Τα τελευταία χρόνια, η τεχνολογία μπήκε για τα καλά στη ζωή όλων. Ακόμα και σε εκείνους που, θεωρητικά, θα ήταν οι τελευταίοι που θα την αγκάλιαζαν. Οι γιαγιάδες μας. Γυναίκες που μεγάλωσαν χωρίς τηλέφωνο στο σπίτι, που έραψαν μόνες την προίκα τους και μεγάλωσαν τα παιδιά τους χωρίς τις σημερινές ανέσεις, τώρα πατάνε κουμπιά, κάνουν βιντεοκλήσεις, χρησιμοποιούν airfryer και στέλνουν μηνύματα με emoji.
Και το κάνουν όχι για να συμβαδίζουν με την εποχή, αλλά για έναν απλό, ξεκάθαρο λόγο. Γιατί τις βολεύει. Τους δίνει ευκολία, ανεξαρτησία και τρόπους να είναι κοντά στους ανθρώπους τους.
Δεν διαβάζουν manual, δεν ασχολούνται με τεχνολογικούς όρους, δεν «παρακολουθούν τις εξελίξεις». Αλλά χωρίς καλά καλά να το καταλάβουν, έγιναν μέρος τους. Και το πιο ενδιαφέρον; Η τεχνολογία, προσαρμοσμένη στα δικά τους μέτρα, έγινε μια φυσική προέκταση της καθημερινότητάς τους.
Κι αυτές τις γυναίκες θέλουμε να σου παρουσιάσουμε εδώ. Γιαγιάδες που δεν έμαθαν «τεχνολογία» στα λόγια, αλλά την έβαλαν στη ζωή τους στην πράξη, με απλότητα, ευφυΐα και το δικό τους μέτρο.
Ελένη, 76, Νέα Ιωνία – Η επικοινωνιακή
Η Ελένη είναι από εκείνες τις γιαγιάδες που έχουν πάντα «κάτι να πουν». Μικροκαμωμένη, γελαστή, με έντονο βλέμμα και σταθερή φωνή, έχει μεγαλώσει τέσσερα παιδιά, πέντε εγγόνια και ένα δισέγγονο. Παλιά, αν της έδινες κινητό με οθόνη αφής, σου ‘λεγε «εγώ με αυτά δεν τα πάω καλά».
Σήμερα, ξεκινά τη μέρα της με το τάμπλετ. Ανοίγει την εφαρμογή για να δει τι καιρό θα κάνει, ρίχνει μια ματιά στις ειδήσεις, και μετά πίνει καφέ βλέποντας τις φωτογραφίες που της έστειλε η εγγονή της απ’ το εξωτερικό. Της κάνει βιντεοκλήση τα απογεύματα. «Τη βλέπω που είναι καλά. Αυτό μετράει.»
Έχει φτιάξει ομάδα στο Viber με τίτλο «Η φαμίλια» και κάθε πρωί στέλνει ένα «Καλημέρα» με εικόνα με ήλιο ή λουλούδια. Δεν το κάνει από συνήθεια. Το κάνει για να δείξει ότι είναι παρούσα. Ότι βλέπει, ακούει, συμμετέχει. Και όταν κάποιος δεν απαντήσει, παίρνει τηλέφωνο: «Όλα καλά, παιδί μου;
Ρούλα, 81, Κιλκίς – Η οργανωμένη της κουζίνας
Η Ρούλα είναι από τις γιαγιάδες που δεν αφήνουν τίποτα στην τύχη. Η κουζίνα της μοσχοβολάει κάθε μέρα. Τηγάνιζε, έβραζε, ζύμωνε με τα χέρια. Όλα «παραδοσιακά». Μέχρι που της έκαναν δώρο μια συσκευή airfryer. Στην αρχή την είχε φυλαγμένη. Την κοίταζε σαν ξένο σώμα.
Μια μέρα, έλειπε η κόρη της και αποφάσισε να τη δοκιμάσει. Από τότε δεν ξαναχρησιμοποίησε τηγάνι. Πατάτες, κολοκυθάκια, ακόμα και μικρές πίτες εκεί τις ψήνει. «Λιγότερα άπλυτα, λιγότερα λάδια, πιο καθαρά όλα».
Η καφετιέρα με τις κάψουλες είναι δίπλα στον νεροχύτη. Την χρησιμοποιεί καθημερινά. «Παλιά έπινα μόνο ελληνικό. Τώρα μ’ αρέσει να δοκιμάζω γεύσεις.» Έχει φτιάξει κουτί με χωρίσματα και κάθε κάψουλα στο σωστό της μέρος. «Να μη μπερδεύομαι», λέει.
Έχει επίσης πολυκόφτη, ραβδομπλέντερ και μικρή ζυγαριά. Της αρέσει να μαγειρεύει με ακρίβεια. Όχι γιατί φοβάται μη δεν πετύχει κάτι, αλλά γιατί βρίσκει ευχαρίστηση στο να έχει τον έλεγχο.
Αγγελική, 73, Περιστέρι – Η πρακτική του σπιτιού
Η Αγγελική δούλευε σε σούπερ μάρκετ όλη της τη ζωή. Στα 73 της, δεν έχει την ενέργεια που είχε κάποτε. Αλλά έχει προσαρμοστεί. Δεν σηκώνεται για να κλείσει τα φώτα. Έχει βάλει «έξυπνες» λάμπες που ελέγχει από το κινητό.
Έμαθε να χρησιμοποιεί την εφαρμογή του θερμοσίφωνα. Το ανοίγει όταν είναι στον δρόμο για το σπίτι, για να έχει ζεστό νερό όταν φτάσει. «Κάνει οικονομία και με ξεκουράζει», λέει.
Η σκούπα-ρομπότ είναι η μεγάλη της βοήθεια. «Ξεκινάει μόνη της μόλις τελειώσουμε το μεσημεριανό.» Της έχει βγάλει και το όνομα «Ματίνα» και κάθε τόσο της κάνει και παρατήρηση: «Το νου μην κολλήσεις σε καμιά γωνία, ε;».
Το πλυντήριο της στέλνει ειδοποίηση όταν τελειώσει. Αυτό την ησυχάζει. «Δεν το ξεχνάω πια. Και ξέρω πότε να πάω να απλώσω.»
Μαριγώ, 78, Πάτρα – Η ήσυχη, με κόσμο γύρω της
Η Μαριγώ ζει μόνη της, αλλά η μέρα της δεν έχει μοναξιά. Ξεκινά με καφέ στο μπαλκόνι και το tablet ανοιχτό. Βλέπει συνταγές, διαβάζει άρθρα, ακούει τραγούδια. Δεν έχει γνώσεις υπολογιστή, αλλά έχει διαίσθηση. «Το πατάω και βλέπω τι κάνει. Αν δεν κάνει τίποτα, το ξαναπατάω.»
Το απόγευμα βρίσκει την «παρέα». Τις φίλες της από το ΚΑΠΗ, μέσω ομάδας στο Viber. Στέλνουν μηνύματα, αστειεύονται, μοιράζονται ιδέες. «Δεν είναι ότι μαθαίνουμε κάτι καινούργιο. Είναι ότι κρατάμε επαφή.»
Τα εγγόνια της στέλνουν φωτογραφίες, και εκείνη τις κρατάει όλες. Τις δείχνει περήφανα στην παρέα της. «Μπορεί να μην τα βλέπω συχνά από κοντά, αλλά τα βλέπω κάθε μέρα εδώ. Και δεν τα χορταίνω.»
Δεν έμαθαν «τεχνολογία». Έμαθαν να τη χρησιμοποιούν
Καμία από αυτές τις γυναίκες δεν ενδιαφέρεται για τις λεπτομέρειες. Δεν θέλουν να μάθουν πώς δουλεύει κάτι, αρκεί να ξέρουν τι πατάνε και τι αποτέλεσμα θα έχουν. Δεν ζητούν πολλά. Θέλουν να κάνουν τη ζωή τους πιο εύκολη, πιο ήσυχη, πιο αυτόνομη, πιο διασκεδαστική.
Χρησιμοποιούν ό,τι χρειάζονται, και το χρησιμοποιούν καλά. Χωρίς να το κάνουν θέμα. Χωρίς να αισθάνονται ότι κάνουν «κάτι μεγάλο».
Η τεχνολογία δεν είναι για λίγους. Είναι για όσους τη χρειάζονται
Αυτό που μας δείχνουν αυτές οι γυναίκες είναι ότι η τεχνολογία δεν είναι θέμα ηλικίας. Είναι θέμα χρησιμότητας. Όταν κάτι σου δίνει λύση, το βάζεις στη ζωή σου. Και εκείνες το έκαναν.
Η Ελένη, η Ρούλα, η Αγγελική, η Μαριγώ, κάθε μία με τον δικό της τρόπο, βρήκαν τι τις εξυπηρετεί και το κράτησαν. Κι αυτό λέγεται εξοικείωση. Όχι επιτήδευση.
Για αυτό, την επόμενη φορά που θα δεις μια γιαγιά να πατάει κάτι στο κινητό με άνεση, μην απορήσεις. Είναι απλά ένας άνθρωπος που προσαρμόζεται και προχωρά.