Ποια είναι η κατάλληλη ηλικία για την αγορά υπολογιστή στο παιδί μου; Σε ποια σημεία των σχολικών του χρόνων θα το χρειαστεί πραγματικά; Πρέπει να έχει κάποια συγκεκριμένα χαρακτηριστικά; Μέχρι πότε αρκεί ο οικογενειακός υπολογιστής;
Αυτές και πολλές άλλες ερωτήσεις ταλανίζουν το μυαλό ενός γονιού όταν ακούσει για πρώτη φορά από το στόμα του παιδιού του το αίτημα για την αγορά ενός ηλεκτρονικού υπολογιστή. Από εποχές που ήταν ξεκάθαρο ότι κάτι τέτοιο σήμαινε μόνο ότι το παιδί ήθελε να παίζει, μιας και τα Ελληνικά σχολεία άργησαν πολύ έως πάρα πολύ να ενσωματώσουν με κάποιο τρόπο την εκμάθηση της λειτουργίας αλλά και χρήσης υπολογιστών, έως την σημερινή εποχή που η ενσωμάτωσή του στη σχολική πραγματικότητα είναι μάλλον μεγαλύτερη, ενίοτε και κάπως απότομη.
Το θέμα είναι ότι εσύ έχεις μπροστά σου το ξεκίνημα της σχολικής χρονιάς και ένα παιδί που πάει σχολείο και σου ζητάει υπολογιστή. Τι κάνεις;
Όσο το νωρίτερο, τόσο το καλύτερο
Για αρχή ας συμφωνήσουμε για το ότι, σε ό,τι έχει να κάνει με τη χρήση της τεχνολογίας, για μαθησιακούς ή εκπαιδευτικούς σκοπούς, δεν υπάρχει νωρίς. Αρκεί φυσικά η εισαγωγή της όποιας τεχνολογίας να γίνει με εσένα άγρυπνο φρουρό και σύντροφο πάνω από το παιδί και για να του μαθαίνεις τα απαραίτητα -εάν τα γνωρίζεις- αλλά και για να ξέρεις με τι ασχολείται, κάτι που όσο μικρότερο σε ηλικία είναι το παιδί, τόσο πιο απαραίτητο είναι. Για να είμαστε σχετικά ξεκάθαροι η παρακολούθηση πρέπει να είναι εκτενής τουλάχιστον έως το γυμνάσιο.
Δεν είναι λίγα τα παιδιά που στις μέρες μας, ανεξάρτητα από τις γνώσεις των γονιών τους, μεγαλώνουν με πρόσβαση σε υπολογιστές από δύο έως και τριών ετών, ακόμα και εάν αυτό γίνεται πάνω στα γόνατά τους. Συνήθως αυτές οι περιπτώσεις ανήκουν σε γονείς που ξέρουν τι κάνουν και έτσι τα παιδιά τους επωφελούνται από την πρώιμη αυτή εισαγωγή. Μιας και η όποια γνώση αποκτάται νωρίς, φέρνει το παιδί σε πλεονεκτική θέση έναντι των συνομήλικών του που δεν έχουν ανάλογες εμπειρίες. Ναι, θέλει προσπάθεια από μέρους το γονιού, που δεν πρέπει να αφήσει το παιδί μπροστά στην οθόνη και να φεύγει, έχει άγχος να εξασφαλίσεις την online ασφάλεια του παιδιού σου, αλλά αν το κάνεις σωστά κερδίζεις. Αν όχι χάνεις.
Από εκεί και πέρα γεννάται το άλλο ερώτημα: καλός ο δικός σου υπολογιστής ή αν υπάρχει ο κοινής χρήσης οικογενειακός. Στο παιδί σε τι ηλικία πρέπει να αγοράσεις το δικό του μηχάνημα, και ποιο είναι αυτό;
Για να το πάρουμε σε εντελώς πρακτικό επίπεδο, για όσους ενδιαφέρονται μόνο για το πότε ξεκινάει η χρήση τους στο σχολείο, στην Ελλάδα αυτό γίνεται περίπου στο γυμνάσιο και όχι σε κάποιο επίπεδο που αυτό να θεωρείται και πλήρως απαραίτητο, κάτι που γίνεται αργότερα στο Λύκειο. Παρόλα αυτά το 2016 θα ήταν μάλλον αφελές να περιμένει κανείς μέχρι το Λύκειο για να αγοράσει στο παιδί του τον δικό του υπολογιστή, εκτός εάν δεν νοιάζεται για το πόσο πίσω σε –τεχνολογικά- εφόδια θα μείνει στη ζωή του.
Η λογική μάλλον υπαγορεύει ότι αυτό, καλό είναι να γίνεται κάπου στο γυμνάσιο, μιας και η ύπαρξη κοινού υπολογιστή στις τάξεις του δημοτικού και ίσως και την πρώτη Γυμνασίου βοηθάει πολύ καλύτερα στον έλεγχό του τι κάνει το παιδί σου με αυτόν, ενώ είναι σαφώς ευκολότερο να ελέγχεις τις δραστηριότητες του παιδιού σου μέσω του γονικού ελέγχου (parental controls), που στα σύγχρονα λειτουργικά συστήματα είναι εξαιρετικά εύκολος στη χρήση του.
Από την άλλη καλό είναι να ξέρεις τι ακριβώς θα χρειαστεί το παιδί σου στη διάρκεια των σχολικών ετών, ούτως ώστε να έχεις τη δυνατότητα να του παρέχεις ένα υπολογιστή, laptop ή desktop, που να είναι σε θέση να φέρει εις πέρας τις υποχρεώσεις του. Η διδασκαλία της πληροφορικής στη χώρα μας ναι μεν έχει ξεκινήσει, αλλά ακόμη δεν έχει καμία σχέση με αυτή των μάλλον πιο σύγχρονων δυτικών χωρών, οπότε παρουσιάζει κάποιες ιδιομορφίες.
Έτσι στο δημοτικό ενώ προβλέπεται, η διδασκαλία της είναι μάλλον πιο ελεύθερη, με ότι αυτό συνεπάγεται και προβλεπόταν στα παλιά ολοήμερα δημοτικά. Παρόλα αυτά σχεδόν σε μόνιμη βάση –κι εδώ που τα λέμε απολύτως λογικά- από την τετάρτη έως πέμπτη τάξη του Δημοτικού οι δάσκαλοι ζητούν εργασίες που απαιτούν έρευνα και άρα πια χρήση υπολογιστή. Εδώ, ανάλογα με τις απαιτήσεις του κάθε δασκάλου η λύση μπορεί να δοθεί μέσω του οικογενειακού υπολογιστή. Γενικότερα, σε μια πληθώρα θεμάτων, τα σχολικά βιβλία του δημοτικού περιέχουν πλήθος παραπομπών από το Internet που μπορεί να μην καθιστούν υποχρεωτική, αλλά ίσως πολύ χρήσιμη την ύπαρξη υπολογιστή.
Από εκεί και πέρα στο Γυμνάσιο ξεκινάει η διδασκαλία της πληροφορικής με συγκεκριμένη ύλη και βιβλίο σε κάθε τάξη. Εκεί ίσως, όπως είπαμε και παραπάνω, να είναι το σημείο μηδέν για να αγοράσεις στο παιδί σου τον δικό του υπολογιστή. Μάλιστα, εάν αντιληφθείς ότι ο καθηγητής του στο σχολείο έχει τις απαραίτητες γνώσεις (είναι ενημερωμένος για τις εξελίξεις της αγοράς), μπορείς και να τον συμβουλευτείς για το τι ακριβώς θα χρειαστεί σε αυτό το επίπεδο και αυτή την ηλικία.
Σε ό,τι έχει να κάνει με την πληροφορική οι απαιτήσεις είναι συγκεκριμένες, μιας και το βιβλίο ορίζει τις ασκήσεις, τα τεστ και τις δεξιότητες που πρέπει να αναπτυχθούν και άρα η ύπαρξη του υπολογιστή στο σπίτι μπορεί να μην είναι απαραίτητη, αλλά χρήσιμη για να μπορέσει το παιδί να «διαβάσει» τα μαθήματά του αλλά και να αναπτύξει τις όποιες δεξιότητες. Από την άλλη, γνωρίζεις καλά ότι εάν το παιδί σου είναι εξοικειωμένο από νωρίς, δεν θα αντιμετωπίσει ιδιαίτερες δυσκολίες σε αυτό το στάδιο.
Φυσικά, υπάρχουν πάντοτε και τα άλλα μαθήματα που όλο και πιο πολύ θα απαιτούν έρευνα στο διαδίκτυο για τη συγγραφή εργασιών, ακόμη και την πιθανή ύπαρξη εκτυπωτή, εάν τυχόν ο καθηγητής ζητήσει να παραδοθεί η εργασία σε έντυπη μορφή. Να σημειωθεί εδώ ότι γενικά δάσκαλοι και καθηγητές έχουν την οδηγία να αποφεύγουν να ζητούν τις εργασίες σε έντυπη μορφή, αλλά να τις παραλαμβάνουν σε ηλεκτρονική μορφή. Καθώς προχωράνε οι τάξεις του γυμνασίου, οι απαιτήσεις στο επίπεδο των εργασιών θα αυξάνονται, ενώ είναι πιθανό κάποια από τη βιβλιογραφία που πρέπει να μελετήσει το παιδί να είναι διαθέσιμη μόνο online, μιας και πέρα από οτιδήποτε άλλο το κράτος προσπαθεί αφενός να κάνει οικονομία στην παροχή βιβλίων, αφετέρου δε η ύπαρξη του Internet επιτρέπει την σημαντική αύξηση της διαθέσιμης σε κάθε θέμα βιβλιογραφίας και άρα την απόκτηση πιο ευρείας γνώσης σε μια πληθώρα γνωστικών αντικειμένων.
Πρέπει ο υπολογιστής να έχει κάποια συγκεκριμένα χαρακτηριστικά;
Αυτό θα εξαρτηθεί και από τον καθηγητή, αλλά σε γενικές γραμμές για τις σχολικές εργασίες δεν χρειάζεται κάποιος υπερ-υπολογιστής, μιας και οι απαιτήσεις δεν αναμένεται να είναι υπερβολικές. Λογικά ένας μέσος επεξεργαστής (π.χ. Core i3) με 4GB RAM και έναν σκληρό δίσκο πάνω από 500GB θα κάνει μια χαρά τη δουλειά του. Σε εσένα επαφίεται εάν θα αγοράσεις desktop ή laptop, με το πρώτο να σου προσφέρει τη δυνατότητα, όντας σταθερό σε ένα σημείο να ελέγχεις καλύτερα τι κάνει το παιδί σου, ενώ το δεύτερο προσφέρει σε σένα και το παιδί σου ευελιξία να εργαστεί όπου και όπως θέλει. Από την άλλη, είπαμε ότι μπορεί να χρειαστεί εκτυπωτής, ενώ σίγουρα θα χρειαστεί μια σύνδεση στο Internet.
Από εκεί και πέρα, στο Λύκειο η πληροφορική πλέον είναι απαραίτητη, όσο και η ύπαρξη ενός υπολογιστή στο σπίτι, που πλέον πρέπει να ανήκει εξ ολοκλήρου στο παιδί. Εκεί όμως, ειδικά εάν το παιδί επιλέξει την τεχνολογική κατεύθυνση, ενδέχεται να αυξηθούν και οι τεχνολογικές-προδιαγραφές μιας και εκεί οι εργασίες περνάνε σε άλλα επίπεδα, πέρα από την απλή χρήση ενός υπολογιστή. Γενικά πάντως, δεν νοείται σπίτι με παιδί άνω των 15 ετών (Λύκειο) χωρίς υπολογιστή το 2016, ανεξάρτητα από την όποια απαίτηση καθηγητή σχολείου ή μαθήματος.
Αυτή τη στιγμή, αυτό που ισχύει πάντως είναι ότι όπου υπάρχει απαίτηση για συγγραφή κώδικα, στην Τρίτη Λυκείου, απλά απαιτείται τα παιδιά να κατεβάσουν ένα σχετικό πρόγραμμα για τις όποιες εργασίες τους, κάτι μάλλον απλό.
Καταλήγοντας, η ύπαρξη ενός υπολογιστή μέσα στο σπίτι είναι χρήσιμη ακόμα και εάν το παιδί είναι στην πρώτη Δημοτικού ή το νηπιαγωγείο, καθαρά και μόνο για λόγους εξοικείωσης με τη τεχνολογία. Από εκεί και πέρα η δευτέρα ή τρίτη γυμνασίου είναι το κομβικό σημείο για την αγορά ενός ηλεκτρονικού υπολογιστή που θα ανήκει αποκλειστικά στο παιδί, για προσωπική χρήση. Εκεί εξάλλου είναι το σημείο της έξαρσης εργασιών και αναγκών του παιδιού στο σχολικό περιβάλλον, αλλά και μια στιγμή που είναι αρκετά ώριμο ώστε να διαχειριστεί εντελώς μόνο του έναν ηλεκτρονικό υπολογιστή.