Τι κοινό έχουν οι τηλεοράσεις, τα ηχοσυστήματα και οι δορυφορικοί δέκτες; Ότι αρκετά μοντέλα τους δεν απενεργοποιούνται πλήρως, όταν πατήσεις το «off» από το τηλεχειριστήριο και επομένως μόλις μπουν σε κατάσταση αναμονής (stand by). Αντίθετα, συνεχίζουν να καταναλώνουν ενέργεια, είτε πραγματοποιώντας κάποιες λειτουργίες στο παρασκήνιο, είτε απλώς περιμένοντας πότε θα τις απενεργοποιήσεις.
Επειδή το ρεύμα που δαπανάται με αυτό τον τρόπο χάνεται εντελώς άσκοπα, οι συσκευές αυτές έχουν αποκτήσει το παρατσούκλι «ενεργειακά βαμπίρ», αφού… ρουφούν ηλεκτρική ενέργεια όταν δεν τις χρησιμοποιείς. Μάλιστα, για τον ίδιο λόγο, στα «ενεργειακά βαμπίρ» συγκαταλέγονται πολλά ακόμη ηλεκτρικά και ηλεκτρονικά είδη, όπως εκτυπωτές, παιχνιδομηχανές, οι φορτιστές που έχουν ξεχαστεί στην πρίζα, ακόμη και ηλεκτρικά παιδικά παιχνίδια.
Στα… σκουπίδια το 11% της ετήσιας κατανάλωσης
Μέχρι και πριν από μερικά χρόνια, τα «ενεργειακά βαμπίρ»… ρουφούσαν ρεύμα ανεξέλεγκτα, αφού δεν υπήρχε κανένας περιορισμός για την ηλεκτρική τους κατανάλωση σε κατάσταση αναμονής. Έτσι, έρευνα της Ευρωπαϊκής Ένωσης το 2010, σε 1.300 κατοικίες σε όλη την Ευρώπη, έδειξε πως το μέσο νοικοκυριό σπαταλούσε με αυτό τον τρόπο 305 κιλοβατώρες (kWh) ηλεκτρικής ενέργειας τον χρόνο. Ένα νούμερο που ούτε λίγο ούτε πολύ αντιστοιχούσε στο 11% της ετήσιας κατανάλωσής του σε ρεύμα.
Γι’ αυτό και η Κομισιόν πήρε τα μέτρα της. Από το 2009, θέσπισε έναν κανονισμό ώστε οι συσκευές που μπαίνουν σε λειτουργία stand by θα πρέπει να μειώνουν την ενεργειακή τους κατανάλωση μετά από ένα εύλογο χρονικό διάστημα. Επίσης, από το 2013, αυστηροποίησε ακόμη περισσότερο αυτό τον περιορισμό, αφού επέβαλε η μέγιστη ισχύ τους σε stand by να μην ξεπερνά το 0,5 Watt.
Σημαντικό ακόμη πρόβλημα
Όπως είναι φυσικό, αυτοί οι περιορισμοί ισχύουν για όσα μοντέλα κυκλοφόρησαν στο εμπόριο από τη θέσπιση των αντίστοιχων κανονισμών. Αυτό σημαίνει πως, για όσες παλιότερες συσκευές έχεις, είναι πιθανό να ξοδεύεις ηλεκτρικό ρεύμα άσκοπα. Από την άλλη μεριά, όπως αναφέρει η Ε.Ε., το πρόβλημα έχει μεταφερθεί στα μοντέρνα ηλεκτρονικά είδη, τα οποία σε λειτουργία stand by παραμένουν συνδεδεμένα στο ίντερνετ και επομένως καταναλώνουν ενέργεια.
Σύμφωνα με την Κομισιόν, το «πλαφόν» που ίσχυε μέχρι το τέλος του 2016 για αυτές τις συσκευές ήταν τα 20-80 Watt, με συνέπεια να καταναλώνουν σημαντικά ποσά ενέργειας. Γι’ αυτό και από την 1η Ιανουαρίου 2017, το όριο έπεσε στα 3-12 Watt.
Έλεγξε τον εξοπλισμό σου
Επομένως, ακόμη και σήμερα είναι σημαντικό να ελέγξεις ποιος εξοπλισμός σου χρειάζεται ρεύμα σε λειτουργία stand-by. Ο πιο χονδροειδής τρόπος είναι να θέσεις κάθε συσκευή σου σε κατάσταση αναμονής, αφότου απενεργοποιήσεις όλες τις υπόλοιπες υπόλοιπες, και να ελέγξεις το «ρολόι» της ΔΕΗ (ή πιο σωστά του ΔΕΔΔΗΕ). Αν το κοντέρ του συνεχίζει να γυρίζει, τότε η συγκεκριμένη συσκευή είναι «ενεργειακό βαμπίρ».
Ακόμη πιο σαφή εικόνα θα έχεις, αν στο σπίτι έχεις έναν «έξυπνο» μετρητή ρεύματος, όπως κάποιο από τα προϊόντα της Efergy, αφού από την ένδειξη θα ανακαλύψεις πόσες ακριβώς κιλοβατώρες ξοδεύει ο εξοπλισμός σου όταν είναι stand-by.
Εναλλακτικά, μπορείς να επιθεωρήσεις τις συσκευές σου με μία «έξυπνη» πρίζα, όπως την WeMo Insight Energy Monitor της Belkin. Συνδέοντας ένα τέτοιο gadget σε μία συσκευή σου, θα αναλάβει να καταγράφει την κατανάλωσή της, μεταφέροντας τα δεδομένα στην εφαρμογή της Belkin. Έτσι, θα μπορείς να μετρήσεις αν και πόσο ρεύμα χρειάζεται η συσκευή, σε λειτουργία αναμονής.
Εξαφάνισε τις απώλειες
Ακόμη κι αν δεν ελέγξεις ποιες συσκευές σου είναι «ενεργειακά βαμπίρ», μπορείς προληπτικά να πάρεις τα μέτρα σου για εκείνον τον εξοπλισμό που είναι πιο… ύποπτος για άσκοπη κατανάλωση ενέργειας – δηλαδή τα είδη που έχεις αγοράσει πριν από αρκετά χρόνια ή όσα μπορούν να ενεργοποιηθούν από το τηλεχειριστήριό τους, παρόλο που τα έχεις κλείσει χρησιμοποιώντας το κουμπί «off» ή το «Power» που έχουν πάνω τους.
Σε κάθε περίπτωση, για να μηδενίσεις τις απώλειες είναι να τις αποσυνδέεις από την πρίζα όταν δεν τις χρησιμοποιείς. Μία άλλη λύση είναι να συνδέσεις σε αυτές ένα πολύπριζο με διακόπτη «on-off», τον οποίο θα χρησιμοποιείς όταν θέλεις να τις απενεργοποιήσεις.
Σημαντικό είναι επίσης να μην ξεχνάς στην πρίζα τον φορτιστή του κινητού ή του tablet. Ακόμη κι αν οι σύγχρονοι φορτιστές δεν ξοδεύουν σημαντικά ποσά ενέργειας όταν δεν αναπληρώνουν τη χαμένη ηλεκτρική ενέργεια της μπαταρίας του smartphone ή της «ταμπλέτας», με αυτό τον τρόπο θα προλάβεις οποιαδήποτε πιθανότητα βραχυκυκλώματος.
Το ίδιο ισχύει και με τον φορτιστή του laptop, τον οποίο καλό θα είναι επίσης να αποσυνδέεις από το μηχάνημά σου όταν φορτισθεί πλήρως η μπαταρία του. Ο λόγος είναι πως, όταν η μπαταρία έχει φορτιστεί 100% και παραμένει συνδεδεμένη με το ρεύμα, εκτελεί συνεχώς σύντομους κύκλους φορτίσεων-αποφορτίσεων, με συνέπεια να μικραίνει η διάρκεια «ζωής» της.