Virtual Reality και Augmented Reality.

Δύο όροι που ακούγονται πολύ τώρα τελευταία. Τι ακριβώς, όμως, αφορά ο καθένας απ’ αυτούς; Σε τι διαφέρουν και πόσο ανταγωνιστικά λειτουργούν;

Πως ορίζουμε τη Virtual Reality (εικονική πραγματικότητα);

Με απλά λόγια, εικονική πραγματικότητα είναι ένα περιβάλλον που έχει κατασκευαστεί ολοκληρωτικά από υπολογιστές. Μπορεί να προσομοιώνει ένα αληθινό περιβάλλον, ένα σημείο που υπάρχει και ίσως να έχεις επισκεφτεί. Μια εικονική κατασκευή μπορεί να χρησιμοποιεί πραγματικά αντικείμενα και αληθινές τοποθεσίες αλλά να κατασκευάζει στο τέλος ένα περιβάλλον που δεν υπάρχει, ή δεν είναι δυνατόν να υπάρξει.

Κάποιος με φαντασία μπορεί να δημιουργήσει μέσω του υπολογιστή μια αναπαράσταση ενός υπαρκτού δρόμου. Αν έχει λίγη παραπάνω φαντασία μπορεί να βάλει έναν κομήτη να αιωρείται επάνω από τα κτίρια, και να μοιάζει ελαφρύς σαν μπαλόνι στον αέρα. Υπαρκτά αντικείμενα που όμως δεν είναι απαραίτητο ότι θα συναντήσεις υπό αυτές τις συνθήκες. Σε κάθε περίπτωση, η Virtual Reality βασίζεται 100% στη δημιουργία μέσω υπολογιστή. Ακόμη και η πιστή αναπαράσταση ενός φυσικού αντικειμένου θα γίνει μέσω κάπου προγράμματος σχεδίασης.

Τα προβλήματα που καλείται να αντιμετωπίσει η VR

Για να λειτουργήσει καλά ένα VR περιβάλλον, μια ψευδαίσθηση εξ’ ολοκλήρου κατασκευασμένη με ψηφιακό τρόπο, απαιτεί την απομόνωσή σου απ’ το φυσικό περιβάλλον. Τη στιγμή που ένας κόσμος VR θέλει να κυριεύσει τις αισθήσεις σου, δεν πρέπει να επιτρέπει την αλλοίωση τους από γειτονικούς ήχους, δονήσεις και φώτα. Ακόμα κι ένα κύμα αέρα μπορεί να σε βγάλει από την ψευδαίσθηση της εικονικής πραγματικότητας. Φαντάσου να παίζεις Diablo και να πολεμάς στην Κόλαση, τη στιγμή που έχεις το κλιματιστικό δίπλα σου να σε κρατά δροσερό. Η ψευδαίσθηση μπορεί να χαλάσει πολύ εύκολα κι αυτό είναι ένα πρόβλημα που θα αντιμετωπίζει πάντα η Virtual Reality. Για να αλληλεπιδράσεις σ’ ένα τέτοιο τεχνητό περιβάλλον χρειάζεται να χρησιμοποιήσεις κάποιο headset που θα απομονώνει πλήρως τις αισθήσεις σου από τον έξω κόσμο.

Για να ορίζεται κάτι ως “εικονικό” θα πρέπει να μπορεί να σε πείσει ότι είναι αληθινό, ακόμα και αν δεν είναι. Θα πρέπει να διακόψει τις πληροφορίες που δέχεσαι και δεν έχουν να κάνουν με αυτό. Θα πρέπει να «παγιδέψει» τα μάτια και τ’ αυτιά σου με ένα βαρύ headset που θα εξαλείψει τα εξωτερικά ερεθίσματα και θα σου στέλνει μόνο τα δικά του. Μια διαδικασία –κάτι παραπάνω από- δύσκολη αφού πέραν της διασφάλισης της απομόνωσής σου από το περιβάλλον, θα πρέπει παράλληλα να σου προσφέρει ισάξια ποιοτικά ερεθίσματα. Αυτός είναι ο κυριότερος λόγος που έχουν κρατήσει την εφαρμογή της εικονικής πραγματικότητας σε χαμηλά επίπεδα εδώ και δεκαετίες. Η απαιτούμενη τεχνολογία που θα μπορούσε να κατασκευάσει γραφικά που θα σε ξεγελάσουν πλήρως μόλις έχει αρχίσει να «παίρνει τα πάνω της».

Τα πλεονεκτήματα της VR

Η Εικονική πραγματικότητα δεν αντιμετωπίζει εμπόδια όσον αφορά τον σχεδιασμό των κόσμων που μπορεί να προσφέρει. Τα περιβάλλοντα αλλά και τα αντικείμενα που θα βρεις μπροστά σου μπορεί να είναι γνωστά πράγματα που συναντάς καθημερινά, μέχρι εξωπραγματικά που αψηφούν πλήρως τους κανόνες της φυσικής. Μέσω της εικονικής πραγματικότητας ανοίγονται δρόμοι που ακόμα και τώρα δεν μπορείς να φανταστείς. Η VR είναι ικανή ακόμη και να σε πείσει ότι βρίσκεσαι στο κέντρο του ήλιου ή κάτω απ’ τη θάλασσα.

Χαρακτηριστικά παραδείγματα της VR

Αν δεν έχεις παίξει ακόμα με το PlayStation VR της Sony απλώς… καν’ το.  Αν και η ανάλυση των παιχνιδιών που θα δεις δεν είναι ακόμα κοντά στο σημείο που θα σε ξεγελάσει 100% ότι βρίσκεσαι στον κόσμο τους, είναι μια πάρα πολύ καλή πρώτη ιδέα για το τι έρχεται. Το headset είναι ικανό να σε κάνει να ξεχάσεις ότι βρίσκεσαι στο σαλόνι σου. Η ψευδαίσθηση δεν απαιτεί παρά μονάχα λίγα λεπτά για να σε μεταφέρει σ’ έναν άλλο κόσμο. Θυμήσου την αίσθηση που θα έχεις μόλις βγάλεις το κράνος κι επανέλθεις στον «πραγματικό» κόσμο. Ετοιμάσου για κάτι πολύ δυνατότερο απ’ αυτό που μόλις βίωσες…

Ο ορισμός της Augmented Reality (ενισχυμένη/επαυξημένη πραγματικότητα);

Στην αντίπερα όχθη μας «κλείνει το μάτι» η ενισχυμένη πραγματικότητα. Μπορεί και μας αντιλαμβάνεται χωρίς την παρουσία κάποιου headset αφού δεν χρειάζεται ένα τεχνητά κατασκευασμένο περιβάλλον για να λειτουργήσει. Η Augmented Reality παρατηρεί τον κόσμο ακριβώς όπως είναι, και προσθέτει επάνω του μερικά στοιχεία που θεωρεί ότι χρειάζονται. Εμπλουτίζει την εμπειρία σου με extra δεδομένα. Αλληλοεπιδρά με τα φυσικά αντικείμενα γύρω σου και μπορεί να αναγνωρίσει τη θέση, την κίνησή τους αλλά και τι ακριβώς είναι το καθένα. Και η Augmented Reality παρουσιάζεται στα μάτια σου μέσω κάποιου headset, ή κινητού τηλεφώνου. Όμως δεν παρεμβαίνει ολοκληρωτικά στην εικόνα που έχεις για τον κόσμο. Ο απαραίτητος εξοπλισμός είναι πολύ απλούστερος και φθηνότερος. Η augmented reality δεν θα προσπαθήσει να σου δώσει την ψευδαίσθηση ενός διαφορετικού κόσμου. Αντίθετα θα «ζωγραφίσει» επάνω στον πραγματικό κόσμο τις λεπτομέρειες που κρίνει πως χρειάζεται να δεις.

Δες εδώ προτάσεις σε Smartphones & σε Tablets.

Τα προβλήματα που καλείται να αντιμετωπίσει η AR

Τα θεματάκια που προβληματίζουν την ενισχυμένη πραγματικότητα είναι λίγο-πολύ ίδια μ’ αυτά που αντιμετωπίζει η Virtual Reality. Ευτυχώς όμως, τα αντιμετωπίζει σε μικρότερη κλίμακα. Και οι δύο τεχνολογίες χρειάζονται ένα μέσο για να παρουσιαστούν στον χρήστη. Η AR δεν χρειάζεται μεγάλα και πολύπλοκα συστήματα για να το κάνει αυτό. Κάτι χρειάζεται όμως! Θυμήσου το παράδειγμα του Google Glass, την προσπάθεια της Google να φτιάξει ένα σύστημα AR που θα χωρούσε σ’ ένα ζευγάρι γυαλιών. Το πείραμα φαίνεται να απέτυχε (τουλάχιστον προς το παρόν) και οι κύριοι λόγοι –μάλλον- είναι οι εξής:

1. Η δυσκολία ανίχνευσης της κίνησης και του περιβάλλοντος

Η AR για να μπορέσει να προσφέρει ένα αξιοπρεπές αποτέλεσμα θα πρέπει να μπορεί να διαβάζει τον κόσμο. Αντί να τον αντικαθιστά όπως η VR και να μην τη νοιάζει αν μπροστά από εσένα υπάρχει ένα τραπέζι ή ένας ελέφαντας, η Augmented Reality πρέπει να ξέρει αν μπροστά σου βρίσκεται ένα τραπέζι, ή ένας ελέφαντας. Ακόμη, πρέπει να μπορεί ν’ αντιληφθεί το μέγεθός του, την απόσταση που βρίσκεται από εσένα, κι όλα αυτά την ώρα που εσύ κινείσαι σε σχέση με το αντικείμενο. Πόση υπολογιστική ισχύς απαιτείται γι’ αυτό; Μάλλον περισσότερη απ’ όση χωράει σ’ ένα ζευγάρι γυαλιών, χωρίς να τους αυξήσει υπερβολικά τις διαστάσεις. Για την ιστορία, το πρώτο κινητό φτιαγμένο για να παίζει με την AR είναι το Lenovo Phab 2 Pro. Με δυνατά specs και ειδικό hardware που διαβάζει το περιβάλλον γύρω του, ακόμη κι αυτό δυσκολεύεται με την AR, ενώ έχει το μέγεθος ενός πολύ μεγάλου κινητού τηλεφώνου. Τα καλά νέα είναι ότι για μικρο-παιχνιδάκια και απλές εφαρμογές, η AR «χωράει» σ’ ένα τυπικό κινητό τηλέφωνο. Το θέμα, όμως, είναι να ξεφύγει απ’ τα απλά και τα μικρά.

2. Η μπαταρία

Όλη αυτή η επεξεργαστική ισχύς της AR πρέπει να τροφοδοτηθεί με ρεύμα από κάπου. Πως να χωρέσεις μια μεγάλη μπαταρία σ’ ένα λεπτό σκελετό; Μάλλον δεν μπορείς ακόμα. Μια πιθανή λύση για ένα τέτοιο “headset” θα ήταν να δουλεύει συνεργατικά με το κινητό σου. Όπως ακριβώς ένα Smartwatch χρησιμοποιεί την επεξεργαστική ισχύ του κινητού με το οποίο είναι συνδεδεμένο. Και πάλι όμως το πρόβλημα της μπαταρίας εξακολουθεί να υφίσταται.

Τα πλεονεκτήματα της AR

Η AR δεν χρειάζεται να δουλέψει πολύ για να σε πείσει. Δεν καταλαμβάνει όλες τις αισθήσεις σαν όπως η VR και δεν περιμένει από εσένα να βουτήξεις βαθιά σε μια ψευδαίσθηση. Η Augmented Reality βασίζεται στην προβολή εικονικών αντικειμένων επάνω στον πραγματικό κόσμο. Το μόνο που ζητάει από εσένα είναι να δώσεις αξία στα αντικείμενα αυτά. Αν δηλαδή έχει αξία για εσένα να βλέπεις την πρόγνωση του καιρού κάθε φορά που κοιτάς προς τον ουρανό μέσα από τα ενισχυμένα γυαλιά σου. Εφόσον η πληροφορία που βλέπεις είναι κάτι που ζητάς, η AR έχει κάνει τη δουλειά της. Δεν θέλει να κλέψει την αίσθηση της όρασης, απλά θέλει να προσθέσει επάνω σε αυτή.

Χαρακτηριστικά παραδείγματα της AR

Σίγουρα έχεις συναντήσει την augmented reality κι έχεις παίξει μ’ αυτήν. Αν ήσουν fan του Pokémon Go ή αν παίζεις με τα φίλτρα της κάμερας στο Snapchat και στο Facebook, θα έχεις πάρει μια καλή ιδέα για τη φύση του AR. H Microsoft ετοιμάζει κάτι πολύ «δυνατό» με το γνωστό Holo Lens που ελπίζουμε πως θα δώσει τη λύση που περιμένουμε. Αν και το headset του Holo Lens δεν είναι ό,τι το πιο φορητό, είναι, όμως, σίγουρα απλούστερο απ’ αυτά που βλέπεις στη Virtual Reality. Επίσης υπάρχει και το Magic Leap που αξίζει να τσεκάρεις.

Ποια η σχέση ανάμεσα σε VR και AR;

Οι δύο τεχνολογίες είναι περισσότερο συνεργατικές παρά ανταγωνιστικές. Θα έλεγε κανείς ότι η Augmented Reality είναι η light έκδοση της Virtual Reality. Το κοινό χαρακτηριστικό που τις κάνει «αδερφάκια» είναι πως έχουν ως κοινό σκοπό να παρεμβληθούν στην αντίληψη που έχεις για το περιβάλλον. Η Augmented μεταβάλλει τα σημεία ενώ η Virtual την αντικαθιστά εντελώς. Και οι δύο μεγαλώνουν το πλήθος των πληροφοριών που δέχεσαι και είναι ικανές για ιδιαίτερο gaming κι επινοητική παραγωγικότητα. Και οι δύο πρόκειται ν’ αλλάξουν τα πάντα σε λίγο καιρό.

Τι έχουν να «φοβηθούν» οι δύο τεχνολογίες;

Δυστυχώς η VR έχει «κακό όνομα». Πιθανόν να θυμάσαι στο παρελθόν πως η τεχνολογία αυτή υποσχέθηκε πολλές φορές ότι θα τα αλλάξει όλα. Οι προσπάθειες να βελτιωθεί η VR δεν σταμάτησαν ποτέ, όμως δεν υπήρχαν οι κατάλληλες συνθήκες ώστε αυτό να πραγματοποιηθεί. Έτσι η υπόσχεση της VR ερχόταν τακτικά χωρίς όμως να πραγματοποιηθεί. Πολλοί, λοιπόν, πιθανόν να πιστέψουν πως και τώρα η VR δεν θα καταφέρει να μπει στη ζωή μας. Όσοι υποστηρίζουν αυτή την ιδέα, σίγουρα δεν έχουν φορέσει ούτε το Headset της Sony, ούτε έχουν παίξει με το Snapchat.

Αυτό που δεν έχουν καταλάβει πολλοί γύρω μας, είναι πως η AR έχει μπει στη ζωή μας. Και το έχει κάνει αθόρυβα, χωρίς ανακοινώσεις και χωρίς να «ταράξει τα νερά». Ακόμη βρίσκεται στο στάδιο του παιχνιδιού και του πειραματισμού, όμως δουλεύει πολύ καλά. Μην ξεχνάς ότι η AR είναι το μικρό «αδερφάκι» της VR. Σταδιακά αφομοιώνουμε την ιδέα μιας μορφής διαφορετικής πραγματικότητας. Η AR θα «πάρει τα επάνω της» σε πάρα πολύ λίγους μήνες. Μόλις ξεκινήσει η «έκρηξη» θα δεις ότι όλοι θα έχουν κάτι να πουν γι’ αυτήν. Τότε είναι που θα μπει το ίδιοδυναμικά και η VR στη ζωή μας. Η εποχή που οι ιδέες σταματούσαν λόγω της χαμηλού επιπέδου τεχνολογίας τελείωσαν.  Οι νέες VR και AR applications που θα ετοιμαστούν, μαζί με την Α.Ι. που γίνεται όλο και δυνατότερη, δημιουργούν τις καλύτερες συνθήκες για την απογείωση των δύο τεχνολογιών. Φυσικά, όπως πάντα… το μέλλον θα δείξει!