Έχεις παρατηρήσει κάποια νούμερα που υπάρχουν συνήθως στο κάτω αριστερά τμήμα του κουτιού ενός videogame; Τα έχεις συμβουλευτεί ποτέ; Έχεις γυρίσει το κουτί από την πίσω μεριά είτε για να διαβάσεις κάποια στοιχεία της υπόθεσης είτε για να δεις και κάποια επιπλέον σύμβολα που υπάρχουν εκεί για να βοηθούν τους γονείς που δεν ξέρουν να μάθουν τι έχει μέσα αυτό που θέλουν να αγοράσουν στο βλαστάρι τους; Αν όχι, έχει έρθει η ώρα να το δεις πολύ σοβαρά.
Την επόμενη φορά λοιπόν που το παιδί σου θα σου ζητήσει κάτι, θα μπορείς να είσαι σε θέση να ξέρεις κάποια πράγματα ώστε να μην το περιορίσεις υπερβολικά, ούτε αυτό να πάρει κάτι που δεν ταιριάζει στην ηλικία του. Ας το πάρουμε από την αρχή.
Τι είναι το PEGI;
Πρόκειται για το Πανευρωπαϊκό Σύστημα Πληροφόρησης (Pan-European Game Information, PEGI) για την ηλικιακή ταξινόμηση των παιχνιδιών που καθιερώθηκε για να βοηθήσει τους γονείς από όλη την Ευρώπη να παίρνουν ενημερωμένες αποφάσεις για την αγορά παιχνιδιών για υπολογιστές, κονσόλες κλπ. Η λειτουργία του ξεκίνησε το 2003, αντικατέστησε τα ξεχωριστά συστήματα που ίσχυαν σε κάθε χώρα και πλέον ισχύει στο μεγαλύτερο μέρος της Ευρώπης, σε 30 χώρες (Αυστρία, Δανία, Ουγγαρία, Λετονία, Νορβηγία, Σλοβενία, Βέλγιο, Εσθονία, Ισλανδία, Λιθουανία, Πολωνία, Ισπανία, Βουλγαρία, Φινλανδία, Ιρλανδία, Λουξεμβούργο, Πορτογαλία, Σουηδία, Κύπρο, Γαλλία, Ισραήλ, Μάλτα, Ρουμανία, Ελβετία, Τσεχία, Ελλάδα, Ιταλία, Ολλανδία, Σλοβακία και Μεγάλη Βρετανία).
Το εν λόγω σύστημα έχει την πλήρη υποστήριξη των μεγαλύτερων κατασκευαστών παιχνιδομηχανών, όπως οι Sony, Microsoft και Nintendo, όπως και εταιρειών έκδοσης και ανάπτυξης παιχνιδιών σε όλη την Ευρώπη. Για να βγει η ηλικιακή ταξινόμηση του κάθε παιχνιδιού, αυτό εξετάζεται από επιτροπή ειδικών που αφού εξετάσουν ενδελεχώς το παιχνίδι βγάζουν την ετυμηγορία τους, ενώ οι εταιρείες ανάπτυξης και έκδοσης είναι υποχρεωμένες να τους παρέχουν οποιαδήποτε πληροφορία ζητήσουν.
Ας δούμε τώρα τι σημαίνουν οι χωριστές ετικέτες με τα νούμερα. Το μεγαλύτερο λάθος που γίνεται και με το οποίο την πατάνε πάρα πολλοί γονείς είναι ότι βλέποντας, π.χ. το 3, νομίζουν ότι το παιχνίδι είναι για παιδιά τριών ετών. ΟΧΙ. Όλες οι ταξινομήσεις σημαίνουν ότι το παιχνίδι είναι κατάλληλο από την ηλικία που αναγράφεται και πάνω. Οπότε την επόμενη φορά που το παιδί σου θα σου ζητήσει ένα τέτοιο παιχνίδι μην πεις «Αυτό είναι για μωρά». Θα έχεις κάνει λάθος αφού και το Candy Crush που παίζει στο κινητό σου το 3 έχει ως σύμβολο.
Τα σύμβολα του PEGI υπάρχουν και στο πίσω και στο εμπρός μέρος της κάθε συσκευασίας οποιουδήποτε παιχνιδιού αγοράσεις. Εάν τυχόν δεν υπάρχουν όπως εμφανίζονται σε αυτό το άρθρο, αλλά υπάρχουν αριθμοί με άλλα χρώματα, τότε το παιχνίδι είναι εισαγωγή από Γερμανία που χρησιμοποιεί άλλο σύστημα. Αν αντί για αριθμούς έχει κάποια γράμματα, τότε το παιχνίδι είναι εισαγωγή από τις ΗΠΑ που χρησιμοποιεί επίσης εντελώς δικό της, διαφορετικό σύστημα. Να σημειώσουμε εδώ ότι το πλέον αυστηρό σύστημα (που έχει ξεσηκώσει και αρκετές –δικαιολογημένες πολλές φορές- αντιδράσεις, έχει η Αυστραλία.
Πίσω στην Ευρώπη λοιπόν. Οι αριθμοί-ηλικίες που χρησιμοποιούνται είναι τα 3, 7, 12, 16 και 18. Παρέχουν ένα αρκετά αξιόπιστο επίπεδο πληροφόρησης για την καταλληλότητα του παιχνιδιού ειδικότερα για την προστασία ανηλίκων από ακατάλληλα θεάματα. Να σημειωθεί εδώ κάτι πολύ σημαντικό, με το οποίο στην Ελλάδα γίνεται μια τεράστια παρεξήγηση: Ο αριθμός αναφέρεται στην καταλληλότητα από άποψη περιεχομένου, π.χ. βία. Εάν το παιχνίδι είναι μεν κατάλληλο γιατί μπορεί να έχει ως θεματική λουλουδάκια και ζωάκια, αυτό δεν αποκλείει να είναι καταπληκτικά δύσκολο και να μην μπορεί να τα βγάλει πέρα μαζί του ακόμα και επιδέξιος ενήλικας. Επαναλαμβάνουμε: οι αριθμοί υποδεικνύουν μόνο καταλληλότητα περιεχομένου και όχι επάρκεια ικανοτήτων ή δεξιοτήτων ή κατανόηση θεματικής.
Σύμβολο Αριθμός 3
Το περιεχόμενο αυτών των παιχνιδιών είναι κατάλληλο για όλες τις ηλικίες. Κάποια βία σε αστεία μορφή (τύπου Bugs Bunny ή Tom & Jerry) είναι αποδεκτή. Το παιδί δεν θα πρέπει να συσχετίζει χαρακτήρες επί της οθόνης με πραγματικούς ανθρώπους, όλα πρέπει να ανήκουν στον κόσμο της φαντασίας. Το παιχνίδι δεν θα πρέπει να περιέχει ήχους και εικόνες που μπορεί να προκαλέσουν τρόμο και φόβο σε μικρά παιδιά.
Εδώ είναι που γίνεται η μεγαλύτερη παρεξήγηση στην ελληνική αγορά. Οι γονείς βλέπουν 3 και νομίζουν ότι το παιχνίδι είναι για τρίχρονα. Δεν είναι. Είναι ασφαλές για από τριών ετών και πάνω.
Σύμβολο Αριθμός 7
Είναι σχεδόν ίδια περίπτωση με το 3 αλλά περιέχει κάποιες πιθανά τρομακτικές σκηνές και ήχους και για αυτό υπάρχει αυτή η αλλαγή στην κατηγορία.
Σύμβολο Αριθμός 12
Εδώ τα πράγματα αρχίζουν και αλλάζουν σημαντικά. Πρόκειται για videogames που δείχνουν πιο παραστατικά τις όποιες σκηνές βίας είτε αυτές έχουν να κάνουν με φανταστικούς χαρακτήρες σε μορφή «καρτούν» είτε με χαρακτήρες που η εμφάνισή τους μοιάζει ή είναι ανθρώπινη ή αντίστοιχα που προσομοιάζει σε πραγματικά ζώα. Εδώ εντάσσονται και videogames που δείχνουν γυμνό με ελαφρά πιο παραστατικό τρόπο (για ντεκολτέ μιλάμε μη φανταστείς τίποτε ακραίο). Σε αυτή την κατηγορία οτιδήποτε θυμίζει βωμολοχία πρέπει να είναι εξαιρετικά ελαφρύ και να μην έχει καμία σεξουαλική παραπομπή.
Σύμβολο Αριθμός 16
Εδώ μπαίνουμε σε πιο βαθιά νερά μιας και η όποια αναπαράσταση βίας ή σεξουαλικής δραστηριότητας φτάνει να φαίνεται ίδια με αυτήν στην πραγματική ζωή. Οι βρισιές πλέον προσομοιάζουν με τις κανονικές, ενώ η χρήση αλκοόλ, τσιγάρων, ναρκωτικών, αλλά και η εκτέλεση εγκληματικών πράξεων, αποτελεί περιεχόμενο των τίτλων που εμπίπτουν σε αυτή την κατηγορία ταξινόμησης 16.
Σύμβολο Αριθμός 18
Εδώ μιλάμε, όπως λέει και το ίδιο το νούμερο, ξεκάθαρα για ενήλικο περιεχόμενο. Εδώ παρατηρείται η μεγαλύτερη αμαρτία της ελληνικής κοινωνίας, μιας και κανένας δεν δίνει σημασία στο σύμβολο. Όπως δεν θα άφηνες το παιδί σου να αγοράσει ταινία ερωτικού περιεχομένου, ακραίας βίας ή… όπλο, το ίδιο ισχύει και για τα παιχνίδια αυτής της κατηγορίας. Πρόκειται για παιχνίδια που η βία που απεικονίζεται φθάνει σε ιδιαίτερα υψηλά επίπεδα ώστε πλέον να χαρακτηρίζεται ως ωμή, και να δημιουργεί αποστροφή στον θεατή. Ο ορισμός της βίας στα videogames είναι ένα μεγάλο θέμα, αλλά συνήθως ότι έχει 18 στο κουτί είναι απολύτως απαγορευτικό για μικρότερες ηλικίες. Στους εν λόγω τίτλους μπορεί να απεικονίζονται και σκηνές που να προσομοιάζουν με κανονική σεξουαλική πράξη.
Τα εικονίδια στο πίσω μέρος
Πέρα όμως από τα αριθμητικά σύμβολα μπορείς να ενημερωθείς για συγκεκριμένο περιεχόμενο του τίτλου, με μια ματιά στο πίσω μέρος του κουτιού όπου απεικονίζονται (κάτω δεξιά) συγκεκριμένες μορφές περιεχομένου. Υπάρχουν οκτώ τέτοια εικονίδια, που εν ολίγοις μας εξηγούν γιατί ένα παιχνίδι πήρε την ηλικιακή ταξινόμηση που φέρει στο κουτί του.
Βρισιές
Το παιχνίδι περιέχει βωμολοχίες
Διακρίσεις
Το παιχνίδι έχει περιεχόμενο το οποίο μπορεί να ενθαρρύνει διακρίσεις οποιασδήποτε μορφής (ρατσισμός, σεξισμός, κλπ)
Ναρκωτικά 
Το παιχνίδι αναφέρεται ή αναπαριστά τη χρήση και πώληση ναρκωτικών ουσιών.
Φόβος
Το παιχνίδι μπορεί να είναι τρομακτικό ή να δημιουργήσει φόβο σε μικρά παιδιά.
Τυχερά παιχνίδια
Παιχνίδια που μαθαίνουν ή ενθαρρύνουν τα τυχερά παιχνίδια (τζόγος).
Σεξ
Παιχνίδια που δείχνουν γυμνό ή σεξουαλική συμπεριφορά ή έχουν αναφορές στο σεξ.
Βία
Το παιχνίδι περιέχει αναπαράσταση ή/και εκτέλεση βίαιων πράξεων.
Διαδικτυακό παιχνίδι
Το παιχνίδι μπορεί να παιχτεί και διαδικτυακά.
Σε συγκεκριμένες περιπτώσεις ιδιαίτερα βίαιων ή εξειδικευμένων τίτλων ενδέχεται στο πίσω μέρος του κουτιού, στο χώρο των εικονιδίων να βρεις και πιο λεπτομερείς περιγραφές για το περιεχόμενο του τίτλου.
Είναι σαφές όμως ότι το θέμα δεν είναι απλά να μάθεις να διαβάζεις τις ετικέτες και τα σύμβολα που σε τελική ανάλυση άλλοτε είναι ακριβή και άλλοτε όχι. Το θέμα είναι να μην χρησιμοποιείς το οποιοδήποτε βιντεοπαιχνίδι ή κονσόλα για παιχνίδια στο ρόλο «ψηφιακής νταντάς», δηλαδή να αφήνεις το παιδί μπροστά στην τηλεόραση και να μένεις ξέγνοιαστος.
Αφιέρωσε λίγο χρόνο να μάθεις κάποια πράγματα για το τι παίζει το παιδί σου. Εκεί έξω υπάρχουν και παιχνίδια όπου ο στόχος σου είναι να έχεις ένα κήπο όπου φροντίζεις να έχεις υγιή λουλούδια και λαχανικά, να ταΐζεις και να κάνεις χαρούμενα τα ζωάκια, υπάρχουν όμως και videogames όπου γίνεσαι μέλος συμμορίας και πουλάς ναρκωτικά. Μη θεωρείς απαραίτητα την ενασχόληση με τα βιντεοπαιχνίδια παιδική. Εδώ και πολλά χρόνια έχει σταματήσει να είναι, κάτι που έχουμε καταλάβει όλοι, ακόμη και αυτοί που δεν είχαμε παίξει ποτέ μας παιχνίδι, με την έλευση των smartphone.
Εδώ καλό είναι να σημειώσουμε ότι και τα smartphone και τα tablet διαθέτουν ανάλογο σύστημα ταξινόμησης με τα παιχνίδια που αγοράζεις σε κουτί, κάτι που συμβαίνει με οποιοδήποτε προϊόν διατίθεται ψηφιακά για όλες τις παιχνιδομηχανές της αγοράς.
Οπότε την επόμενη φορά που θα βρεθείς μπροστά στο ράφι του καταστήματος με το παιδί σου να ζητά επίμονα κάποιο παιχνίδι, διάβασε την ηλικιακή ταξινόμηση και ρίξε μια ματιά και στο πίσω μέρος προτού πεις άκριτα το ναι. Μάθε τι παίζει το παιδί σου. Σε τελική ανάλυση μπορεί να ανακαλύψεις ότι ίσως έχετε άλλη μια κοινή δραστηριότητα.