Παρόλο που χρειαζόμαστε κάποια υγρασία για να νιώθουμε άνετα, όταν τα ποσοστά της ξεπερνούν τα φυσιολογικά υπάρχουν επιπτώσεις σε έναν εσωτερικό χώρο. Οι πιο συνηθισμένες από αυτές είναι η μούχλα σε τοίχους και παράθυρα, οι άσχημες οσμές, το ξεφλούδισμα της ταπετσαρίας στους τοίχους, τα κατεστραμμένα ρούχα και οι ξύλινες κατασκευές, καθώς και άλλα ζητήματα που όχι μόνο αποτελούν δαπανηρές επισκευές για το σπίτι ή το χώρο εργασίας, αλλά είναι και εξαιρετικά επιβλαβείς για την υγεία μας. Όλα τα παραπάνω αποτελούν προβλήματα που σε μικρό η μεγάλο βαθμό όλοι μας έχουμε βιώσει. Ευτυχώς, όμως, υπάρχουν πολλές λύσεις για να αντιμετωπίσεις την υγρασία στο σπίτι.
Τι ακριβώς είναι η υγρασία;
Η υγρασία ουσιαστικά είναι η παρουσία των υδρατμών στον αέρα, κάτι που σημαίνει ότι το ποσοστό υγρασίας ενός χώρου αυξομειώνεται κατά ένα μεγάλο μέρος από τις συνθήκες του εξωτερικού περιβάλλοντος και ειδικά από την διαφορά της εσωτερικής με την εξωτερική θερμοκρασία.
Θέρμανση και υψηλή υγρασία
Πολύ συχνά στα δελτία καιρού αναφέρεται και το στοιχείο της «σχετικής υγρασίας» επί τοις εκατό. Ωστόσο, εμάς μας ενδιαφέρει το επίπεδο σχετικής υγρασίας που επικρατεί στο εσωτερικό περιβάλλον, το οποίο θα πρέπει να κυμαίνεται μεταξύ 50 και 60 τοις εκατό. Έτσι, εξασφαλίζονται ιδανικές συνθήκες τόσο για την υγεία μας όσο και για την προστασία και συντήρηση του σπιτιού μας. Η κατάλληλη θερμοκρασία (18°C – 20°C) και ο εξαερισμός (ή ο συνδυασμός και των δύο) στο σπίτι παίζουν σημαντικό ρόλο στη μείωση της υγρασίας, ωστόσο υπάρχουν περιπτώσεις που είτε το σπίτι (ή ένας εσωτερικός χώρος) θερμαίνεται περιστασιακά, είτε η θέρμανση είναι επιλεκτική, δηλαδή είναι διαθέσιμη μόνο σε συγκεκριμένα δωμάτια. Ειδικά το χειμώνα, ο εξαερισμός του σπιτιού δεν είναι και τόσο εύκολη υπόθεση όταν στο εξωτερικό περιβάλλον επικρατούν εξαιρετικά χαμηλές θερμοκρασίες. Σημειώνεται δε, ότι είναι αρκετά πιο δαπανηρή η θέρμανση ενός χώρου που έχει παραμείνει κλειστός για μεγάλο χρονικό διάστημα, όπως είναι για παράδειγμα η εξοχική κατοικία.
Τυπικές ενδείξεις υψηλής υγρασίας στο σπίτι
Τα τυπικά σημάδια ένδειξης υψηλής υγρασίας ποικίλουν ανάλογα με τη σοβαρότητα της κατάστασης. Η συμπύκνωση σε παράθυρα και μπαλκονόπορτες, όπως στάξιμο νερού ή θαμπάδα στο εσωτερικό γυαλί, «σκασίματα» στους τοίχους, μαύρα στίγματα και μούχλα στο κάτω μέρος του παραθύρου (ή της μπαλκονόπορτας), στην οροφή ή και σε γωνίες τοίχων αποτελούν τυπικές ενδείξεις ότι υπάρχει πολλή υγρασία στο χώρο. Μούχλα μπορεί να αναπτυχθεί σε τουαλέτα που δεν έχει αποτελεσματικό εξαερισμό ώστε να μεταφέρει την υγρασία προς τα έξω, όπου και εμφανίζονται μαύρα στίγματα στην οροφή, στον τοίχο, πίσω από το λουτρό ή στην περίμετρο του ντους. Η συσσώρευση υγρασίας μπορεί να προκληθεί επίσης είτε από την θερμομονωτική ανεπάρκεια του σπιτιού, είτε από το κλίμα που επικρατεί στο εξωτερικό περιβάλλον (κλιματολογικές συνθήκες ή/και υψηλός συντελεστής υγρασίας στην περιοχή), ενώ ακόμα και μια διαρροή στις υδραυλικές εγκαταστάσεις μπορεί να προκαλέσει προβλήματα υγρασίας. Ακόμα, η μούχλα είναι αιτία για δυσάρεστη μυρωδιά στο σπίτι, στο υπόγειο, στους αποθηκευτικούς χώρους ή ακόμα και στα ρούχα, σεντόνια, πετσέτες, κρεβάτια κ.λπ.
Υγρασία και προβλήματα υγείας
Πέρα όμως από τις τυπικές ενδείξεις που αναφέρουμε παραπάνω, η υγρασία και κατ’ επέκταση η ανάπτυξη μούχλας επηρεάζουν σημαντικά την υγεία και την ποιότητα ζωής μας. Πονοκέφαλοι, πόνοι στα κόκαλα και αλλεργίες, είναι οι πιο σημαντικές ενδείξεις. Θα πρέπει επίσης να γνωρίζεις ότι στα αυξημένα επίπεδα της υγρασίας συμβάλουν ο ίδιος ο άνθρωπος, τα ζώα και τα φυτά, που παράγουν υγρασία ακόμα και με την αναπνοή.
Συμβουλές για την αντιμετώπιση της υψηλής υγρασίας
Αφού πλέον γνωρίζεις τι εστί υγρασία και ποιες είναι οι επιπτώσεις της στην υγεία και στο σπίτι, στη συνέχεια ακολουθούν σημαντικές συμβουλές για την αντιμετώπιση της.
Συχνός αερισμός όλων των χώρων του σπιτιού
Βασικό μέλημα για την αντιμετώπιση της υψηλής υγρασίας είναι ο συχνός αερισμός του σπιτιού και κυρίως ο αερισμός των χώρων που συγκεντρώνονται οι υδρατμοί, όπως το μπάνιο, η κουζίνα, ή οι χώροι όπου βρίσκονται πλυντήρια και στεγνωτήρια. Ο φρέσκος αέρας, απαγορεύει την εμφάνιση μούχλας και κάθε αλλεργιογόνου. Ο αερισμός μπορεί να γίνει είτε ανοίγοντας κάποιο παράθυρο, ή με τη χρήση ενός συστήματος εξαερισμού. Στην κουζίνα, για παράδειγμα, να χρησιμοποιείς πάντα απορροφητήρα. Θα πρέπει οπωσδήποτε μετά το μπάνιο να αφήνεις την πόρτα ή το παράθυρο ανοιχτό για να στεγνώσει ο χώρος. Αν δεν υπάρχει παράθυρο, μπορείς να τοποθετήσεις εξαεριστήρα μπάνιου.
Εξάλειψε όλες τις πηγές υγρασίας στο σπίτι
Εάν υπάρχει διαρροή στις υδραυλικές εγκαταστάσεις στο μπάνιο, την κουζίνα ή το υπόγειο, δεν πρόκειται να αντιμετωπίσεις αποτελεσματικά την υψηλή υγρασία αν πρώτα δεν διορθωθεί το πρόβλημα. Προσπάθησε λοιπόν να εξαλείψεις όλες τις πηγές υγρασίας. Επίσης, καλό είναι να αποστραγγίζεις όσο πιο συχνά μπορείς τα υπόγεια ύδατα από το σπίτι, ενώ καλό είναι να μην υπάρχουν γλάστρες και γενικότερα βλάστηση γύρω από τις υδρορροές. Όπου υπάρχουν δοχεία και γλάστρες, φρόντισε να είναι στεγνά για να μην δημιουργούνται υδρατμοί. Το πατάκι του μπάνιου είναι μια ακόμα πηγή υγρασίας, αφού μετά το μπάνιο το πατάκι στο οποίο θα πατήσεις απορροφά μεγάλες ποσότητες νερού. Αυτό έχει σαν αποτέλεσμα την συσσώρευση υγρασίας. Φρόντισε λοιπόν να το απλώνεις σε εξωτερικό χώρο για να στεγνώσει. Άλλες πηγές υγρασίας είναι τα παλιά περιοδικά και εφημερίδες σε υγρούς χώρους όπως είναι τα υπόγεια. Ανακύκλωσε τα το συντομότερο δυνατό καθώς μπορούν πολύ γρήγορα να μουχλιάσουν.
Προτίμησε να επενδύσεις σε ένα στεγνωτήριο ρούχων
Το άπλωμα των ρούχων μέσα στο σπίτι φαίνεται ιδανική λύση όταν έξω επικρατούν άσχημες καιρικές συνθήκες. Ωστόσο, το βρεγμένο ύφασμα αποτελεί πηγή υγρασίας και μπορεί οι υδρατμοί που δημιουργούνται να μην είναι εμφανείς, γίνονται αντιληπτοί όμως μετά από λίγο καιρό όταν και δημιουργούνται μούχλα και σκασίματα στους τοίχους και τα ταβάνια. Είναι προτιμότερο να επενδύσεις σε ένα στεγνωτήριο, που θα σου στεγνώνει γρήγορα και υγιεινά τα ρούχα σου. Και αν δεν υπάρχει χώρος για να τοποθετήσεις στεγνωτήριο, να θυμάσαι ότι υπάρχει δύο λύσεις: η αγορά πλυντήριου- στεγνωτηρίου ή αν έχεις ήδη πλυντήριο τότε μπορείς να προτιμήσεις τη λύση συνδετικού πλαισίου για διάταξη κολώνας. Δηλαδή η τοποθέτηση του στεγνωτηρίου πάνω από το πλυντήριο σου. Τόσο απλό!
Χρησιμοποίησε σωστά το κλιματιστικό σου
Τα σύγχρονα κλιματιστικά διαθέτουν πολλές λειτουργίες τόσο για να διατηρούνται ιδανικές θερμοκρασίες στο σπίτι όσο και για τον καθαρισμό του αέρα. Έτσι, καλό είναι να υπάρχει κεντρικό κλιματιστικό με φίλτρα σωματιδίων υψηλής απόδοσης, όπως είναι τα φίλτρα HEPA (High Efficiency Particulate Air), τα οποία συλλέγουν τους κόκκους μούχλας και άλλα αλλεργιογόνα από τον εξωτερικό αέρα από όπου και αν κυκλοφορούν μέσα στο σπίτι. Μάλιστα, ένα κλιματιστικό μπορεί να χρησιμοποιηθεί για την αφύγρανση ενός χώρου κατά τους καλοκαιρινούς μήνες.
Λύσεις για τη θέρμανση μεμονωμένων χώρων
Υπάρχουν περιπτώσεις που είτε το σπίτι (ή ένας εσωτερικός χώρος) θερμαίνεται περιστασιακά, είτε η θέρμανση είναι επιλεκτική, δηλαδή είναι διαθέσιμη μόνο σε συγκεκριμένα δωμάτια. Εάν κάποιο δωμάτιο είναι πιο κρύο από το υπόλοιπο σπίτι, δεν χρειάζεται να ανεβάζεις περισσότερο τη θερμοκρασία για να «πιάσει» όλο το σπίτι. Μπορείς να χρησιμοποιήσεις θερμάστρες ή θερμοπομπούς. Πρόκειται για συσκευές θέρμανσης που είναι εύκολες στη μεταφορά τους, άρα και ιδανικές για χώρους που θερμαίνονται περιστασιακά. Μία ακόμα εξαιρετική πρόταση είναι η επιλογή φορητού κλιματιστικού, το οποίο διαθέτει τις ίδιες λειτουργίες με ένα μεγαλύτερο κλιματιστικό, ενώ μπορείς να το τοποθετήσεις σε οποιονδήποτε χώρο στο σπίτι ή στο εξοχικό.
Εξοπλίσου με αφυγραντήρα
Για τους χώρους με έντονο πρόβλημα υγρασίας, ο αφυγραντήρας αποτελεί την καλύτερη και αποτελεσματικότερη επιλογή, όχι μόνο για το σπίτι αλλά και για άλλους εσωτερικούς χώρους όπως το σκάφος, το γκαράζ και το τροχόσπιτο, ενώ μπορεί να χρησιμοποιηθεί για το στέγνωμα των ρούχων τους χειμερινούς μήνες (διατηρώντας τα ρούχα και τα παπούτσια καθαρά από τη μούχλα), ακόμα και για τη συντήρηση εργαλείων. Όπως και τα κλιματιστικά, υπάρχουν μοντέλα που διαθέτουν επιπλέον φίλτρα για τον καθαρισμό του αέρα (ενεργού άνθρακα, φωτοκαταλυτικό φίλτρο και φίλτρο HEPA). Θα σου προτείναμε μάλιστα να επενδύσεις σε έναν αφυγραντήρα με λειτουργία ιονιστή, ο οποίος διοχετεύει στον αέρα αρνητικά ιόντα που εξουδετερώνουν τους βλαβερούς μικροοργανισμούς όπως σκόνη, βακτηρίδια, ιούς, νεκρά κύτταρα του δέρματος των κατοικίδιων ζώων και οσμές. Ιδανική επιλογή αν έχεις στο σπίτι κατοικίδιο ζώο, είσαι καπνιστής ή ευαίσθητος σε αλλεργίες.
Υπάρχουν αφυγραντήρες με περιστροφικό συμπιεστή που μπορούν να λειτουργήσουν απρόσκοπτα και οικονομικά στο σπίτι, στο γραφείο ή στο δωμάτιο. Θα πρέπει να έχεις υπόψη σου ότι όσο υψηλότερη είναι η θερμοκρασία και η υγρασία στο χώρο σου, τόσο αυξάνεται και η απόδοση του αφυγραντήρα. Για εξοχικές κατοικίες και γενικότερα για χώρους που δεν βρίσκεσαι εκεί συχνά, θα βρεις τεράστια γκάμα αφυγραντήρων με σύστημα επανεκκίνησης, οι οποίοι επαναλειτουργούν ακόμα και μετά από διακοπή ηλεκτρικού ρεύματος, με τις ρυθμίσεις που είχες ορίσει τελευταία. Έτσι, δεν θα χρειάζεται να πατήσεις το πλήκτρο έναρξης για να ξεκινήσει.
Χαλιά Vs Υγρασία
Κατά τους χειμερινούς μήνες είναι σημαντικό να διατηρείται η θερμοκρασία στο σπίτι. Τα χαλιά, οι μοκέτες ή/και οι φλοκάτες έχουν την ιδιότητα να συγκρατούν τη θερμότητα και δεν την αφήνουν να «δραπετεύει» από τα δάπεδα. Έτσι, θα δημιουργήσεις μια ζεστή ατμόσφαιρα στο σπίτι και θα αισθάνεσαι πιο άνετα.
Ρύθμισε σωστά τη θερμοκρασία
Φρόντισε να υπάρχουν θερμόμετρα / υγρόμετρα στο σπίτι για να μετράς την θερμοκρασία και το επίπεδο υγρασίας σε κάθε δωμάτιο. Με τον τρόπο αυτό θα μπορέσεις να ρυθμίζεις το θερμοστάτη, ώστε η θερμοκρασία να μην ξεπερνάει τους 18°C – 20°C, διατηρώντας έτσι το κατάλληλο επίπεδο σχετικής υγρασίας, το οποίο θα πρέπει να κυμαίνεται μεταξύ 50 και 60 τοις εκατό για να αισθάνονται πιο άνετα όλοι στο σπίτι.
Θα πρέπει να τονίσουμε, τέλος, ότι όλα τα παραπάνω θα φέρουν ακόμα καλύτερα αποτελέσματα εάν στο σπίτι έχουν χρησιμοποιηθεί υψηλής ποιότητας αντιμουχλικά / θερμομονωτικά χρώματα, ποιοτικά στεγανωτικά και έχει γίνει σωστή εσωτερική και εξωτερική θερμομόνωση.
