Η Παγκόσμια Ημέρα Καταναλωτή τιμάται κάθε χρόνο την 15η Μαρτίου. Καθιερώθηκε το 1983 με απόφαση του ΟΗΕ, σε ανάμνηση μιας ομιλίας του Αμερικανού προέδρου Τζον Κένεντι, που έθεσε τις βάσεις του καταναλωτικού κινήματος.
Η παγκόσμια Ημέρα του Καταναλωτή αποτελεί μια σημαντική ευκαιρία για να αναδειχτεί η σημασία της προστασίας και των δικαιωμάτων των καταναλωτών παγκοσμίως. Καθιερώθηκε με σκοπό να ευαισθητοποιήσει το κοινό σχετικά με τα δικαιώματα των καταναλωτών, τις πρακτικές καταναλωτικής προστασίας και τη σημασία της βιώσιμης και υπεύθυνης κατανάλωσης. Κάθε χρόνο λοιπόν, στις 15 Μαρτίου, διεξάγονται εκδηλώσεις και εκστρατείες παγκοσμίως προκειμένου να επισημανθούν οι προκλήσεις που αντιμετωπίζουν οι καταναλωτές και να προωθηθούν οι βέλτιστες πρακτικές για την προστασία τους.
Η Παγκόσμια Ημέρα Καταναλωτή 2024 έχει σαν θέμα το “Fair and responsible AI for consumers” (Δίκαιη και υπεύθυνη τεχνητή νοημοσύνη για τους καταναλωτές). Ο Διεθνής Οργανισμός Καταναλωτών αναφέρει :«Η καμπάνια μας θα βελτιώσει την αναζήτηση των καταναλωτών. Τα Generative chatbots AI έχουν ρυθμιστεί να μεταμορφώνουν τον τρόπο που αναζητούμε στον Ιστό. Σε μια εποχή παραπληροφόρησης, πιστεύουμε ότι οι καταναλωτές έχουν δικαίωμα πρόσβασης σε αξιόπιστες, επαληθεύσιμες και χωρίς προκατάληψη πληροφορίες. Αυτό είναι ένα δικαίωμα που η αναζήτηση με τεχνητή νοημοσύνη μπορεί να θέσει σε κίνδυνο.»
Πώς η Τεχνολογία Αλλάζει το Παιχνίδι στην Προστασία του Καταναλωτή
Η τεχνολογία έχει προσφέρει πολλά στην προστασία του καταναλωτή σε πολλούς τομείς. Ανάλογα με την εφαρμογή της, μπορεί να διασφαλίζει την ποιότητα των προϊόντων και των υπηρεσιών, να παρέχει πληροφορίες στον καταναλωτή για να λαμβάνει σωστές αποφάσεις, και να προστατεύει την ιδιωτικότητα και την ασφάλειά του.
Πώς;
Με Διαδικτυακές Πλατφόρμες Αξιολόγησης και Κριτικών. Οι ιστοσελίδες κριτικών και αξιολογήσεων επιτρέπουν στους καταναλωτές να μοιράζονται τις εμπειρίες τους για προϊόντα και υπηρεσίες, βοηθώντας και άλλους να πάρουν σωστές αποφάσεις αγοράς.
Με Ψηφιακά Εργαλεία Σύγκρισης Τιμών. Εφαρμογές και ιστοσελίδες που επιτρέπουν στους καταναλωτές να συγκρίνουν τιμές προϊόντων από διάφορα καταστήματα, βοηθώντας τους να εντοπίσουν τις καλύτερες προσφορές.
Τεχνολογία RFID (Radio-Frequency Identification): Χρησιμοποιείται για την ανίχνευση και τον έλεγχο αυθεντικότητας προϊόντων, βοηθώντας να ανακαλυφθούν πλαστά ή επικίνδυνα προϊόντα.
Με Εφαρμογές για την Προστασία της Υγείας: Υπάρχουν εφαρμογές που επιτρέπουν στους καταναλωτές να ελέγχουν τα συστατικά των τροφίμων και των καλλυντικών για πιθανές βλαβερές ουσίες.
Προστασία Δεδομένων και Ιδιωτικότητας: Οι κρυπτογραφημένες συνδέσεις και τα λογισμικά προστασίας μπορούν να βοηθήσουν στην προστασία των προσωπικών δεδομένων των καταναλωτών από παραβιάσεις ιδιωτικότητας και κυβερνοεπιθέσεις.
Η ψηφιακή πρόοδος διευκόλυνε τη ζωή του ανθρώπου σε κάθε επίπεδο. Στην εργασία, στην επικοινωνία, στην εκπαίδευση, στην ενημέρωση μέχρι και την καθημερινότητα στο σπίτι. Παρόλο, όμως, που έχουν ληφθεί μέτρα σε ευρωπαϊκό επίπεδο για τα ψηφιακά δικαιώματα και την προστασία των καταναλωτών από τους κινδύνους που ελλοχεύουν, αυτά δεν είναι ευρέως γνωστά και συχνά καταστρατηγούνται.
Είναι συχνές οι καταχρηστικές πρακτικές που παρατηρούνται σε ανεξέλεγκτες βάσεις δεδομένων, καταστρατήγηση της ιδιωτικότητας, της ατομικής και συλλογικής ασφάλειας, της προστασίας της δημόσιας εικόνας του καθενός, αλλά και του δικαιώματος σε ποιοτική ενημέρωση. Σε πολλές περιπτώσεις, η απουσία συγκεκριμένων κανόνων, θεσμικού πλαισίου, και κυρίως, ψηφιακής παιδείας για τα δικαιώματα του καταναλωτή δημιουργεί συχνά ένα επικίνδυνο περιβάλλον ψηφιακής πλοήγησης. Για τον λόγο αυτό, μια σειρά πρωτοβουλιών από καταναλωτικές οργανώσεις προσπαθούν να ευαισθητοποιήσουν και να δημιουργήσουν τις βάσεις μίας ψηφιακής παιδείας.
Η σωστή και έγκυρη ενημέρωση, η διενέργεια σεμιναρίων ψηφιακής κατάρτισης και η γνώση των κανόνων GDPR (προστασία προσωπικών δεδομένων), είναι η αρχή για την προστασία όλων από κακόβουλες ενέργειες. Όταν είμαστε ενημερωμένοι, μπορούμε να αξιοποιούμε σωστά τις ψηφιακές τεχνολογίες και τις ευκολίες που προσφέρουν αυτές όπως είναι π.χ. οι on line αγορές που πραγματοποιούμε καθημερινά, από την άνεση του σπιτιού μας.
Ανακάλυψε τα δικαιώματά σου ως καταναλωτής
Σε συνέχεια των παραπάνω, σωστή ενημέρωση σημαίνει να γνωρίζεις τα δικαιώματά σου ως καταναλωτής. Πολλές φορές όμως προσπερνάμε «πράγματα» που είναι βαρύνουσας σημασίας για την ιδιωτικότητά μας ή και την ασφάλειά μας.
Μήπως ανήκεις κι εσύ στους (πολλούς) καταναλωτές που όταν επιχειρούν να κάνουν μια οποιαδήποτε εμπορική συναλλαγή, όπως να ανοίξουν έναν λογαριασμό στην τράπεζα, να αγοράσουν κάποια προϊόντα από το ίντερνετ ή ακόμα κι όταν πληρώνουν ηλεκτρονικά έναν λογαριασμό, δεν διαβάζουν ποτέ τους όρους και τις προϋποθέσεις της εκάστοτε συναλλαγής; Πατάς απλώς το κουτάκι που γράφει «Αποδέχομαι».
Από την άλλη, βέβαια, η αλήθεια είναι πως ίσως κάποιες φορές έχεις επιχειρήσει να διαβάσεις τις ατελείωτες σελίδες όρων, γραμμένες με το μικρότερο δυνατό μέγεθος γραμματοσειράς, αλλά σίγουρα τα παράτησες προτού καν φτάσεις στη μέση και απλά πάτησες και πάλι το “μαγικό” τετραγωνάκι. Εμπιστεύεσαι αυτούς που έχουν γράψει τους όρους. Τι έχουν να κερδίσουν άλλωστε; Και κάπως έτσι έχουμε όλοι μας αποδεχτεί αμέτρητες φορές όρους συναλλαγών που καταστρατηγούν τα δικαιώματά μας ως καταναλωτές.
Είναι καλό, λοιπόν, να διαβάζουμε τους όρους και τις προϋποθέσεις ενός συμβολαίου για να δούμε αν αυτοί βγάζουν νόημα, καθώς, αν πρόκειται για καταχρηστικούς “κρυφούς” όρους, που περιορίζουν την ευθύνη του εμπόρου σε βάρος μας, τότε απλά δεν ισχύουν και ακόμα κι αν έχεις υπογράψει, έχεις κάθε δικαίωμα να αντιδράσεις.
Τα κατοχυρωμένα δικαιώματά μας στην Ευρωπαϊκή Ένωση, σε τομείς όπως για παράδειγμα οι τραπεζικές συναλλαγές, η παραπλανητική διαφήμιση και τα ελαττωματικά ή μη ασφαλή προϊόντα, υπάρχουν και διασφαλίζουν ότι θα είμαστε ασφαλείς και ικανοποιημένοι ως καταναλωτές.
Ενημερώσου με εγκυρότητα
Η Γενική Διεύθυνση για τη Δικαιοσύνη της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, συνεχίζει την καμπάνια ενημέρωσης #yourEUright για τα αναφαίρετα δικαιώματα των καταναλωτών, όπως τα συμβόλαια με δίκαιους όρους, το δικαίωμα αλλαγής τράπεζας και διαφάνεια και την χρονικά καθορισμένη προθεσμία επιστροφής σε online αγορές, έτσι ώστε να παίρνουμε κάθε φορά τις όσο πιο σωστές αποφάσεις γίνεται για τις αγορές μας.
Η έγκυρη ενημέρωση είναι ο μόνος τρόπος να κατοχυρώσεις τα δικαιώματά σου ως καταναλωτής. Είναι δικαίωμα και υποχρέωση όλων να διεκδικούμε ασφαλείς και ικανοποιητικές συναλλαγές.
O Κωτσόβολος Σέβεται και Προστατεύει τα Δικαιώματά σου
Ο Κωτσόβολος παραμένει πάντα πιστός στις αρχές προστασίας του καταναλωτή. Διατηρώντας τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά που έκαναν την εταιρία αγαπητή στους πελάτες της και διευρύνοντας το δίκτυό της με ευρωπαϊκά πρότυπα, έχει γίνει συνώνυμο με την ασφάλεια, την καινοτομία, την τεχνολογία, την άριστη εξυπηρέτηση για όλους και τις ολοκληρωμένες υπηρεσίες, τόσο στις αγορές σε φυσικό κατάστημα όσο και στις online αγορές.
