Η αγορά ενός κινητού τηλεφώνου μπορεί να γίνει δύσκολη υπόθεση. Τα χαρακτηριστικά είναι ιδιαίτερα δυσνόητα, οι τεχνολογίες γύρω από τις οθόνες, τις μπαταρίες ακόμα και το Wi-Fi είναι σύνθετες. Αν ο σκοπός σου είναι να πάρεις ένα κινητό που απλά θα κάνει τη δουλειά του, δεν θα δυσκολευτείς και πολύ να διαλέξεις. Περισσότερη σημασία θα έχουν οι εξωτερικές του διαστάσεις και το design του, παρά το εσωτερικό του.
Αν όμως είσαι Power user και θέλεις να αξιοποιήσεις στο έπακρο τη συσκευή σου; Θα ξεκινήσεις μια μικρή έρευνα αγοράς με στόχο να εντοπίσεις τη χρυσή τομή: το smartphone που έχει ακριβώς όσα χρειάζεσαι και βρίσκεται ακριβώς στο budget σου.
Ένα από τα δυσκολότερα σημεία να κατανοήσεις είναι η μνήμη RAM. Η δυσκολία δεν εντοπίζεται στο να καταλάβεις τι είναι η RAM. Αυτό το γνωρίζεις καλά. Το πρόβλημα είναι να καταλάβεις πόση χρειάζεσαι, πόση απαιτεί το λειτουργικό σύστημα και πόση οι εφαρμογές σου. Στην απόφασή σου θα παίξουν ρόλο πολλοί παράγοντες. Το ίδιο το λειτουργικό, ο επεξεργαστής και το αν σε ενδιαφέρει το gaming. Ήρθε η ώρα να τα εξετάσεις αναλυτικά.
Τι κάνει η RAM;
Περιληπτικά, είναι η μνήμη που λαμβάνει δεδομένα από τον επεξεργαστή και το κύκλωμα γραφικών. Τα δεδομένα αυτά τα διατηρεί για σύντομη αποθήκευση ή τα δρομολογεί σε άλλα μέρη του κινητού που τα χρειάζονται. Η RAM είναι απαραίτητη όχι μόνο για να δουλέψει το κινητό αλλά και για να έχεις απροβλημάτιστο και γρήγορο multitasking.
Όσο μια εφαρμογή τρέχει (από κειμενογράφο μέχρι video game) τοποθετεί δεδομένα στη RAM. Τα δεδομένα αυτά μπορεί να τα ζητήσει πίσω για περεταίρω επεξεργασία σε οποιαδήποτε χρονική στιγμή. Πρέπει η RAM να είναι αρκετά γρήγορη για να ανταποκριθεί στα αιτήματα του κάθε επεξεργαστή ή κυκλώματος γραφικών. Επίσης πρέπει να είναι και μεγάλη, ώστε να μπορεί να αποθηκεύει πολλά δεδομένα.
Όσο μεγαλύτερη είναι η RAM τόσο ταχύτερη πρέπει να είναι. Γιατί ένα πακέτο δεδομένων που βρίσκεται σε αυτή, δεν πρέπει να καθυστερήσει να προσπελαστεί. Δηλαδή μια μεγάλη RAM με μικρή ταχύτητα δεν είναι πλεονέκτημα. Δεν υπάρχει νόημα στο να αποθηκεύεις κάτι και μετά να μην μπορείς να το ανακτήσεις γρήγορα όταν πρέπει.
Από την άλλη πλευρά όμως, δεν είναι ιδιαίτερα καλό να έχεις ταχύτατη και μικρή RAM. Γιατί θα γεμίσει γρήγορα και το σύστημα θα αναγκαστεί να αδειάσει κάποια δεδομένα της για να χωρέσει τα καινούρια. Η πληροφορία όμως που θα “χαθεί”, μετά από ελάχιστο χρόνο θα ζητηθεί πίσω από τον επεξεργαστή. Η RAM δεν θα έχει την πληροφορία και θα πρέπει να την ξανα-αποθηκεύσει. Άρα θα σβήσει άλλα data για να κάνει χώρο. Ένας φαύλος κύκλος που κάνει το κινητό σου να “σέρνεται”.
Τη σημαίνει “λίγη” RAM;
Λίγη RAM σημαίνει “λιγότερη από όση χρειάζεσαι”. Είναι δύσκολο να ορίσεις μια χωρητικότητα που θα ήταν αντικειμενικά λίγη. Πάντως είναι κοινή αποδοχή πως οτιδήποτε κοντά στα 2GB είναι πλέον η ελάχιστη ποσότητα για ικανοποιητική τυπική χρήση (που ξεπερνά κατά πολύ το “κάνω κλήσεις, στέλνω μηνύματα”), ενώ το 1GB είναι τόσο ξεπερασμένο που, στις περισσότερες περιπτώσεις, δεν θα ικανοποιήσει ακόμα και απλό χρήστη. Οι χωρητικότητες για καλές επιδόσεις ξεκινούν πλέον από τα 3GB.
Το καλό με τη RAM είναι πως δεν επηρεάζει αρνητικά τις επιδόσεις όταν είναι περισσότερη από όση χρειάζεται. Δεν είναι σαν να έχεις πολλούς σκληρούς δίσκους ή πολλά USB stick τα οποία (για τους δικούς τους λόγους) καθυστερούν ένα λειτουργικό.
Το μοναδικό μειονέκτημα με την περίσσεια RAM είναι η κατανάλωση ενέργειας. Αν έχεις 4 GB RAM στο κινητό ενώ κάνεις χρήση των 2, τα άλλα 2GB θα μένουν αχρείαστα και, φυσικά, δεν “απενεργοποιούνται”. Θα βρίσκονται εκεί να ρουφάνε ενέργεια από τη μπαταρία σου. Αυτό συνεπάγεται και μεγαλύτερη παραγωγή θερμότητας για εκείνα τα κινητά που συχνά υπερθερμαίνονται.
Άλλοι παράγοντες
Το πόση RAM μπορεί τελικά να διαχειριστεί η συσκευή σου εξαρτάται κυρίως από το λειτουργικό σύστημα και τον επεξεργαστή. Για την ακρίβεια το System on a Chip. Σαν να λέμε τη μητρική πλακέτα.
Λειτουργικό σύστημα
Η αξιοποίηση της RAM, σε ότι αφορά την ταχύτητα και το μέγεθός της, έχει να κάνει σε τεράστιο βαθμό από την ικανότητα του λειτουργικού να τη διαχειριστεί. Το Android μπόρεσε να διαχειριστεί σταδιακά 2GB, μετά έφτασε τα 6GB και τώρα “βλέπει” έως και 8GB.
Το iPhone πάντα δούλευε με λιγότερα κυρίως γιατί είχε πολύ αυστηρή διαχείριση των εφαρμογών. Αν και επισήμως ήταν δύσκολο να μάθουμε ακριβώς πόση RAM είχε μέσα του ένα iPhone. Αυτό που ξέρουμε σίγουρα είναι πως το iPhone 7 κάνει τη δουλειά του με μόλις 2GB. Το iPhone 7 Plus έχει 1 παραπάνω και φτάνει στα 3GB.
Άρα το πόση RAM χρειάζεσαι είναι πολύ σχετικό με το λειτουργικό. Για την Apple τα 8GB είναι υπερβολικά και, στην ουσία, άχρηστα. Για το Android τα 2GB είναι “ελάχιστο μέγεθος”.
Πάντως δεν είναι ξεκάθαρο ποιο λειτουργικό σύστημα έχει την καλύτερη απόδοση. Το αν χρειάζεσαι πολλή ή λίγη RAM δεν είναι το καλύτερο κριτήριο. Το Android χρησιμοποιεί μια μέθοδο διαχείρισης της RAM που ονομάζεται “garbage collection” και χρειάζεται περισσότερη RAM για να δουλέψει αποδοτικά. Η Apple προτιμά άλλη λογική προγραμματισμού της RAM. Αυτή ακούσει στο όνομα “reference counting“. Καμία από τις δύο λογικές δεν θεωρείται ανώτερη της άλλης. Είναι απλά εντελώς διαφορετικές μεταξύ τους.
Τώρα καταλαβαίνεις πως αν μπορούσες να πάρεις ένα κινητό και να του αυξήσεις τη RAM δεν θα κατάφερνες κάτι ουσιαστικό. Για να αποδώσει σωστά το λειτουργικό θα πρέπει να παραμετροποιήσεις τη διαχείριση της RAM σε νέα βάση. Με βάση το νέο μέγεθος της RAM. Αλλιώς τα παραπάνω GB θα είναι αχρησιμοποίητα. Όπως αντιλαμβάνεσαι, τα πράγματα δεν είναι καθόλου απλά με τα κινητά και τη RAM.
Η ανάποδη σχέση με τους υπολογιστές
Έχεις συνηθίσει να κρίνεις την ισχύ ενός υπολογιστή με βάση την ποσότητα της RAM που διαθέτει. Αυτό είναι ένα καλό κριτήριο, αλλά στα κινητά δεν συμβαίνει το ίδιο. Επίσης, αν καθαρίζεις συχνά τη μνήμη του τηλεφώνου σου, κλείνοντας τις εφαρμογές που τρέχουν στο background, κάνεις περισσότερο κακό παρά καλό. Γιατί άραγε συμβαίνει αυτό;
Το να καλέσεις μια εφαρμογή από την εσωτερική αποθηκευτική μνήμη και όχι από τη RAM, καταναλώνει πολύ περισσότερη ενέργεια και θέλει περισσότερο χρόνο. Στον υπολογιστή έχει νόημα να κλείνεις τις εφαρμογές, αλλά στο κινητό θέλεις να έχεις τις εφαρμογές να αποθηκεύονται στη RAM και να ανακαλούνται από εκεί. Άλλωστε η RAM στο κινητό δεν θα σταματήσει να λειτουργεί ό,τι και αν κάνεις. Είναι καλύτερα να την αξιοποιήσεις αφού είναι συνέχεια εκεί.
Επεξεργαστής
Εδώ τα πράγματα περιπλέκονται απότομα. Οι επεξεργαστές δεν λειτουργούν ανεξάρτητοι σε ένα κινητό, όπως συμβαίνει σε έναν υπολογιστή. Τα κινητά έχουν το λεγόμενο System On a Chip που αποτελεί τον επεξεργαστή, τον επεξεργαστή γραφικών και στοιχεία που αφορούν τη RAM. Αυτά έρχονται σαν ένα πακέτο και δεν έχεις την ευχέρεια να συναρμολογήσεις ένα δικό σου SOC (System on a Chip).
Ενώ σε έναν υπολογιστή μπορείς να διαλέξεις τη δική σου μητρική, το δικό σου επεξεργαστή και τη RAM που προτιμάς, στα κινητά αυτά τα πράγματα έρχονται πακέτο. Τα καλά νέα είναι πως κάθε κινητό που βγήκε στην αγορά από το 2017 και μετά, είναι καλοζυγισμένο και άριστα ταιριαστό με τη RAM που το συνοδεύει. Για παλαιότερες κυκλοφορίες το παιχνίδι δεν είναι ξεκάθαρο.
Τελικά, πόση RAM είναι η ιδανική RAM;
Αρκετά με τη θεωρία. Πώς να διαλέξεις στην πράξη τι χρειάζεσαι; Για απλές καθημερινές χρήσεις μην πας σε λιγότερα από 2GB. Θα μπορείς να τρέχεις εφαρμογές και να έχεις αξιοπρεπές multitasking χωρίς προβλήματα και καθυστερήσεις. Φυσικά, αν μπορείς, στόχευσε για τα 3GB που θα σου δώσουν άλλο “αέρα”. Η χρήση θα είναι πιο άνετη και γρήγορη καθώς περισσότερες εφαρμογές θα μπορούν να ανακτηθούν από τη μνήμη χωρίς να τρέξουν από την αρχή.
Το κάτι παραπάνω
Επειδή τα παιχνίδια και οι digital assistants συνεχίζουν να ζητούν όλο και περισσότερα, δεν είναι άσχημο να ανέβεις στα 6GB. Αν σου αρέσει να πειραματίζεσαι με νέες ιδέες και τεχνολογίες θα τα χρειαστείς. Οτιδήποτε περισσότερο θα είναι υπερβολή. Ακόμα και video editing μπορείς να κάνεις με άνεση στα 6GB.
Gaming
To gaming είναι ξεχωριστή υπόθεση. Ο καλύτερος τρόπος για να μάθουμε πόση RAM χρειάζεσαι είναι να δούμε τους απαιτητικότερους τίτλους της αγοράς, και ποιές είναι οι απαιτήσεις του καθενός. Ας δούμε μερικά από τα “σκληρότερα” σε απαιτήσεις παιχνίδια του 2018.
- Modern Combat 5
- Asphalt 8: Airborne
- Real Racing 3
- N.O.V.A 3 Freedom Edition
- Dead Trigger 2
- Gangstar Vegas
Εξετάζοντας καθαρά και μόνο τα απαιτούμενα specs, θα δεις πως κανένα παιχνίδι δεν ζητάει περισσότερα από 6GB, ενώ τα περισσότερα δουλεύουν άριστα και σε 4GB. Εδώ έρχεται βέβαια και η ανάλυση της οθόνης του κινητού σου. Μια συσκευή με οθόνη υπερ-υψηλής ανάλυσης στα 4Κ θα χρειαστεί περισσότερη RAM για το ίδιο παιχνίδι, από μια απλή Full HD. Άρα πρέπει να έχεις και αυτή την παράμετρο στο μυαλό σου.