Όταν σκέφτεσαι τα χρήματα που πληρώνεις τα τελευταία χρόνια στους λογαριασμούς ρεύματος, μήπως σου έρχεται στο μυαλό η φράση «κάθε πέρσι και καλύτερα»; Δυστυχώς δεν πέφτεις έξω, αφού τα στοιχεία της Eurostat σε δικαιώνουν, δείχνοντας πως οι χρεώσεις της ηλεκτρικής ενέργειας έχουν πάρει την… ανηφόρα στη χώρα μας, καθώς μέσα σε μία επταετία (2010-2016) αυξήθηκαν ούτε λίγο ούτε πολύ κατά 49%.
Ωστόσο, οι αυξημένες χρεώσεις δεν σημαίνουν πως δεν έχεις τη δυνατότητα να… ξεφουσκώσεις τους λογαριασμούς σου. Η «απάντηση» είναι η εξοικονόμηση, δηλαδή μία σειρά από λύσεις ώστε να περιορίσεις το ρεύμα που «καις» και επομένως τα χρήματα που πληρώνεις.
Αναρωτιέσαι τι ακριβώς περιλαμβάνουν αυτές οι λύσεις και τι θα πρέπει να γνωρίζεις για να τις αξιοποιήσεις όσο το δυνατόν περισσότερο στο σπίτι ή το γραφείο; Ας δούμε μαζί τις απαντήσεις.
Τι μπορεί να μου προσφέρει η εξοικονόμηση;
Τη δυνατότητα να ελαττώσεις σημαντικά τους λογαριασμούς του ηλεκτρικού, χωρίς να χρειαστεί να κάνεις καμία «έκπτωση» στον τρόπο ζωής σου. Η μείωση μπορεί να γίνει με δύο τρόπους. Κατ’ αρχάς, αν πρόκειται να αγοράσεις μία καινούρια ηλεκτρική συσκευή, καλό θα ήταν να επιλέξεις ένα μοντέλο με υψηλή ενεργειακή απόδοση.
Από την άλλη μεριά, μερικοί κανόνες «καλής λειτουργίας» θα σε βοηθήσουν να χρησιμοποιείς τον ηλεκτρικό οικιακό εξοπλισμό όσο το δυνατόν πιο οικονομικά.
Γιατί με μία ενεργειακά αποδοτική συσκευή θα μειώσω τους λογαριασμούς ρεύματος;
Αν και όλα τα μοντέλα μίας κατηγορίας έχουν την ίδια λειτουργία, δεν καταναλώνουν τις ίδιες ποσότητες ρεύματος. Για παράδειγμα, μπορεί όλοι οι ψυγειοκαταψύκτες να συντηρούν τα τρόφιμα κρατώντας χαμηλή τη θερμοκρασία στο εσωτερικό τους, ωστόσο διαφέρουν στην ηλεκτρική ενέργεια που χρειάζονται για να το πετύχουν.
Όπως είναι φυσικό, η διαφορά στην κατανάλωση «μεταφράζεται» σε διαφορετική επιβάρυνση στους λογαριασμούς ρεύματος. Επομένως, σύμφωνα με την Ευρωπαϊκή Ένωση, ένα μέσο νοικοκυριό στη «Γηραιά Ήπειρο» με συσκευές υψηλής ενεργειακής απόδοσης μπορεί να εξοικονομήσει μέχρι και 465 ευρώ το χρόνο.
Πώς μπορώ να έχω μια εικόνα για το ρεύμα που καταναλώνει η συσκευή που σκέφτομαι να αγοράσω;
Από την ενεργειακή της κλάση, δηλαδή την κατηγορία στην οποία ανήκει με βάση την ενεργειακή της απόδοση. Με βάση τις κοινοτικές Οδηγίες, οι ενεργειακές κλάσεις ξεκινούν από την Α+++ (για τις πιο αποδοτικές) και μπορεί να φθάνουν μέχρι την D (για τα μοντέλα που δαπανούν την περισσότερη ηλεκτρική ενέργεια).
Η ενεργειακή κλάση αναγράφεται στην ενεργειακή σήμανση ή αλλιώς στην ενεργειακή «ετικέτα», δηλαδή στο αυτοκόλλητο που πρέπει να έχει κάθε συσκευή η οποία κυκλοφορεί στην Ελλάδα, όπως και σε όλη την Ευρωπαϊκή Ένωση.
Δεν υπάρχουν πιο αποδοτικές συσκευές από τις Α+++;
Παρόλο που οι κοινοτικές Οδηγίες δεν προβλέπουν υψηλότερη ενεργειακή κλάση από την Α+++, στην αγορά υπάρχουν μοντέλα με ακόμη μικρότερη κατανάλωση. Έτσι, για παράδειγμα, θα βρεις προϊόντα που οι κατασκευαστές τους τα περιγράφουν ως «Α+++ -20%». Αν και ο συμβολισμός αυτός δεν είναι επίσημος, σημαίνει πως οι συγκεκριμένες συσκευές καταναλώνουν 20% λιγότερη ενέργεια από τα μοντέλα ενεργειακής κλάσης Α+++.
Η Ευρωπαϊκή Ένωση σχεδιάζει πάντως να αναθεωρήσει τις ενεργειακές κλάσεις, επειδή ακριβώς σε πολλές προϊοντικές κατηγορίες υπάρχουν μοντέλα με καλύτερη απόδοση ακόμη και από την Α+++.
Από τη στιγμή όμως που ένα προϊόν υψηλής ενεργειακής κλάσης είναι κατά κανόνα πιο ακριβό, γιατί μπορεί να με συμφέρει να το προτιμήσω;
Επειδή με τη μικρότερη κατανάλωσή του, και επομένως με τη μικρότερη επιβάρυνση στους λογαριασμούς ηλεκτρικού, θα «πάρεις πίσω» κάθε χρόνο ένα μέρος των επιπλέον χρημάτων που έδωσες για την αγορά του. Με δεδομένο μάλιστα πως μια ηλεκτρική συσκευή έχει μεγάλο χρόνο «ζωής», είναι πολύ πιθανό σε μερικά χρόνια να έχεις καλύψει τη διαφορά στην τιμή, με συνέπεια από εκεί και πέρα να έχεις καθαρό κέρδος.
Τι είναι η κιλοβατώρα;
Είναι η μονάδα μέτρησης της ηλεκτρικής ενέργειας που δαπανά μία συσκευή. Συμβολίζεται με KWh. Την ίδια μονάδα χρησιμοποιεί η ΔΕΗ και οι υπόλοιπες εταιρείες ηλεκτρισμού, για να υπολογίσουν το κόστος του ρεύματος που καταναλώνουν οι πελάτες τους.
Πώς μπορώ να υπολογίσω πόσο ακριβώς κοστίζει η λειτουργία μιας συσκευής ;
Υπολογίζοντας πόσες κιλοβατώρες καταναλώνει στο χρονικό διάστημα που λειτουργεί. Αν η συσκευή είναι σχετικά καινούρια, δηλαδή την αγόρασες αφότου θεσπίστηκε η ενεργειακή σήμανση για την κατηγορία της, τότε στην «ετικέτα» θα βρεις πόσες κιλοβατώρες (KWh) «καίει» σε έναν χρόνο, με μέση χρήση.
Για να βρεις την ετήσια επιβάρυνσή της στους λογαριασμούς ρεύματος, αρκεί να πολλαπλασιάσεις αυτό το νούμερο με το ποσό που χρεώνει την κιλοβατώρα ο προμηθευτής ρεύματος στον οποίο είσαι πελάτης (π.χ. ΔΕΗ).
Στην περίπτωση μίας παλιάς συσκευής ή αν θέλεις να υπολογίσεις την επιβάρυνσή της σε διαφορετικό χρονικό διάστημα και όχι ανά ένα έτος (π.χ. σε 3 ώρες λειτουργίας), θα πρέπει να ξέρεις την ισχύ της, δηλαδή τα κιλοβάτ (kW). Η ισχύς είναι μία από τις πληροφορίες που αναγράφονται στις ενεργειακές «ετικέτες». Ακόμη πάντως και στις παλιές συσκευές, οι οποίες δεν έχουν ενεργειακή σήμανση, το νούμερο αυτό υπάρχει στην «ταυτότητά» τους, μαζί με το όνομα του κατασκευαστή και άλλες πληροφορίες.
Στη συνέχεια, θα πρέπει να πολλαπλασιάσεις αυτό το νούμερο με τις ώρες λειτουργίας, για να βρεις τις κιλοβατώρες. Έτσι, αν για παράδειγμα στο θερμοσίφωνά σου δεις πως αναγράφεται «2 kW», αυτό σημαίνει πως π.χ. σε 1,5 ώρα καταναλώνει 2 x 1,5 = 3 κιλοβατώρες (KWh).
Επομένως, πολλαπλασιάζοντας αυτό το νούμερο με την τιμή της κιλοβατώρας, θα βρεις πόσο ρεύμα ξόδεψε στο χρονικό διάστημα.
Κι αν στην «ταυτότητα» της συσκευής, αντί για kW, βρω ένα νούμερο με μονάδα W;
Αυτό σημαίνει πως η ισχύς της εκφράζεται σε βατ (W). Το μόνο που αλλάζει είναι πως πρώτα θα πρέπει να διαιρέσεις αυτό το νούμερο με 1.000, για να εκφράσεις την ισχύ σε κιλοβάτ. Επομένως, μία απλή λάμπα πυράκτωσης 60 W σημαίνει πως η ισχύς της σε κιλοβάτ (kW) είναι: 60 / 1000 = 0,060.
Επομένως, σε 20 ώρες «καίει» 0,060 x 20 = 1,2 κιλοβατώρες (kWh).
Πώς μπορώ να συγκρίνω την κατανάλωση δύο μοντέλων;
Αν πρόκειται να αγοράσεις μία καινούρια συσκευή και θέλεις να επιλέξεις ανάμεσα σε δύο ή περισσότερα προϊόντα, τότε θα μπορέσεις να κάνεις μία αρκετά καλή εκτίμηση χρησιμοποιώντας τις ενεργειακές τους κλάσεις, από την ενεργειακή «ετικέτα».
Αν πάλι θέλεις να υπολογίσεις την εξοικονόμηση που θα πετύχεις αγοράζοντας ένα καινούριο προϊόν, για να αντικαταστήσεις αυτό που έχεις στο σπίτι, τότε στην περίπτωση της παλιάς συσκευής θα χρειασθεί να υπολογίσεις το κόστος λειτουργίας της, όπως είδαμε παραπάνω.
Πόση είναι η διαφορά στην κατανάλωση των συσκευών που υπάρχουν τώρα στην αγορά, συγκριτικά με τα μοντέλα που κυκλοφορούσαν πριν από 15 ή 20 χρόνια;
Από μεγάλη έως… χαώδης. Είναι ενδεικτικό πως ένας σύγχρονος ψυγειοκαταψύκτης, ακόμη κι αν δεν είναι πρωταθλητής στην εξοικονόμηση και ανήκει στην κλάση Α++, χρειάζεται μόλις 224 κιλοβατώρες (kWh) κάθε χρόνο. Αντίθετα, το 2003-2004, κυκλοφορούσαν στην αγορά ψυγεία που κατανάλωναν ετησίως 577 κιλοβατώρες, δηλαδή υπερδιπλάσια ποσότητα ηλεκτρικής ενέργειας.
Κατά συνέπεια, αν σε ένα σπίτι το παραπάνω ψυγείο 14ετίας δώσει τη θέση του στον ψυγειοκαταψύκτη Α++, τότε και μόνο από την οικονομία στους λογαριασμούς ρεύματος, μέσα σε μία 8ετία περίπου η καινούρια συσκευή θα «επιστρέψει» στον ιδιοκτήτη της όλα τα χρήματα που πλήρωσε για να την αποκτήσει.
Ένας βασικός λόγος για την πολύ μεγάλη βελτίωση στο «προφίλ» κατανάλωσης του ηλεκτρικού εξοπλισμού είναι η θέσπιση των ενεργειακών κλάσεων, η οποία έβαλε σταδιακά και τη μειωμένη δαπάνη ρεύματος στο «κάδρο» του ανταγωνισμού ανάμεσα στους κατασκευαστές, ωθώντας τους να βελτιώνουν από «γενιά» σε «γενιά» τα προϊόντα τους. Επίσης, και οι καταναλωτές άρχισαν σιγά-σιγά να χρησιμοποιούν για κριτήριο των αγορών τους το ρεύμα που «καίει» μία συσκευή.
Από την άλλη μεριά, αν επιλέξω μια αποδοτική συσκευή, πόσο γρήγορα θα καλυφθεί η διαφορά της τιμής της από ένα μοντέλο χαμηλότερης ενεργειακής κλάσης;
Η απάντηση εξαρτάται από πολλούς παράγοντες, όπως σε ποια προϊοντική κατηγορία ανήκουν, πόσο συχνά χρησιμοποιούνται και πόσο κοστίζει η αγορά του νέου προϊόντος. Πάντως, δεν είναι απίθανο σε λίγα χρόνια (π.χ. πενταετία) να καλύψεις τη διαφορά στην τιμή, ενώ σε 10 χρόνια να έχεις εξοικονομήσει ένα πολύ μεγάλο μέρος από το αρχικό κόστος αγοράς.
Αρκεί η υψηλή ενεργειακή κλάση για να μειώσω τα έξοδά μου;
Όχι, αφού θα πρέπει η συσκευή να χρησιμοποιείται με τέτοιο τρόπο ώστε να καταναλώνει και στην πράξη όσο υποδεικνύει η ενεργειακή της «ετικέτα». Στην περίπτωση π.χ. ενός ψυγείου, η απόδοσή του θα είναι μικρότερη αν τοποθετηθεί κοντά στην κουζίνα ή αν με τα χρόνια η πόρτα του δεν κλείνει πλέον αεροστεγώς και επομένως αρχίσει να «χάνει ψύξη». Το ίδιο θα συμβεί και στην περίπτωση που δεν ρυθμιστεί σωστά ο θερμοστάτης.