Στην αρχή της φοιτητικής ζωής σου θα χρειαστεί να επενδύσεις στην αγορά συσκευών που θα σου είναι απαραίτητες σε όλη την ακαδημαϊκή σου πορεία. Μία τέτοια πολύ σημαντική επιλογή (ανεξάρτητα από το κόστος) είναι και η αγορά προσωπικού υπολογιστή. Θα σου φανεί σίγουρα χρήσιμος για τις εργασίες και το διάβασμά σου αλλά και για τις στιγμές χαλάρωσης και ψυχαγωγίας.
Προτού αποφασίσεις το ποσό που θα διαθέσεις για την αγορά, τα χαρακτηριστικά του hardware, τα πιθανά συνοδευτικά προγράμματα (software), κάποια περιφερειακά κτλ, πρέπει να επιλέξεις αν ο Η/Υ θα είναι επιτραπέζιος (desktop) ή φορητός (laptop).
Συγκρίνοντάς τα υπέρ και κατά ανά περίπτωση μπορείς να καταλάβεις τι καλύπτει τις δικές σου ανάγκες. Ο μικρός οδηγός παρακάτω θα σε βοηθήσει να βρεις αυτό που σου ταιριάζει καλύτερα.
Φορητότητα
Ένα πολύ βασικό κριτήριο είναι η ανάγκη για φορητότητα και η δυνατότητα εύκολης μετακίνησης.
Πρέπει δηλαδή να κρίνεις αν σου είναι απαραίτητο να τον μεταφέρεις. Για παράδειγμα, ίσως σου χρειάζεται στη σχολή για σημειώσεις ή στο σπίτι κάποιου συμφοιτητή για εργασία. Φυσικά σε αυτήν την περίπτωση θα πρέπει να προνοήσεις και για αξεσουάρ μεταφοράς.
Επίσης, τσέκαρε αν η δουλειά που θες να κάνεις μπορεί να γίνει μέσω cloud σε υπολογιστές της σχολής ή σε κοινόχρηστα μηχανήματα. Πιθανότατα να μην χρειάζεσαι πάντα να μεταφέρεις ένα laptop, αλλά απλά να έχεις μαζί σου κάποιο αποθηκευτικό μέσο (π.χ. USB flash drive ή εξωτερικό σκληρό). Τέλος, έλεγξε και τον χώρο που θα έχεις διαθέσιμο στο σπίτι σου. Για παράδειγμα ένας επιτραπέζιος υπολογιστής σαφώς πιάνει περισσότερο χώρο και έχει πιο πολλά καλώδια, ενώ σημασία έχει και το μέγεθος του γραφείου που διαθέτεις.
Δυνατότητα για Αναβάθμιση
Από την κατασκευή τους τα laptop δεν αφήνουν πολλά περιθώρια για αναβάθμιση. Αυτό γιατί συνήθως τα εξαρτήματά τους είναι ενωμένα και στριμωγμένα σε μία κεντρική και custom made πλακέτα με δυνατότητα μόνο προσθήκης μνήμης και αλλαγής σκληρού δίσκου. Ύστερα, σε περίπτωση βλάβης κάποιου εξαρτήματος συχνά αχρηστεύεται ολόκληρο το laptop, ενώ είναι γενικά δυσκολότερο να βρεθούν ανταλλακτικά.
Από την άλλη τα desktop είναι από τη φύση τους πιο εύκολο να αναβαθμιστούν. Μπορείς άνετα να προσθέσεις περισσότερα εξαρτήματα όπως και άλλους σκληρούς δίσκους, δεύτερη κάρτα γραφικών και άλλα κομμάτια εξειδικευμένου hardware. Επίσης, σε κάθε περίπτωση είναι πιο εύκολα να «βάλεις χέρι», δηλαδή να ανοίξεις, να καθαρίσεις και να αλλάξεις κάποιο κομμάτι. Επιπλέον, μπορείς να κρατήσεις και να συνδυάσεις κομμάτια και από παλαιότερους υπολογιστές που είχες (spare parts) ή να κρατήσεις μία παλαιότερη οθόνη ή πληκτρολόγιο χωρίς να ξοδέψεις σε νέες αγορές μειώνοντας έτσι το συνολικό κόστος.
Επιδόσεις
Συνήθως οι επιτραπέζιοι είναι πιο «δυνατοί» συγκριτικά με αντίστοιχους ίδιας κατηγορίας φορητούς υπολογιστές. Η διαφορά εστιάζεται κυρίως στον επεξεργαστή και την κάρτα γραφικών που είναι mobile εκδόσεις (δηλαδή ελαφρώς κατώτερες των κανονικών). Επίσης, σε έναν desktop υπολογιστή μπορείς πιο εύκολα να αντιμετωπίσεις θέματα υπερθέρμανσης και έντονης χρήσης. Να σημειωθεί πώς υπάρχουν και high end laptops με εξαιρετικό φινίρισμα και ποιότητα κατασκευής (ακόμα και για extreme gaming), αλλά εκεί συνήθως η τιμή είναι πολύ υψηλή.
Γραφικά και Gaming
Σε συνέχεια του προηγούμενου κι αν σε ενδιαφέρει ειδικά το gaming τότε ένα desktop είναι μάλλον καλύτερη επιλογή. Αυτό γιατί είναι πιο εύκολα αναβαθμίσιμο, η κάρτα γραφικών δεν έχει mobile έκδοση του GPU chipset και μπορείς αν επιτρέπεται να βάλεις και δεύτερη κάρτα συνδυαστικά. Άλλωστε σε πολλά laptop η GPU (επεξεργαστής γραφικών) είναι ενσωματωμένη στη μητρική πλακέτα με ό,τι αρνητικό αυτό συνεπάγεται.
Κόστος αγοράς, αξιοπιστία και διάρκεια ζωής
Συνήθως ένα laptop είναι πιο ακριβό από ένα αντίστοιχο, ίδιας τεχνολογίας desktop. Παράλληλα, τα πρώτα είναι πιο ευαίσθητα στην χρήση και πιο ευάλωτα σε πιθανά ατυχήματα. Πλεονεκτούν όμως σε περιπτώσεις κακού ηλεκτρικού δικτύου (π.χ. σε απομακρυσμένες, δύσβατες περιοχές) όπου η μπαταρία και ο τρόπος κατασκευής τα προστατεύουν από διακοπές και πτώσεις τάσης. Βέβαια ένα καλό UPS μπορεί να αποτελεί έτσι κι αλλιώς μία καλή επένδυση σε κάθε περίπτωση και για τις άλλες συσκευές σου.
Θα μπορούσε να πει κανείς πως για πολλούς λόγους οι επιτραπέζιοι υπολογιστές είναι πιο ανθεκτικοί στις κακουχίες και στην έντονη χρήση (ειδικά σε βάθους χρόνου). Αυτό φυσικά δεν είναι απόλυτο κριτήριο αφού πολλά εξαρτώνται από τον κατασκευαστή, το hardware, το «στήσιμο» και το γενικότερο φινίρισμα και ποιότητα κατασκευής. Για παράδειγμα αντέχουν περισσότερα χτυπήματα και δεν κινδυνεύουν κατά τη μεταφορά. Ενώ αν π.χ. χαλάσει το πληκτρολόγιο απλά αλλάζεις το περιφερειακό. Αυτό δεν είναι πάντα εύκολο σε ένα laptop). Εξάλλου, η compact λογική των περισσότερων φορητών συχνά οδηγεί σε μεγαλύτερη πιθανότητα βλάβης ή υπερθέρμανσης.
Εργονομία
Γενικά οι φορητοί υπολογιστές δεν είναι εργονομικοί για πολλές ώρες δουλειάς. Η βασική αιτία είναι η απόσταση μεταξύ οθόνης και πληκτρολογίου, που μπορεί να ταλαιπωρήσει τα μάτια και να σε επιβαρύνει μυοσκελετικά. Επιπρόσθετα, σε κάποιες περιπτώσεις (για παράδειγμα στην γραφιστική, στα σχεδιαστικά προγράμματα και στο gaming) χρειάζεσαι μία σαφώς μεγαλύτερη και πιο ποιοτική οθόνη σε σχέση με τις 15 ή 17 ιντσών ενός laptop. Ακόμη και το πληκτρολόγιο στους φορητούς είναι συνήθως πιο δύσχρηστο, πιο μικρό και χωρίς αριθμητικό πάνελ στα δεξιά γεγονός που δυσκολεύει αρκετούς. Το ίδιο ισχύει και για το mouse pad, οπότε μπορεί να χρειαστείς εξτρά ποντίκι και πληκτρολόγιο!
Τι ακριβώς χρειάζεσαι για τη σχολή σου
Κάθε σχολή έχει τις ιδιαιτερότητές της και διαφορετικές απαιτήσεις. Για παράδειγμα αλλιώς είναι να σχεδιάζεις σε ένα πρόγραμμα τύπου CAD, να πρέπει να προγραμματίσεις, να τρέξεις ένα simulation και αλλιώς απλά να χρησιμοποιείς βασικές δεξιότητες σε office εφαρμογές. Για αυτό συνετό είναι να ρωτήσεις συμφοιτητές (ειδικά παλιότερους) και διδακτικό προσωπικό για το τι θα χρειαστείς και αναλόγως να ενεργήσεις. Ακόμη και η κουλτούρα μίας σχολής ή η ύπαρξη εργαστηρίων και η πρόσβαση σε κοινόχρηστα PC μπορεί να επηρεάσει την απόφασή σου. Υπάρχουν βέβαια και ειδικές περιπτώσεις. Αν για παράδειγμα έχεις ήδη ένα έστω παλιό desktop ίσως να είναι καλύτερο να αποκτήσεις ένα laptop (αν θες οπωσδήποτε να αγοράσεις καινούργιο υπολογιστή).
Αισθητική και προσωπικά κριτήρια
Υπάρχουν και τα λεγόμενα υποκειμενικά κριτήρια που είναι σεβαστά και ισχύουν για τον καθένα ξεχωριστά. Μπορεί να θες οπωσδήποτε να αποκτήσεις ένα laptop. Ίσως να μην σε βολεύουν οι μεγάλοι πύργοι και τα καλώδια. Κάποια άλλα πράγματα είναι θέματα συνήθειας, καλαισθησίας κοκ.
Να σημειωθεί ότι για συγκεκριμένα γούστα και ανάγκες υπάρχουν και ενδιάμεσες λύσεις και προϊόντα (με πολλά και διαφορετικά ονόματα). Υπάρχουν οι λεγόμενοι All-in-One επιτραπέζιοι (κάποιοι με οθόνες αφής και εξοικονόμηση χώρου). Θα βρεις ακόμη και υβριδικά laptop, όπου η οθόνη αποσπάται και γίνεται ανεξάρτητο τάμπλετ.
Συνοψίζοντας, οι επιτραπέζιοι υπολογιστές είναι καταλληλότεροι για απαιτητικές εφαρμογές (π.χ. επεξεργασία βίντεο, simulation, 3D design), για επαγγελματίες, για gaming, για όσους αναβαθμίζουν συχνά, ενώ είναι πιο εργονομικοί από πολλές απόψεις.
Από την άλλη οι φορητοί υπολογιστές δεν πιάνουν χώρο. Είναι πιο μαζεμένα μηχανήματα και μεταφέρονται σχεδόν παντού. Ταυτόχρονα φθείρονται πιο εύκολα από την χρήση και είναι συνήθως πιο «ευαίσθητοι» και έστω ελάχιστα πιο ακριβοί (συγκριτικά με desktop PC με παρόμοιο hardware).
