Το soundbar, ή αλλιώς η ηχόμπαρα, είναι μια παραδοσιακά ελκυστική λύση για όσους έχουν ρεαλιστικές απαιτήσεις τόσο για τον ήχο όσο και για το χώρο τους. Όπως συμβαίνει με καθετί όμως, ο καθένας καλείται να εντοπίσει την κατάλληλη ηχόμπαρα.
Τι είναι αυτό που κάνει το soundbar τόσο ελκυστικό σαν ιδέα; Γιατί, σε διάφορα σενάρια, έχει καταλήξει να πάρει το ρόλο που παλιότερα είχε το στερεοφωνικό του σπιτιού; Και τελικά τι πρέπει να έχουμε κατά νου όταν διαλέγουμε το νέο μας ηχητικό σύστημα;
Αυτή είναι η εικόνα που επικρατεί στο μυαλό για τις ηχόμπαρες. Αλλά δεν είναι η συγκεκριμένη η μόνη μορφή τους.
Οι απαντήσεις σε αυτά τα ερωτήματα δεν είναι καθόλου παράξενες. Η τηλεόραση είναι, περισσότερο από ποτέ, το επίκεντρο πολλών ψυχαγωγικών δραστηριοτήτων και η βασική πηγή ήχου, είτε αυτός προέρχεται από τηλεοπτικό σταθμό, είτε από κάποιο μουσικό αρχείο ή streaming video από υπηρεσίες όπως το YouTube. Επιπλέον, αντί να συνδέουμε κάποια πηγή, ένα οποιοδήποτε player, κατευθείαν στο “στερεοφωνικό”, είναι πλέον πολύ πιο εύκολο να συνδεθεί στην τηλεόραση και ο ήχος να περάσει μέσω της τελευταίας στο ηχοσύστημα της αρεσκείας μας, ιδανικά με ένα και μόνο καλώδιο. Όλα λοιπόν περνούν από την τηλεόραση που έχουμε μπροστά μας.
Παράλληλα, θέλουμε να καταλαμβάνεται λιγότερος χώρος, να μπλέκουμε με όσο το δυνατό λιγότερα καλώδια, αλλά και να αντιμετωπίσουμε κάπως μία από τις σημαντικότερες αρνητικές παρενέργειες της συνεχούς λέπτυνσης των τηλεοράσεων: την υποβάθμιση των ενσωματωμένων ηχείων. Με λίγα λόγια, ό,τι και αν έχει καθένας κατά νου, το δεδομένο είναι πως ο ήχος που αποδίδει μια τηλεόραση όπως βγαίνει από το κουτί της δε βρίσκεται σε υψηλά επίπεδα και δεν μπορούν να γίνουν πολλά για αυτό χωρίς να ακυρωθούν οι νόμοι της φύσης. Για αυτό και το sound bar αναδεικνύεται σε λύση ουσίας.
Λύσεις σαν και αυτές, που θυμίζουν βάσεις, είναι πιο πρακτικές αλλά συχνά χάνουν το subwoofer.
Όλα όσα πρέπει να προσέξεις
Μπορεί να μην είναι προφανές, αλλά υπάρχουν αρκετά πράγματα που έχει να σκεφτεί ο υποψήφιος αγοραστής ηχόμπαρας, πολλά εκ των οποίων δεν έχουν να κάνουν με λογοτύπους, περίεργες έννοιες και ακατανόητα τεχνικά χαρακτηριστικά και ορολογίες.
Ο χώρος
Το πρώτο μέλημα για τον αγοραστή είναι να κατανοήσει επαρκώς τα περιθώρια που του δίνει ο διαθέσιμος χώρος του, διότι είναι εκείνος που τον ξέρει καλύτερα από τον καθέναν. Όσο μεγαλύτερος ο χώρος, τόσα περισσότερα Watt πρέπει να είναι τα ηχεία για να καλυφθεί ηχητικά ένα δωμάτιο, κανόνας που ισχύει για οποιοδήποτε ηχοσύστημα.
Ενεργή ή παθητική ηχόμπαρα;
Το πρώτο ουσιαστικό δίλημμα είναι για τους περισσότερους και το πιο εύκολο. Το παθητικό soundbar δεν έχει δικό του κύκλωμα ενίσχυσης και στην ουσία είναι ένα ακόμη ηχείο που πρέπει να συνδεθεί σε άλλον ενισχυτή. Αν κάποιος έχει ενισχυτή ως την καρδιά του συστήματός του, θα προτιμήσει παθητική ηχόμπαρα μάλλον σε ειδική περίπτωση, εφόσον δηλαδή για κάποιο λόγο είναι αδύνατο να χρησιμοποιηθεί η συμβατική λύση των τριών ξεχωριστών ηχείων (αριστερό, δεξί, κεντρικό) σε μία πλευρά του χώρου του.
Η λεγόμενη ενεργή μπάρα είναι εκείνη που βασίζεται στο δικό της ενισχυτή, μπορεί να φτάσει αρκετά ψηλά σε εντάσεις, έχεις τις δικές της συνδέσεις και γενικά στέκεται όπως και κάποιο άλλο ηχοσύστημα που είναι έτοιμο να δεχτεί ήχο από διάφορες άλλες πηγές. Για αυτό και είναι η δημοφιλέστερη λύση, αφού αποτελεί ολοκληρωμένο “πακέτο” για πάρα πολλά σενάρια χρήσης.
Οι απανταχού ηχόμπαρες δημιουργούν κάποια αίσθηση surround, όχι όμως αίσθηση ανάλογη λύσεων 5.1, 7.1 κ.λπ.
Παραδοσιακή ηχόμπαρα ή ηχόμπαρα “βάση”;
Μπορεί ο όρος soundbar να υπονοεί πως δεν υπάρχει και πολύς χώρος για πολλαπλές ερμηνείες, αλλά η πράξη πάντα διαφέρει κάπως από τη θεωρία. Η παραδοσιακή ηχόμπαρα λοιπόν είναι αυτό που έχουν όλοι στο μυαλό τους, μια σειρά από 2 ή 3 ηχεία με ένα ενιαίο, μακρόστενο περίβλημα που τοποθετείται ιδανικά πάνω ή κάτω από την τηλεόραση, πιο συχνά στηριζόμενη στον τοίχο παρά στην ίδια την τηλεόραση. Η ηχόμπαρα “βάση” μοιάζει με μακρόστενη, παραλληλεπίπεδη και σχετικά ογκώδης βάση, πάνω στην οποία τοποθετείται η τηλεόραση μαζί με τη δική της βάση.
Η δεύτερη οδός είναι πιο εύκολο να ταιριάξει στο χώρο αλλά και στην τηλεόραση αφού είναι μια συσκευή που απλά τοποθετείται σε επίπεδη επιφάνεια και από πάνω της κάθεται η εκάστοτε οθόνη. Δεν χρειάζεται εγκατάσταση, τρύπες, βίδες ή οτιδήποτε άλλο. Επειδή όμως αυτού του τύπου τα sound bars είναι φτιαγμένα ώστε να αποτελούνται από ένα και μόνο κομμάτι, είναι σπάνιο να συμπεριλαμβάνεται subwoofer. Η έλλειψη subwoofer γλιτώνει μεν χώρο αλλά κάνει το σύνολο να χάνει σημαντικά σε μπάσα. Αν λοιπόν η παρακολούθηση άλλης μιας ταινίας του Michael Bay είναι συχνό φαινόμενο (κατά προτίμηση με παρέα), η επικείμενη καταστροφή της γης, οι συνοδευτικές εκρήξεις θα ακούγονται πιο… πεζά και άτονα.
Οι πιο κλασικές ηχόμπαρες πάντως θεωρείται δεδομένο ουσιαστικά ότι συνοδεύονται από το δικό τους subwoofer, άρα δεν αντιμετωπίζουν το ίδιο πρόβλημα. Εδώ τα όποια ζητήματα σχετίζονται με την τοποθέτηση. Όχι μόνο επειδή χρειάζεται μια κάποια διαδικασία για να σταθούν σε τοίχο, αλλά και επειδή μπορούν απλά να στηριχθούν μπροστά από την τηλεόραση εφόσον το επιτρέπει το διαθέσιμο έπιπλο, αλλά πρέπει να υπολογίσει κανείς τι σημαίνει αυτό για το δέκτη υπέρυθρων της τηλεόρασης. Αν καλύπτεται ή εμποδίζεται, τότε δεν αποκλείεται να σταματήσει η τηλεόραση να “ακούει” το τηλεχειριστήριο ή έστω να χρειάζεται να “στοχεύσουμε” σε κάποια περίεργη γωνία για να βγει άκρη. Μικρό το πρόβλημα στην ουσία, αλλά σίγουρα σκέψη που πρέπει να γίνει εξ αρχής.
Subwoofer
Το subwoofer είναι πάντα το πιο ογκώδες ηχείο του συνόλου, αλλά ταυτόχρονα και το πιο ευέλικτο. Σε αντίθεση με κάθε άλλο ηχείο, το subwoofer μπορεί να κάνει αυτό που πρέπει σε οποιοδήποτε σημείο του χώρου και αν καταλήξει. Αρκεί… να μην αλλάξει δωμάτιο. Οι χαμηλές συχνότητες, τα μπάσα δηλαδή, διαχέονται εύκολα σε όλο το χώρο, ακόμη και αν το subwoofer καταλήξει κάτω από κάποιο κάθισμα ή καναπέ. Όχι ιδανικό σενάριο, αλλά αν τα πράγματα είναι στριμωγμένα είναι πραγματική λύση χωρίς να χαλάει ο κόσμος.
Και εδώ ισχύει ο νόμος: όσο περισσότερες θύρες, τόσο το καλύτερο.
Πόσες θύρες είναι αρκετές;
Παλαιότερα ήταν πολύ σημαντικό κάθε είδους ηχοσύστημα να έχει πληθώρα θυρών. Τα πράγματα είναι κάπως διαφορετικά πλέον, αφού οι περισσότερες τηλεοράσεις έχουν ήδη αρκετές και είναι σε θέση να στείλουν τον ήχο οποιασδήποτε συσκευής συνδέεται πάνω τους στο κοντινότερο ηχοσύστημα. Για αυτό και η πιο σημαντική θύρα είναι και η πιο δεδομένη: η HDMI. Εφόσον όλες οι διάφορες συσκευές είναι σε θύρες της τηλεόρασης αρκεί ένα καλώδιο HDMI μεταξύ αυτής και της ηχόμπαρας. Μέσω αυτού, με την εναλλαγή των πηγών μέσω της τηλεόρασης, κάθε είδος ήχου περνά στο ηχοσύστημα. Όχι μόνο αυτό, αλλά υπάρχουν τηλεοράσεις εδώ και χρόνια που είναι σε θέση να περνούν τον ήχο αυτούσιο, χωρίς αλλοίωση ή επεξεργασία από την πλευρά τους, ώστε να γίνεται η δουλειά όπως πρέπει από τον ενισχυτή της ηχόμπαρας. Υπάρχουν όμως και τηλεοράσεις που απλά υποβαθμίζουν τα πάντα σε στερεοφωνικό ήχο. Αλλά θα επανέλθουμε σε αυτό.
Κάθε επιπλέον σύνδεση είναι θέμα ευκολίας. Αν έχετε παλαιότερες συσκευές που έχουν οπτική έξοδο ήχου ή θέλετε να δώσετε ήχο με αναλογική σύνδεση, όπως με RCA ή το τυπικό mini jack, καλό είναι να αναζητήσετε μοντέλο με τις ανάλογες υποδοχές. Ειδάλλως, εφόσον το σύνολο ή έστω η πλειοψηφία των συσκευών σας είναι αρκετά σύγχρονες, το αποτέλεσμα θα είναι η περίσσια θυρών να είναι ακριβώς αυτό: περίσσια.
Bluetooth, Bluetooth και πάλι, Bluetooth
Το Bluetooth είναι πλέον απαραίτητο αφού η μουσική μας βρίσκεται συχνά στις φορητές μας συσκευές.
Μπορεί να μη χρειάζονται και πολλές θύρες, αλλά η υποστήριξη Bluetooth είναι σημαντική υπόθεση. Η πλειοψηφία των sound bars που κυκλοφόρησαν από το 2013 και έπειτα υποστηρίζει συνδέσεις Bluetooth, άρα είναι πολύ απλή υπόθεση να στείλεις κανείς ήχο στην ηχόμπαρα από οποιοδήποτε smartphone και tablet, ενδεχομένως και από κάποιες τηλεοράσεις, λειτουργία που κάθε άλλο παρά αμελητέα θεωρείται πλέον. Προσοχή όμως. Κάποια soundbars έχουν εξ αρχής τη σχετική υποστήριξη, άλλα όμως απαιτούν επιπλέον εξάρτημα που διατίθεται ξεχωριστά.
Dolby Digital και DTS: Έχουν νόημα σε ηχόμπαρες;
Οι ενισχυτές κάποιων soundbars δεν υποστηρίζουν σήματα Dolby Digital και DTS. Μπορεί να ακούγεται περίεργο αλλά συχνά δεν είναι. Με τις περισσότερες ηχόμπαρες να έχουν δύο ηχεία και το subwoofer, η απλή πραγματικότητα είναι πως ο ήχος που παίζουν είναι στερεοφωνικός. Αν λοιπόν τους δοθεί στερεοφωνικός ήχος, τον αναπαράγουν ως έχει. Αν όχι, αν δηλαδή η τηλεόραση στείλει πολυκάναλο ψηφιακό σήμα, το μετατρέπουν σε στερεοφωνικό και ύστερα το αναπαράγουν.
Οι σχετικές στάμπες στις ηχόμπαρες σημαίνουν ότι είναι δυνατή η διαχείριση ανάλογων ηχητικών σημάτων.
Εδώ προκύπτει ένα σημείο τριβής όμως. Αν η τηλεόραση μπορεί να στείλει αυτούσιο ηχητικό σήμα χωρίς να το μετατρέπει υποχρεωτικά σε στερεοφωνικό, τότε η ηχόμπαρα πρέπει να υποστηρίζει σήματα όπως Dolby Digital και DTS ώστε να μπορεί να αναλάβει το βάρος της μετατροπής και επεξεργασίας. Διαφορετικά… δεν θα ακουστεί ποτέ τίποτα.
Αν υπάρχει επιλογή στην τηλεόραση ώστε να δίνει στερεοφωνικό ήχο και μόνο, ή αν η τηλεόραση δεν μπορεί, έτσι κι αλλιώς, να περάσει ανεπηρέαστο τον πολυκάναλο ήχο, τότε δεν τίθεται θέμα. Αν το ζητούμενο είναι κάθε πιθανή επεξεργασία ήχου να λαμβάνει χώρα στην ίδια την ηχόμπαρα, τότε έχει νόημα να αναζητηθεί μοντέλο με τα σήματα της Dolby και της DTS.
Surround Sound
Όπως αναφέρθηκε προηγουμένως, βρέξει χιονίσει, η ηχόμπαρα θα παίξει στερεοφωνικά. Το μόνο που αλλάζει είναι το αν θα πάρει το σήμα έτοιμο ή ανεπεξέργαστο. Κατά κανόνα κάθε soundbar έχει κάποιες επιλογές/ρυθμίσεις για τη δημιουργία ψευδαίσθησης ηχητικού βάθους που, ανάλογα με την περίπτωση, εξυπηρετούν. Αλλά μέχρι εκεί. Ο πραγματικός πολυκάναλος ήχος απαιτεί πολλαπλά ηχεία μοιρασμένα στο χώρο μας και αυτό ισχύει όπως ίσχυε πάντα.
Και με μουσική τι γίνεται;
Αν η μουσική, και όχι οι ταινίες, είναι η προτεραιότητα, θυμηθείτε και το κλασικό “στερεοφωνικό”.
Κάθε soundbar μπορεί, φυσικά, να παίξει και μουσική. Είναι σημαντικό να σημειωθεί όμως ότι τα συστήματα αυτά είναι σχεδιασμένα κυρίως για κινηματογραφικού τύπου ήχο, όχι τόσο για μουσική. Όσοι θέλουν να καλυφθούν λίγο πιο ποιοτικά και στις δύο περιπτώσεις, αλλά ταυτόχρονα θέλουν να αποφύγουν τα πολλά καλώδια και ηχεία, είναι μάλλον προτιμότερο να στραφούν προς στερεοφωνικά συστήματα που είναι εξ αρχής σχεδιασμένα για να εξυπηρετούν καλύτερα τις βασικές ανάγκες των απανταχού μουσικόφιλων.
Κομψότητα & ήχος
Το εκάστοτε soundbar έρχεται να συνδυάσει πληθώρα λειτουργιών με “μαζεμένη” αισθητική ακόμη και για χώρους που, όντως, δεν έχουν πολλά περιθώρια να διαχειριστούν πολλά ηχεία, πολλά καλώδια και ογκώδεις ενισχυτές. Κάνουν λίγο από όλα χωρίς το παρακάνουν και χωρίς να ξεβολεύουν. Αυτό ακριβώς ζητούν και οι περισσότεροι.
Οπότε, πλέον ξέρεις.
Έχεις όλη την πληροφορία και το μόνο που απομένει είναι να επιλέξεις τη δική σου λύση για να ακούς την αγαπημένη σου μουσική, από όποια συσκευή αναπαραγωγής θέλεις.
Πάντως, ένα soundbar είναι η λύση που σίγουρα θα σε βολέψει.