Από την Ιωάννα Σταμούλου
Ευδοκιμεί στις πιο απόκρημνες περιοχές του Ψηλορείτη, της Δίκτης και των Λευκών ορέων και θεωρείται από τα αρχαία χρόνια το πιο σημαντικό βότανο της Κρήτης.
Το δίκταμο ή έρωντας έχει κι άλλες πολλές ονομασίες όπως σταθάρι, σταμνόχορτο, σταματόχορτο, στομαχόχορτο. Ωστόσο η επιστημονική ονομασία του είναι origanum dictammus και πρόκειται για ένα αυτοφυές βότανο με μικρά, γκριζοπράσινα, στρογγυλά φυλλαράκια, χνουδωτά από τη μια πλευρά, ροζέ χρώματος λουλουδάκια και υπέροχο άρωμα. Είναι γνωστό για τις θεραπευτικές του ιδιότητες από τους Μινωικούς χρόνους και από τότε εξάγονταν από το νησί σε πολύ υψηλή τιμή.
Λίγη ιστορία…
- Στην αρχαιότητα ο δίκταμος ονομαζόταν και «αρτεμίδιο» από τη θεά Άρτεμις η οποία σημάδευε τους εχθρούς της με δηλητηριώδη βέλη. Ο λόγος; Έλεγαν πως το φυτό έχει την ικανότητα να θεραπεύει τις πληγές και να αποβάλλει τα βέλη από το σώμα των ανθρώπων και των ζώων.
- Το άγαλμα της θεάς Aρτέμιδος, η οποία εκτός των άλλων ήταν και προστάτης των επιλόχων γυναικών, έφερε στο κεφάλι της στεφάνι από δίκταμο.
- Ο Διοσκουρίδης συνήθιζε να γιατρεύει τραύματα από βέλη με δίκταμο και συχνά αναφερόταν σε ένα είδος κρασιού αρωματισμένο με δίκταμο το οποίο διέθετε επίσης θεραπευτικές ιδιότητες.
- Ο Αριστοτέλης έλεγε ότι τα αγριοκάτσικα της Κρήτης (αίγαγροι), όταν τραυματίζονταν από βέλη μασούσαν δίκταμο για να τα αποβάλλουν από το σώμα τους.
- Ο Βιργίλιος υποστήριζε πως η θεά Αφροδίτη είχε θεραπεύσει τον Αινεία με δίκταμο που μάζεψε μόνη της από τα βουνά της Κρήτης.
- Ο Ιπποκράτης στα βιβλία του για τη «Μαιευτική και γυναικολογία» αναφέρεται επίσης στο δίκταμο. Συγκεκριμένα, το κοπάνιζε μέσα σε ζεστό νερό θεωρώντας πως αυτό το τσάι βοηθούσε τις εγκύους να γεννήσουν.
- Επίσης οι Βυζαντινοί γιατροί προμηθεύονταν από την Κρήτη άγριο δίκταμο για την παρασκευή αλοιφών και καταπλασμάτων.
Καλλιέργεια
Η συγκομιδή του δίκταμου σε άγρια μορφή είναι εξαιρετικά δύσκολη μιας και το φυτό ευδοκιμεί σε δυσπρόσιτα σημεία. Ωστόσο μπορούμε να το καλλιεργήσουμε και στη γλάστρα ή στο χώμα, αγοράζοντας μικρά φυτά από κάποιο φυτώριο, κυρίως της Κρήτης. Χρειάζεται άφθονο ήλιο και πότισμα με μέτρο για να αναπτυχθεί. Βέβαια πρέπει να γνωρίζουμε πως το άρωμα του καλλιεργημένου είναι σαφώς υποδεέστερο του άγριου δίκταμου.
Ιδιότητες
Το δίκταμο καταναλώνεται κυρίως σαν ρόφημα, σε θερμά λουτρά ή σε μορφή καταπλάσματος. Λένε πως τα λουτρά δίκταμου βοηθούν την επιτάχυνση του τοκετού. Το ρόφημα θεωρείται τονωτικό και διεγερτικό του πεπτικού συστήματος, επουλωτικό, καταπραϋντικό των πόνων του στομαχιού και των εντέρων. Επίσης καταπραΰνει τον πονοκέφαλο και τον πονόδοντο είναι καταπραϋντικό σε περιπτώσεις κρυολογήματος, ακόμα και αφροδισιακό (εξού και έρωντας). Πολτοποιημένα τα φύλλα μαζί με λίγο νερό σαν κατάπλασμα βοηθούν στην αντιμετώπιση αποστήματατων, σπυριών, μελανιών και κιρσών.