Αν έχεις αποκτήσει air-condition μέσα στην τελευταία 10ετία, τότε από την έρευνα αγοράς που έκανες, ίσως να ξέρεις πως η τεχνολογία Inverter έφερε πραγματικά επανάσταση στον κλιματισμό, αφού μειώνει κατακόρυφα την κατανάλωση ρεύματος. Έτσι, με δεδομένο πως ένα μοντέλο Inverter χρησιμοποιεί έως και 45% λιγότερη ηλεκτρική ενέργεια από ένα συμβατικό air-condition (τύπου on/off), μόνο τυχαίο δεν είναι που στο χρονικό διάστημα που μεσολάβησε, τα μηχανήματα παλιότερης «γενιάς» αποσύρθηκαν από την αγορά.
Όπως είναι φυσικό, η τεχνολογία Inverter δεν ήταν η «τελευταία λέξη» που είχαν να πουν οι κατασκευαστές στην εξοικονόμηση ρεύματος, αφού δεν έχουν σταματήσει να εξελίσσουν συνεχώς την ενεργειακή «συμπεριφορά» των μοντέλων τους. Παράλληλα, χρονιά με τη χρονιά, προσθέτουν διαρκώς καινούριες λειτουργίες, οι οποίες βοηθούν τα κλιματιστικά να ρυθμίζουν πιο αποτελεσματικά τη θερμοκρασία και την υγρασία του χώρου, ανάλογα με τις συνθήκες που επικρατούν σ’ αυτόν. Κατά συνέπεια, χάρη σ’ αυτές τις λειτουργίες μειώνουν ακόμη περισσότερο την κατανάλωση ρεύματος, ακόμη κι αν δεν είναι αυτός ο πρωταρχικός σκοπός για τον οποίο αναπτύχθηκαν.
Ας δούμε μαζί μερικές απ’ αυτές τις καινούριες καινοτομίες, που κάνουν τα σύγχρονα κλιματιστικά πιο «φιλικά» στους λογαριασμούς του ηλεκτρικού:
Νέας «γενιάς» Inverter
Τα κλιματιστικά τύπου on/off είναι πολύ ενεργοβόρα λόγω του τρόπου λειτουργίας τους. Πιο συγκεκριμένα, ένα τέτοιο μηχάνημα αρχικά ενεργοποιείται μέχρι να πετύχει την επιθυμητή θερμοκρασία, στη συνέχεια απενεργοποιείται, και τίθεται ξανά σε λειτουργία όταν η θερμοκρασία στο χώρο φτάσει να διαφέρει από την επιθυμητή πέρα από κάποιο όριο.
Επειδή αυτοί οι περιοδικοί κύκλοι ενεργοποίησης-απενεργοποίησης συνεπάγονται μεγάλη κατανάλωση ρεύματος, τα μηχανήματα Inverter δεν κλείνουν όταν πετύχουν τη σωστή θερμοκρασία. Αντίθετα, μειώνουν την ισχύ τους, λειτουργώντας μετά συνεχώς σε «χαμηλές στροφές» (δηλαδή με μειωμένη και περίπου σταθερή ισχύ) για να τη διατηρήσουν. Έτσι, χρειάζονται πολύ λιγότερο ρεύμα.
Από την εποχή, όμως, που εμφανίσθηκε η τεχνολογία Inverter, πολλοί κατασκευαστές έχουν βρει τρόπους για να την κάνουν ακόμη πιο αποδοτική από ενεργειακή άποψη –κυρίως με καινοτομίες που επιτρέπουν στα μοντέλα τους να διατηρούν την επιθυμητή θερμοκρασία με ακόμη λιγότερες μικροαυξομειώσεις στην ισχύ τους. Τέτοιες καινοτομίες μπορεί να έχουν να κάνουν με το σχεδιασμό του μοτέρ, ή άλλες αναβαθμίσεις του εξοπλισμού κι, όπως είναι φυσικό, ελαττώνουν το κόστος λειτουργίας.
Για παράδειγμα, σήμερα υπάρχει στην αγορά air-condition 9.000 BTU τόσο αποδοτικό ενεργειακά, που για 350 ώρες ψύξης (δηλαδή περίπου όσο θα το χρησιμοποιήσει κανείς όλο το καλοκαίρι) «καίει» το ίδιο ρεύμα με 8 λάμπες πυράκτωσης 60 βατ (W) που λειτουργούν για 1 μήνα.
Κυκλοφορία αέρα
Σ’ οποιονδήποτε οδηγό χρήσης κλιματιστικού για εξοικονόμηση ενέργειας, θα διαβάσεις πως το καλοκαίρι θα πρέπει να ρυθμίζεις τις περσίδες, ώστε ο κρύος αέρας από το μηχάνημα να «στοχεύει» προς την οροφή (επειδή στη συνέχεια θα κινηθεί καθοδικά), ενώ το χειμώνα ο θερμός αέρας θα πρέπει να κατευθύνεται προς το πάτωμα (επειδή στη συνέχεια θα κινηθεί ανοδικά). Ο λόγος είναι πως μ’ αυτό τον τρόπο θα πετύχεις ιδανική κατανομή θερμοκρασίας στο δωμάτιο, με συνέπεια και να αισθάνεσαι άνετα, αλλά και να μην καταναλώνεις άσκοπα ρεύμα.
Ωστόσο, σ’ αρκετά σύγχρονα κλιματιστικά, δεν χρειάζεται να θυμάσαι τον παραπάνω κανόνα, αφού ρυθμίζουν αυτόματα την έξοδο του αέρα, ανάλογα με το αν βρίσκονται σε λειτουργία ψύξης, ή θέρμανσης.
Για την ομοιόμορφη κατανομή του αέρα, άλλα μοντέλα χρησιμοποιούν διαφορετικές λειτουργίες, όπως την αυξομείωση της ταχύτητας του ανεμιστήρα, ή την αυτόματη κίνηση των πτερυγίων. Σε κάθε περίπτωση, με την ομοιόμορφη ψύξη είναι πολύ πιθανό να μπορέσεις να ρυθμίσεις σε υψηλότερη θερμοκρασία το κλιματιστικό σου, κι έτσι να εξοικονομήσεις ενέργεια, χωρίς να σταματήσεις να νιώθεις δροσιά.
Για κάθε βαθμό αύξησης του θερμοστάτη του μηχανήματος (κι επομένως της θερμοκρασίας του χώρου σου), η κατανάλωσή του μειώνεται κατά 7-10%.
Λειτουργία Turbo
Αρκετά μοντέλα διαθέτουν μία λειτουργία ενισχυμένης ψύξης, ώστε να πετύχουν σε πολύ σύντομο χρονικό διάστημα την επιθυμητή θερμοκρασία στο χώρο. Αν και πρωταρχικός σκοπός της συγκεκριμένης δυνατότητας είναι να σου εξασφαλίσει όσο το δυνατόν γρηγορότερα θερμική άνεση στο χώρο, χρησιμοποιώντας τη, δεν θα υπάρχει πλέον λόγος να μπαίνεις στον… πειρασμό ν’ αφήνεις «αναμμένο» το κλιματιστικό κάθε φορά που πρόκειται ν’ απουσιάσεις για μικρό χρονικό διάστημα. Κι αυτό γιατί, όσο κι αν ανέβει στο μεταξύ η θερμοκρασία, το κλιματιστικό σου θα τη μειώσει ξανά στο «άψε σβήσε».
Όπως είναι φυσικό, η λειτουργία Turbo πετυχαίνει το ίδιο αποτέλεσμα και το χειμώνα, θερμαίνοντας αυτή τη φορά το χώρο σου σε ελάχιστο χρόνο.
Λειτουργία Follow Me (i Sense)
Όπως είναι φυσικό, όσο λιγότερο άσκοπα λειτουργεί το κλιματιστικό, τόσο μεγαλύτερη είναι στην πράξη η ενεργειακή του απόδοση. Προϋπόθεση για να συμβεί αυτό, είναι το μηχάνημα να μετρά με σχετικά μεγάλη ακρίβεια την εσωτερική θερμοκρασία του δωματίου, ώστε να «καίει» ρεύμα μόνον όταν πραγματικά αυτή διαφέρει από την τιμή που έχεις επιλέξει.
Για ν’ ανιχνεύουν τη θερμοκρασία, όλα τα κλιματιστικά βασίζονται σε αισθητήρες τοποθετημένους στις εσωτερικές μονάδες. Ωστόσο, επειδή οι μονάδες συνήθως είναι εγκατεστημένες σε κάποια γωνία του δωματίου, και σχετικά ψηλά, δεν είναι απίθανο οι μετρήσεις τους να διαφέρουν σημαντικά από τις συνθήκες που στην πραγματικότητα επικρατούν στο χώρο.
Έτσι, πολλά μοντέλα διαθέτουν κι έναν διαφορετικό τρόπο υπολογισμού της θερμοκρασίας, μέσω της λειτουργίας “Follow Me”, ή “i Sense” όπως την ονομάζουν εναλλακτικά άλλοι κατασκευαστές. Όταν ενεργοποιηθεί η συγκεκριμένη λειτουργία, τότε ένα τέτοιο μοντέλο θα λαμβάνει υπόψη του τις συνθήκες που επικρατούν εκεί όπου κάθε φορά βρίσκεται το τηλεχειριστήριο, το οποίο διαθέτει γι’ αυτό το λόγο έναν ανάλογο αισθητήρα.
Επομένως, προσαρμόζοντας την ψύξη (ή τη θέρμανση) στο σημείο του τηλεχειριστηρίου, ένα air condition που υποστηρίζει τη συγκεκριμένη λειτουργία, όχι μόνο θα σου εξασφαλίζει ακριβώς τη δροσιά (ή τη ζέστη) που επιθυμείς, αλλά και θα καταναλώνει ηλεκτρική ενέργεια για να πετύχει μια θερμοκρασία που είναι πιο κοντά στην πραγματική στο χώρο.
«Οικολογική» λειτουργία (Eco Mode)
Ορισμένα μοντέλα διαθέτουν μια «οικολογική» λειτουργία, που αν την επιλέξεις, το μηχάνημα θα προσαρμόσει αυτόματα τη λειτουργία του στις ανάγκες του δωματίου. Μερικοί κατασκευαστές ονομάζουν την ίδια δυνατότητα «λειτουργία εξοικονόμησης ενέργειας», υποστηρίζοντας πως πετυχαίνει τη μείωση της κατανάλωσης κατά 25% έως 50%.
Άλλα μοντέλα θα σου επιτρέπουν να ρυθμίσεις εσύ το επίπεδο δαπάνης ενέργειας, ώστε αν το επιθυμείς να μειώσουν κατά 70%, ή 50% περίπου το ρεύμα που «καίνε» στην ψύξη.
Νυχτερινή λειτουργία
Αν προορίζεις το κλιματιστικό για το υπνοδωμάτιο, τότε θα πρέπει να γνωρίζεις πως πολλά προϊόντα ενσωματώνουν μια ειδική λειτουργία για τη νύχτα, ώστε να εξασφαλίζουν τις καλύτερες συνθήκες κατά τη διάρκεια του ύπνου. Έτσι, με τη σταδιακή μεταβολή της θερμοκρασίας, είτε στην ψύξη, είτε στη θέρμανση, όχι μόνο θα σε βοηθούν ν’ απολαμβάνεις τον ύπνο σου χωρίς να ξεπαγιάζεις, ή να ιδρώνεις αντίστοιχα, αλλά θα «γλιτώνουν» και ρεύμα από τους λογαριασμούς σου.
Αυτοκαθαρισμός
Πολλά air-condition τελευταίας «γενιάς» ενσωματώνουν μια λειτουργία αυτοκαθαρισμού, ώστε ν’ απομακρύνουν από το εσωτερικό τους την υγρασία, τη βρωμιά και τη σκόνη. Μ’ αυτό τον τρόπο, όχι μόνο εξασφαλίζουν πιο υγιεινή ατμόσφαιρα, αλλά και καλύτερη απόδοση του μηχανήματος, που σημαίνει μικρότερη κατανάλωση ρεύματος.
Σύνδεση Wi-Fi
Κάθε «έξυπνο» κλιματιστικό συνδέεται στο οικιακό δίκτυο Wi-Fi, ώστε να μπορείς να το χειριστείς από το smartphone, ή το tablet σου, ακόμη κι αν βρίσκεσαι χιλιόμετρα μακριά. Ένα από τα πλεονεκτήματα που δίνει αυτή η δυνατότητα είναι πως οποιαδήποτε στιγμή θα μπορείς να ελέγξεις μήπως τυχόν το ξεχάσεις κατά λάθος «αναμμένο», ώστε να μην σπαταλάς ρεύμα άσκοπα.
Μειωμένη κατανάλωση σε κατάσταση αναμονής
Πολλοί κατασκευαστές έχουν μειώσει δραστικά την ηλεκτρική ενέργεια που χρησιμοποιούν τα προϊόντα τους σε κατάσταση αναμονής. Έτσι, σε σχέση με τα συμβατικά κλιματιστικά, τα μοντέλα Inverter καταναλώνουν 5 έως και 10 φορές λιγότερη ηλεκτρική ενέργεια, εξοικονομώντας χρήματα από τους λογαριασμούς σου.
Ανίχνευση παρουσίας
Στην αγορά θα βρεις μοντέλα που μπορούν να «καταλάβουν» αν βρίσκεσαι στο χώρο. Έτσι, αν δεν εντοπίσουν άτομα στο δωμάτιο για περισσότερο από 20 λεπτά, τίθενται αυτόματα σε λειτουργία εξοικονόμησης ενέργειας, μειώνοντας έως και κατά 80% το ρεύμα που «καίνε» μέχρι να επιστρέψει κάποιος στο χώρο και τότε να ξαναμπούν σε κανονική λειτουργία.
