Από την 1η Σεπτεμβρίου, οι λαμπτήρες προστίθενται στις κατηγορίες ηλεκτρικών συσκευών που απέκτησαν νέα ενεργειακή «ετικέτα», με σκοπό να μπορούν οι καταναλωτές να επιλέξουν πιο εύκολα εκείνα τα προϊόντα που έχουν το μικρότερο «αποτύπωμα» στους λογαριασμούς του ηλεκτρικού.
Υπενθυμίζεται ότι το… λίφτινγκ της ενεργειακής σήμανσης έχει ξεκινήσει από την περασμένη άνοιξη, όταν απέκτησαν καινούρια «ετικέτα» 6 κατηγορίες ηλεκτρικών-ηλεκτρονικών προϊόντων: τα ψυγεία και οι καταψύκτες, τα πλυντήρια και τα πλυντήρια-στεγνωτήρια ρούχων, τα πλυντήρια πιάτων, οι συντηρητές κρασιών και οι τηλεοράσεις – μόνιτορ.
Η καινούρια «ετικέτα» των λαμπτήρων μοιράζεται τις βασικές αλλαγές με τις συσκευές που προηγήθηκαν. Η σημαντικότερη από αυτές είναι πως έχουν τροποποιηθεί οι ενεργειακές κλάσεις, ενώ παράλληλα έχουν αυστηρότερα τα κριτήρια για την κατάταξη κάθε λάμπας σε μία από αυτές τις τάξεις ενεργειακής απόδοσης.
Ας δούμε αυτές τις αλλαγές αναλυτικά.
Τα βασικά χαρακτηριστικά της νέας «ετικέτας» είναι:
- Ενεργειακή κλάση του συγκεκριμένου προϊόντος
- Κλίμακα ενεργειακών κλάσεων
- Κωδικός QR: Μπορείς να σκανάρεις με το κινητό σου και να ανατρέξεις στην ευρωπαϊκή online βάση δεδομένων, για να βρεις περισσότερες πληροφορίες για το προϊόν
- Κατανάλωση του λαμπτήρα, σε κιλοβατώρες (kWh) ανά 1.000 ώρες (h) λειτουργίας
Η καινούρια κλίμακα ενεργειακών κλάσεων
Όπως φαίνεται από το παραπάνω σχήμα, στη νέα «ετικέτα» έχει αλλάξει ο συμβολισμός των ενεργειακών κλάσεων, καταργώντας τις «Α++» και «Α+». Έτσι, η καινούρια κλίμακα τάξεων ενεργειακής απόδοσης ξεκινά από την G (για τους πιο ενεργοβόρους λαμπτήρες) και φτάνει στην Α (για τις πιο αποδοτικές λάμπες).
Αυτό που θα πρέπει να ξέρεις επίσης είναι ότι έχει αλλάξει και ο τρόπος με τον οποίο «βαθμολογείται» η απόδοση κάθε λαμπτήρα, για να προσδιοριστεί σε ποια κλάση θα καταταχθεί. Ο νέος τρόπος «βαθμολόγησης» είναι πιο αυστηρός: για παράδειγμα, τα κριτήρια έχουν επιλεγεί με τέτοιο τρόπο ώστε να μην κατατάσσεται στην ανώτερη κλίμακα (Α) κανένα από τα προϊόντα που κυκλοφορούν αυτή τη στιγμή στην αγορά.
Η αυστηροποίηση των κριτηρίων έγινε με σκοπό να δοθεί κίνητρο στους κατασκευαστές, ώστε να αναπτύξουν και να κυκλοφορήσουν στην αγορά ακόμη πιο αποδοτικά προϊόντα. Παράλληλα, αυτό σημαίνει πως όλες οι διαθέσιμες λάμπες θα «πέσουν» αρκετές κλάσεις στη νέα κλίμακα.
Έτσι, για παράδειγμα, μία λάμπα που με βάση την προηγούμενη «ετικέτα», κατατασσόταν στην Α κλάση, στη νέα «ετικέτα» μπορεί να βαθμολογείται στην B, τη C ή ακόμη και την D κλάση. Κι αυτό προφανώς χωρίς να έχει υπάρξει καμία αλλαγή στην κατανάλωσή της ή στην τεχνολογία που χρησιμοποιεί.
Οι υπόλοιπες διαφορές
Όπως στις υπόλοιπες συσκευές που απέκτησαν νωρίτερα νέα «ετικέτα», έτσι και στους λαμπτήρες με την καινούρια σήμανση «ενεργοποιήθηκε» η βάση δεδομένων EPREL, όπου οι κατασκευαστές προσθέτουν περισσότερες λεπτομέρειες για το προϊόν. Επομένως, στη νέα «ετικέτα» έχει προστεθεί ένας κωδικός QR, για άμεση πρόσβαση στα υπόλοιπα τεχνικά χαρακτηριστικά κάθε προϊόντος.
Από την άλλη πλευρά, δεν έχει αλλάξει ο τρόπος με τον οποίο αποδίδεται η κατανάλωση κάθε λαμπτήρα. Επομένως, και πάλι αναγράφεται το ρεύμα που «καίει» κάθε λάμπα (σε κιλοβατώρες), για κάθε 1.000 ώρες που λειτουργεί.
Το μεταβατικό διάστημα απόσυρσης της παλιάς «ετικέτας»
Τη νέα «ετικέτα» θα πρέπει να διαθέτουν απαραίτητα όσοι λαμπτήρες κυκλοφορήσουν στην αγορά από την 1η Σεπτεμβρίου και πωλούνται είτε μέσω φυσικών είτε μέσω ηλεκτρονικών καταστημάτων. Από την άλλη πλευρά, για τα προϊόντα που έχουν κυκλοφορήσουν πριν από τον Σεπτέμβριο, ορίζεται ένα μεταβατικό διάστημα 18 μηνών, για τη χρήση της καινούριας «σήμανσης».
Στην πράξη αυτό σημαίνει πως θα πρέπει να αποκτήσουν τη νέα «ετικέτα» μόνον αν δεν έχουν πωληθεί μέχρι τις 28 Φεβρουαρίου 2023. Επομένως, από την 1η Μαρτίου 2023, όλοι οι λαμπτήρες που θα υπάρχουν στην αγορά (είτε κυκλοφόρησαν μετά την 1η Σεπτεμβρίου 2023 είτε πριν), θα συνοδεύονται από την καινούρια ενεργειακή σήμανση.
Τα οφέλη στην εξοικονόμηση ενέργειας
Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή εκτιμά πως, χάρις στην πιο εύκολη επιλογή αποδοτικών λαμπτήρων από τους καταναλωτές αλλά και την παροχή κινήτρου στους καταναλωτές για ακόμη λιγότερο ενεργοβόρα μοντέλα, η νέα «ετικέτα» θα συμβάλει στο να εξοικονομηθούν πολύ μεγάλες ποσότητες ρεύματος.
Πιο συγκεκριμένα, υπολογίζει πως η μείωση της ετήσιας κατανάλωσης ηλεκτρικής ενέργειας για φωτισμό θα μειωθεί στην Ευρώπη κατά 41,9 τεραβατώρες (TWh) έως το 2030, δηλαδή περίπου όσο είναι το ρεύμα που καταναλώνουν 14 εκατ. νοικοκυριά κάθε χρόνο. Όπως είναι φυσικό, η εξοικονόμηση αυτή θα έχει και περιβαλλοντικό όφελος, με τη μείωση των ρύπων. Έτσι, εκτιμάται πως οι εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου θα περιορισθούν κατά περίπου 16 εκατομμύρια τόνους ετησίως.