Από τον Θωμά Κ. Ευθυμίου
Γεγονότα που σημάδεψαν, και άλλα που χαρακτήρισαν το Ράλι Ακρόπολις και του έδωσαν τόσο ισχυρή προσωπικότητα
Το Ράλι Ακρόπολις είναι (και) οι ιστορίες του
Ναι, αυτές οι μικρές ή μεγαλύτερες ιστορίες, ευτράπελα, απίστευτα και περίεργα γεγονότα είναι που έχουν δώσει στο Ράλι Ακρόπολις την αίγλη που έχει σήμερα. Γιατί το Ακρόπολις, όπως άλλωστε και κάθε μεγάλος και ιστορικός αγώνας ράλι, είναι οι άνθρωποί του. Οι θεατές, οι αγωνιζόμενοι, οι διοργανωτές. Όλοι. Όλοι είναι πρωταγωνιστές ή κομπάρσοι σε ένα επαναλαμβανόμενο αθλητικό θέατρο με σκηνικά τα βουνά και τις πεδιάδες της Ελλάδας, φωτισμό από τον υπέροχο ήλιο της χώρας και αρώματα που μόνο η ελληνική φύση παράγει! Μερικές από αυτές τις ιστορίες εξιστορούμε παρακάτω. Για να θυμούνται οι παλιοί και να μαθαίνουν οι νεότεροι!
1. Το Ράλι Ακρόπολις πρωτοδιοργανώθηκε το 1951 από την Ελληνική Λέσχη Περιηγήσεων & Αυτοκινήτου (ΕΛΠΑ), που ήταν υπεύθυνος έναντι της FIA για τη διοργάνωση αγώνων αυτοκινήτου στην Ελλάδα. Σταδιακά έγινε ένας από τους μακροβιότερους αγώνες στον παγκόσμιο χάρτη των ράλι λόγω της φύσης του αγώνα. Δηλαδή ένα μείγμα από σκληρό οδόστρωμα, κλειστές στροφές, αλλά και γρήγορες ορεινές διαδρομές που σε συνδυασμό με μεγάλη ζέστη και πολύ σκόνη, έκαναν το Ράλι Ακρόπολις να είναι ένα από τα πιο σκληρά ράλλυ στην Ευρώπη και τον κόσμο. Πέρα από τα αυτοκίνητα που παραδοσιακά έπρεπε να ετοιμάζονται σχολαστικά, το ίδιο έπρεπε να κάνουν και οι οδηγοί και οι συνοδηγοί μια και οι υψηλές θερμοκρασίες στις αρχές του καλοκαιριού έφταναν τους 50°C μέσα στο αυτοκίνητο. Πολλοί οδηγοί αξιολόγησαν διαχρονικά τη διοργάνωση ως δοκιμασία δεξιοτήτων, υπομονής, γενναιότητας και αντοχής φτάνοντας στο σημείο να συγκρίνουν το Ακρόπολις με το περίφημο Ράλι Σαφάρι.
2. Το 1957 το Ελληνικό πλήρωμα Άλκης Μίχος-Α. Αντωνίου με Alfa Romeo Giulietta Sprint Veloce, έχασε τη νίκη στο Ακρόπολις όταν του αφαιρέθηκαν 20 βαθμοί επειδή στη διαδρομή έχασε προσωρινά τη μία αγωνιστική του πινακίδα, με αποτέλεσμα να πέσει στην 8η θέση της κατάταξης. Και μάλιστα καταγγέλθηκε από άλλον Έλληνα αγωνιζόμενο, ο οποίος ωστόσο δεν διεκδικούσε καμία θέση. Άσχετα με την απορία και τον έκδηλο θυμό που προκάλεσε το γεγονός, αυτό αποτέλεσε μία τεράστια βάση για να θεωρηθεί το Ράλι Ακρόπολις ένας σοβαρός αγώνας που διοργανώνονταν σε βάση δικαίου. Στη φωτογραφία ο αγωνιζόμενος στο Ακρόπολις του 1965.
3. Το 1963 τα δύο Saab 96 των Erik Carlsson και Olle Bromark που προηγούνταν στον αγώνα, εγκατέλειψαν στην ίδια Ειδική Διαδρομή, επειδή σε μία στιγμή σύγχυσης τα αυτοκίνητα τράκαραν μεταξύ τους.
4. Το 1966 οι Paddy Hopkirk-Ronald Crellin με Morris Mini Cooper S έχασαν τη νίκη στο Ακρόπολις επειδή δέχθηκαν τεχνική βοήθεια σε μη επιτρεπόμενο σημείο. Την επόμενη χρονιά όμως ο βρετανός οδηγός επέστρεψε δριμύτερος και με ίδιο αυτοκίνητο κέρδισε τον αγώνα.
5. Στις αρχές του 1970, μετά από σειρά επαφών και πειθούς ο Αλέξανδρος Δαρδούφας, Πρόεδρος της ΕΛΠΑ και μέλος της επιτροπής ράλι της FISA (το αγωνιστικό σκέλος της FIA) μαζί με τον Πορτογάλο ομόλογό του Cesar Torres δημιούργησαν από κοινού τις βάσεις για τη σημερινή μορφή του World Rally Championship, που τελικά θεσπίστηκε το 1973, που συμπληρώνει φέτος 50 Χρόνια! Στη φωτογραφία ο Αλέξανδρος Δαρδούφας στο κέντρο πλαισιωμένος από τον Jean-Marie Balestre πρόεδρο της FIA (αριστ.) και τον Γ.Γ. του ΕΟΤ Νίκο Σκουλά στην απονομή των επάθλων του Ράλλυ Ακρόπολις 1985 στον Λόφο Φιλοπάππου.
6. Τη δεκαετία του ’70 έμπαιναν οι βάσεις για την αποκλειστική εξέλιξη των αγωνιστικών αυτοκινήτων από τα εργοστάσια. Έτσι, λίγο πριν το «κλείσιμο» της καριέρας του στον εμπορικό στίβο, το 1973 ο Αυστριακός Georg Fisher τερμάτισε 5ος στο Ακρόπολις με VW 1303 S, που ήταν και ο καλύτερος τερματισμός του «σκαραβαίου» σε Ακρόπολις. Ενδιαφέρον είναι ότι τρία χρόνια αργότερα, το 1976 η Opel απέσυρε τα αυτοκίνητά της από το Ακρόπολις επειδή διαπίστωσε ότι δεν ήταν αξιόπιστα, κίνηση σπάνια στα χρονικά του μηχανοκίνητου αθλητισμού.
7. Το 1981 τα επαναστατικά αυτοκίνητα Audi Quattro μπήκαν με φόρα στον αγώνα και έδειξαν γιατί η τετρακίνηση και το turbo θα άλλαζαν μιας και δια παντός την ιστορία των αγώνων ράλι. Όμως είχαν και προβλήματα «νεότητας»… Ένα από αυτά ήταν η υψηλή θερμοκρασία που δημιουργούνταν στο διαμέρισμα του πεντακύλινδρου κινητήρα. Οι Γερμανοί μηχανικοί σοφίστηκαν μία πατέντα, η οποία ήταν η εξής: αφαίρεσαν τους εσωτερικούς προβολείς από τα δίδυμα φωτιστικά σώματα στη μάσκα και τοποθέτησαν «κλαπέτα»… Μόλις το αυτοκίνητο ανέπτυσσε ταχύτητα, τότε τα κλαπέτα άνοιγαν προς τα μέσα με αποτέλεσμα να περνάει αέρας που χρησιμοποιούνταν για ψύξη του κινητήρα, κάτι το οποίο όμως δεν είχε δελτίο αναγνώρισης. Έτσι τα Audi των Mikkola (που προηγούταν με σχεδόν 3’ διαφορά από τον τελικό νικητή Vatanen), της Mouton και το Wittman, αποκλείσθηκαν από τον αγώνα, μία εξέλιξη που έδωσε σε όλη την κοινότητα του WRC τη γνώση ότι στο Ακρόπολις οι διοργανωτές δεν αστειεύονται.
8. Το 1981 η βρετανική ιδιωτική ομάδα David Sutton Motorsports, που είχε την ευθύνη της συμμετοχής των αυτοκινήτων της Ford στο Παγκόσμιο Πρωτάθλημα Ράλι, έγινε η πρώτη ιδιωτική ομάδα στην ιστορία του θεσμού, που κέρδισε το πρωτάθλημα κατασκευαστών. Κάτι που επαναλήφθηκε για δεύτερη φορά το 2017, από μία άλλη ιδιωτική ομάδα, που και αυτή είχε την ευθύνη της εκπροσώπησης της Ford στο WRC: της M-Sport!
9. Δεν ήταν λίγες οι φορές που στο Ράλι Ακρόπολις εφαρμόστηκαν παγκόσμιες πρωτιές σε κανονισμούς. Έτσι στην αυγή της κατηγορίας Group A, το 1987 στο Ακρόπολις -λόγω σκληρότητας- έγινε η παγκόσμια πρεμιέρα του ελαστικού με αφρό (mousse). Τι ήταν αυτό; Μέσα στα αγωνιστικά ελαστικά τοποθετούνταν ένας μαύρου χρώματος συμπιεσμένος ειδικός αφρός. Μόλις ένα ελαστικό τρυπούσε και πέρναγε αέρας στο εσωτερικό του ελαστικού, τότε ο αφρός διογκώνοντας, κάλυπτε όλο το εσωτερικό του ελαστικού και έτσι επέτρεπε στους αγωνιζόμενους να καταφέρουν χωρίς να χάσουν χρόνο να τερματίσουν μία Ειδική Διαδρομή ή να κινηθεί με ασφάλεια στον δρόμο μέχρι να αλλάξει το τραυματισμένο ελαστικό. Ενδεικτικό του τι δυνατότητες είχαν τα ελαστικά αφρού ήταν το γεγονός ότι υπήρξαν περιπτώσεις που κάποιοι αγωνιζόμενοι με τέτοιο ελαστικό είχαν κερδίσει Ε.Δ.
10. Το 1994 ο Colin McRae αποκλείσθηκε από τον αγώνα ενώ διεκδικούσε τη νίκη, επειδή έκλεισε τον δρόμο παρκάροντας στην αφετηρία της Ε.Δ. Διποταμιά, εμποδίζοντας τους άλλους αγωνιζόμενους να συνεχίσουν. Ισχυριζόταν ότι οι τεχνικοί έφοροι σε έλεγχο που έκαναν στο Impreza του στη Μακρακώμη, δεν έκλεισαν καλά το καπό με αποτέλεσμα αυτό να ανοίξει και να σπάσει το παρμπρίζ του. Ο ίδιος ζήτησε να το αλλάξει, οι αγωνοδίκες του έδωσαν 6’ διαφορά από το προπορευόμενο αυτοκίνητο για να μην έχει προβλήματα με τη σκόνη αφού δεν είχε παρμπρίζ. Αυτός ήθελε να το αλλάξει επί τόπου, κάτι που έγινε τελικά και συνεχίστηκε ο αγώνας με μεγάλη καθυστέρηση. Αργά το βράδυ οι αγωνοδίκες τον απέκλεισαν λόγω αντιαθλητικής συμπεριφοράς. Κάτι παρόμοιo είχε συμβεί και με τον Francois Delecour στις αρχές του ’90 με αποτέλεσμα ο Γάλλος οδηγός να γράψει με μαρκαδόρο στο καπό του Ford Sierra Cosworth 4X4 «προς αγωνοδίκες: μην αγγίζετε το καπό μου»… Ξεχωριστές στιγμές με ανθρώπινες αντιδράσεις.
11. Το Ακρόπολις είναι το αγαπητό των γυναικών. Στις αρχές της πορείας του σε κορυφαίο ρόλο ήταν η Σύλβα Κοκκαλάνη, ενώ στη δεκαετία του ’80 ήταν ο πρώτος αγώνας του Παγκοσμίου Πρωταθλήματος Ράλι που είχε γυναίκα Αλυτάρχη, την κα Πέγκυ Τρικάκου. Το 1982 η Michelin Mouton ήταν η πρώτη γυναίκα που κέρδισε το Ακρόπολις και σήμερα -όπως και για αρκετά χρόνια πριν- Αλυτάρχης είναι και πάλι γυναίκα, η κα Ανίτα Πασαλή. Σε μία σπάνια συνεύρεση το 2016, οι «Τρεις Κυρίες του Ράλι Ακρόπολις», συνευρέθηκαν ως τιμώμενα πρόσωπα, με την ευκαιρία της εκδήλωσης «Αυτοκίνητο Της Χρονιάς». Από αριστερά, Ανίτα Πασαλή, η αείμνηστη Πέγκυ τρικάκου και η Σύλβα Κοκκαλάνη!
*Φωτογραφίες: Κακολύρης, Αρχείο WRC Teams