Μπορεί να μη σου περνάει από το μυαλό κάθε φορά που πετάς λίγη τροφή, αλλά η σπατάλη φαγητού είναι ένα από τα μεγαλύτερα περιβαλλοντικά προβλήματα του πλανήτη. Δεν αφορά μόνο τη δική σου τσέπη, αλλά και την υγεία του πλανήτη και την κοινωνική ανισότητα. Ήρθε η ώρα να το δεις αλλιώς.
Η παγκόσμια εικόνα
Κάθε χρόνο, σχεδόν το ένα τρίτο της τροφής που παράγεται παγκοσμίως καταλήγει στα σκουπίδια. Αυτό αντιστοιχεί σε περίπου 1,3 δισεκατομμύρια τόνους τροφής. Την ίδια στιγμή, εκατοντάδες εκατομμύρια άνθρωποι υποφέρουν από πείνα. Η παραγόμενη τροφή που δεν καταναλώνεται επηρεάζει δραστικά το περιβάλλον:
- Απαιτεί τεράστιες ποσότητες νερού, ενέργειας και φυσικών πόρων
- Εκπέμπει αέρια θερμοκηπίου τόσο κατά την παραγωγή όσο και όταν καταλήγει σε χωματερές
- Εντείνει την απώλεια της βιοποικιλότητας και τη ρύπανση
Η Ευρώπη και η Ελλάδα στο μικροσκόπιο
Στην Ευρωπαϊκή Ένωση, υπολογίζεται ότι κάθε πολίτης πετάει κατά μέσο όρο πάνω από 130 κιλά τροφής ετησίως. Πάνω από το 50% αυτής της ποσότητας προέρχεται από τα νοικοκυριά. Η Ελλάδα βρίσκεται επίσης σε υψηλές θέσεις, με την κατά κεφαλήν σπατάλη τροφίμων να φτάνει περίπου τα 76 κιλά τον χρόνο.
Οι επιπτώσεις δεν είναι μόνο περιβαλλοντικές. Το food waste κοστίζει δισεκατομμύρια ευρώ κάθε χρόνο, για τρόφιμα που δεν καταναλώθηκαν ποτέ.
Το περιβαλλοντικό αποτύπωμα του food waste
Η τροφή που πετιέται δεν εξαφανίζεται απλώς, έχει ήδη αφήσει πίσω της σοβαρό περιβαλλοντικό αποτύπωμα:
- Εκπομπές αερίων θερμοκηπίου: Όταν τα οργανικά απόβλητα σαπίζουν σε χωματερές, παράγουν μεθάνιο, ένα αέριο 25 φορές πιο ισχυρό από το διοξείδιο του άνθρακα.
- Σπατάλη νερού: Για να παραχθεί ένα κιλό βοδινού χρειάζονται πάνω από 15.000 λίτρα νερού. Αν αυτό το κρέας καταλήξει στα σκουπίδια, η σπατάλη είναι διπλή.
- Κατανάλωση ενέργειας και καυσίμων: Από την καλλιέργεια και τη μεταφορά, μέχρι την αποθήκευση και την ψύξη, κάθε στάδιο παραγωγής τροφίμων καταναλώνει ενέργεια.
Τι μπορείς να κάνεις εσύ – Πρακτικά βήματα
Η λύση ξεκινάει από το σπίτι σου. Δες τι μπορείς να εφαρμόσεις άμεσα:
- Κάνε σωστό προγραμματισμό
Πριν πας για ψώνια, έλεγξε τι έχεις ήδη και φτιάξε μια λίστα. Αγόρασε μόνο ό,τι χρειάζεσαι πραγματικά και προγραμμάτισε τα γεύματά σου για την εβδομάδα.
- Οργάνωσε το ψυγείο και τα ντουλάπια σου
Τοποθέτησε τα προϊόντα που λήγουν πρώτα μπροστά. Διατήρησε καθαρούς και οργανωμένους τους χώρους αποθήκευσης ώστε να έχεις ορατότητα.
- Μάθε να “σώζεις” τρόφιμα
Μαραμένα λαχανικά γίνονται σούπες, ώριμα φρούτα γίνονται smoothies ή γλυκά. Τα leftovers γίνονται νέα γεύματα με λίγη φαντασία.
- Χρησιμοποίησε σωστά την κατάψυξη
Κατάψυξε ό,τι δε θα χρησιμοποιήσεις σύντομα. Κράτα ημερομηνίες και ετικέτες για να ξέρεις τι έχεις αποθηκεύσει.
- Κατανόησε τις ημερομηνίες
Η ένδειξη “ανάλωση κατά προτίμηση” δεν σημαίνει ότι πρέπει να πεταχτεί ένα προϊόν. Χρησιμοποίησε την όσφρηση, την όραση και τη λογική σου.
- Μοιράσου ή πρόσφερε
Αν έχεις περίσσευμα από τρόφιμα που δεν θα χρησιμοποιήσεις, δώρισέ τα σε κοινωνικά παντοπωλεία, γείτονες ή γνωστούς.
Μικρές αλλαγές, μεγάλη διαφορά
Η μείωση της σπατάλης τροφίμων δεν είναι δύσκολη, απαιτεί μόνο περισσότερη συνείδηση και καλύτερη οργάνωση. Δεν χρειάζεται να είσαι τέλειος, ακόμη και ένα μικρό βήμα, όπως να καταψύξεις φαγητό αντί να το πετάξεις, είναι ένα βήμα προς τη σωστή κατεύθυνση.
Και σκέψου πως όσο λιγότερη τροφή πετάς, τόσο λιγότερα χρήματα ξοδεύεις και τόσο μικρότερο οικολογικό αποτύπωμα αφήνεις.
Ώρα να κάνεις τη διαφορά
Απόψε, πριν πετάξεις οτιδήποτε, κάνε μια παύση και σκέψου: “Μπορώ να το αξιοποιήσω; Μπορώ να το σώσω;”
Η αλλαγή ξεκινάει από σένα. Από την κουζίνα σου, το ψυγείο σου και τις μικρές σου επιλογές. Μείωσε τη σπατάλη τροφίμων και γίνε κομμάτι της λύσης, όχι του προβλήματος.
Γιατί τελικά, η αλλαγή δεν είναι δύσκολη. Είναι επιλογή.