Η 25η Μαρτίου είναι διπλή γιορτή για τον Ελληνισμό, τόσο ιστορική, όσο και θρησκευτική. Όσον αφορά το ιστορικό κομμάτι, την ημέρα εκείνη τιμούμε τον εθνικοαπελευθερωτικό αγώνα του 1821 για την αποτίναξη του οθωμανικού ζυγού και όσον αφορά το θρησκευτικό, τον Ευαγγελισμό της Θεοτόκου.
Η Επέτειος της Επανάστασης του 1821
Η Επανάσταση του 1821 είναι ο ένοπλος αγώνας των Ελλήνων εναντίον της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας για να λήξει η επί περίπου 400 χρόνια σκλαβιά και τελικά να οδηγηθούμε στην ίδρυση του ελληνικού κράτους.
Η ημερομηνία της 25ης Μαρτίου επιλέχθηκε αργότερα, είναι περισσότερο συμβολική και η πρώτη επέτειος γιορτάστηκε το 1838. Η προετοιμασία είχε ξεκινήσει πολλές δεκαετίες πριν, με Έλληνες λόγιους ανά την Ευρώπη να προσπαθούν να πείσουν τους ηγέτες των υπερδυνάμεων για την αναγκαιότητα η Ελλάδα να γίνει ανεξάρτητο κράτος.
Οι εχθροπραξίες ξεκίνησαν από την Πελοπόννησο τον Μάρτιο του 1821 και αυτό που σίγουρα έχει μείνει στη μνήμη σου από τα σχολικά χρόνια είναι η ύψωση του λαβάρου της επανάστασης στο μοναστήρι της Αγίας Λαύρας από τον Παλαιών Πατρών Γερμανό.
Ο αγώνας μόνο εύκολος δεν ήταν, μιας και οι ελληνικές δυνάμεις ήταν πολύ λιγότερες από εκείνες των Οθωμανών, που υπερτερούσαν κατά πολύ και σε εξοπλισμό. Οι επαναστατημένοι Έλληνες από τη μία χρησιμοποίησαν όλη τους την εξυπνάδα για να στριμώξουν τον εχθρό και να επικρατήσουν στο πεδίο, από την άλλη συνεχιζόταν ο πολιτικός αγώνας και όλο και περισσότερες ευρωπαϊκές χώρες αναγνώριζαν τον δίκαιο του αγώνα. Όμως, σαν να μην έφταναν όλα τα βάσανα, για μια ακόμα φορά η διχόνοια έκανε την εμφάνισή της. Την περίοδο 1823 – 1825, όταν άρχισαν να γίνονται ορατά τα αποτελέσματα της Επανάστασης, ξεκίνησε και ο αγώνας για την κατάληψη της εξουσίας. Αυτό είχε ως αποτέλεσμα τον σχηματισμό δύο κυβερνήσεων, η μία με επικεφαλής τον Γεώργιο Κουντουριώτη είχε μεταφέρει την έδρα της στο Κρανίδι και υποστηριζόταν από τους νησιώτες, τους Στερεοελλαδίτες, τους ετερόχθονες πολιτικούς και ορισμένους Πελοποννήσιους προκρίτους όπως ο Λόντος και ο Ζαΐμης. Η δεύτερη με αρχηγό τον Πετρόμπεη Μαυρομιχάλη είχε μεταφέρει την έδρα της στην Τριπολιτσά και υποστηριζόταν από τον Κολοκοτρώνη και άλλους Πελοποννήσιους οπλαρχηγούς. Στο επίκεντρο της διαμάχης βρέθηκε η διαχείριση του πρώτου δανείου που είχε εγκριθεί από τις αγγλικές τράπεζες.
Η αποτίναξη του οθωμανικού ζυγού δυσκόλεψε ακόμα περισσότερο, ήταν όμως τελικά η αντρειοσύνη και το ήρεμο πνεύμα αρκετών οι παράγοντες που οδήγησαν στο πρώτο “Πρωτόκολλο Ανεξαρτησίας” του 1830, που υπέγραψαν η Βρετανία, η Γαλλία και η Ρωσία. Σε αυτό οριζόταν ότι, “Η Ελλάδα θα αποτελέσει ανεξάρτητο Κράτος και θα απολαμβάνει όλα τα δικαιώματα, πολιτικά, διοικητικά και εμπορικά, τα οποία συνδέονται με πλήρη ανεξαρτησία”. Ως σύνορα του ελληνικού κράτους ορίστηκαν οι ποταμοί Αχελώος στα δυτικά και Σπερχειός στα βόρεια. Περίπου 2,5 χρόνια μετά, με νέο Πρωτόκολλο, τα σύνορα μεταφέρθηκαν στη γραμμή Αμβρακικού – Παγασητικού. Ακολούθησαν πολλές δεκαετίες και αγώνες για να διαμορφωθεί η ελληνική επικράτεια όπως τη γνωρίζουμε σήμερα.
Η Ελληνική Επανάσταση ανέδειξε τον ηρωισμό των Ελλήνων και μεταξύ άλλων θυμόμαστε τους: Θεόδωρο Κολοκοτρώνη, Γεώργιο Καραϊσκάκη, Νικήτα Σταματελλόπουλο (Νικηταράς), Οδυσσέα Ανδρούτσο, Μπουμπουλίνα, Γρηγόριο Δικαίο (Παπαφλέσσα), Αθανάσιο Διάκο, Ανδρέα Μιαούλη και Κωνσταντίνο Κανάρη. Η 25η Μαρτίου είναι Εθνική Εορτή και αργία. Τιμάται με εορτασμούς στα σχολεία, που περιλαμβάνουν ιστορικές αναδρομές, ποιήματα και θεατρικές παραστάσεις από τους μαθητές, παρελάσεις, την κατάθεση στεφάνων σε μνημεία αλλά και τη μεγαλειώδη στρατιωτική παρέλαση στην Αθήνα.
Ο Ευαγγελισμός της Θεοτόκου
Ο Ευαγγελισμός της Θεοτόκου, εορταζόταν επί πολλούς αιώνες πριν την Ελληνική Επανάσταση και είναι προφανές πως μόνο τυχαία δεν είναι η επιλογή της 25ης Μαρτίου για να τιμάται ο απελευθερωτικός αγώνας του γένους. Ευαγγελισμός σημαίνει “αναγγελία χαρμόσυνης είδησης” και αυτό ήταν που περίμεναν επί τέσσερις αιώνες οι σκλαβωμένοι Έλληνες.
Σύμφωνα με τη Χριστιανική παράδοση, ο Αρχάγγελος Γαβριήλ, σταλμένος από τον Θεό, συναντά τη Μαρία, μητέρα του Χριστού, στο μέρος όπου διέμενε και της απευθύνει τον χαιρετισμό: “Χαίρε, κεχαριτωμένη ο Κύριος μετά σου”. Αφού την καθησύχασε, της αποκάλυψε ότι πρόκειται να φέρει στον κόσμο ένα γιο τον οποίο θα ονομάσει Ιησού και ο οποίος “έσται μέγας” και θα αναγνωριστεί από όλους ως “υιός υψίστου”.
Η πρώτη επίσημη μαρτυρία για τον εορτασμό του Ευαγγελισμού της Θεοτόκου συναντάται στο Α΄ Κεφάλαιο των πρακτικών της συνόδου του Τολέδου το 656 μ.Χ. Αρχικά ήταν Δεσποτική εορτή, όμως αργότερα συμπεριλήφθηκε στις Θεομητορικές.
Ο Ευαγγελισμός της Θεοτόκου αποτελεί μια από της μεγαλύτερες γιορτές της Ελληνικής Εκκλησίας και γιορτάζεται με λαμπρότητα σε όλη τη χώρα. Επιπλέον, αποτέλεσε πηγή έμπνευσης όχι μόνο για εκκλησιαστικούς ύμνους και έργα χριστιανικής τέχνης, αλλά συνδέθηκε και με ιστορικά γεγονότα της εποχής του Βυζαντίου.
Το παραδοσιακό ελληνικό φαγητό της 25ης Μαρτίου είναι ο μπακαλιάρος και μάλιστα ο παστός, που συμβολίζει τη φτώχια και την αδυναμία των Ελλήνων την εποχή εκείνη να προμηθευτούν φρέσκο ψάρι. Συνοδεύεται προαιρετικά με σκορδαλιά.
Φέτος η 25η Μαρτίου πέφτει Δευτέρα, οπότε αν έχεις στο νου σου κάποιο ταξιδάκι, έχουμε να σου προτείνουμε μια σειρά από προορισμούς για να σου μείνει αξέχαστη η φετινή διπλή γιορτή.