Οι ηλεκτρικές οδοντόβουρτσες είναι διαθέσιμες στο εμπόριο εδώ και δεκαετίες, αλλά μόλις στα τελευταία χρόνια έζησαν μια αλματώδη άνοδο της τάξης του 40% που τις έκανε εξαιρετικά δημοφιλείς. Όλο αυτό έφερε όμως μαζί του μια πληθώρα προϊόντων που δεν ξέρεις ποιο να διαλέξεις, ενώ άνοιξε και μια διαμάχη σχετικά με διάφορες παρεξηγήσεις σχετικά με τη χρησιμότητά τους.
Εμείς είμαστε εδώ για να διαλευκάνουμε μαζί τους μύθους και να σε βοηθήσουμε σε περίπτωση που θέλεις να αγοράσεις οδοντόβουρτσα και αμφιταλαντεύεσαι.
Μύθος Πρώτος: Δεν υπάρχει διαφορά στην αφαίρεση πέτρας μεταξύ απλής και ηλεκτρικής οδοντόβουρτσας.
Πραγματικότητα: Κάθε επαγγελματίας στο χώρο της υγιεινής των δοντιών ξέρει ότι η αφαίρεση της πέτρας είναι πολύ σημαντική για τη βέλτιστη φροντίδα των δοντιών και οι έρευνες έχουν δείξει ότι αυτό μπορεί να επιτευχθεί με τη χρήση απλής οδοντόβουρτσας και καλή τεχνική βουρτσίσματος.
Όταν στη δεκαετία του 1960 εμφανίστηκαν τα πρώτα μοντέλα ηλεκτρικής οδοντόβουρτσας, ήταν μεγάλα, ακριβά και οι περισσότεροι οδοντίατροι δεν τα συνιστούσαν για διάφορους λόγους. Όμως, στα πρώτα 5 χρόνια του δικού μας αιώνα, η εικόνα είχε αλλάξει δραματικά. Ο όγκος μειώθηκε και η ηλεκτρική οδοντόβουρτσα έρχεται πλέον με μπαταρία και σε πολλές περιπτώσεις επαναφορτιζόμενη. Από την άλλη έχουν εξελιχθεί και οι κεφαλές της βούρτσας ενσωματώνοντας διάφορες τεχνολογίες.
Πλέον ένα μεγάλο πλήθος αξιόπιστων μελετών, σχεδιασμένες με πλήρως αποδεκτούς επιστημονικούς κανόνες, καταδεικνύει ότι η ηλεκτρική οδοντόβουρτσα έχει καλύτερα αποτελέσματα στην απομάκρυνση της πέτρας από τα δόντια, από ότι η συμβατική. Το σημαντικό είναι ότι όλες αυτές οι μελέτες έβγαλαν παρόμοια αποτελέσματα, κάτι που ενισχύει την αξιοπιστία τους. Επειδή υπάρχουν διάφορα είδη βούρτσας με διαφορετικές ιδιότητες στην απομάκρυνση της πέτρας και στις απλές οδοντόβουρτσες, οι μελέτες συμπεριέλαβαν μεγάλο εύρος επιλογών και κατέληξαν ότι σε καμία περίπτωση, ανεξάρτητα από το είδος της βούρτσας, η απλή οδοντόβουρτσα δεν μπορεί να αφαιρέσει περισσότερη πλάκα από ότι μια ηλεκτρική οδοντόβουρτσα.
Σε επίπεδο αριθμών αυτό που μπορούμε να πούμε είναι ότι, είτε οι φθηνότερες εκδόσεις με μπαταρία είτε οι επαναφορτιζόμενες οδοντόβουρτσες, σε μέσο όρο μελετών αφαιρούν από 10% έως 49% περισσότερη πλάκα από τις συμβατικές στις δοκιμές που πραγματοποιήθηκαν. Για να έχεις μια συνολική εικόνα για τα αποτελέσματα, σε 29 κλινικές μελέτες που έγιναν σε 37 χρόνια και περιελάμβαναν πάνω από 2.500 συμμετέχοντες το τελικό αποτέλεσμα / μέσος όρος ήταν ότι οι ηλεκτρικές οδοντόβουρτσες με περιστροφική κίνηση αφαίρεσαν έως και 11% περισσότερη πλάκα. Αν δε υπολογίσεις ότι τα συγκεντρωτικά αυτά αποτελέσματα εκδόθηκαν το 2001, μπορείς να καταλάβεις ότι με την πρόοδο της τεχνολογίας μάλλον πλέον τα νούμερα είναι μεγαλύτερα.
Μύθος Δεύτερος: Υπάρχει μεγαλύτερη συχνότητα εμφάνισης τραυματισμών στα ούλα, φθοράς των δοντιών, υποχώρησης των ούλων από την ηλεκτρική οδοντόβουρτσα σε σχέση με την απλή.
Πραγματικότητα: Ο σχεδιασμός της κεφαλής κάθε ηλεκτρικής οδοντόβουρτσας, η φορητότητά της (καλώδια, φορτιστές) και οι μαλακές τρίχες της βούρτσας είναι όλα στοιχεία που βοηθούν στην ευκολία χρήσης, αποτελεσματικότητα και ασφάλεια των συσκευών.
Ένα βασικό πλεονέκτημα της ηλεκτρικής οδοντόβουρτσας είναι ότι χρειάζεται σημαντικά λιγότερη δύναμη για να αφαιρέσει αποτελεσματικά την πλάκα σε σχέση με αυτή που απαιτείται με την απλή οδοντόβουρτσα. Οι έρευνες λένε ότι η ηλεκτρική οδοντόβουρτσα ασκεί πάνω στα δόντια 80 με190 g/f δύναμη, την ώρα που η απλή ασκεί 250 g/f. Έτσι μάλλον λιγότερη ζημιά κάνουν στα ούλα και τα δόντια.
Πιο πρόσφατα έγινε έρευνα πάνω στις οδοντόβουρτσες με μπαταρία, όπως οι Crest SpinBrush και η Colgate Actibrush σε σύγκριση με μια απλή οδοντόβουρτσα και το αποτέλεσμα ήταν ότι οι ηλεκτρικές προκάλεσαν λιγότερα τραύματα στα μαλακά σημεία του στόματος. Επίσης, σε μια μελέτη που έγινε από το Πανεπιστήμιο Tufts στην Αμερική βρέθηκε ότι δύο από τις φθηνότερες ηλεκτρικές οδοντόβουρτσες με μπαταρία είχαν ακριβώς την ίδια επίδραση στα δόντια με μια απλή οδοντόβουρτσα, κάτι που δείχνει ότι ήταν τουλάχιστον το ίδιο ασφαλείς.
Όλες αυτές ήταν μελέτες που έγιναν σε μικρά χρονικά διαστήματα. Μια μελέτη που έγινε σε διάστημα δώδεκα μηνών και μάλιστα με ελεγχόμενο χρόνο βουρτσίσματος τριών λεπτών μεταξύ μιας ηλεκτρικής και μιας απλής οδοντόβουρτσας έδειξε ότι δεν υπήρξε κανένας σημαντικός τραυματισμός στα ούλα, ούτε υποχώρηση αυτών αλλά και καμία φθορά στα δόντια, μιας και ουσιαστικά η έρευνα κατέληγε στην ανυπαρξία διαφορών μεταξύ των δύο ειδών.
Μύθος Τρίτος: Οι ηλεκτρικές οδοντόβουρτσες απευθύνονται σε ειδικές ομάδες του πληθυσμού.
Πραγματικότητα: Εκτεταμένες έρευνες έδειξαν ότι οι ηλεκτρικές οδοντόβουρτσες έχουν πολλά πλεονεκτήματα για συγκεκριμένες ομάδες πληθυσμού, όπως ασθενείς με ορθοδοντικά προβλήματα, με προβλήματα δεξιότητας, παιδιά ή εφήβους, ασθενείς με περιοχές στο στόμα τους με δυσκολία πρόσβασης όπως οδοντικά εμφυτεύματα και ασθενείς με περιοδοντίτιδα. Τρανό παράδειγμα εάν έχεις σιδεράκια όπου έχεις σαφή δυσκολία στο βούρτσισμα των δοντιών, που όμως έρευνες έδειξαν ότι η ηλεκτρική οδοντόβουρτσα κάνει θαύματα στην περίπτωσή τους. Επίσης όσοι έχουν παιδιά ξέρουν ότι είναι ιδανική λύση για το παιδί-έφηβο που βαριέται το σύνηθες βούρτσισμα.
Από εκεί και πέρα υπάρχουν ισχυρά κλινικά δεδομένα που δείχνουν ότι οι ηλεκτρικές οδοντόβουρτσες είναι ευεργετικές για το σύνολο του πληθυσμού και όχι μόνο για τις ευαίσθητες ομάδες. Πέρα από την αφαίρεση της πέτρας, οι ηλεκτρικές οδοντόβουρτσες όπως οι Oral-B , Rowenta Dentiphant, και Colgate Actibrush, βρέθηκαν ότι είχαν εξαιρετικά αποτελέσματα στη μείωση της υπάρχουσας ουλίτιδας σε σχέση με τις απλές οδοντόβουρτσες κατά 8 έως 40%. Η ηλεκτρική Oral-B 3-D Excel μείωσε την ουλίτιδα κατά 23% σε σύγκριση με τον μέσο όρο σε διάστημα τριών μηνών, ενώ σε άλλη μελέτη διάρκειας ενός μήνα, οι συμμετέχοντες που χρησιμοποίησαν την Crest Spinbrush είχαν κατά 62% μείωση των σημείων με ουλίτιδα που τους προκαλούσαν αιμορραγίες. Επίσης, είναι σαφές ότι έχουν καλύτερα αποτελέσματα και στην αφαίρεση των λεκέδων αλλά και στη λεύκανση των δοντιών.
Μύθος Τέταρτος: Για καλύτερα αποτελέσματα, πρέπει να αγοράσεις κάποιο από τα ακριβότερα μοντέλα.
Πραγματικότητα: Μετά το 1999 η αγορά ηλεκτρικής οδοντόβουρτσας γνώρισε εκρηκτική ανάπτυξη, με τις λιανικές πωλήσεις να διπλασιάζονται και τον ετήσιο τζίρο να φτάνει πλέον τα 847 εκατομμύρια δολάρια. Παλαιότερα ήταν πάρα πολύ ακριβό προϊόν αλλά με την εισαγωγή φθηνότερων μοντέλων άνοιξε η πόρτα στο ευρύ κοινό. Όμως, λογικά, ίσως να είσαι μπερδεμένος ποιο μοντέλο να επιλέξεις. Ευτυχώς εδώ το ακριβότερο δεν είναι πάντα το καλύτερο για σένα.
Αρκετές κλινικές μελέτες έδειξαν ότι κάποιες από τις πλέον προσιτές οδοντόβουρτσες, αυτές στην ακτίνα των περίπου 20-30 ευρώ έχουν την ίδια ή και καλύτερη απόδοση από αυτή των πλέον ακριβών μοντέλων. Οι έρευνες έδειξαν ότι παρά την προηγμένη τεχνολογία υπερήχων και ταλάντωσης των πιο ακριβών μοντέλων, και οι φθηνές μπορεί να έχουν την ίδια ή και καλύτερη αποτελεσματικότητα στην απομάκρυνση της πέτρας από τα δόντια.
Γενικά πάντως, ο μέσος όρος τιμών έχει πέσει στο μισό τα τελευταία 15 χρόνια και έτσι πλέον αποτελούν ένα αντικείμενο που μπορεί να μπει σε κάθε σπίτι. Από την άλλη, ας μην ξεχνάμε ότι οι επαναφορτιζόμενες μπορεί να είναι ακριβότερες, αλλά δεν χρειάζεται να τους αλλάζεις μπαταρίες. Οι διαφορές στην ποιότητα είναι πλέον πολύ μικρές και εάν δεν ψάχνεις κάτι συγκεκριμένο –π.χ. να αντιμετωπιστεί κάποιο συγκεκριμένο πρόβλημα των δοντιών- μπορείς άνετα να βολευτείς και με οικονομικότερη οδοντόβουρτσα.
Μύθος Πέμπτος: Αρχικά όσοι δοκιμάζουν μια ηλεκτρική οδοντόβουρτσα θα ενθουσιαστούν, αλλά μόλις περάσει ο πρώτος καιρός γυρνάνε σε συμβατικές.
Πραγματικότητα: Τα αποτελέσματα μιας μεγάλης κλινικής έρευνας με 16.000 συμμετέχοντες έδειξε ότι οι ενήλικες που άλλαξαν από την απλή οδοντόβουρτσα στην ηλεκτρική ήταν πιο ικανοποιημένοι από την αποτελεσματικότητα της νέας συσκευής τους και δεν επέστρεψαν στην απλή μετά το πέρας της δοκιμής.
Άλλες μελέτες έδειξαν ότι η ηλεκτρική οδοντόβουρτσα έκανε όσους την προτίμησαν να επιμηκύνουν τον χρόνο βουρτσίσματός των δοντιών τους κάτι που επηρέασε γραμμικά και την μείωση της πέτρας. Επίσης, οι καταναλωτές θεωρούν ότι το βούρτσισμα με την ηλεκτρική οδοντόβουρτσα είναι ευκολότερο από ότι με την απλή, οπότε μάλλον δύσκολο να θελήσουν να επιστρέψουν σε κάτι δυσκολότερο.
Η επιτυχία της ηλεκτρικής οδοντόβουρτσας στηρίζεται σε δύο πυλώνες: τα πλεονεκτήματα του σχεδιασμού της και το γεγονός ότι δίνει νέα κίνητρα στον χρήστη. Από τη μία η τεχνολογία παρέχει τη δυνατότητα γεια περίπλοκες κινήσεις της βούρτσας που δεν μπορείς να πετύχεις με το χέρι σου την ώρα που και η κεφαλή της είναι μικρότερη και άρα προκαλεί λιγότερη δυσφορία όταν μένει πολλή ώρα στο στόμα ενώ κάνει την πρόσβαση ευκολότερη στις πιο δύσκολες περιοχές. Σε ό,τι αφορά το κίνητρο, παντού υπάρχει η πεποίθηση ότι οι οδοντόβουρτσες αυτές είναι και πιο εύκολες και πιο διασκεδαστικές στη χρήση τους από ότι η απλή. Κάτι που οδηγεί σε αύξηση του χρόνου φροντίδας των δοντιών και άρα σε μεγαλύτερη αποτελεσματικότητα του βουρτσίσματος.
Γενικά όλες οι μελέτες καταδεικνύουν, σε ποσοστά που ξεπερνούν το 80%, ότι όσοι άλλαξαν σε ηλεκτρική οδοντόβουρτσα είδαν την υγεία των δοντιών τους να βελτιώνεται, όσο φυσικά συνέχισαν να την χρησιμοποιούν, κάτι που επίσης συνέβη σε υψηλά ποσοστά των αρχικών χρηστών.
Είναι πλέον σαφές ότι με την πτώση της τιμής τους οι ηλεκτρικές οδοντόβουρτσες είναι μια πολύ δυνατή επιλογή για την στοματική υγιεινή που δεν μπορείς να αγνοήσεις εύκολα. Ενήλικες και παιδιά μπορούν να επωφεληθούν τα μέγιστα από τη χρήση της, μιας και κάνει το βούρτσισμα των δοντιών πιο αποτελεσματικό και διασκεδαστικό.