Αλλάζει η εποχή και τα χαλιά σου, σύντομα, θα κάνουν τον χώρο σου πιο ζεστό από όσο πρέπει. Κυριολεκτικά, όχι μεταφορικά. Πράγμα που σημαίνει ότι είναι ώρα να καθαριστούν, να μαζευτούν και να αποθηκευθούν μέχρι την επόμενη φορά που θα είναι χρήσιμα και απαραίτητα. Μέχρι να αρχίσει να χειμωνιάζει πάλι…
Πρώτες ενέργειες
Έτσι κι αλλιώς είναι σημαντικό να κάνεις συχνά περάσματα με ηλεκτρική σκούπα στα χαλιά για να τα διατηρείς σε καλή κατάσταση και όταν χρησιμοποιούνται. Ανάλογα σημαντικό είναι να αποθηκεύονται, όταν έρχεται αυτή η ώρα, χωρίς λεκέδες που κινδυνεύουν να “εντυπωθούν” μια για πάντα στα αγαπημένο σου χαλί.
Όσο και να προσέχεις όλο τον χρόνο, όλο και κάποιος λεκές θα σου ξεφύγει και θα περάσει απαρατήρητος. Όταν όμως ετοιμάζεις το χαλί για αποθήκευση, κάνε τον κόπο να το παρατηρήσεις και να εντοπίσεις οτιδήποτε σου έχει ξεφύγει. Είναι η κατάλληλη αφορμή και εποχή για να “αναλάβεις” και αυτούς τους λεκέδες.
Αν θες ένα γενικό “κόλπο” που πιάνει σε αρκετούς λεκέδες, μπορείς να δοκιμάσεις το εξής: βάλε σε μπουκάλι σπρέι ένα μέρος ξίδι και δύο μέρη νερό. Ρίξε λίγο πάνω στον λεκέ και κάλυψέ τον με νωπό πανί. Ύστερα πιάσε το σίδερό σου, ρύθμισέ το να χρησιμοποιήσει ατμό και σιδέρωσε το πανί για μισό λεπτό περίπου. Σε πολλές περιπτώσεις θα γλιτώσεις από πολλούς λεκέδες. Βέβαια, οι λεκέδες είναι λιγότερο πρόβλημα όταν τους παίρνεις είδηση εγκαίρως. Τότε βγαίνουν και πιο εύκολα.
Καθαρισμός ανάλογα με το υλικό κατασκευής του χαλιού
Ανάλογα με το υλικό κατασκευής τους, τα διάφορα χαλιά μπορεί να απαιτούν και λίγο διαφορετική προσέγγιση κατά τον καθαρισμό τους. Για αυτό και θα τα χωρίσουμε σε ορισμένες κατηγορίες, ακριβώς με αυτή τη λογική, και θα σου δώσουμε μερικές γενικές κατευθύνσεις.
Συνθετικό
Βάλε σκούπα και κάνε περάσματα προς όλες τις κατευθύνσεις. Σε περίπτωση υγρού λεκέ, σφούγγισε το υγρό καλά πριν προχωρήσεις στον καθαρισμό του λεκέ, διαφορετικά απλά θα ποτίσει η βρομιά και θα γίνει χειρότερη η κατάσταση.
Για βαθύ καθαρισμό, μπορείς να χρησιμοποιήσεις πλυντική σκούπα. Καλό είναι να δοκιμάσεις το καθαριστικό μείγμα όμως. Ρίξε μερικές σταγόνες σε πιατάκι και περίμενε να εξατμιστεί. Αν μείνουν κολλώδη υπολείμματα, τότε μάλλον πρέπει να αλλάξεις καθαριστικό.
Μάλλινο
Κάνε πέρασμα με σκούπα, μη βάλεις όμως κάποια βούρτσα που περιστρέφεται στο στόμιο, διότι μπορεί να κάνει ζημιά στο μαλλί. Είναι προτιμότερο να μείνεις σε απολήξεις που προορίζονται για πατώματα. Σε υγρούς λεκέδες, χρησιμοποίησε νερό και σφούγγισμα όπως αναφέραμε και πιο πάνω. Μη χρησιμοποιήσεις αμμωνία ή άλλο αλκαλικό χημικό καθαριστικό, αφού και αυτά μπορούν να κάνουν ζημιά στο μαλλί.
Αν πάλι το ζητούμενο είναι βαθύς καθαρισμός, τότε μάλλον είναι ώρα να απευθυνθείς σε επαγγελματίες διότι ο καθαρισμός στον δικό σου χώρο δεν είναι και τόσο πρακτική υπόθεση. Το μαλλί είναι ασφαλώς πολύ πιο υδρόφιλο από τις συνθετικές ίνες, πράγμα που σημαίνει ότι, μετά την πλύση, κρατά περισσότερο νερό και το στέγνωμα είναι χρονοβόρο. Κατά την αναμονή εννοείται ότι δεν μπορείς να τοποθετήσεις έπιπλα και λοιπά στη θέση τους. Αλλά και να μην έχεις θέμα χρόνου, τα νωπά μάλλινα χαλιά είναι αρκετά βαριά και δεν είναι απλή υπόθεση να τα κουμαντάρεις, ειδικά αν έχουν και ένα σεβαστό μέγεθος.
Οι δύσκολοι λεκέδες είναι πολλοί. Το ίδιο και τα “κόλπα” που μπορείς να χρησιμοποιήσεις.
Φυλλώδη συνθετικά
Υπάρχουν και τα χαλιά εκείνα που θέλουν να μοιάζουν με στρωμένο γρασίδι κ.λπ. Ο γενικός καθαρισμός τους γίνεται όπως και στα υπόλοιπα συνθετικά, αλλά χρειάζεται λίγη προσοχή παραπάνω σε περίπτωση υγρών λεκέδων γιατί, ακόμη και αν έχουν περαστεί με υδροφοβική επίστρωση, ο υγρός λεκές είναι εύκολο να απλωθεί. Οπότε καλό είναι να τον σφουγγίσεις και να τον αντιμετωπίσεις όσο πιο γρήγορα γίνεται.
Ο βαθύς καθαρισμός με δικά σου μέσα δεν είναι καλύτερη λύση σε αυτόν τον τύπο χαλιού, αφού είναι φτιαγμένα μόνο για στεγνό καθάρισμα, άρα πρέπει να απευθυνθείς στους ειδικούς για την περίσταση.
Τεχνικές καθαρίσματος
Κάποια καθαριστικά λεκέδων που βρίσκεις στο εμπόριο μπορούν να αλλοιώσουν την προστατευτική στρώση ενός χαλιού ή και το χρώμα του. Αυτό εξαρτάται βέβαια και από τα χαρακτηριστικά του ίδιου του χαλιού. Για καλό και για κακό, ακολουθούν μερικές συμβουλές για να βγαίνεις από τη δύσκολη θέση, χωρίς να προκαλείς ζημιά στο ίδιο σου το χαλί.
Σφούγγισμα
Πολλές φορές αν προσπαθήσεις να τρίψεις κάποιο λεκέ, μπορεί να γίνουν χειρότερα τα πράγματα αφού οι ίνες ποτίζουν και ο λεκές απλώνεται, αλλά γίνεται και δυσκολότερη η αφαίρεσή του. Αντί αυτού το καλύτερο είναι, χρησιμοποιώντας μια πετσέτα ή μερικά φύλλα χαρτιού κουζίνας, το ένα πάνω στο άλλο, να ακουμπάς και να πιέζεις πάνω στο λεκέ, όσες φορές χρειαστεί και με επιπλέον χαρτί, για να απορροφηθεί οτιδήποτε υγρό. Στις περιπτώσεις που η ποσότητα που έχει χυθεί είναι μεγάλη, καλύτερα να χρησιμοποιήσεις σκούπα που μπορεί να λειτουργεί σε βρεγμένες και στεγνές επιφάνειες, για να αφαιρεθούν τα πολλά πριν καταπιαστείς με το σφούγγισμα.
Σαπουνόνερο
Αν θες ένα καθαριστικό για διάφορους δύσκολους λεκέδες σε σημεία, μπορείς να διαλύσεις μερικές σταγόνες σαπουνιού πιάτων σε νερό. Φρόντισε να είναι διαφανές για να μην υπάρχει κίνδυνος να αφήσει χρώμα στο χαλί σου. Σίγουρα δεν πρέπει να χρησιμοποιήσεις απορρυπαντικό ρούχων διότι είναι πιο αλκαλικά από όσο πρέπει. Πρέπει να αποφύγεις και τα φαινομενικά κρεμώδη, λευκά σαπούνια πιάτων διότι, λόγω της σύνθεσής τους, ενδέχεται να αφήσουν κολλώδη υπολείμματα. Μην αγχώνεσαι για την αναλογία. 1/4 του κουταλιού του γλυκού είναι αρκετό για κάθε λίτρο διαλύματος.
Ξέβγαλμα
Αν πρόκειται για απλό λεκέ, ή λεκέ που μόλις αντιμετώπισες με σαπουνόνερο ή άλλου είδους καθαριστικό, πρέπει να ξεβγάλεις την αντίστοιχη επιφάνεια με καθαρό νερό. Μπορείς να ψεκάσεις καθαρό νερό ή να χρησιμοποιήσεις βρεγμένη πετσέτα. Ύστερα πρέπει να χρησιμοποιήσεις στεγνή πετσέτα για να τραβηχτεί και το καθαρό νερό. Συνεχίζεις στην ίδια λογική μέχρι να φτάσεις στο επιθυμητό αποτέλεσμα.
Συμβουλές για ειδικές περιπτώσεις λεκέδων
Αφού ξεκαθαρίστηκαν οι τρεις αυτές απλές τεχνικές (σφούγγισμα, σαπουνόνερο, ξέβγαλμα), ώρα να μάθεις πότε είναι η ώρα για την καθεμία, ανάλογα με το είδος του λεκέ με τον οποίο “παλεύεις”.
Τροφές και οργανικοί λεκέδες
Που να ήταν παγωτό σοκολάτα…
Σοκολάτα, αναψυκτικά, φρούτα, καφές και λοιποί οργανικά λεκέδες, αντιμετωπίζονται πολύ καλά, και με ασφάλεια, με οξυζενέ ή, αλλιώς, υπεροξείδιο το υδρογόνου. Χρειάζεσαι διάλυμα 3%, το οποίο μπορείς να χρησιμοποιήσεις κανονικά. Αν δεν βρίσκεις, μπορείς να προμηθευτείς το σωστό διάλυμα από φαρμακείο.
Αν υπάρχουν στερεά υπολείμματα, μάζεψέ τα πρώτα με κουτάλι. Ύστερα σφουγγίζεις τα όποια υγρά και φρόντισε να ξεπλένεις συχνά την επιφάνεια. Αν ο λεκές δεν φεύγει ολοκληρωτικά, είναι ώρα να ξεπλύνεις με νερό στο οποίο έχεις διαλύσει λίγο μόνο σαπούνι. Αν και πάλι η βελτίωση δεν είναι αρκετή, ώρα να χρησιμοποιήσεις οξυζενέ στο λεκέ. Περιμένεις μια ώρα περίπου και, εφόσον χρειαστεί, επαναλαμβάνεις.
Λάσπη
Το πρώτο που έχεις να κάνεις είναι… υπομονή. Υπομονή μέχρι να στεγνώσει η λάσπη. Ύστερα μπορείς να τη “σπάσεις” σε κομμάτια και να την απορροφήσεις με ηλεκτρική σκούπα. Ξεπλένεις ύστερα με σαπουνόνερο. Αν αυτό δεν είναι αρκετό, είναι ώρα να χρησιμοποιήσεις, και εδώ, οξυζενέ.
Αλκαλικά ούρα γάτας και μπίρα
Ναι, ξέρουμε πόσο παράξενα φαίνονται αυτά δίπλα δίπλα, καθώς και το ότι αντιμετωπίζονται με τον ίδιο τρόπο. Αλλά τι να γίνει. Χημεία είναι αυτή. Οπλίσου με λευκό ξίδι, που είναι ελαφρώς όξινο και μπορείς να εξουδετερώσει του αλκαλικούς λεκέδες. Φτιάξε μείγμα με μια κούπα ξίδι και μια κούπα νερό. Πρώτα φυσικά σφουγγίζεις το λεκέ και ξεπλένεις. Αν ο λεκές είναι επίμονος, χρησιμοποιείς σαπουνόνερο και ξεπλένεις ξανά. Και αν χρειάζεται να κάνεις το κάτι παραπάνω, χρησιμοποίησε το μείγμα με το ξίδι, είτε μουσκεύοντας μια πετσέτα είτε χρησιμοποιώντας σπρέι. Σφουγγίζεις ξανά και ξεπλένεις. Επαναλαμβάνεις όσες φορές χρειαστεί.
Όξινη κέτσαπ, σιρόπι για το βήχα, κοκτέιλς, σάλτσα σόγιας, τέμπερα/νερομπογιά
Σε αυτήν την περίπτωση καλό είναι να διαλύσεις μια κουταλιά της σούπας αμμωνία σε μισή κούπα νερό. Θυμήσου όμως ότι δεν πρέπει, επ’ ουδενί, να χρησιμοποιήσεις το μείγμα αυτό σε μαλλί, αφού μπορεί να καταστρέψει τις ίνες. Σε τέτοια περίπτωση θα αρκεστείς σε απλό νερό.
Κατά τα άλλα σφουγγίζεις τα υγρά και ξεκολλάς τα στέρεα κομμάτια με κουτάλι ή μαχαιράκι. Με σπρέι ή με βρεγμένη πετσέτα το εφαρμόζεις στο λεκέ. Ό,τι υγρό περισσεύει το μαζεύεις με στεγνή πετσέτα. Ξεπλένεις και χρησιμοποιείς σαπουνόνερο αν ο λεκές επιμένει. Αν παραείναι επίμονος, είναι ώρα να χρησιμοποιήσεις, και εδώ, οξυζενέ.
Θυμήσου ότι η αμμωνία είναι τοξική ουσία και δεν πρέπει να την αναπνέεις και πολύ. Φρόντισε για το σωστό εξαερισμό του χώρου για να μην έχεις πρόβλημα.
Λιπαρές ουσίες, κερί, πίσσα, γυαλιστικά μετάλλων, μελάνι, make up, λοσιόν και άλλα παρόμοια
Εδώ, κατά μία έννοια, η λύση είναι… η εντριβή. Το τρίψιμο με οινόπνευμα είναι ό,τι πρέπει για να διαλυθούν οι λιπαρές ουσίες και μπορείς να πεις ότι οδηγεί σε “στεγνό” καθάρισμα με τη λογική ότι εξατμίζεται γρήγορα και το χαλί στεγνώνει. Σε πολλές περιπτώσεις το οινόπνευμα είναι πιο άκακο σε σχέση με πολλά χημικά καθαριστικά του εμπορίου. Δεν είναι ανάγκη να το διαλύσεις, το χρησιμοποιείς ως έχει, απλά μην το παρακάνεις και… μαζευτεί.
Όπως και να έχει, πρώτα σφουγγίζεις τα υγρά όσο γίνεται. Σε περίπτωση που το πρόβλημα που αντιμετωπίζεις είναι το κερί, τότε βάλε πάνω του καφετί χαρτί κουζίνας και κάνε πέρασμα με το σίδερο, όχι σε πολύ υψηλή θερμοκρασία, για να μεταφερθεί στο χαρτί το κερί. Στα υπόλοιπα σενάρια, μπορείς να χρησιμοποιήσεις οινόπνευμα με πετσέτα ή με βαμβάκι. Αν ο λεκές είναι στις άκρες του χαλιού, μη σφουγγίξεις, μπορεί να τα κάνεις χειρότερα. Τρίψε απαλά προς μια μόνο κατεύθυνση. Αν δεις ότι χρειάζεται, μπορείς να επιστρατεύεις και το υπεροξείδιο του υδρογόνου για τα οποίο μιλήσαμε και πιο πάνω.
Δυνατά καθαριστικά οξέα, φάρμακα για την ακμή, χλωρίνη, ιώδιο, λιπάσματα, βαφές μαλλιών, ακόμη και εντομοκτόνα
Εδώ… δεν υπάρχει ουσιαστική λύση. Ο λεκές και η ζημιά δεν αποφεύγονται άρα πρέπει, αναγκαστικά, να προσεγγίσεις αλλιώς το πρόβλημα. Μετακίνησε το χαλί ώστε να μη φαίνεται το επίμαχο σημείο. Αν μιλάμε για μοκέτα, μπορείς να κόψεις κομμάτι της που έτσι κι αλλιώς δεν φαίνεται, όπως σε σημεία που καλύπτονται από έπιπλα κ.λπ., και να το χρησιμοποιήσεις για μπάλωμα. Κάποια θαύματα απλά δεν γίνονται.
Σκουριά, βερνίκι νυχιών, τσίχλα
Νερό με λίγα σαπούνι είναι ένα απλό και κλασικό όπλο όταν τα εργαλεία πρώτης γραμμής δεν αρκούν.
Για τη σκουριά, χρησιμοποίησε σαπουνόνερο, ξέβγαλέ το και συνέχισε έτσι μέχρι να δεις ότι δεν υπάρχει χώρος για περαιτέρω βελτίωση. Αν το αποτέλεσμα δεν είναι το επιθυμητό, καλύτερα να απευθυνθείς σε επαγγελματίες. Αν η ζημιά έγινε με βερνίκι νυχιών, το καλύτερο που έχεις να κάνεις είναι να χρησιμοποιήσεις μη λιπαρό διαλυτικό για βερνίκια νυχιών σε βαμβάκι και να τρίψεις απαλά. Φρόντισε μόνο να μη φτάσει στη βάση του χαλιού. Σφουγγίζεις και επαναλαμβάνεις αναλόγως.
Ατμοκαθαριστές και άλλα πλυντικά
Είναι ώρα να βάλεις στο παιχνίδι τον ατμοκαθαριστή σου και να τον ετοιμάσεις και για τα δύσκολα. Μπορείς να χρησιμοποιήσεις το προϊόν που εμπιστεύεσαι ή να φτιάξεις το δικό σου απλό μείγμα με νερό και ξίδι, σε ίσες ποσότητες. Αν σε απασχολεί η μυρωδιά του χαλιού από τη χρήση του μείγματος αυτού, τότε μπορείς να προσθέσεις μερικές σταγόνες από το αγαπημένο σου αιθέριο έλαιο για να δώσεις στο χαλί το άρωμα που προτιμάς. Ο ατμοκαθαριστής θα σε καλύψει άνετα για τοπικά ζητήματα, αλλά, για πιο ολοκληρωμένο αποτέλεσμα, πρέπει να στραφείς προς πλυντικά που, και πάλι, χρησιμοποιούν ατμό, αλλά είναι προετοιμασμένα για πιο βαριές δουλειές και περιπτώσεις.
Το περίεργο βέβαια είναι ότι μπορεί να μιλάμε για ατμοκαθαριστές, αλλά σπάνια το αποτέλεσμα της λειτουργίας τους είναι κανονικός ατμός. Πιο πολύ ζεστό νερό. Ο όρος είναι σχετικά μεταφορικός λοιπόν, η χρησιμότητα των συσκευών όμως ξεκάθαρη.
Βγαίνει μεν ατμός, αλλά λόγω του ζεστού νερού, όχι τόσο επειδή ο ίδιος ο καθαρισμός γίνεται με ατμό.
Οι μηχανές αυτές λειτουργούν συχνά με ειδικά καθαριστικά διαλύματα, που προτείνει και παρέχει ο ίδιος ο κατασκευαστής. Μπορεί να σου μπαίνουν ιδέες, αλλά η χρήση άλλων, ανεπίσημων διαλυμάτων, μπορεί να οδηγήσει σε ζημιά. Από τη στιγμή που ο κατασκευαστής είναι εκείνος που γνωρίζει με σιγουριά με τι υλικά και με τι τρόπο κατασκευάστηκε μια συσκευή, ξέρει και πως μπορεί να προκύψει πρόβλημα, υπό ποίες συνθήκες και ποιες ουσίες και σκευάσματα πρέπει να αποφεύγονται. Κάποιες εταιρείες είναι αρκετά κάθετες ως προς αυτό το θέμα, για αυτό και αντιμετωπίζουν τη χρήση άσχετων, μη υποστηριζόμενων καθαριστικών ως λόγο ακύρωσης της εγγύησης. Καλό είναι να τα θυμάσαι όλα αυτά και να ερευνάς πάντα και το κόστος του αναλώσιμου, όχι μόνο το κόστος της συσκευής, καθώς και τη συχνότητα χρήσης με βάση την προηγούμενη εμπειρία σου για να καταφέρεις να υπολογίσεις το συνολικό χρήσης σε βάθος χρόνου.
Άλλωστε, και αλλιώς να έχεις υπολογίσει τα πράγματα, ο πολύ συχνός καθαρισμός μπορεί να κάνει τη δική του ζημιά. Άρα πρέπει να δεις τι περιθώρια έχεις με βάση τις συμβουλές του κατασκευαστή, το είδος του χαλιού κ.ο.κ. Από εκεί και πέρα υπάρχουν κάποια σημεία στα οποία αξίζει να σταθείς όταν σκέφτεσαι ποιο είναι το καταλληλότερο πλυντικό για σένα.
Υπάρχουν όμως και μερικές γενικότερες συμβουλές. Σε αντίθεση με μια ηλεκτρική σκούπα, τα πλυντικά μηχανήματα προσθέτουν και νερό στην όλη εξίσωση, το οποίο νερό φυσικά δεν τα πηγαίνει και τόσο καλά με τον ηλεκτρισμό. Οπότε, για καλό και για κακό, να προτιμάς υποδοχές ρεύματος με γείωση. Αν σε ενοχλεί ο θόρυβος μετά από κάποιο διάστημα συνεχόμενης χρήσης, μπορείς να προετοιμαστείς καλύτερα για την επόμενη φορά και να χρησιμοποιήσεις ωτασπίδες. Όπως και να ‘χει πάντως, θυμήσου πως αν δεν στεγνώσουν όσα πλένεις, δεν πρέπει να βάλεις πάλι πάνω τους έπιπλα ή να τα πατάς πηγαίνοντας πέρα-δώθε.
Είναι επίσης πολύ σημαντικό, αν κάνεις γενικό και βαθύ καθαρισμό και χρησιμοποιείς διάφορα καθαριστικά με έντονες μυρωδιές και ιδιότητες, να αερίζεται καλά ο χώρος σου κατά τη διάρκεια της όλης διαδικασίας αλλά και μετά. Κάποια σκευάσματα δεν πρέπει να εισπνέονται ή μπορεί να επηρεάσουν τα πιο ευαίσθητα μέλη μιας οικογένειας.
Αν δεν θέλεις να περνά από τα χέρια σου ο γενικός και βαθύς καθαρισμός των χαλιών σου βέβαια, μπορείς πάντα να απευθυνθείς σε επαγγελματίες καθαριστές, που μπορούν να τα καθαρίσουν στο δικό σου χώρο ή στο δικό τους και να αναλάβουν, αν χρειαστεί, και την αποθήκευσή τους μέχρι να τα ξαναχρειαστείς.
Ώρα για μάζεμα χαλιών
Όπως βλέπεις οι λύσεις είναι πολλές. Ξέρεις πλέον πολλά κόλπα για να κάνεις του λεκέδες να “λυγίσουν” πριν κάνουν ουσιαστική ζημιά στο χαλί σου, ενώ ξέρεις και πώς να κινηθείς για όλες εκείνες τις περιπτώσεις που η κατάλληλη συσκευή σου επιτρέπει να βγάλεις τα κάστανα από τη φωτιά χωρίς να πέφτεις στα πατώματα.
Η άνοιξη μπορεί να σου ανοίγει όλες αυτές τις δουλειές. Αν τις προσεγγίσεις σωστά όμως, όταν έρθει ο χειμώνας, θα αναρωτιέσαι γιατί φοβόσουν τα χαλιά σου τόσα χρόνια.