Κήπος Κουζίνα ΥΓΕΙΑ & ΕΥΕΞΙΑ

Αρμπαρόριζα η αρωματική

Από την Ιωάννα Σταμούλου

Καλλωπιστικό και φαρμακευτικό φυτό με πλήθος ευεργετικών ιδιοτήτων που χρησιμοποιούμε ουκ ολίγες φορές και στα μαγειρέματά μας.

Η αρμπαρόριζα είναι ένας θάμνος με σκληρό βλαστό που φτάνει σε ύψος από 30-70 εκ. Τα φύλλα της μοιάζουν με του γερανιού μόνο που είναι ελαφρώς χνουδωτά και τα άνθη της μωβ. Μια γλάστρα με αρμπαρόριζα βρίσκει πάντα θέση σε κάθε μπαλκόνι και αυλή γι’ αυτό και τη συναντάμε σε κάθε γωνιά της Ελλάδας. Πατρίδα της θεωρείται η Νότια Αφρική ενώ καλλιεργείται και σε Αλγερία, Αίγυπτο, Κένυα, Μαρόκο. Είναι συγγενής του γερανιού (οικογένεια Γερανιωδών) και φέρει την επιστημονική ονομασία Pelargonium fragrans ή odoratissimum. Στην Ελλάδα συνήθως τη λέμε αρμπαρόριζα (λέξη που προέρχεται από το ιταλικό erba + roza, που σημαίνει χόρτο ρόδινου χρώματος) γιατί διαθέτει πολλές ακόμη τοπικές ονομασίες όπως πελαργόνι, μοσχομολόχα, λουκουμόχορτο, αλμπαρόζα, αρμανέλα, αρμπακανέλα, μπαρμπαρούσα, γιουλάι (στην Κύπρο) που δείχνουν τη συχνή και ποικίλη χρήση της παντού.

Ευεργετικές και θεραπευτικές ιδιότητες

• Η γλυκιά μυρωδιά των φύλλων και των λουλουδιών της δεν είναι αγαπητή στα κουνούπια γι’ αυτό και μια γλάστρα με αρμπαρόριζα θεωρείται ένα φυσικό εντομοαπωθητικό στο μπαλκόνι μας.
• Το αιθέριο έλαιο της αρμπαρόριζας που βρίσκουμε στο εμπόριο και σαν γεράνι χρησιμοποιείται στην αρωματοποιία αλλά και στην αρωματοθεραπεία.
• Θεωρείται τονωτικό του νευρικού συστήματος, αλλά και ηρεμιστικό και χαλαρωτικό, κατά του στρες. Επίσης του αποδίδονται επουλωτικές, διουρητικές και αντιδιαβητικές ιδιότητες. Λέγεται πως ανακουφίζει τη ναυτία και τις ημικρανίες και λόγω της αντιμικροβιακής του δράσης πως βοηθά σε περιπτώσεις ακμής.

Χρήση στη μαγειρική

Τα μοσχομυριστά φύλλα της που θυμίζουν λίγο κανέλα και λιβάνι τα χρησιμοποιούμε πολύ συχνά στη ζαχαροπλαστική για να αρωματίσουμε σιρόπια, κομπόστες, μαρμελάδες φρούτων και γλυκά κουταλιού όπως το σταφύλι και το κυδώνι, αλλά και διάφορα λικέρ, λουκούμια και παγωτά. Δυο-τρία φύλλα συνήθως είναι αρκετά.

Καλλιέργεια

Ζει πολύ καλά σε γλάστρα, αρκεί να την τοποθετήσουμε σε απάνεμο και θερμό σημείο του μπαλκονιού μας. Είναι ευαίσθητη στις χαμηλές θερμοκρασίες και αν πέσει το θερμόμετρο κάτω από το μηδέν χρήσιμο είναι να μεταφέρουμε τη γλάστρα σε πιο προστατευμένο μέρος. Προτιμά το ελαφρύ έδαφος (πλούσιο σε άμμο) ώστε να αποστραγγίζει πολύ καλά και δεν θέλει υπερβολικό πότισμα. Όταν αναπτύσσεται στο έδαφος του κήπου, καλό είναι να ποτίζεται ανά 5-20 ημέρες ανάλογα με την εποχή και τις συνθήκες θερμοκρασίας, σκίασης κλπ. Η μεταφύτευσή της γίνεται την άνοιξη, με μοσχεύματα. Η ανθοφορία ξεκινά την άνοιξη και διαρκεί όλο το καλοκαίρι.