Μετά τη θέρμανση, το μαγείρεμα είναι ο σημαντικότερος λόγος ενεργειακής κατανάλωσης στο σπίτι, αφού σύμφωνα με έρευνα της Ελληνικής Στατιστικής Αρχής αντιστοιχεί περίπου στο 17% της ενέργειας που καταναλώνει το μέσο ελληνικό νοικοκυριό. Αν και αυτό δεν σημαίνει, βέβαια, πως πρέπει να σταματήσεις να… μαγειρεύεις, αλλά ότι θα «πιάσει τόπο» κάθε λύση που θα εφαρμόσεις για να περιορίσεις την επιβάρυνση που έχει στους λογαριασμούς η προετοιμασία του φαγητού.
Όσον αφορά την αγορά του εξοπλισμού σου στην κουζίνα, τέτοιες λύσεις δεν είναι μόνο να διαλέξεις ενεργειακά αποδοτικές συσκευές όπως, για παράδειγμα, ένα φούρνο υψηλής ενεργειακής κλάσης, ή επαγωγικές εστίες, με τις οποίες θα μείωνες έως και 25% την κατανάλωση ρεύματος, σε σχέση με τις κεραμικές εστίες.
Αντίθετα, η εξοικονόμηση ενέργειας «περνά» και απ’ την προμήθεια των μαγειρικών σκευών. Ο λόγος είναι πως, ακολουθώντας μερικούς απλούς κανόνες στην επιλογή τους, θα μπορείς να είσαι σίγουρος πως θα ετοιμάζεις τα γεύματά σου με όσο το δυνατόν μικρότερο ενεργειακό «αποτύπωμα».
Φρόντισε να έχεις ποικιλία σε μεγέθη
Σίγουρα το βασικό «οπλοστάσιό» σου σε μαγειρικά σκεύη θα πρέπει να καλύπτει τις ποσότητες φαγητού που μαγειρεύεις συνήθως. Ωστόσο, καλό είναι να υπάρχουν σ’ αυτό κατσαρόλες, ή τηγάνια και σ’ άλλα μεγέθη, ώστε να μπορείς να προσαρμόσεις το μαγείρεμα και σε διαφορετικές μερίδες φαγητού, που ίσως χρειαστεί να ετοιμάσεις μερικές φορές.
Έτσι, ακόμη και στην περίπτωση που δεν ζεις μόνος σου, θα ξοδέψεις λιγότερη ενέργεια αν μπορείς να επιστρατεύσεις μια μικρή κατσαρόλα (αφού θα ζεσταθεί πιο γρήγορα), όταν π.χ. για κάποιο λόγο χρειαστεί να μαγειρέψεις για ένα άτομο, ή να ζεστάνεις μικρή ποσότητα φαγητού. Αντίθετα, στην περίπτωση που είσαι εργένης, μια μεγαλύτερη κατσαρόλα απ’ αυτήν που χρησιμοποιείς τις περισσότερες φορές, θα σε γλιτώσει από κόπο και χρήμα, όταν πρόκειται π.χ. να κάνεις το τραπέζι σε φίλους σου, ή γενικά όσες φορές χρειαστεί να ετοιμάσεις φαγητό για περισσότερα άτομα.
«Ταίριαξε» τις κατσαρόλες και τα τηγάνια με την τεχνολογία της κουζίνας σου
Ένα απ’ τα σημαντικότερα κριτήρια για την επιλογή σκεύους είναι η συμβατότητά του με τον τρόπο θέρμανσης των εστιών σου. Έτσι, μία ελαφριά κατσαρόλα για «μάτια» γκαζιού θα σπαταλά άσκοπα ηλεκτρική ενέργεια, αν τη χρησιμοποιείς στις κεραμικές σου εστίες. Μάλιστα, στην περίπτωση που η κατσαρόλα σου δεν έχει εντελώς επίπεδο πάτο, ώστε ν’ ακουμπά σ’ όλη την επιφάνεια του «ματιού», τότε έχει μετρηθεί πως στο βράσιμο των ζυμαρικών η απώλεια ενέργειας μπορεί να φτάσει το 50%.
Ειδικά αν έχεις ηλεκτρικές εστίες, για να εφάπτονται όσο το δυνατόν καλύτερα τα σκεύη σου, φρόντισε να επιλέξεις «καλοζυγισμένες» κατσαρόλες και τηγάνια με παχιά τοιχώματα. Αν και θα αργούν σχετικά να ζεσταθούν στο ξεκίνημα του μαγειρέματος, θα κατανέμουν καλύτερα τη θερμότητα, ενώ θα «κρατούν» για περισσότερο χρόνο τη θερμότητα αφότου κλείσεις το «μάτι».
Έτσι, θα μπορείς να σβήσεις την κουζίνα μερικά λεπτά πριν τελειώσεις το μαγείρεμα, ώστε ν’ αξιοποιήσεις τη θερμότητα που συνεχίζει να εκπέμπει η εστία. Επίσης, αυτά τα σκεύη είναι πιο ανθεκτικά κι επομένως υπόσχονται μεγαλύτερη διάρκεια ζωής.
Η συμβατότητα είναι απόλυτος κανόνας στην περίπτωση που έχεις επαγωγικές εστίες. Ο λόγος είναι πως αν το σκεύος δεν περιέχει ειδικά υλικά, ώστε να λειτουργεί με τα ηλεκτρομαγνητικά κύματα που εκπέμπουν οι επαγωγικές εστίες, τότε θα είναι απλώς άχρηστο.
Πες «ναι» στο καπάκι
Φρόντισε ώστε όσο το δυνατόν περισσότερα σκεύη σου να διαθέτουν καπάκι. Τότε, χρησιμοποιώντας το μόλις το φαγητό αρχίσει να παίρνει βράση, θα μπορείς να κατεβάσεις τη «σκάλα» της εστίας, ώστε να συνεχίσεις το μαγείρεμα καταναλώνοντας λιγότερη ενέργεια.
Λάβε υπόψη τη διάμετρο των εστιών σου
Ένας σημαντικός κανόνας εξοικονόμησης ρεύματος στο μαγείρεμα είναι πως η διάμετρος του σκεύους σου να ταιριάζει κάθε φορά απόλυτα στο μέγεθος της εστίας. Κατά συνέπεια, θα πρέπει πάντοτε να επιλέγεις κατσαρόλες και τηγάνια που ταιριάζουν στο μέγεθος κάποιου απ’ τα «μάτια» της κουζίνας σου.
Σε αντίθετη περίπτωση, θα ξοδεύεις ηλεκτρική ενέργεια, κι επομένως χρήματα, χωρίς κανένα λόγο. Για παράδειγμα, αν πάνω σ’ ένα «μάτι» 20 εκατοστών καίει ένα σκεύος 15 εκατοστών, τότε μένει αναξιοποίητο έως και το 40% της παραγόμενης θερμότητας.
Εξέτασε τα υλικά κατασκευής
Αν και υπάρχουν σημαντικότερα κριτήρια για να καταλήξεις στα υλικά κατασκευής που θέλεις να έχουν τα σκεύη σου, όπως π.χ. το αν είναι αντικολλητικά, ή πόσο εύκολα καθαρίζονται, καλό είναι αν έχεις κατά νου πως δεν έχουν όλα την ίδια θερμική «συμπεριφορά». Στο φούρνο, για παράδειγμα, τα ταψιά από πυρέξ κάνουν πιο αποδοτικό ενεργειακά το ψήσιμο, σε σχέση με τα μεταλλικά.