Κάθε χρόνο, η 8η μέρα του Μαρτίου είναι αφιερωμένη στις γυναίκες. Αποτελεί μια μέρα μνήμης για τους αγώνες συνηθισμένων γυναικών που με το θάρρος τους έγραψαν ιστορία και άλλαξαν τον κόσμο προς το καλύτερο.
Η 8η Μαρτίου πρωτογιορτάστηκε στις 28 Φεβρουρίου 1909 στη Νέα Υόρκη, ενώ το 1910 προτάθηκε η καθιέρωσή της στις 8 Μαρτίου. Ωστόσο, ορίστηκε επίσημα το 1977 από τον Οργανισμό Ηνωμένων Εθνών ως «Παγκόσμια ημέρα για τα Δικαιώματα της Γυναίκας και της Διεθνούς Ειρήνης».
Μια σπίθα ανάβει σε έναν ανδροκρατούμενο κόσμο
Χωρίς το κίνημα που απαιτούσε την αναγνώριση των δικαιωμάτων της γυναίκας, ο κόσμος θα ήταν διαφορετικός. Σήμερα, η πλειονότητα των κρατών αναγνωρίζει τα ίδια δικαιώματα σε γυναίκες και άνδρες, ωστόσο, στα τέλη του 19ου αιώνα το γυναικείο κίνημα αγωνιζόταν για μικρότερο ωράριο εργασίας, καλύτερες αμοιβές και κατάργηση της παιδικής εργασίας. Στις αρχές του 20ου αιώνα βασικός στόχος των γυναικών ήταν το δικαίωμα ψήφου, η δικαιοσύνη και η ισότητα των φύλων. Δυστυχώς, αυτές οι αξίες παραμένουν ζητούμενες ακόμα και στον 21Ο αιώνα.
Έμφυλα στερεότυπα στον 21Ο αιώνα;
Τα στερεότυπα σε σχέση με τον ρόλο των γυναικών στην οικογένεια, στην εργασία και στην κοινωνία προέρχονται από βαθιά ριζωμένες συμπεριφορές αξιών, κανόνων και προκαταλήψεων. Έτσι οι γυναίκες και οι άνδρες λαμβάνουν αυθαίρετα χαρακτηριστικά, τα οποία διαμορφώνουν και συντηρούν τους έμφυλους ρόλους παρόλο που τις περισσότερες φορές δεν βασίζονται στη λογική.
Τα έμφυλα στερεότυπα ριζώνουν από την παιδική ηλικία, μέσα από την οικογένεια, τους φορείς παιδείας και την κοινωνία και μπορούν να περιορίσουν την ανάπτυξη των ικανοτήτων και των φυσικών ταλέντων των αγοριών και των κοριτσιών, την ευκαιρία για μόρφωση και επαγγελματική σταδιοδρομία αλλά και να υποβιβάσουν τις εμπειρίες και την ποιότητα της ζωής τους σαν ενήλικοι. Και ναι, υπάρχουν ακόμα.
Πώς εκδηλώνονται τα έμφυλα στερεότυπα στις μέρες μας;
Μπορεί να πιστεύουμε ότι στη μοντέρνα κοινωνία που ζούμε τα έμφυλα στερεότυπα έχουν ξεπεραστεί ή τουλάχιστον έχουν περιοριστεί στο ελάχιστο ή ότι ακόμα εμείς δεν σκεφτόμαστε έτσι. Ωστόσο, η αλήθεια βρίσκεται ακόμα αρκετά μακριά και στην πραγματικότητα ίσως να μην υπάρχει ούτε μια μέρα που να μην σκεφτούμε ή φερθούμε, έστω και άθελά μας, στερεοτυπικά.
Για παράδειγμα ακούγοντας τη λέξη «Πιλότος» τι μας έρχεται στο μυαλό, ένας άνδρας ή μια γυναίκα; Γιατρός; Επιστήμονας; Πολιτικός; Στρατιωτικός; Στέλεχος επιχείρησης; Μηχανικός; Αντίθετα σε επαγγέλματα που δεν απαιτούν ιδιαίτερη κατάρτιση ή δεξιότητες μπορούμε πιο εύκολα να φανταστούμε μια γυναίκα.
Από την άλλη, η οικογενειακή κατάσταση παίζει μεγάλο ρόλο για την πρόσληψη μιας γυναίκας σε μια επιχείρηση. Είναι παντρεμένη; Σκοπεύει να κάνει παιδί; Έχει ένα παιδάκι, θα πάει και για δεύτερο; Αντιθέτως, για τον άνδρα η οικογενειακή κατάσταση και η πρόθεση απόκτησης οικογένειας δεν αποτελεί αποτρεπτικό παράγοντα στην εύρεση εργασίας.
Ας αφήσουμε όμως την επαγγελματική σταδιοδρομία και ας πάμε στην οικογενειακή ζωή. Πόση εντύπωση θα μας έκανε μια οικογένεια με εργαζόμενη μητέρα και έναν πατέρα που μένει στο σπίτι να προσέχει τα παιδιά; Θα φαινόταν σε όλους απόλυτα φυσιολογικό να βγει η σύζυγος με τις φίλες της και ο άνδρας της να μείνει στο σπίτι για να φροντίσει το μωρό;
Αλλά και στην καθημερινή ζωή, όταν βλέπουμε μια γυναίκα ντυμένη προκλητικά τι σκεφτόμαστε; Αν μια γυναίκα κάνει ένα μικρό οδηγικό λάθος στον δρόμο το συσχετίζουμε με το φύλο της ή όχι;
Αυτά είναι μερικά μόνο από τα αμέτρητα παραδείγματα στερεοτυπικής σκέψης και συμπεριφοράς.
Από τα Στερεότυπα στο ΣτερεΟΧΙπια
Το 2023 όλοι θέλουμε να λέμε ότι δεν κάνουμε διακρίσεις. Και είναι σωστό να είμαστε ανοιχτοί και να λέμε ΟΧΙ στα στερεότυπα.
Στον Κωτσόβολο, το εννοούμε και το εκδηλώνουμε έμπρακτα όταν λέμε
Όχι στις διακρίσεις
Όχι στην ανισότητα
Όχι στα στερεότυπα
Για αυτό αλλάζουμε μια για πάντα την έννοια «Στερεότυπα» σε ΣτερεΟΧΙπια.
Για εμάς, τις συζύγους μας, τις μητέρες μας, τις αδελφές μας, τις κόρες μας. Για όλες τις γυναίκες.
