Είναι λογικό στη σύγχρονη ψηφιακή διαδικτυακή εποχή ο γονιός να έχει άγχος για τη χρήση των ηλεκτρονικών συσκευών από τα παιδιά, αλλά και για τις online δραστηριότητές τους.
Σήμερα, πέρα από τις ώρες που ξοδεύει ένας ανήλικος χρήστης στο internet για διασκέδαση (μουσική, βιντεοπαιχνίδια, μέσα κοινωνικής δικτύωσης κτλ), τελικά μένει συνδεδεμένος και για κάποιες σοβαρές υποχρεώσεις (όπως είναι η τηλεκπαίδευση).
Αν σε αυτό το νέο περιβάλλον συνυπολογίσει κανείς κάποια στατιστικά στοιχεία, όπως το ότι η μέση ηλικία χρήσης του διαδικτύου είναι περίπου τα 7 έτη στη χώρα μας, αυτομάτως δημιουργείται η ανάγκη για επιπλέον προστασία και στήριξη των παιδιών.
Ευτυχώς, υπάρχουν κάποιες καλές πρακτικές και βήματα για να ακολουθήσεις, ώστε τελικά και τα παιδιά να είναι πιο ασφαλή και εσύ πιο… σίγουρος!
Εγκατάσταση Αντιικού Λογισμικού
Ξεκινάς με την εγκατάσταση ενός antivirus software για προστασία από online απειλές και κακόβουλα προγράμματα (malware). Υπό περιπτώσεις, μπορείς να συνδυάσεις τέτοια προγράμματα (κάποια αξιόλογα είναι και δωρεάν) ή να εγκαταστήσεις μία πλήρη σουίτα (η οποία έχει επιπλέον λειτουργίες, όπως ένα καλό τοίχος προστασίας, ειδικές ρουτίνες για προστασία προσωπικών δεδομένων, υπηρεσίες anti-ransom κτλ).
Έτσι, δημιουργείς ένα πρώτο σύστημα ασφάλειας για το παιδί. Να σημειωθεί ότι στα καταστήματα Κωτσόβολος μπορείς να αγοράσεις τέτοια λογισμικά, αλλά και να έχεις βοήθεια στην εγκατάσταση και χρήση τους από εξειδικευμένο προσωπικό.
Αξιοποίησε τον Γονικό Έλεγχο
Το δεύτερο βήμα είναι η χρήση ενός Parental Control προγράμματος. Υπάρχουν πολλά και κάποια είναι προεγκατεστημένα σε ένα λειτουργικό (π.χ. στα Windows 10), ενώ άλλα -επί πληρωμή ή δωρεάν- μπορείς να τα βρεις και μέσω διαδικτύου (π.χ. Net Nanny). Όπως προδίδει και το όνομά τους επιτρέπουν στον γονιό να βάλει όρια στη χρήση του διαδικτύου, αλλά και να έχει κάποια επιπλέον προστασία, όπως είναι το μπλοκάρισμα κάποιων ιστοσελίδων. Βέβαια, τα features και οι λειτουργίες διαφέρουν από εφαρμογή σε εφαρμογή, όμως υπάρχουν πολλά για να επιλέξεις και μάλιστα για κάθε ηλεκτρονική συσκευή (κινητό, τάμπλετ, υπολογιστή, παιχνιδομηχανή).
Και σε αυτή την περίπτωση, μπορείς να αποταθείς στους εξειδικευμένους υπαλλήλους του Κωτσόβολου.
Εκπαίδευσε τα παιδιά σου
Είναι πολύ σημαντικό από μικρή ηλικία να εκπαιδεύσεις ένα παιδί ώστε να υιοθετήσει σωστές πρακτικές. Εξάλλου, όσα λογισμικά προστασίας και γονικού ελέγχου και αν εγκαταστήσεις, δεν μπορούν να προστατέψουν απόλυτα (στο 100%) ένα παιδί αν και αυτό δεν έχει μία αντίληψη και μία ορθή κουλτούρα χρήσης. Χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι η καλή πρακτική του να μην πατάμε σε συνδέσμους ειδικά από πηγές που δεν εμπιστευόμαστε. Δυστυχώς, κανένα antivirus δεν μπορεί να προσφέρει συνολική προστασία σε τέτοιες ενέργειες phishing.
Βέβαια, η διαδικασία αυτή πρέπει να γίνει χωρίς άγχος και φόβο, αλλά και χωρίς να ενισχύσεις την έμφυτη περιέργεια του παιδιού. Έτσι, ξεκίνα με τα βασικά και χωρίς υπερβολές. Δηλαδή, εξήγησε ότι όπως ο πραγματικός κόσμος έχει κώδικες συμπεριφοράς και κάποιους κακούς ή επικίνδυνους ανθρώπους, το ίδιο συμβαίνει και με το διαδίκτυο!
Επιπρόσθετα, όπως στην πραγματική ζωή δεν μιλάμε σε αγνώστους και δεν δίνουμε προσωπικά μας στοιχεία, έτσι και στην ψηφιακή προσέχουμε. Ειδικά, φωτογραφίες, τηλέφωνο, διεύθυνση και όνομα σχολείου δεν τα δίνουμε ποτέ.
Ύστερα, αποδίδει το να ενθαρρύνεις ένα παιδί να σκέφτεται πρακτικά και σοβαρά συνολικά, και όχι μόνο στο διαδίκτυο. Άρα, εξήγησε του πώς επειδή κυκλοφορούν πολλά ψέματα και αναλήθειες στον ψηφιακό και στον πραγματικό κόσμο, συνετό είναι να φιλτράρουμε τις πληροφορίες, να μην πιστεύουμε τα πάντα και να μην βιαζόμαστε. Αυτό από μόνο του ως πρακτική μπορεί να είναι σωτήριο!
Πάντως, αν όλα αυτά σου φαίνονται δύσκολα ή νιώθεις ότι δεν έχεις αρκετές ψηφιακές δεξιότητες μην ανησυχείς! Πλέον, τα παιδιά τα μαθαίνουν αυτά και στο σχολείο (στα πλαίσια ειδικών δράσεων και μαθημάτων), ενώ μπορείς να αξιοποιήσεις και το εξαιρετικό υλικό για γονείς και μαθητές που παρέχουν αξιόπιστοι οργανισμοί μέσα από τις ιστοσελίδες τους (όπως είναι για παράδειγμα οι Cyberkid.gr και Saferinternet4kids). Ακόμη, υπάρχουν και δωρεάν ή επί πληρωμή σεμινάρια για γονείς ειδικά για αυτό το θέμα, τα οποία μπορεί να σε ενδιαφέρουν.
Σαφή Όρια
Σαφώς και τα προγράμματα γονικού ελέγχου είναι χρήσιμα, αλλά ξεχωριστά και εσύ ως γονιός πρέπει να βάλεις σαφή όρια για το πότε και πώς θα αξιοποιεί το παιδί την υπολογιστική συσκευή ειδικά σε συνδυασμό με το διαδίκτυο. Επίσης, οι κανόνες θα πρέπει να εξηγηθούν και να ερμηνευτούν αναλυτικά, αλλά κυρίως να εφαρμοστούν πλήρως!
Επιπλέον, καλή πρακτική είναι να μην έχει το παιδί υπολογιστή στο δωμάτιό του, αλλά και η χρήση να γίνεται σε κοινόχρηστους χώρους του σπιτιού (όπως είναι το σαλόνι). Γενικά, να υπάρχει κάποια επίβλεψη (όσο γίνεται διακριτική) και να γνωρίζεις τις δραστηριότητες του παιδιού όπως ακριβώς πρέπει και κάνεις και στον πραγματικό -μη ψηφιακό- κόσμο!
Παράλληλα, μπορείς να δημιουργήσεις μια κυριολεκτικά γραπτή οικογενειακή συμφωνία! Μπορεί να σου φαίνεται περίεργο, αλλά δουλεύει και είναι μία καλή πρακτική. Μάλιστα, μπορείς στο διαδίκτυο να βρεις έτοιμα τέτοια συμφωνητικά προς εκτύπωση, όπου ρητά θα αναφέρονται σε μία σειρά από λογικούς κανόνες, όπως είναι ο συνολικός online χρόνος, οι επιτρεπόμενες δραστηριότητες, η σωστή διαδικτυακή συμπεριφορά κοκ.
Να είσαι κοντά στα παιδιά σου, αλλά πρωτίστως να δίνεις το καλό παράδειγμα
Προφανώς, σε όλα τα προηγούμενα χρειάζεται και μία παιδαγωγική προσέγγιση, αλλά κυρίως πρέπει να δίνεις το «καλό παράδειγμα»! Όπως είναι γνωστό, οι μικρότερες ηλικίες δεν ακολουθούν τόσο λεκτικές και προφορικές συμβουλές, αλλά τελικά, συνειδητά ή ασυνείδητα, αντιγράφουν συμπεριφορές των γονιών και του περιβάλλοντός τους…
Για αυτό, κάθισε με το παιδί και συζήτησε ήρεμα και με ειλικρίνεια. Πέρα από τις αναγκαίες συμβουλές, άκου κιόλας τι έχει να σου πει! Ειδικότερα, μην μπεις σε μία λογική «διάλεξης» τύπου αυθεντίας για το πόσο διαβολικό είναι το διαδίκτυο ή τις φοβερές παγίδες του! Αντίθετα, μάθε τι του αρέσει να κάνει online, περιηγήσου και παίξε μαζί του. Έτσι, θα μάθεις και εσύ, πέρα από τη γενική εποπτεία που θα έχεις.
Όμως, κυρίως δείξε ότι και εσύ έχεις όρια και κανόνες ως υπεύθυνος ενήλικας. Γίνε το παράδειγμα! Δεν μπορείς να μην τηρείς όσα λες! Για παράδειγμα, αν είσαι όλη μέρα online ή κάνεις υπερβολική χρήση των social media (ανεβάζοντας συνεχώς φωτογραφίες κτλ), μην έχεις απαίτηση το παιδί να είναι πιο συνετό από εσένα…