μας από όπου κι αν βρισκόμαστε μέσω smartphone ή tablet. Ειδικά τα βράδια είναι σημαντικό να έχουμε ρυθμίσει τη θερμοκρασία του χώρου που θα κοιμηθούμε πριν μπούμε στο συγκεκριμένο δωμάτιο. Αν έχουμε ρυθμίσει τη θερμοκρασία ώρες πριν και έχει γίνει η ψύξη ομαλά εξασφαλίζουμε άνεση και εξοικονομούμε ενέργεια. Αντίθετα αν ρυθμίσουμε «στο φουλ» το κλιματιστικό μπαίνοντας στο δωμάτιο ταλαιπωρούμε τον οργανισμό μας, ενώ ταυτόχρονα καταναλώνουμε άσκοπα ενέργεια.
