Η ενασχόληση με τον κήπο είναι ένα εξαιρετικό χόμπι, ανεξάρτητα με το μέγεθος του χωραφιού, ή του απλού παρτεριού που έχεις στη διάθεσή σου για καλλιέργεια. Είτε καλλιεργείς για καλλωπιστικούς λόγους (λουλούδια και φυτά), είτε για πιο πρακτικούς και… βρώσιμους λόγους (φρούτα και λαχανικά) σίγουρα γεμίζεις το χρόνο σου με κάτι δημιουργικό ενώ παράλληλα -στη δεύτερη περίπτωση- τρως φρέσκα και υγιεινά.
Ποια είναι όμως τα εργαλεία που χρειάζεσαι ως επίδοξος κηπουρός; Στη συνέχεια θα σου παρουσιάσουμε τα πλέον απαραίτητα, καθώς και τι να προσέξεις όταν τα αγοράζεις και τα αποθηκεύεις.
Συμβουλές αγοράς και αποθήκευσης
Όταν πας ν’ αγοράσεις εργαλεία, δοκίμασε αν αισθάνεσαι άνετα με το μέγεθός τους, περίπου σαν να δοκιμάζεις ρούχα. Δεν μπορείς να σκάψεις μέσα στο μαγαζί που θα τ’ αγοράσεις, αλλά μπορείς να μιμηθείς τις κινήσεις που θα κάνεις για να δεις εάν το κάθε εργαλείο «κάθεται» βολικά στο χέρι σου. Διότι αν το νιώθεις βαρύ, κινδυνεύεις όταν πας να το χρησιμοποιήσεις να χτυπήσεις, ενώ αν η λαβή του δεν σε βολεύει μπορεί και να μην το χρησιμοποιήσεις σωστά, αλλά και να προκληθεί και πάλι τραυματισμός. Γενικά ψάξε για εργαλεία με λαβές σε σχήμα D, γιατί αυτά επιβαρύνουν λιγότερο τα χέρια.
Για περισσότερη αντοχή και λιγότερο βάρος, προτίμησε εργαλεία με ξύλινες λαβές, ή με μεταλλική επικάλυψη, ενώ καλύτερα ν’ αποφεύγεις τα εργαλεία με βαμμένες ξύλινες λαβές, γιατί συνήθως η μπογιά κρύβει ξύλο κακής ποιότητας. Γενικώς, μια καλή περίπτωση είναι να προτιμήσεις εργαλεία που ξεχωρίζουν για την ποιότητα των υλικών τους κι όχι για το «φανταχτερό» της περιγραφής τους.
Αποθήκευσε σωστά τα εργαλεία σου. Τα εργαλεία με μακρύ κορμό πρέπει να είναι κρεμασμένα από κάπου ψηλά για να μη στομώσουν οι άκρες τους. Όσα είναι μικρότερα σε μέγεθος μπορείς να τα μεταφέρεις μαζί σου στην κηπουρική σου τσάντα, ή ν’ αγοράσεις μια ζώνη για να τα βάζεις μέσα και να τα μεταφέρεις παντού. Αν έχεις την άνεση χώρου προσπάθησε να διαμορφώσεις μια γωνιά της αποθήκης σου μόνο για ό,τι χρησιμοποιείς στην κηπουρική, εργαλεία και λοιπά υλικά, όπως σπόρους, λιπάσματα, χώμα κ.α. Ποτέ μην αφήνεις τα εργαλεία εκτεθειμένα στον κήπο -ειδικά εάν έχεις παιδιά- μιας και ελλοχεύει κίνδυνος ατυχήματος.
Ας δούμε τώρα τα εργαλεία:
Εργαλεία χειρός
Τσουγκράνα χειρός: για να μαζεύεις πεσμένα φύλλα και λοιπά σκουπίδια του κήπου και ν’ αφαιρείς προσεκτικά χώμα και κλαδιά κάτω απ’ τα φυτά χωρίς να καταστρέφεις τις ρίζες και τα άνθη. Διάλεξε μία με έντονο χρώμα για να μην την χάνεις εύκολα και για να ξεχωρίζει.
Πιστόλι για λάστιχο: για να ρυθμίζει ευκολότερα την ένταση ποτίσματος όπως εσύ νομίζεις, ανάλογα με το πόσο ευαίσθητο είναι το κάθε φυτό. Ανάλογα με το μοντέλο που θα επιλέξεις, αλλά και τα ακροφύσια που αυτό έχει, μπορείς να ποτίσεις τον κήπο σου, τα λουλούδια που απαιτούν ελαφρύ πότισμα, ενώ μπορείς ακόμα να πλύνεις τα πλακάκια, ή τα μονοπάτια, χρησιμοποιώντας τα επίπεδα ακροφύσια για να τα καθαρίσεις. Σε γενικές γραμμές σου επιτρέπει να ρυθμίζεις την ένταση, μιας κι όλα τα φυτά δεν χρειάζονται ούτε την ίδια ποσότητα νερού, ούτε να ποτίζονται με την ίδια ένταση.
Ιαπωνικό μαχαίρι κηπουρικής (hori-hori): Τελευταία αποτελεί αδυναμία πολλών μιας και λένε ότι κάνει καλά, πέντε δουλειές. Χρησιμοποιείται ως φτυάρι για να σκάψεις, να φυτέψεις βολβούς και να ξεχορταριάσεις, ενώ η πριονωτή λεπίδα του μπορεί να χρησιμοποιηθεί για να κόψεις μικρές ρίζες κι αργότερα καρπούς.
Trimmer: Για το κλάδεμα και τον καλλωπισμό των θάμνων, αλλά και για τις γωνίες του χλοοτάπητα. Ανάλογα με τις διαθέσιμες λεπίδες μπορεί να κόψει λεπτά κλαδιά με διάμετρο συνήθως έως και 1 εκατοστό, ενώ μπορεί και να χρησιμοποιηθεί για να αφαιρέσεις τα ξερά φύλλα, κλαδιά ή λουλούδια που εμποδίζουν την υγιή ανάπτυξη των ζωντανών μερών του φυτού.
Κλαδευτήρι χειρός: Για να κλαδεύεις ότι δεν καταφέρνουν τα δύο προηγούμενα εργαλεία. Πέρα απ’ τον κήπο το εν λόγω εργαλείο είναι πρακτικό ακόμα και για λίγα φυτά σε γλάστρες στο μπαλκόνι, ή για γλάστρα με διακοσμητική ελιά, ή οποιοδήποτε άλλο δέντρο. Συνήθως τα φυτά που διατηρούμε στο μπαλκόνι μέσα στις μεγαλουπόλεις, λόγω της μεγάλης έκθεσής τους στο καυσαέριο είναι επιρρεπή στην εμφάνιση ξερών κλαδιών, τα οποία πρέπει να κόβεις άμεσα για να μην επηρεάσουν την ανάπτυξη των υγιών βλαστών. Από εκεί και πέρα προτίμησε κάποιο μοντέλο με επένδυση στις λαβές για να προστατεύεις τα χέρια σου, αλλά με ασφάλεια ώστε ν’ ασφαλίζει καλά και ν’ αποφεύγονται ατυχήματα.
Εργαλεία με μακριά λαβή
Κλαδευτήρι: Για να κόβεις πιο ψηλά και χοντρά κλαδιά. Ανάλογα με τις ανάγκες σου μπορείς να επιλέξεις μήκος λαβής και λεπίδων. Ένα μεσαίο μοντέλο είναι κατάλληλο για το κόψιμο κλαδιών με πάχος έως 30mm, ενώ χάρη στη μακριά του λαβή και τα μικρά ψαλίδια σε βοηθάει να κάνεις λεπτές εργασίες σε σχετικά μεγάλο ύψος. Υπάρχουν, επίσης, και τηλεσκοπικά, που σου επιτρέπουν να φτάσεις εσύ σε όποιο ύψος θέλεις, προσαρμόζοντας ανάλογα το μήκος της λαβής. Σ’ αυτή την περίπτωση προτίμησε ένα μοντέλο με αρκετά μεγάλο εύρος για να μπορείς να φτάνεις σ’ όλα τα ύψη, χωρίς να υπάρχει ανάγκη για αγορά και δεύτερου για τα ψηλότερα, ή χαμηλότερα φυτά.
Φτυάρι με στρογγυλή κεφαλή: Ιδανικό για να σκάβεις τρύπες για φύτεμα δενδρυλλίων, ή δέντρων και θάμνων, ή για την απομάκρυνση φερτών υλικών. Υπάρχουν τα παραδοσιακά αλλά και τα τηλεσκοπικά, που σου επιτρέπουν να προσαρμόζεις τo μήκος της λαβής τους. Το φτυάρι με στρογγυλό κεφάλι είναι παραδοσιακό εργαλείο και χρησιμοποιείται αρκετά σε λαχανόκηπους, ενώ είναι το πλέον απαραίτητο εργαλείο κατά την συγκομιδή πατάτας.
Φτυάρι με μυτερή κεφαλή: Για σκάψιμο σε πιο στενούς χώρους και πυκνοφυτεμένα παρτέρια. Λόγω της μυτερής του άκρης μπορεί να χρησιμοποιηθεί και ως μικρή αξίνα, ή τσάπα. Ναι μεν μπορεί και αυτό να κάνει τη δουλειά του κανονικού φτυαριού, αλλά συνήθως αναλαμβάνει πιο λεπτές αποστολές. Πάντως είναι ιδανικό και για το ξεχορτάριασμα ζιζανίων μιας και χάρη στη μυτερή του άκρη κόβει εύκολα τις ρίζες τους.
Τσουγκράνα με στρογγυλεμένες άκρες: Για να ισιώνεις το χώμα, ν’ απλώνεις το λίπασμα, το χώμα, το χαλίκι και την άμμο, καθώς και να σκουπίζεις μεγάλα σκουπίδια και υπολείμματα.
Τσουγκράνα για σκάψιμο: Για το σπάσιμο του εδάφους για την προετοιμασία της καλλιέργειας και της εφαρμογής και ανάμειξης λιπάσματος, το σπάσιμο χωμάτινων μπαλών και ριζών και άλλες εργασίες διαχωρισμού.
Τσουγκράνα για φύλλα: Για την κλασική δουλειά του μαζέματος φύλλων, κλαδιών, κομμένου γρασιδιού κι άλλων σκουπιδιών από χωράφια και παρτέρια.
Προστασία χεριών
Όταν δουλεύεις σε κήπο, τα γάντια είναι εξίσου απαραίτητα μ’ οποιοδήποτε άλλο εργαλείο. Δεν είναι καθόλου υπερβολή να πούμε ότι χρειάζεσαι τρεις διαφορετικούς τύπους γαντιών για να προστατεύσεις τα χέρια σου και να κάνεις τη ζωή σου ευκολότερη:
1. Συνθετικά γάντια που πλένονται: Για γενικές εργασίες όπως κλάδεμα, ξεχορτάριασμα, και φύτεμα. Το λεπτό ύφασμα και η καλή εφαρμογή τους θα σου δώσουν ευχέρεια κινήσεων στα δάχτυλα.
2. Βαμβακερά γάντια με λάτεξ επικάλυψη: για βρώμικες δουλειές, με νερά, χώματα και λάσπες, όπως το μάζεμα φύλλων και το φύτεμα θάμνων αλλά και για εργασία σε φυτά με αγκάθια (π.χ. τριανταφυλλιές) μιας και το λάτεξ είναι ανθεκτικό στα τρυπήματα.
3. Γάντια εργασίας για βαριές δουλειές: Το σκάψιμο, το κλάδεμα, το κόψιμο, η μεταφορά κλαδιών και το καθάρισμα γίνεται μ’ αυτά τα γάντια που είναι κατάλληλα και γι’ άλλες βαριές δουλειές εκτός κήπου.
Λάστιχο – Σκάλα
Πέρα απ’ αυτά σίγουρα θα χρειαστείς και αξεσουάρ για το πότισμα. Γι’ αρχή καλό θα ήταν να πάρεις ένα λάστιχο καλής ποιότητας με μεγάλο μήκος, το οποίο να διαθέτει αρκετές υποδοχές με διάφορες διαμέτρους, ενώ ανάλογα με το πιστόλι που θα επιλέξεις θα έχεις στη διάθεσή σου -όπως αναφέραμε και παραπάνω- τ’ ανάλογα ακροφύσια. Γενικά, επίλεξε το μήκος του και τη διάμετρό του ανάλογα με την έκταση του χώρου σου αλλά και τον αριθμό και τον όγκο των φυτών που θα ποτίζεις. Αν έχεις δέντρα, θα χρειαστείς μια σκάλα που θα χρησιμεύσει και γι’ άλλα μερεμέτια μέσα, ή έξω απ’ το σπίτι. Μπορείς ν’ αγοράσεις είτε την κλασική πτυσσόμενη σκάλα, είτε κάποιο μοντέλο με τηλεσκοπικούς βραχίονες για ευκολότερη αποθήκευση. Μιας και στις σκάλες εμπιστευόμαστε τη ζωή μας όταν κρεμιόμαστε κάπου ψηλά, καλό είναι να προτιμήσεις ένα πιο ακριβό μοντέλο καλής ποιότητας, παρά κάποια φτηνή λύση που μπορεί να μην είναι και ιδιαιτέρως ασφαλής. Από εκεί και πέρα όρεξη και κουράγιο να ‘χεις και ο κήπος σου θα σ’ ανταμείψει, ό,τι κι αν αποφασίσεις να φυτέψεις.
