Αν σκέφτεσαι να αγοράσεις ηλεκτρική σκούπα, τότε θα πρέπει να ξέρεις πως από την 1η Σεπτεμβρίου έχει κυκλοφορήσει στην αγορά μία νέα “γενιά” συσκευών, με καινούρια ενεργειακή “ετικέτα” και πιο αυστηρά όρια σε ορισμένα τεχνικά τους χαρακτηριστικά. Σε σχέση με τις σκούπες που κυκλοφορούν ήδη στην αγορά, οι αλλαγές αυτές που έθεσε σε ισχύ η Ε.Ε. έχουν στόχο πρώτα από όλα την ακόμη μικρότερη κατανάλωση ενέργειας και επομένως το ακόμη λιγότερο κόστος λειτουργίας.
Για τους καταναλωτές, η πιο σημαντική διαφοροποίηση που “φέρνει” η μεγαλύτερη εξοικονόμηση ρεύματος είναι πως στην “ετικέτα” που συνοδεύει τις νέες σκούπες υπάρχει μία καινούρια κλίμακα ενεργειακών κλάσεων (από Α+++ έως D), σε σχέση με ό,τι ίσχυε στις σκούπες παλιότερης “γενιάς”, όπου οι κλάσεις ξεκινούσαν από την G και έφταναν μόνο έως την Α. Για τους κατασκευαστές, ότι από την 1η Σεπτεμβρίου δεν μπορούν να κυκλοφορήσουν μοντέλα με μοτέρ ισχύος μεγαλύτερης από 900 Watt (βατ), από 1600 Watt που ήταν το όριο έως το Σεπτέμβριο.
Οι διαφορές, ωστόσο, δεν σταματούν εδώ, αφού για παράδειγμα στα καινούρια μοντέλα η Κομισιόν βάζει για πρώτη φορά “πλαφόν” στο θόρυβο που προκαλούν. Επίσης, πάλι για πρώτη φορά, έχει επιβάλει κριτήρια αντοχής στη χρήση.
Ας δούμε όμως αναλυτικά τι ισχύει από την 1η Σεπτεμβρίου και πώς επηρεάζεται ο τρόπος που θα διαλέξεις ηλεκτρική σκούπα.
Ποιες σκούπες αφορά;
Πρακτικά, τις ηλεκτρικές σκούπες με καλώδιο, δηλαδή όσες ηλεκτροδοτούνται απευθείας από το ηλεκτρικό δίκτυο. Επίσης, περιλαμβάνει και τα (σπάνια στην Ελλάδα) “υβριδικά” μοντέλα, τα οποία λειτουργούν και με καλώδιο, δηλαδή παίρνοντας ρεύμα απευθείας από την πρίζα, αλλά και με μπαταρία. Για τις δύο αυτές συγκεκριμένες κατηγορίες προϊόντων, η Ε.Ε. έχει επιβάλει εδώ και μία τετραετία την ενεργειακή “ετικέτα”, όπως και συγκεκριμένα ελάχιστα όρια στα τεχνικά τους χαρακτηριστικά. Απλώς, όσα προϊόντα κυκλοφορούν από την 1η Σεπτεμβρίου έχουν τη νέα “ετικέτα” και υπόκεινται σε καινούρια ή πιο αυστηρά κριτήρια για τις προδιαγραφές τους.
Προφανώς, οι αλλαγές δεν αφορούν τις κατηγορίες συσκευών που δεν υπάγονταν μέχρι σήμερα στον κοινοτικό κανονισμό για τις ηλεκτρικές σκούπες. Αυτές είναι κατ’ αρχάς οι σκούπες ανεξαρτήτως μεγέθους που λειτουργούν αποκλειστικά με επαναφορτιζόμενη μπαταρία, στις οποίες δηλαδή η σύνδεση σε πρίζα (είτε μέσω καλωδίου είτε μέσω βάσης φόρτισης) χρησιμοποιείται μόνο για να αναπληρώσει την ηλεκτρική ενέργεια στην μπαταρία. Επίσης, δεν αφορούν τις ρομποτικές σκούπες, τις συσκευές που απορροφούν υγρά (είτε σε συνδυασμό με την απορρόφηση στερεών είτε όχι), τις ηλεκτρικές παρκετέζες, τις πλυντικές σκούπες, και τα μοντέλα για εξωτερικούς χώρους.
Τι αλλάζει στην ενεργειακή σήμανση;
Όπως μπορείς να δεις από τις πιο παρακάτω εικόνες, η μόνη αλλαγή αφορά τις ενεργειακές κλάσεις, όπου στη νέα “ετικέτα” ξεκινούν από την D (χειρότερη απόδοση) και φθάνουν στην Α+++ (καλύτερη απόδοση). Αντίθετα, στην παλιά σήμανση, ξεκινούσαν από την G και έφταναν έως την Α.
Οι τρεις χαμηλότερες κλάσεις εξαλείφθηκαν, αφού έγινε αυστηρότερο το ελάχιστο όριο επίδοσης. Όπως είναι φυσικό, στόχος επίσης της αλλαγής είναι να μπορούν να ξεχωρίσουν ακόμη καλύτερα οι καταναλωτές τα μοντέλα μικρής κατανάλωσης και επομένως να στραφούν σε αυτά. Για παράδειγμα, στην παλιότερη κλίμακα, στην ενεργειακή κλάση Α “τσουβαλιάζονταν” αδιακρίτως όλα τα μοντέλα που “καίνε” σε ετήσια βάση λιγότερο από 28 kWh (κιλοβατώρες). Τώρα, όμως, τα μοντέλα με κατανάλωση από 16 έως 22 kWh κατατάσσονται στην Α+, οι σκούπες που “καίνε” από 16 έως 10 στην Α++, ενώ στην Α+++ τα μοντέλα με ετήσια κατανάλωση μικρότερη από 10 κιλοβατώρες.
Όλες οι υπόλοιπες πληροφορίες στην “ετικέτα” παρέμειναν οι ίδιες, όπως π.χ. η μέση ετήσια κατανάλωση ενέργειας σε κιλοβατώρες (kWh), η κλάση επανεκπομπή σκόνης, η απόδοση καθαρισμού σε χαλιά, η απόδοση καθαρισμού σε σκληρό δάπεδο, και το επίπεδο θορύβου.
Υπάρχει κάποιο νέο κατασκευαστικό όριο που αφορά το ενεργειακό “προφίλ” των νέων μοντέλων;
Ναι, η ισχύς του μοτέρ. Έτσι, από την 1η Σεπτεμβρίου του 2017, επιτρέπεται η κυκλοφορία συσκευών ισχύος έως 900 Watt. Από το Σεπτέμβριο του 2014 και έως την πιο πάνω ημερομηνία, το όριο αυτό ήταν στα 1600 Watt.
Ποια άλλα κριτήρια μπήκαν σε εφαρμογή από την 1η Σεπτεμβρίου;
Για πρώτη φορά, μπήκε όριο στο ποσοστό επανεκπομπής σκόνης, το οποίο δεν πρέπει να είναι μεγαλύτερο από 1%, και “πλαφόν’ στα επίπεδα θορύβου, που δεν πρέπει να ξεπερνά τα 80 dB. Επίσης, αυξήθηκαν λίγο τα ελάχιστα ποσοστά απορρόφησης σκόνης από χαλιά και σκληρά δάπεδα.
Από την 1η Σεπτεμβρίου, κάνουν επίσης “πρεμιέρα” για πρώτη φορά κριτήρια ανθεκτικότητας. Έτσι, τις νέες σκούπες, ο λειτουργικός χρόνος ζωής του κινητήρα χρειάζεται να είναι τουλάχιστον 500 ώρες, ενώ ο εύκαμπτος σωλήνας (εάν διαθέτουν) να μην έχει εμφανείς φθορές (δηλαδή να μην “τρυπήσει”) μετά από 40.000 ταλαντώσεις υπό φόρτιση 2,5 κιλών.
Αφού “κονταίνει το ταβάνι” για την ισχύ των μοτέρ, μήπως τα νέα μοντέλα δε θα καθαρίζουν το ίδιο καλά με τα παλιότερα;
Όχι, γιατί είναι μύθος πως όσο πιο μεγάλη είναι η ισχύς (δηλαδή “περισσότερα Watt”) μίας σκούπας, τόσο πιο καλά αυτή καθαρίζει. Αντίθετα, η αποτελεσματικότητά της εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από τη σχεδίαση, δηλαδή στον τρόπο με τον οποίο διαχωρίζει στο εσωτερικό της τη σκόνη ή τα υπόλοιπα στερεά, από τον αέρα που “ρουφά”.
Αυτός είναι ο λόγος που στην ενεργειακή “ετικέτα” κάθε συσκευής αναγράφεται ο δείκτης απορροφητικότητάς της, και μάλιστα ξεχωριστά η απόδοση καθαρισμού σε χαλιά και ξεχωριστά η απόδοση καθαρισμού σε σκληρό δάπεδο. Αυτές τις δύο αποδόσεις, και όχι τα Watt, θα πρέπει να λάβεις υπόψη σου, για να αξιολογήσεις την αποτελεσματικότητα ενός μοντέλου.
Εξάλλου, οι κατασκευαστές γνωρίζουν εδώ και μία τετραετία το “πλαφόν” των 900 Watt, που θα έμπαινε σε εφαρμογή από το Σεπτέμβριο του 2017, με συνέπεια οι περισσότεροι από αυτούς να φροντίσουν στο χρονικό διάστημα που μεσολάβησε να εξελίξουν το ντιζάιν και επομένως την αποδοτικότητα των προϊόντων τους. Κάτι που φαίνεται από το γεγονός ότι ήδη επικρατεί… συνωστισμός στα μοντέλα με μοτέρ ισχύος κάτω από 900 Watt.
Μήπως από την άλλη οι καινούριες σκούπες θα έχουν μεγαλύτερο χρόνο “ζωής”, επειδή υπάρχουν πλέον και κριτήρια ανθεκτικότητας;
Σίγουρα αποτελεί θετική εξέλιξη το γεγονός ότι μπήκαν για πρώτη φορά συγκεκριμένα όρια για την αντοχή “ευαίσθητων” εξαρτημάτων μίας σκούπας, δηλαδή του μοτέρ και του εύκαμπτου σωλήνα. Ωστόσο, αυτό δε σημαίνει αναγκαστικά πως οι σκούπες της προηγούμενης “γενιάς” υστερούσαν στο συγκεκριμένο τομέα. Έτσι, τα καλά και επώνυμα μοντέλα θα περνούσαν τα αντίστοιχα τεστ ανθεκτικότητας, ακόμη κι αν τα όρια αυτά δεν ίσχυαν όταν κυκλοφόρησαν.