Στην εποχή των ηλεκτρονικών συναλλαγών, του e-banking και των κρυπτονομισμάτων δεν προκαλεί εντύπωση η πρόσφατη ανακοίνωση από το Facebook για το δικό του κρυπτονόμισμα με το όνομα Libra. Μάλιστα, ήταν κάπως αναμενόμενη κίνηση αφού στο παρελθόν είχαν διαρρεύσει σχετικές πληροφορίες. Έτσι, το κρυπτονόμισμα αυτό φαίνεται πώς θα είναι διαθέσιμο μέσα στο πρώτο μισό του 2020 μαζί με το blockchain δίκτυο που θα το υποστηρίζει. Στόχος θα είναι η χρήση του για πληρωμή μεγάλου πλήθους υπηρεσιών και αγαθών. Μάλιστα, δεν θα έχει κερδοσκοπικό χαρακτήρα, ενώ δεν θα ελέγχεται και από μία ένωση, την Libra Association.
Τι είναι τα κρυπτονομίσματα
Σύμφωνα λοιπόν με τους δημιουργούς τους, κάθε κρυπτονόμισμα (ή αλλιώς ψηφιακό νόμισμα) είναι μία ηλεκτρονική μορφή χρήματος με χαρακτήρα αποκεντρωμένο και peer-to-peer λογική. Βασίζεται στην κρυπτογραφία για την ύπαρξή του και την επαλήθευση των συναλλαγών. Για την ακρίβεια, τα περισσότερα κρυπτονομίσματα κάνουν χρήση μιας Κατανεμημένης Βάσης Δεδομένων (Blockchain) ως πυρήνα του συστήματός τους.
Το πιο διάσημο ίσως κρυπτονόμισμα είναι το Bitcoin που πρωτοεμφανίστηκε το 2009. Λόγω της ανοικτής φύσης του λογισμικού του πολλοί προγραμματιστές έκαναν αλλαγές και τροποποιήσεις δημιουργώντας νέα κρυπτονομίσματα. Μεταξύ αυτών υπάρχουν διαφορές όπως το είδος της ανωνυμίας ή η ταχύτητα των συναλλαγών.
Όλα έχουν μία αποκεντρωμένη λογική και είναι ανθεκτικά σε κάθε προσπάθεια «εξωτερικού» ελέγχου και παρέμβασης. Τα κοινά σημεία τους είναι η απουσία κεντρικής αρχής ελέγχου ή επιβεβαίωσης των συναλλαγών και φυσικά η ανωνυμία. Υποστηρίζουν πολύ μικρές ή πολύ μεγάλες συναλλαγές και την άμεση χρήση χωρίς σοβαρούς περιορισμούς χώρου και χρόνου.
Πώς θα λειτουργήσει το Libra
Ο σκοπός σε πρώτη φάση του Libra θα είναι η εύκολη και γρήγορη μεταφορά χρημάτων. Σε βάθος χρόνου, θα χρησιμοποιηθεί για αγορές πάσης φύσεως και για άλλα χρηματοπιστωτικά προϊόντα ώστε τελικά να γίνει ένα παγκόσμιο σημείο αναφοράς και σταθερότητας όπως το δολάριο. Μόνο που δεν θα έχει φυσική μορφή και θα είναι καθαρά ηλεκτρονικό.
Επιπρόσθετα, το Libra δεν θα είναι τελείως ανοιχτό όπως τα Bitcoin και Ethereum. Θα έχει σταθερή τιμή με τη χρήση ενός αποθεματικού συνδεδεμένου με πολλαπλά συναλλάγματα (σε Δολάριο, Ευρώ, Ελβετικό Φράγκο και Γιεν). Στην ίδια λογική ο αριθμός των Libra «νομισμάτων» θα είναι σε αντιστοιχία με το εκάστοτε φυσικό αποθεματικό. Πρακτικά, όταν βάζει κάποιος λεφτά στο Libra θα παράγονται νέα νομίσματα και θα καταστρέφονται στην εξαργύρωση.
Για να υποστηριχθεί όλο αυτό θα δημιουργηθεί και ένα ψηφιακό πορτοφόλι με το όνομα Calibra. Μέσω του οποίου θα μπορείς να κάνεις αγορές και μεταφορές χρημάτων χωρίς μετρητά ή κάρτα. Για παράδειγμα θα μπορείς να αγοράζεις καφέ ή να κλείνεις ξενοδοχείο για διακοπές. Το πορτοφόλι αυτό θα υπάρχει και ως αυτόνομη εφαρμογή (app) για Android και iOS. Σταδιακά προβλέπεται να ενσωματωθεί και στο Messenger (ίσως και αλλού).
Libra Association
Ταυτόχρονα με το Libra δημιουργήθηκε και η μη κερδοσκοπική ένωση Libra Association ώστε να επιβλέπει το κρυπτονόμισμα και τη χρήση του. Πέρα από το Facebook θα συμμετέχουν αρχικά άλλοι 27 μεγάλοι εταίροι (πάροχοι χρηματοπιστωτικών υπηρεσιών, τεχνολογικοί κολοσσοί, μη κερδοσκοπικές οργανώσεις κτλ). Ανάμεσα στους οποίους είναι οι MasterCard, Visa, Spotify, Uber, Vodafone, eBay ακόμα και το PayPal (παρόλο που κατά πολλούς σκοπός του Libra είναι να αντικαταστήσει το PayPal στο διαδίκτυο). Όλοι αυτοί θα συμβάλλουν στο ενεργητικό και στη στήριξη της αξίας του νομίσματος.
Πάντως, το Facebook ήδη προσπαθεί να δημιουργήσει ένα δίκτυο επιχειρήσεων και εμπόρων για την αποδοχή του κρυπτονομίσματός του ως τρόπο πληρωμής. Σκοπεύει να κάνει προσφορές και εκπτώσεις σε όσους συνεργαστούν,.αλλά και να μειώσει τα τέλη συναλλαγών σε σχέση με τις παραδοσιακές τράπεζες και κάρτες.
Πρακτικά και άσχετα από τις δομικές λεπτομέρειες εσύ ως απλός χρήστης θα έχεις την δυνατότητα να χρησιμοποιείς εφαρμογή στο smartphone σου για να πληρώνεις απλά και γρήγορα με ένα κρυπτονόμισμα που συνδέεται άμεσα με το Facebook και τα «συγγενικά» του apps. Βέβαια αν και μοιάζει με το Apple Play στην χρήση, θα είναι πολύ πιο προχωρημένο τεχνολογικά.
Πλεονεκτήματα
Αν και το όλο εγχείρημα θα κριθεί τελικά στην πράξη, σαφώς υπάρχουν αρνητικά και θετικά.
Αρχικά, θα είναι εξαιρετικά πρακτικό και απλό στη χρήση και θα πάει τις συναλλαγές ένα βήμα παραπέρα σε κάθε επίπεδο. Επίσης, μπορεί να δώσει μία αναπτυξιακή προοπτική ειδικά στις αναπτυσσόμενες χώρες και σε όσους δεν έχουν ενεργό τραπεζικό λογαριασμό (στατιστικά είναι κυρίως γυναίκες σε φτωχές περιοχές). Επιπλέον, σύμφωνα με στατιστικά που παρουσίασε το Facebook, περίπου το 70% των μικρών επιχειρήσεων στις αναπτυσσόμενες χώρες δεν έχουν πρόσβαση σε δάνεια και τράπεζες. Δεκάδες δισεκατομμύρια δολάρια χάνονται κάθε χρόνο από τους μετανάστες μέσω των προμηθειών στα εμβάσματα. Το Facebook προβάλει ευθέως τη δυνατότητα για οικονομική βελτίωση και μία ακόμα πιο δικτυωμένη παγκόσμια οικονομία. Δίνει μια ευκαιρία να γίνει το σωστό για πολλούς ανθρώπους μακριά από αποκλεισμούς και εξαιρέσεις. «Μεγάλα λόγια» ίσως σκεφθεί κανείς, αλλά από την άλλη η ευκολία χρήσης του Libra ως σημείο αναφοράς μπορεί όντως να έχει τέτοια θετικά στοιχεία.
Μειονεκτήματα
Υπάρχουν δικαιολογημένα φόβοι για την κυρίαρχη θέση του Facebook στην αγορά και τα πολλά στοιχεία και προσωπικά δεδομένα που έχει στη διάθεσή του. Αν λοιπόν επεκταθεί τόσο και στην παγκόσμια οικονομική ζωή θα έχει ακόμα περισσότερα συνδυαστικά στοιχεία για πολίτες κάθε κράτους, ακόμα και για τις καταναλωτικές τους συνήθειες. Αυτό σαφώς και τρομάζει πολλούς ειδικά αν αναλογιστεί κανείς τα πρόσφατα σκάνδαλα και το ιστορικό κακής διαχείρισης προσωπικών δεδομένων που έχει το Facebook. Κάποιοι με μία πιο έντονη «οργουελική» διάθεση δηλώνουν ανοιχτά ότι δεν είναι ανάγκη το Facebook.(έστω και ως ένωση με άλλες εταιρίες και οργανισμούς) να είναι τόσο «ισχυρό». Ως απάντηση σε αυτό το επιχείρημα το Facebook δηλώνει κατηγορηματικά ότι τα δεδομένα των προσωπικών λογαριασμών και τα οικονομικά στοιχεία του Libra θα παραμείνουν εντελώς ξεχωριστά. Οπότε δεν θα χρειάζεται απαραίτητα να έχεις λογαριασμό στο Facebook για να χρησιμοποιήσεις το νόμισμα ή για να κάνεις εγγραφή στο Calibra.