Η περίοδος υποβολής αιτήσεων από τους δικαιούχους για το πρόγραμμα «Εξοικονομώ 2025» του Υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας έχει ήδη ξεκινήσει, με δελεαστικές επιδοτήσεις που προσφέρουν μια εξαιρετική ευκαιρία για να αναβαθμίσεις την κύρια κατοικία σου. Οι λεπτομέρειες ακολουθούν.
Η ενεργειακή αναβάθμιση των κύριων κατοικιών βρίσκεται στο στόχαστρο του νέου προγράμματος «Εξοικονομώ 2025» και 434 εκατ. ευρώ αναζητούν δικαιούχους, προκειμένου να τους βοηθήσουν να εκσυγχρονίσουν το σπίτι τους. Μάθε, λοιπόν, αν ανήκεις στους τυχερούς, τι μπορείς να αποκτήσεις, ποιο είναι το ποσοστό της επιδότησης και ποια είναι η διαδικασία, διαβάζοντας όλες τις απαντήσεις στις απορίες σου στις γραμμές που ακολουθούν.
Τι αφορά το πρόγραμμα;
Το «Εξοικονομώ 2025» αφορά την ενεργειακή αναβάθμιση της κύριας κατοικίας σου, είτε είναι μονοκατοικία είτε μεμονωμένο διαμέρισμα. Στις επιλέξιμες δαπάνες του προγράμματος συμπεριλαμβάνονται:
- Αντικατάσταση κουφωμάτων
- Τοποθέτηση/αναβάθμιση θερμομόνωσης
- Αναβάθμιση συστήματος θέρμανσης/ψύξης
- Σύστημα ζεστού νερού χρήσης με χρήση Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας (ΑΠΕ)
- Λοιπές παρεμβάσεις εξοικονόμησης ενέργειας, όπως εγκατάσταση έξυπνου συστήματος διαχείρισης smart home και συστημάτων αποθήκευσης ενέργειας (μπαταρίες).
Ποιοι είναι οι δικαιούχοι;
Δικαίωμα συμμετοχής στο πρόγραμμα έχουν φυσικά πρόσωπα που έχουν εμπράγματο δικαίωμα (πλήρης κυριότητα / επικαρπία / ψιλή κυριότητα) σε επιλέξιμη κατοικία, αλλά και όσοι μισθώνουν την κύρια κατοικία τους (απαιτείται η ύπαρξη μισθωτηρίου συμβολαίου, με διάρκεια υπολειπόμενης ισχύος μίσθωσης τουλάχιστον 7 ετών κατά την αίτηση στο πρόγραμμα).
Μια κύρια κατοικία είναι επιλέξιμη όταν υφίσταται νόμιμα, δεν έχει κριθεί κατεδαφιστέα και έχει καταταγεί βάσει του Πρώτου Πιστοποιητικού Ενεργειακής Απόδοσης (Α’ Π.Ε.Α.) σε κατηγορία χαμηλότερη ή ίση της Γ. Δεν είναι επιλέξιμες κατοικίες με χρήση βραχυχρόνιας μίσθωσης. Ως κριτήριο αξιολόγησης των προτάσεων ενεργειακής αναβάθμισης που θα υποβληθούν στο πρόγραμμα θα χρησιμοποιούνται οι βαθμοημέρες θέρμανσης, ώστε να δίνεται προτεραιότητα στις ψυχρότερες περιοχές της χώρας, δεδομένων των ιδιαίτερων αναγκών τους.
Ποιοι δεν έχουν δικαίωμα να υποβάλουν αίτηση;
Όσοι έχουν στην ιδιοκτησία τους κατοικία με ενεργή αίτηση σε κάποιο από τα προγράμματα ενεργειακής αναβάθμισης, «Εξοικονόμηση κατ’ Οίκον ΙΙ», «Εξοικονομώ-Αυτονομώ», «Εξοικονομώ 2021», «Εξοικονομώ-Ανακαινίζω για νέους» και «Εξοικονομώ 2023».
Μέχρι ποιο ποσό δικαιολογείται;
Ο ανώτατος επιλέξιμος προϋπολογισμός των παρεμβάσεων ενεργειακής αναβάθμισης (με ΦΠΑ) ανά αίτηση ωφελούμενου, δεν μπορεί να υπερβαίνει:
α) το γινόμενο του 1,20 ευρώ επί το σύνολο της εκτιμώμενης ετήσιας εξοικονόμησης πρωτογενούς ενέργειας (kWh), όπως προκύπτει από το Α’ Πιστοποιητικό Ενεργειακής Απόδοσης
β) τις 35.000 ευρώ
Ποια είναι η επιδότηση;
Το ποσοστό της οικονομικής ενίσχυσης ξεκινά από 50%, ενώ σε κάποιες περιπτώσεις καλύπτεται ακόμα και το 100% του κόστους επένδυσης. Το τελικό ποσοστό επιχορήγησης διαμορφώνεται ανάλογα με την εισοδηματική κατηγορία στην οποία ανήκει κάθε ωφελούμενος και την ένταξη του σε κάποια από τις ειδικές κατηγορίες. Για παράδειγμα, για δικαιούχους με ατομικό εισόδημα άνω των 5.000€ ή οικογενειακό άνω των 10.000€ (βάσει της φορολογικής δήλωσης του 2023), το ποσοστό επιχορήγησης ανέρχεται στο 50%.
Για ποιες κατηγορίες δικαιούχων προβλέπεται αυξημένο ποσοστό επιδότησης;
Το «Εξοικονομώ 2025» προβλέπει ξεχωριστά κίνητρα (αυξημένο ποσοστό επιχορηγήσεων και ειδικό προϋπολογισμό) για τη στήριξη νοικοκυριών που έχουν μεγαλύτερη ανάγκη. Σε αυτά συμπεριλαμβάνονται οικογένειες με μέλος/μέλη ΑμεΑ, πληγέντες της Θεσσαλίας (συμπεριλαμβανόμενων των σεισμόπληκτων ωφελούμενων της δημοτικής κοινότητας Δαμασίου του Δήμου Τυρνάβου), σεισμόπληκτους του Αρκαλοχωρίου και της Σάμου, οικογένειες με τουλάχιστον τρία εξαρτώμενα τέκνα και λοιπά ευάλωτα νοικοκυριά.
Τι γίνεται αν δεν έχω το κεφάλαιο και χρειάζομαι δάνειο;
Για τους ωφελούμενους που θα υπαχθούν στο «Εξοικονομώ 2025», καλύπτοντας τη δική τους συμμετοχή με δάνειο, το επιτόκιο της δανειακής σύμβασης θα είναι σταθερό και επιδοτούμενο σε ποσοστό 100%.
Μέχρι πότε μπορώ να υποβάλω αίτηση;
Οι αιτήσεις χρηματοδότησης υποβάλλονται έως τις 20/3/2025.
Έχω κάποιο λόγο να βιαστώ;
Ναι, γιατί σε περίπτωση αιτήσεων που ισοβαθμούν, ανώτερη στην κατάταξη τοποθετείται εκείνη η αίτηση που κατατέθηκε πρώτη!
Πού υποβάλω την αίτησή μου;
Οι αιτήσεις υποβάλλονται μόνον ηλεκτρονικά, μέσω του επίσημου δικτυακού τόπου του προγράμματος (https://exoikonomo2025.gov.gr), όπου γίνεται είσοδος των ενδιαφερόμενων με κωδικούς Taxisnet.
Ποια είναι τα απαραίτητα βήματα;
Αν επιθυμείς να συμμετάσχεις στο πρόγραμμα, θα χρειαστεί να απευθυνθείς σε Ενεργειακό Επιθεωρητή, ώστε να διενεργηθεί η πρώτη ενεργειακή επιθεώρηση της κατοικίας σου και να εκδοθεί το Πιστοποιητικό Ενεργειακής Απόδοσης (Α’ ΠΕΑ).
Η δαπάνη του ΠΕΑ είναι επιλέξιμη εφόσον αυτό έχει εκδοθεί από την 01/01/2022 και μετά. Γίνονται δεκτά και ΠΕΑ που έχουν εκδοθεί μετά την 27/11/2017, η δαπάνη των οποίων δεν είναι επιλέξιμη από το πρόγραμμα. Η υποβολή της αίτησης, η παρακολούθηση της υλοποίησης των παρεμβάσεων εξοικονόμησης ενέργειας και ανακαίνισης, καθώς και οι ενέργειες για την ολοκλήρωση του έργου, γίνεται υποχρεωτικά σε συνεργασία με Τεχνικό Σύμβουλο της επιλογής σου, το κόστος του οποίου καλύπτεται απευθείας από το πρόγραμμα, μετά την ολοκλήρωση των παρεμβάσεων και την επίτευξη του ενεργειακού στόχου.
Ποια προετοιμασία απαιτείται και ποια δικαιολογητικά πρέπει να έχω έτοιμα;
Αν η κατοικία σου είναι επιλέξιμη, θα χρειαστεί να προετοιμάσεις τα ακόλουθα:
- Εξασφάλιση κωδικών πρόσβασης στην εφαρμογή Taxisnet.
- Σε περίπτωση που υπάρχουν εκκρεμότητες νομιμοποίησης/τακτοποίησης στο ακίνητο, η αρχική δήλωση υπαγωγής σε νόμο τακτοποίησης αυθαιρέτων κατασκευών θα πρέπει να έχει γίνει πριν την υποβολή της αίτησης στο πρόγραμμα. Μεταγενέστερη δήλωση, από την υποβολή αίτησης στο πρόγραμμα, για υπαγωγή σε νόμο τακτοποίησης αυθαιρέτων κατασκευών, δύναται να υποβληθεί σε περίπτωση απόκλισης της Ωφέλιμης επιφάνειας του ακινήτου μέχρι του ορίου των επτά (7) τετραγωνικών μέτρων. Κατά την υποβολή στο Πρόγραμμα της Ηλεκτρονικής Ταυτότητας η δήλωση θα πρέπει να είναι σε οριστική υπαγωγή σύμφωνα με την παρ.7 του άρθρου 81 του ν.4495/2017. Σε κάθε περίπτωση, πριν την τελική εκταμίευση της επιχορήγησης του έργου θα πρέπει να είναι περαιωμένη σύμφωνα με την παρ.8 του άρθρου 81 του ν.4495/2017.
- Σε περίπτωση που στα φορολογικά στοιχεία σου υπάρχουν εκκρεμότητες στην εκκαθάριση της δήλωσης φορολογίας εισοδήματος (Ε1), στην αναλυτική κατάσταση μισθωμάτων ακίνητης περιουσίας (Ε2) ή στη δήλωση των στοιχείων ακινήτων (Ε9), θα πρέπει να διευθετηθούν πριν την υποβολή της αίτησης.
- Στα έντυπα φορολογίας, μίσθωσης ακινήτων και περιουσιακής κατάστασης θα πρέπει να αναγράφεται ορθά ο αριθμός παροχής ηλεκτρικής ενέργειας.
- Κατά την υποβολή της αίτησης η απόκλιση μεταξύ της επιφάνειας κυρίων χώρων βάσει του εντύπου Ε9 και της ωφέλιμης επιφάνειας Α’ ΠΕΑ δεν μπορεί να υπερβαίνει τα 7 τετραγωνικά μέτρα.
- Σε περίπτωση πρόσφατης απόκτησης ακινήτου (απόκτηση για πρώτη φορά εμπράγματου δικαιώματος επί του ακινήτου μετά τις 31/12/2023) θα πρέπει να έχει προηγηθεί η καταχώρηση/τροποποίηση των στοιχείων στη δήλωση των στοιχείων ακινήτων Ε9. Σε περίπτωση ύπαρξης περισσότερων δικαιούχων εμπράγματων δικαιωμάτων (συγκυρίων) σε επιλέξιμη κατοικία, αν η κύρια χρήση της υπό αίτηση κατοικίας θα γίνεται από έναν εκ των συγκυρίων, δικαίωμα συμμετοχής στο πρόγραμμα έχει μόνον ο συγκύριος που θα την ιδιοκατοικεί. Αν η κύρια χρήση της υπό αίτηση κατοικίας θα γίνεται από έτερο πρόσωπο μη συγκύριο, δικαίωμα συμμετοχής στο πρόγραμμα έχει συγκύριος με εμπράγματο δικαίωμα πλήρους κυριότητας / επικαρπίας (όχι ψιλή κυριότητα). Κατά την ολοκλήρωση του έργου δύναται να διενεργηθούν οι απαραίτητοι έλεγχοι προκειμένου να διαπιστωθεί η χρήση του ακινήτου ως κύρια κατοικία.
- Σε περίπτωση ύπαρξης περισσότερων δικαιούχων εμπράγματων δικαιωμάτων στο ακίνητο θα πρέπει να έχει εξασφαλισθεί η συναίνεση των συγκυρίων και να αναγράφεται ορθά ο αριθμός παροχής ηλεκτρικής ενέργειας στη δήλωση των στοιχείων ακινήτων τους (Ε9).
- Έκδοση Πιστοποιητικού Ενεργειακής Απόδοσης του ακινήτου και διαμόρφωση της Πρότασης Παρεμβάσεων Ενεργειακής Εξοικονόμησης.
- Σε επόμενο στάδιο μετά την υποβολή αίτησης και μόνο στην περίπτωση όπου βάσει των αρχικών πινάκων κατάταξης αιτήσεων η αίτηση κληθεί «Καταρχήν Επιλέξιμη», θα απαιτηθεί η έκδοση και υποβολή στο Πρόγραμμα Ηλεκτρονικής Ταυτότητας Κτιρίου, για τον έλεγχο και διασταύρωση των στοιχείων νομιμότητας, χρήσης, επιφάνειας.
Έκανα την αίτηση, τι ακολουθεί μετά;
Αφού ολοκληρωθεί η υποβολή των αιτήσεων, θα διενεργηθεί έλεγχος των στοιχείων τους και εφόσον διασταυρωθεί η εγκυρότητά τους, κάθε αίτηση θα βαθμολογηθεί βάσει συγκεκριμένου κριτηρίου, λαμβάνοντας σειρά κατάταξης. Με τον τρόπο αυτό θα καταρτίζονται οι προσωρινοί πίνακες κατάταξης. Με το πέρας της περιόδου ενστάσεων και την οριστικοποίηση των πινάκων κατάταξης, θα εκδίδεται η απόφαση υπαγωγής στο πρόγραμμα για τις εγκεκριμένες αιτήσεις στο πλαίσιο των αντίστοιχων πόρων. Οι αιτήσεις, οι οποίες δεν θα λάβουν απόφαση υπαγωγής, διατηρούν τη θέση τους στους πίνακες κατάταξης ως επιλαχούσες.
Ποιο είναι το χρονικό περιθώριο για να ολοκληρώσω τις εργασίες;
Τα έργα των ωφελούμενων θα πρέπει να ολοκληρώνονται σε διάστημα 8 μηνών από την ημερομηνία έκδοσης της απόφασης υπαγωγής.
Υπάρχει κάποιο τηλέφωνο για περισσότερες πληροφορίες;
Μπορείς να καλέσεις στο τηλέφωνο: 2131513753 (καθημερινές, 9:00 π.μ. – 5:00 μ.μ.). Εναλλακτικά, μπορείς να κατεβάσεις τον ΟΔΗΓΟ ΕΦΑΡΜΟΓΗΣ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ «ΕΞΟΙΚΟΝΟΜΩ 2025», όπου περιέχεται αναλυτικά κάθε απαραίτητη πληροφορία.
Ποιος… πληρώνει τον λογαριασμό;
Το «Εξοικονομώ 2025» υλοποιείται στο πλαίσιο του «RePowerEU», του Εθνικού Σχεδίου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας «Ελλάδα 2.0» με τη χρηματοδότηση της Ευρωπαϊκής Ένωσης–NextGeneration EU.
Ποιο το αποτύπωμα του προγράμματος στην εξοικονόμηση πρωτογενούς ενέργειας της Ελλάδας;
Προβλέπεται πως χάρη στο «Εξοικονομώ 2025» θα επιτευχθεί εξοικονόμηση πρωτογενούς ενέργειας πάνω από 30% ανά περίπτωση, μέσω της ενεργειακής αναβάθμισης, κατά τουλάχιστον τρεις ενεργειακές κατηγορίες, κάθε κατοικίας που θα ενισχυθεί στο πλαίσιο του προγράμματος.