Οι διακυμάνσεις της τάσης του ηλεκτρικού δικτύου είναι γνωστό ότι έχουν καταστροφικές επιπτώσεις σε πολλές ηλεκτρονικές (και ηλεκτρικές) συσκευές. Αυτό επηρεάζει κυρίως τις συσκευές που χρησιμοποιείς περισσότερο στην καθημερινότητα σου, όπως είναι η τηλεόραση ή ο υπολογιστής. Ωστόσο, συνήθως η αξία και η αναγκαιότητα ενός σταθεροποιητή ρεύματος, ή UPS (Uninterruptible Power Supply), γίνεται αντιληπτή όταν ήδη έχει συμβεί το κακό. Οπότε το να προγραμματίσεις τώρα την αγορά του δεν αποτελεί πολυτέλεια.
Ένα UPS θα προστατεύσει τις συσκευές σου από τις μεγάλες αυξομειώσεις της τάσης και, σε περίπτωση διακοπής, τροφοδοτεί τις συσκευές μέσω των μπαταριών για λίγη ώρα προσφέροντας τον απαραίτητο χρόνο για να κλείσουν ομαλά αφού αποθηκευτούν οι τρέχουσες εργασίες.
Υπάρχουν σημαντικές διαφορές μεταξύ των τύπων UPS, τόσο σε ό,τι αφορά στην ποιότητα όσο και στα χαρακτηριστικά. Παρακάτω καταγράφουμε όλα αυτά που πρέπει να προσέξεις κατά την αγορά ενός UPS, ώστε να κάνεις την καλύτερη επιλογή.
Τύποι UPS
Υπάρχουν τρεις βασικοί τύποι UPS, οι οποίοι καθορίζουν σε μεγάλο βαθμό τόσο την ποιότητα κατασκευής, όσο και το κόστος. Σε αναλογία με αυτά είναι και η ποιότητα προστασίας που παρέχουν, γι’ αυτό και η επιλογή τύπου είναι πολύ σημαντική.
Ο πιο διαδεδομένος τύπος UPS είναι τα UPS Line Interactive. Περιλαμβάνουν αυτόματο ρυθμιστή τάσης (AVR) που βελτιώνει την ποιότητα προστασίας. Τα Line Interactive UPS προσφέρουν ένα πολύ καλό επίπεδο προστασίας σε αρκετά προσιτό κόστος και αποτελούν ιδανική επιλογή για την υποστήριξη έναν ή περισσότερων επιτραπέζιων υπολογιστών, αποθηκευτικών μονάδων, τηλεπικοινωνιακό εξοπλισμό, ή συσκευές εικόνας και ήχου.
Ακολουθούν τα Standby και Online UPS. Τα μοντέλα της πρώτης κατηγορίας παρέχουν προστασία από αυξομειώσεις και, σε περίπτωση διακοπής, τροφοδοτούν τις συσκευές μέσω της μπαταρίας που διαθέτουν. Σε αντίθεση με τα Online UPS, που είναι σχεδιασμένα για να ελέγχουν και εξομαλύνουν διαρκώς την ποιότητα του ρεύματος.
Πρακτικά, πρόκειται για ένα σύστημα φορτιστή και μπαταρίας, όπου ο φορτιστής «καθαρίζει» το ρεύμα, φορτίζει την μπαταρία και η μπαταρία, με τη σειρά της, τροφοδοτεί τις συσκευές. Κάτι τέτοιο σημαίνει πως σε ένα online UPS δεν υπάρχει ανάγκη διακόπτη για τη μετάβαση σε κατάσταση μπαταρίας. Αυτό τα καθιστά ιδανικά για χρήστες που χρειάζονται απρόσκοπτη λειτουργία ή και για ευαίσθητες συσκευές που δεν αντέχουν σε «νεκρό» χρόνο ούτε για κλάσματα δευτερολέπτων.
Χαρακτηριστικά που πρέπει να προσέξεις
Το πρώτο χαρακτηριστικό που πρέπει να ελέγξεις είναι η χωρητικότητα. Είναι η ισχύς που μπορεί να «σηκώσει» το UPS και μετριέται σε βολταμπέρ (VA). Το πρώτο που έχεις να κάνεις είναι να σημειώσεις την ισχύ (τα Watt) από κάθε συσκευή που θα προστατέψεις με το UPS. Αφού τα προσθέσεις, είναι σημαντικό να προσθέσεις ακόμα ένα 20-25% για μελλοντική χρήση. Επειδή στατιστικά έχει προκύψει ότι δεν χρησιμοποιούμε περισσότερο από το 60% της χωρητικότητας του UPS, αυτό που πρέπει να κάνεις είναι να διαιρέσεις το σύνολο των Watt (με την προσθήκη του 25%) με τον αριθμό 0,6 ώστε να έχεις την απαιτούμενη χωρητικότητα του UPS σε VA.
Ενδεικτικά, εάν οι συσκευές που θα προστατέψεις έχουν συνολική ισχύ 400W, προσθέτοντας 25% προκύπτουν 500W. Διαιρώντας με 0,6, η χωρητικότητα που απαιτείται είναι 833VA, οπότε θα πρέπει να στραφείς σε ένα UPS των 850VA.
Είναι σημαντικό να γνωρίζεις -έσω κατά προσέγγιση- τον χρόνο που έχεις στη διάθεσή σου για να αποθηκεύσεις την εργασία σου και να κλείσεις τις συσκευές από τη στιγμή που θα γίνει διακοπή και «ενεργοποιηθούν» οι μπαταρίες του UPS. Ενδεικτικά, ένα UPS 700VA όπως το μοντέλο της APC Schucko μπορεί να τροφοδοτήσει συσκευές που απαιτούν 700VA για 10 λεπτά.
Όπως συμβαίνει με όλες τις επαναφορτιζόμενες μπαταρίες, έτσι και οι μπαταρίες του UPS, κάποια στιγμή πρέπει να αντικατασταθούν. Στα περισσότερα UPS, η αντικατάσταση δε χρειάζεται να γίνει από ειδικό τεχνικό, αλλά μπορείς να την κάνεις και μόνος σου. Μάλιστα, σε πολλά UPS δεν απαιτείται ούτε καν η χρήση εργαλείων, κάτι που αναγράφεται και στα τεχνικά χαρακτηριστικά της συσκευής.
Ποιο είναι το κατάλληλο για σένα
Τώρα που γνωρίζεις ποια είναι τα τεχνικά χαρακτηριστικά που πρέπει να προσέξεις πριν καταλήξεις σε κάποιο μοντέλο, το επόμενο βήμα είναι να εξετάσεις τις ανάγκες σου. Ώστε να μην καταλήξεις να αγοράσεις κάτι ακριβότερο από αυτό που χρειάζεσαι και να μείνει ανεκμετάλλευτο, ή να μην καλύπτει επαρκώς τις ανάγκες σου.
Υπολόγισε όλα τα συστήματα που υπάρχουν στον χώρο σου. Πιθανότατα το πρώτο πράγμα που σου έρχεται στο μυαλό είναι η χρήση UPS στο PC σου, στην τηλεόραση, ή και στη gaming κονσόλα σου. Ωστόσο θα πρέπει να λάβεις υπόψη σου ότι θα χρειαστείς ένα UPS που θα μπορεί να υποστηρίξει και άλλα περιφερειακά όπως είναι η οθόνη, έναν εξωτερικό δίσκο ή και άλλες περιφερειακές συσκευές. Επίσης, σκέψου ότι ίσως χρειαστεί να συνδέσεις και άλλες δευτερεύουσες συσκευές όπως το router, ένα media server ή μία συσκευή NAS που χρησιμοποιείται για τοπική δημιουργία αντιγράφων ασφαλείας.
Επενδύοντας σε ένα UPS όπως το APC 700VA 230V AVR Schucko UPS Surge, θα εξασφαλίσεις ότι οι συσκευές σου θα λειτουργούν απροβλημάτιστα, ακόμα και μετά από διαδοχικές διακυμάνσεις του ηλεκτρικού δικτύου. Και με αρκετά ικανοποιητικό χρόνο μετάβασης σε «κατάσταση μπαταρία», ώστε να παραμείνεις παραγωγικός. Μία πρόταση όπως το APC Back Pro BR900MI AVR LCD 6Out UPS Surge, είναι ιδανική για τους χρήστες που χρειάζονται απρόσκοπτη λειτουργία, αφού έρχεται εξοπλισμένο με εφεδρική μπαταρία που εξασφαλίζει χρόνο λειτουργίας έως και πάνω από 100 λεπτά. Κάτι τέτοιο σημαίνει ότι δε θα φοβάσαι σε κάθε κεραυνό μήπως διακοπεί απροσδόκητα μία σημαντική εργασία στον υπολογιστή. Ακόμα, όμως, κι αν «έρθει» η διακοπή ρεύματος, θα προλάβεις να ολοκληρώσεις και να κλείσεις τη συσκευή σου με ασφάλεια.
Συμπερασματικά, λοιπόν, είτε συμβεί μια απλή διακοπή ρεύματος λίγων λεπτών επειδή έπεσε μια ασφάλεια στον πίνακα του σπιτιού σου, είτε οι καιρικές συνθήκες οδήγησαν το δίκτυο παροχής ρεύματος στο να πάθει μεγάλης διάρκειας βλάβη, το UPS είναι μια συσκευή που θα σε βοηθήσει να μη χάσεις τη δουλειά που έκανες. Ταυτόχρονα διασφαλίζεις ότι οι πολύτιμες συσκευές σου δεν θα υποστούν βλάβη από απότομες αυξομειώσεις τάσεως του ρεύματος.
Είσαι στην Κύπρο; Δες τις συσκευές που σε ενδιαφέρουν εδώ: σταθεροποιητή ρεύματος, ή UPS.