Η Παγκόσμια Ημέρα Ασφαλούς Πλοήγησης στο Διαδίκτυο (Safer Internet Day) καθιερώθηκε με πρωτοβουλία της Ευρωπαίας Επιτρόπου Βιβιάν Ρέντινγκ και γιορτάζεται κάθε χρόνο στις 9 του Φλεβάρη.
Σκοπός της είναι η ευαισθητοποίηση και η σωστή ενημέρωση όλων των πολιτών (μικρών και μεγάλων) γύρω από τα θέματα που σχετίζονται με την ασφαλή και ηθικά σωστή χρήση του Διαδικτύου, αλλά και όλων των τεχνολογιών που σχετίζονται με αυτό και που σαφώς αποτελούν πλέον αναπόσπαστο κομμάτι της καθημερινότητας όλων μας!
Η τεχνολογία που κυριολεκτικά άλλαξε τον κόσμο!
Το ίντερνετ και οι υπηρεσίες που αναπτύχθηκαν γύρω του ή με βάση αυτό έχουν αλλάξει ολοκληρωτικά τον τρόπο εργασίας και διασκέδασης τα τελευταία 25+ χρόνια, ενώ θα έλεγε κανείς ότι επηρεάζουν την ίδια την ανθρώπινη κουλτούρα και εξέλιξή της! Αυτό κάθε άλλο παρά υπερβολή είναι και αρκεί κανείς να σκεφτεί αν μπορεί να φανταστεί έναν κόσμο χωρίς τις διαδικτυακές ευκολίες…
Μάλιστα, με την τεχνολογία συνεχώς να εξελίσσεται μπορεί ο καθένας να σερφάρει, να επικοινωνήσει και να δικτυωθεί (π.χ. στα social media) από κάθε συσκευή και με πολλούς τρόπους. Δεν είναι μόνο οι υπολογιστές, τα κινητά ή τα τάμπλετ. Έξυπνες τηλεοράσεις, κονσόλες βιντεοπαιχνιδιών, οικοσκευές (όπως τα ψυγεία), κάμερες, συστήματα συναγερμού ακόμα και αυτοκίνητα μπορούν πλέον να συνδεθούν στον παγκόσμιο ιστό. Έτσι, ο καθένας μας μπορεί να «σερφάρει» ανά πάσα στιγμή, από παντού με πολλούς τρόπους και ανάλογα με το τι τον βολεύει κάθε φορά.
Ειδικά, τα τελευταία χρόνια των έκτακτων υγειονομικών καταστάσεων φάνηκε ακόμα περισσότερο η χρησιμότητά του και όροι όπως η τηλεργασία και τηλεκπαίδευση έγιναν η νέα νόρμα. Άλλωστε, μερικοί ισχυρίζονται ότι οι εφαρμογές ανταλλαγής μηνυμάτων και τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης βοήθησαν ώστε να μην χάσουμε την επαφή μας με αγαπημένα πρόσωπα σε εποχές δύσκολες.
Βέβαια, όπως καθετί στη ζωή, όλα έχουν τη θετική, αλλά και την αρνητική τους πλευρά. Για αυτό και το διαδίκτυο, όσο απαραίτητο και αν είναι, έχει και μία σκοτεινή και επικίνδυνη διάσταση (ειδικά για τα μικρά παιδιά).
Βασικά tips για να είσαι ασφαλής
Δυστυχώς, στην Ελλάδα υπάρχει μία υπερπροβολή των κινδύνων και όχι μία ισορροπημένη οπτική των πραγμάτων. Αυτό μάλλον οφείλεται και στα υψηλά ποσοστά ψηφιακού αναλφαβητισμού και τεχνοφοβίας που ακόμα διακρίνουν μεγάλο μέρος του πληθυσμού. Όμως, αυτό που χρειάζεται είναι σύνεση, εκπαίδευση και κριτική σκέψη. Και τέτοιες μέρες – επέτειοι αυτό ακριβώς μας υπενθυμίζουν.
Ειδικότερα, συνετό είναι να χρησιμοποιείς με μέτρο τα social media, να είσαι πολύ προσεχτικός με τον διαμοιρασμό φωτογραφιών και να κάνεις ότι μπορείς ώστε να μην φανερώνεις με οποιονδήποτε τρόπο προσωπικές πληροφορίες online. Στην ίδια λογική οι κωδικοί δεν διαμοιράζονται και πρέπει να επιλέγεις αυστηρές ρυθμίσεις απορρήτου σε κάθε υπηρεσία.
Ύστερα, μία καλή πρακτική είναι να ενεργοποιήσεις την ασφαλή (private) περιήγηση στο φυλλομετρητή. Επιπλέον μπορείς να αξιοποιήσεις και οποιαδήποτε εφαρμογή ενισχύει το απόρρητο (π.χ. κόβει τα tracking cookies), αν και πλέον τα περισσότερα προγράμματα πλοήγησης έχουν ήδη ενεργοποιημένα αρκετά συστήματα που μειώνουν την έκθεση και παρακολούθηση.
Επιπρόσθετα, μία καλή συμβουλή είναι να αξιοποιήσεις προγράμματα προστασίας και ασφάλειας της συσκευής (όπως για παράδειγμα antivirus και firewall). Ευτυχώς, αρκετά είναι δωρεάν και αποτελεσματικά, ενώ η χρήση τους δεν απαιτεί εξειδικευμένες γνώσεις.
Παράλληλα, μπορείς να χρησιμοποιήσεις προγράμματα κρυπτογράφησης για ευαίσθητα αρχεία και φακέλους, ενώ για τις instant messaging apps να προτιμάς όσες υποστηρίζουν την τεχνολογία end to end encryption.
Φυσικά, υπάρχει και ο γονικός έλεγχος (parental control) ώστε να προστατέψεις τα παιδιά σου. Η λογική είναι ότι ελέγχεις τον χρόνο και τρόπο χρήσης της συσκευής, ενώ όλα τα λειτουργικά πλέον (π.χ. Windows ή Android) σε κάθε συσκευή προσφέρουν την αντίστοιχη επιλογή μέσα από εύχρηστα μενού με πολλές επιλογές και δυνατότητες παραμετροποίησης.
Πάντως, πέρα από τις προηγούμενες τεχνοκρατικές συμβουλές και πρακτικές, το πιο σημαντικό είναι να καλλιεργήσεις μία κουλτούρα, λογική και παιδεία χρήσης (ειδικά για τα παιδιά ), ώστε σε κάθε περίπτωση να μην βρεθεί κανένας σε κίνδυνο ή αμηχανία. Δηλαδή, δεν μιλάω και δεν εμπιστεύομαι αγνώστους, δεν πατάω οπουδήποτε (ειδικά σε συνδέσμους που δεν εμπιστεύομαι ή σε διαφημίσεις), βάζω όρια στη χρήση, ενώ εκπαιδεύομαι μέσα από βίντεο και φυλλάδια επίσημων οργανισμών και φορέων σε θέματα διαδικτύου και τεχνολογίας.
Σε κάθε περίπτωση να θυμάσαι το εξής απλό: οι κανόνες ευγένειας και αυτοπροστασίας που ισχύουν στον φυσικό κόσμο (στην κανονική ζωή), ισχύουν και στον ψηφιακό κόσμο (στους υπολογιστές και το διαδίκτυο). Σκέφτομαι και δεν βιάζομαι να κάνω κλικ ή να ποστάρω!
Τέλος, να σημειωθεί ότι η Ημέρα Ασφαλούς Διαδικτύου διοργανώνεται σε ετήσια βάση από το Πανευρωπαϊκό Δίκτυο Εθνικών Κέντρων Ενημέρωσης Insafe και στην Ελλάδα σε συνεργασία με το Saferinternet.gr. Δράσεις και εκδηλώσεις θα πραγματοποιηθούν και στα σχολεία όλης της χώρας.
Φυσικά, στα καταστήματα Κωτσόβολου μπορείς να βρεις τις κατάλληλες συσκευές και προγράμματα ή να ενημερωθείς από τους υπαλλήλους μας σχετικά με θέματα τεχνολογίας και ασφάλειας στο διαδίκτυο!
Απολαμβάνουμε τα καλά του Διαδικτύου και το αξιοποιούμε με σύνεση και γνώση! Ασφαλή ψηφιακά σερφαρίσματα σε όλους!
