Αν συμβουλεύεσαι τις ενεργειακές «ετικέτες» όταν αγοράζεις ηλεκτρικές συσκευές, τότε σίγουρα ξέρεις ότι σε όσο υψηλότερη ενεργειακή κλάση κατατάσσεται ένα προϊόν, τόσο λιγότερο ρεύμα καταναλώνει. Επίσης θα γνωρίζεις ότι, σχεδόν σε όλες τις κατηγορίες ηλεκτρικών ειδών, δεν πρόκειται να βρεις στην αγορά ένα μοντέλο με χαμηλότερη ενεργειακή κλάση από την Α, ή ακόμη και από την Α+.
Εκείνο που ίσως δεν γνωρίζεις ότι αυτό θα αλλάξει από τον Μάρτιο του 2021 για μία μεγάλη γκάμα προϊόντων, όπως π.χ. τα ψυγεία, τα πλυντήρια ρούχων ή τις οθόνες. Έτσι, για παράδειγμα, τη στιγμή που σήμερα δεν πωλείται κανένα πλυντήριο ρούχων με κλάση χαμηλότερη από Α+, από τον επόμενο Μάρτιο θα βρίσκεις στα καταστήματα αρκετά πλυντήρια κλάσης C ή D.
Ακόμη και 5 ενεργειακές κλάσεις χαμηλότερα
Όπως είναι φυσικό, η αλλαγή δεν σημαίνει ότι ξαφνικά θα γίνουν πιο… σπάταλες οι νέες «γενιές» ηλεκτρικών συσκευών. Αυτό που θα γίνει είναι ότι θα αρχίσουν να εφαρμόζονται καινούριοι (και πιο αυστηροί) κανόνες από την Ευρωπαϊκή Ένωση, για την κατάταξη των συσκευών σε κλάσεις.
Επομένως, όπως αναφέρει χαρακτηριστικά σε ένα άρθρο της η Ε.Ε., ένα μοντέλο ψυγειοκαταψύκτη που σήμερα κατατάσσεται στην κλάση A+++, θα μπορούσε να… υποβιβασθεί ακόμη στην κλάση C με βάση τους νέους κανόνες. Κάτι που σημαίνει ότι θα «κατέβαινε» ούτε λίγο ούτε πολύ 5 κλάσεις, χωρίς προφανώς να έχει αλλάξει η ενεργειακή του απόδοση.
Η εφαρμογή αυτών των αυστηρότερων κανόνων γίνεται στο πλαίσιο του γενικότερου… λίφτινγκ της ενεργειακής σήμανσης, δηλαδή των ενεργειακών «ετικετών». Μεταξύ άλλων, η αναμόρφωση σημαίνει πως οι «ετικέτες» θα αλλάξουν και εικαστική μορφή. Επομένως, αν ένα προϊόν συνοδεύεται από καινούρια «ετικέτα», τότε η κλάση του έχει προκύψει με βάση τα καινούρια κριτήρια.
Έτσι, για παράδειγμα, η παλιά και ενεργειακή σήμανση για τα ψυγεία (χωρίς καταψύκτες) είναι:
Η αρκετά διαφορετική μορφή της νέας «ετικέτας» είναι πολύ σημαντική, αφού πολλές εταιρείες πρόκειται να αρχίσουν να τη χρησιμοποιούν πριν από τον Μάρτιο, ή έχουν ξεκινήσει ήδη να τη χρησιμοποιούν. Επομένως, θα μπορείς να καταλάβεις με μια ματιά πότε ένα προϊόν έχει καταταγεί σε ενεργειακή κλάση με βάση την παλιά ή τη νέα κλίμακα.
Επίσης, με σκοπό την εξοικείωση των καταναλωτών, για ένα μεταβατικό διάστημα οι συσκευές θα συνοδεύονται και από τις δύο «ετικέτες», δηλαδή τόσο την παλιά όσο και τη νέα σήμανση.
Ποιες άλλες αλλαγές προβλέπονται στις ενεργειακές κλάσεις;
Εκτός από τους πιο απαιτητικούς κανόνες απόδοσης, για την κατάταξη στις ενεργειακές κλάσεις, όπως φαίνεται και από το παραπάνω σχήμα, έχει επίσης απλοποιηθεί το σύστημα ταξινόμησης. Έτσι, οι κλάσεις πλέον ξεκινούν από την G (πιο ενεργοβόρα συσκευή) και φτάνουν μέχρι την Α (πιο αποδοτική).
Σύμφωνα με την Ε.Ε., αυτή η πιο απλή κλίμακα θα κάνει ευκολότερη για τους καταναλωτές τη σύγκριση της ενεργειακής απόδοσης μεταξύ διαφορετικών προϊόντων. Αντίθετα, στις προηγούμενες κλίμακες συχνά τα πιο ενεργοβόρα ξεκινούσαν πλέον από την κλάση Α ή την Α+. Έτσι, μπορεί να έδιναν τη λανθασμένη εντύπωση σε ορισμένους καταναλωτές πως οι διαφορές στην κατανάλωση είχαν γίνει πλέον αμελητέες.
Παράλληλα, η αυστηροποίηση των κριτηρίων θα δώσει κίνητρο στους κατασκευαστές να βελτιώνουν ακόμη περισσότερο τα προϊόντα τους, από «γενιά» σε «γενιά».
Σε ποια προϊόντα θα εφαρμοσθούν πρώτα οι νέες κλάσεις και οι καινούριες ετικέτες;
Η αρχή θα γίνει τον Μάρτιο του 2021 με τα πλυντήρια πιάτων, τα πλυντήρια ρούχων, τα ψυγεία και τις ηλεκτρονικές οθόνες. Τον Σεπτέμβριο προγραμματίζεται η εφαρμογή των νέων κανόνων και στους λαμπτήρες.
Όπως αναφέρθηκε, για ένα μικρό μεταβατικό διάστημα θα συνυπάρχουν η παλιά με τη νέα «ετικέτα». Θα είναι ελάχιστες οι περιπτώσεις όπου μία συσκευή θα παραμείνει μόνο με την παλιά «ετικέτα», όπως για παράδειγμα σε ένα μοντέλο το οποίο διακόπτεται η παραγωγή του. Σε αυτήν την περίπτωση, το μοντέλο που βρίσκεται ήδη στα ράφια των καταστημάτων μπορεί να διατηρήσει την παλιά «ετικέτα» του, μέχρι να εξαντληθεί το διαθέσιμο στοκ.
Υπάρχουν άλλες διαφορές στις νέες «ετικέτες»;
Στην πάνω δεξιά γωνία θα υπάρχει ένας κωδικός QR, ώστε σαρώνοντάς τον οι καταναλωτές να αποκτούν πρόσβαση σε πιο λεπτομερή στοιχεία για το προϊόν, από το Ευρωπαϊκό Μητρώο Προϊόντων για την Ενεργειακή Σήμανση (EPREL). Εκτός από τους καταναλωτές, η βάση δεδομένων EPREL θα βοηθήσει τις εθνικές αρχές που εποπτεύον την αγορά να επαληθεύσουν ότι οι πληροφορίες στην «ετικέτα» είναι σωστές, αλλά και ότι το προϊόν συμμορφώνεται στις ελάχιστες ευρωπαϊκές προδιαγραφές για την ενεργειακή απόδοση.
Όπως στην παλιότερη σήμανση, έτσι και στη νέα θα υπάρχουν εικονίδια που θα παρέχουν με μια ματιά χρήσιμες πληροφορίες στους καταναλωτές για κάθε συσκευή, όπως τη χωρητικότητα ή τις διαστάσεις της, τη στάθμη θορύβου κατά τη λειτουργία της, ή την ποσότητα νερού που καταναλώνει. Και βέβαια, δεν θα λείπει η κατανάλωσή της σε ηλεκτρική ενέργεια, συνήθως μετρημένη σε κιλοβατώρες ανά έτος (kWh/annum).
Για το ίδιο μοντέλο, η κατανάλωση ρεύματος θα είναι ίδια στην παλιά και τη νέα «ετικέτα»;
Οι τιμές μπορεί να διαφέρουν, και μάλιστα σε σημαντικό βαθμό, στα δύο είδη σήμανσης. Ο λόγος είναι πως έχουν γίνει προσαρμογές στον τρόπο που θα υπολογίζεται πλέον η κατανάλωση, ώστε να ανταποκρίνεται περισσότερο στον πραγματικό τρόπο λειτουργίας της συσκευής.
Έτσι, για παράδειγμα, στην παλιά «ετικέτα» των πλυντηρίων ρούχων, αναγράφεται η κατανάλωση ενέργειας σε ετήσια χρήση. Αντίθετα, στη νέα σήμανση ο υπολογισμός γίνεται για 100 «κύκλους» πλυσίματος, αφού όλοι οι καταναλωτές δεν πλένουν με την ίδια συχνότητα.
Ο τρόπος υπολογισμού της κατανάλωσης έχει αλλάξει και για τις τηλεοράσεις. Ο λόγος είναι πως, με βάση τη νέα «φόρμουλα» συνυπολογίζεται καλύτερα η κατανάλωση ρεύματος και των εσωτερικών εξαρτημάτων των τηλεοράσεων, και όχι μόνο της οθόνης.
