Ευτυχώς, τα τελευταία χρόνια υπάρχει και στην Ελλάδα μία τάση για βελτίωση της υγείας και της ποιότητας ζωής μέσα απ’ την άσκηση και τη σωστή διατροφή. Ένας απ’ τους στόχους είναι το αδυνάτισμα, ή η διατήρηση ενός φυσιολογικού βάρους. Όμως, παρόλο που πολλοί άνθρωποι ακολουθούν κατά γράμμα κάποια δίαιτα, ή προσέχουν γενικότερα, για κάποιο λόγο δεν βλέπουν σχεδόν καμία διαφορά στο σώμα τους. Αυτό συχνά οδηγεί σε απογοήτευση και εγκατάλειψη της προσπάθειας. Δυστυχώς, η αλήθεια είναι ότι υπάρχουν παράγοντες που δεν βοηθούν στο αδυνάτισμα και επηρεάζουν το μεταβολισμό σου παρόλο που μπορεί να τρέφεσαι σωστά και να γυμνάζεσαι παράλληλα. Προτού ενημερωθείς γι’ αυτούς τους παράγοντες έχε πάντα κατά νου να μην υπερβάλεις σε θέματα δίαιτας, ενώ συνετό θα ήταν να συμβουλευτείς πρώτα το γιατρό σου (για να μάθεις αν υπάρχουν θέματα υγείας), κι έπειτα ένα διαιτολόγο, ο οποίος -ως ειδικός- θα σου δώσει καλύτερες κατευθύνσεις (σίγουρα αυτό θα είναι πολύ πιο αποτελεσματικό κι ασφαλές για την υγεία σου απ’ το να δοκιμάσεις απλά δίαιτες που βρίσκεις στο διαδίκτυο).
Άγχος
Το άγχος και το οξειδωτικό στρες επηρεάζουν τον οργανισμό σου ποικιλοτρόπως. Ένα από τ’ αποτελέσματα τους είναι η επιπλέον παραγωγή κορτιζόλης, η οποία δίνει σήμα στον οργανισμό ότι υπάρχει έλλειψη τροφής. Το σώμα, με τη σειρά του, αντιδρά αυξάνοντας την αποθήκευση λίπους, επιβραδύνει το μεταβολισμό και αυξάνει το αίσθημα της πείνας, οπότε καταλήγεις να τρως περισσότερο! Γι’ αυτό όταν θέλουμε να χάσουμε βάρος πρέπει να κοντρολάρουμε το στρες για παράδειγμα μέσω γυμναστικής, κάποιου χόμπι, ή διαλογισμού. Δεν είναι τυχαίο ότι στις διακοπές χάνουμε πιο εύκολα κιλά παρόλες τις τυχόν παρασπονδίες (π.χ. κακή διατροφή και κατανάλωση αλκοόλ).
Τρως μόνο σαλάτες
Πρόκειται για μια ανόητη πεποίθηση ότι για ν’ αδυνατίσει κανείς πρέπει να τρώει μόνο σαλάτες! Πολλές απ’ αυτές παρασκευάζονται, άλλωστε, με πολλά λιπαρά, ειδικά αν προσθέσει κανείς καρύδια, τυρί ή κάποιο dressing. Η αλήθεια είναι πως για ν’ αδυνατίσει κάποιος πρέπει να τρώει ισορροπημένα. Χρειάζεται τόσο τις πρωτεΐνες του, όσο και στοιχεία απ’ άλλες τροφές, σε συγκεκριμένους συνδυασμούς και ποσότητες. Τρώγοντας μόνο σαλάτες εξαντλείς τον οργανισμό σου, ο οποίος αντιδρά αλλάζοντας το μεταβολισμό…
Δεν προσλαμβάνεις αρκετό ασβέστιο
Μελέτες δείχνουν ότι οι δίαιτες με υψηλή περιεκτικότητα σε ασβέστιο και γαλακτοκομικά μειώνουν τη συσσώρευση λιποκυττάρων και ταυτόχρονα επιταχύνουν τη διαδικασία διάσπασης του λίπους (λιπόλυση). Δηλαδή, η πρόσληψη ασβεστίου μπορεί να επιταχύνει την απώλεια βάρους, ενώ βοηθά και στο να μειωθεί το αίσθημα της πείνας. Αυτό είναι κάτι που δεν έχει γίνει ευρέως αντιληπτό, γιατί τα γαλακτοκομικά προϊόντα είχαν στοχοποιηθεί ως παχυντικά στο παρελθόν. Βέβαια μιλάμε πάντα για χαμηλής περιεκτικότητας σε λιπαρά γαλακτοκομικά προϊόντα (γάλα, γιαούρτι και τυρί).
Εξάρτηση απ’ το «πρόχειρο» φαγητό
Παρόλο που ακούγεται υπερβολικό τα «πρόχειρα» φαγητά, γνωστά και ως junk food, δηλαδή τα τηγανητά, τα κορεσμένα σε λιπαρά και γενικώς τα φαγητά που συνήθως παραγγέλνεις (delivery) επηρεάζουν τον εγκέφαλο σου με τρόπους παρόμοιους μ’ αυτούς που παρατηρούνται σε τοξικομανείς! Ουσιαστικά, δημιουργούν μια εξάρτηση η οποία απαιτεί μέχρι και δύο βδομάδες «αποτοξίνωση» μέχρι ο οργανισμός να πάψει να τ’ αναζητά και να δημιουργηθεί αίσθημα κορεσμού… Άρα για να είναι αποτελεσματική η δίαιτα πρέπει και το σώμα σου να μπει σ’ άλλους ρυθμούς, και το μυαλό σου να «ξεχάσει».
Φαρμακευτική αγωγή
Είναι γεγονός ότι κάποια συνταγογραφούμενα φάρμακα προκαλούν αύξηση βάρους λόγω της επίδρασής τους στη διάθεση, την όρεξη και το μεταβολισμό. Επειδή, βεβαίως, προέχει η υγεία σου κι έπεται το αδυνάτισμα, θα πρέπει να συζητήσεις με το γιατρό σου προτού προβείς σε αλλαγές στοιχείων της διατροφής, ή της φαρμακευτικής σου αγωγής.
Δεν καταναλώνεις αρκετά φρούτα και λαχανικά
Είναι συνετό να καταναλώνεις καθημερινά αρκετές μερίδων φρούτων και λαχανικών, διότι είναι χαμηλής θερμιδικής αξίας και υψηλής περιεκτικότητας σε φυτικές ίνες. Έτσι, αυξάνουν το αίσθημα κορεσμού και μειώνουν την απορρόφηση λίπους. Επιπλέον, ενισχύουν το μεταβολισμό σου με τα πολύτιμα ιχνοστοιχεία που περιέχουν (βιταμίνες, μέταλλα κτλ.), ενώ τα φυσικά τους σάκχαρα λειτουργούν και ως υποκατάστατο της ζάχαρης και των παχυντικών γλυκών.
Αποκλείεις εντελώς συγκεκριμένες τροφές
Ένα μεγάλο λάθος σε μια δίαιτα είναι ο πλήρης αποκλεισμός κάποιων τροφών, οι οποίες χαρακτηρίζονται ως «κακές», ανθυγιεινές κτλ. Ένα τέτοιο χαρακτηριστικό παράδειγμα αποτελούν οι σοκολάτες και τα γλυκά. Η αλήθεια είναι ότι κάποιες τροφές δεν πρέπει να καταναλώνονται σε καθημερινή βάση. Όμως, δεν υπάρχει κανένα πρόβλημα αν τις καταναλώσεις περιοδικά π.χ. μία φορά την εβδομάδα, ή μία στις δέκα μέρες. Αντιθέτως, η πρακτική αυτή της «παρασπονδίας» ενισχύει το μεταβολισμό σου και βελτιώνει και την ψυχολογία σου. Δεν είναι εύκολο κανείς να συμπεριφέρεται με στρατιωτική πειθαρχία κάθε μέρα σε θέματα φαγητού. Το φαγητό είναι και απόλαυση άλλωστε…
Γυμναστική με βάρη
Εάν η δίαιτα γίνεται ταυτόχρονα με άσκηση και ειδικά με γυμναστική με βάρη, είναι πολύ πιθανό η ζυγαριά να μη δείχνει την αντίστοιχη απώλεια βάρους. Αυτό γίνεται διότι με την αύξηση της μυϊκής μάζας ο δείκτης της ζυγαριάς ανεβαίνει φυσιολογικά (ακόμα και αν έχουμε λιγότερο λίπος πλέον), ενώ υπάρχουν κι άλλες φυσιολογικές διαδικασίες όπως η αποθήκευση υδατανθράκων με τη μορφή γλυκογόνου, που πάλι μεταφράζεται ως αύξηση βάρους. Προφανώς, δε διακόπτεις τη γυμναστική καθώς αυτές οι αλλαγές στο σώμα σου είναι πέρα για πέρα φυσιολογικές. Απλώς, τ’ αποτελέσματα θα τα δεις σε βάθος χρόνου. Άλλωστε, αν το σώμα σου δείχνει ήδη καλύτερο και το νιώθεις καλύτερο ομοίως, το ένα με δύο κιλά επιπλέον που θες να χάσεις δεν κάνουν διαφορά ούτε στην υγεία, ούτε στην εμφάνισή σου αλλά είναι απλώς ένας αριθμός στη ζυγαριά!
Τρως όρθιος και γρήγορα
Ακόμη κι αν τρως μικρές ποσότητες φαγητού, ή τρως υγιεινά δεν πρόκειται ν’ αδυνατίσεις αν τρως γρήγορα και, μάλιστα, όρθιος. Αυτό διότι έτσι δε μασάς καλά, δεν ηρεμείς για να χωνέψεις σωστά, και δε δίνεις την ευκαιρία στο σώμα σου να νιώσει το αίσθημα του κορεσμού. Θα πρέπει να αναθεωρήσεις και να αρχίσεις ν’ αντιμετωπίζεις τη διαδικασία του φαγητού σαν μία μικρή «ιεροτελεστία».
Δεν τρως συχνά γεύματα
Το να καταναλώνεις πολλά μικρά γεύματα (περίπου 5-6 την ημέρα) ενισχύει το μεταβολισμό σου, ενώ σε βοηθά να καις περισσότερες θερμίδες και λίπος. Αυτός είναι και ο λόγος που σχεδόν όλες οι δίαιτες πλέον περιλαμβάνουν πολλά, μικρότερα γεύματα. Το ένα μεγάλο γεύμα δυσκολεύει τη χώνεψη, δεν οδηγεί σε κορεσμό κι επηρεάζει αρνητικά το μεταβολισμό σου και τα επίπεδα ζαχάρου.
Φύλο
Το φύλο επιδρά στο αδυνάτισμα. Έτσι, οι γυναίκες –συνήθως- χάνουν κιλά με βραδύτερο ρυθμό συγκριτικά με τους άντρες, ενώ κατά τη δίαιτα το βάρος τους σταθεροποιείται ευκολότερα και για περισσότερο καιρό.
Ηλικία
Πέρα απ’ το φύλο, και η ηλικία είναι ένας παράγοντας που επηρεάζει σημαντικά την απώλεια βάρους. Συγκεκριμένα, παρατηρείται πως άνδρες και γυναίκες άνω των 40 ετών δυσκολεύονται περισσότερο ν’ αδυνατίσουν και απαιτείται περισσότερος χρόνος για να ‘χει αποτέλεσμα η δίαιτά τους. Για τις γυναίκες, ειδικά, στην κλιμακτήριο και στην εμμηνόπαυση οι ορμονικές αλλαγές οδηγούν σε αυξομειώσεις βάρους και σε μεταβολικές διαταραχές, γεγονός που δυσκολεύει την απώλεια βάρους ακόμη περισσότερο.
Πιθανές ορμονικές διαταραχές
Πιθανές ορμονικές διαταραχές όπως ο υποθυρεοειδισμός (δυσκολεύει το κάψιμο λίπους) μπορούν, επίσης, να προκαλέσουν πρόβλημα. Μάλιστα, είναι όλο και πιο συχνές στην εποχή μας και συνήθως δεν εκδηλώνουν έντονα συμπτώματα. Γι’ αυτό πριν ξεκινήσεις δίαιτα απαιτείται ένας πλήρης ιατρικός έλεγχος από κατάλληλο γιατρό (πλήρες τσεκάπ).
Δυσκοιλιότητα ή σύνδρομο ευερέθιστου εντέρου
Κολίτιδες κι άλλες δυσλειτουργίες του εντέρου δεν οδηγούν μόνο σε τυμπανισμό, ή πρήξιμο, αλλά ακόμα και σε παρακράτηση τοξινών. Γενικώς η μη σωστή λειτουργία του εντέρου δε βοηθά στην προσπάθειά σου να χάσεις κιλά.
Επαναλαμβανόμενες δίαιτες
Οι επαναλαμβανόμενες δίαιτες, κυριολεκτικά, μπλοκάρουν το μεταβολισμό και το σώμα προσαρμόζεται στην ενεργειακή στέρηση, οπότε ο δείκτης της ζυγαριάς «κολλάει» στην ίδια ένδειξη. Ειδικά αν αυτές οι δίαιτες είναι υπερβολικά στερητικές και όχι –πάντα- με επιστημονική βάση. Γι’ αυτό καλό είναι να μην χρησιμοποιούμε το διαδίκτυο ως πηγή, αλλά να συμβουλευόμαστε τους ειδικούς. Επίσης, να είμαστε συνειδητοποιημένοι ότι η προσπάθεια μας θέλει κόπο και χρόνο, άρα και πολύ επιμονή και υπομονή.
Καθιστική ή εξαντλητική εργασία
Ο σύγχρονος τρόπος ζωής και ειδικά οι δουλειές γραφείου δε βοηθούν διότι οδηγούν σε απώλεια μυϊκού ιστού, ελάττωση των καύσεων, ενώ παράλληλα αυξάνουν τις ορμόνες που δημιουργούν το αίσθημα της πείνας. Ειδικά το στρες στο χώρο εργασίας οδηγεί σε υπερπαραγωγή κορτιζόλης που -όπως προαναφέρθηκε- οδηγεί σε αντίθετα αποτελέσματα.
Δεν πίνεις αρκετό νερό
Το ανθρώπινο σώμα για να λειτουργήσει σωστά πρέπει να είναι ενυδατωμένο. Επιπροσθέτως, για να δουλέψει σωστά το έντερο και το στομάχι συστήνεται η πρόσληψη 8-10 ποτηριών νερού ημερησίως (και παραπάνω αν είναι καλοκαίρι, ή αν γυμνάζεσαι εντατικά). Επιπλέον, το νερό γενικώς αυξάνει το μεταβολισμό, ενώ η κατανάλωση ενός ποτηριού πριν το φαγητό είναι ένα εξαιρετικό κόλπο ώστε να μειωθεί η όρεξη και να φας λιγότερο.
Δεν κοιμάσαι σωστά και αρκετά
Ο σωστός σε ποιότητα και διάρκεια ύπνος είναι καθοριστικός για την υγεία γενικά, κι όχι μόνο για το αδυνάτισμα. Ανάμεσα σ’ άλλα ρυθμίζει σωστά το βιολογικό ρολόι και το μεταβολισμό. Έτσι, αν δεν κοιμάσαι αρκετές ώρες ελαττώνεται η παραγωγή λεπτίνης, ενώ αυξάνονται τα επίπεδα κορτιζόλης και ινσουλίνης. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα τη συσσώρευση λίπους, την εξάντληση και την αυξημένη επιθυμία για φαγητό.
