Ένα από τα δυσκολότερα ερωτήματα να απαντηθούν, είναι αν χρειάζεσαι έναν επεξεργαστή 32-bit ή έναν επεξεργαστή 64-bit. Και οι δύο τεχνολογίες έχουν τα σημεία στα οποία υπερτερούν, αν και τα 32-bit είναι μια τεχνολογία αρκετά παλαιότερη. Θα δεις πως η αξία του ενός απέναντι του άλλου, δεν είναι πάντα ξεκάθαρη και δεν είναι πάντα απαραίτητο να κυνηγάς τα 64-bit.
Τι είναι το Bit
To bit είναι μια μονάδα πληροφορίας την οποία χρησιμοποιούν τα ηλεκτρονικά κυκλώματα για να κάνουν υπολογισμούς και να διεκπεραιώνουν τις εντολές που τους δίνονται. Ένα bit μπορεί να έχει δύο διαφορετικές θέσεις: 0 και 1. Από αυτές τις δύο θέσεις ένα bit μπορεί να υπολογίσει δύο τιμές. Το μηδέν και το ένα. Αν βάλεις δύο bit μαζί μπορείς να εκφράσεις 4 τιμές. Ανεβαίνοντας στα 3 bit υπολογίζεις μέχρι και 8 τιμές. Αν θυμάσαι λίγο από τα μαθηματικά θα είδες ότι κάθε αύξηση των διαθέσιμων bits αυξάνει τις υπολογίσιμες τιμές με εκθετικό ρυθμό.
Το bit είναι η βασική αρχή κάθε ηλεκτρονικής υπολογιστικής πράξης. Έχει να κάνει με επεξεργαστές, μνήμες, δίκτυα, αποθηκευτικούς χώρους… τα πάντα. Αν και χρησιμοποιείται η ίδια ονομασία για όλες αυτές τις περιπτώσεις, κάθε φορά που αναφερόμαστε σε διαφορετικό αντικείμενο ο τρόπος που χρησιμοποιούνται τα bits αλλάζει. Αυτό που θέλουμε να περιγράψουμε όταν αναφερόμαστε σε έναν επεξεργαστή 64-bit δεν είναι το ίδιο με την επικοινωνία μεταξύ δικτύων. Αν και το bit είναι κοινό σημείο αναφοράς, οι διαφορετικές λειτουργείες των εξαρτημάτων δημιουργούν διαφορετικά φαινόμενα, και άρα αναφερόμαστε σε διαφορετικά πράγματα. Αν όλα αυτά σε μπέρδεψαν είναι επειδή η λογική των υπολογιστών γίνεται πολύπλοκη πολύ γρήγορα. Μπορείς να θυμάσαι το bit σαν το αντίστοιχο της λέξης. Τη μικρότερη μονάδα επικοινωνίας που μπορεί να χρησιμοποιηθεί.
Τι δεν είναι το bit
Θα έχεις ακούσει να παρομοιάζονται οι τιμές του 1 και του 0 με τον εξής τρόπο: όταν περνάει ρεύμα από το κύκλωμα η τιμή γίνεται 1, όταν δεν περνάει ρεύμα από το κύκλωμα η τιμή είναι 0. Όμως αυτό δεν είναι η πραγματικότητα. Η παρουσία κάποιας τιμής ρεύματος είναι εύκολο να ανιχνευτεί. Η απουσία ρεύματος όμως δεν είναι το ίδιο. Η πραγματικότητα είναι πως και οι δύο τιμές (0 και 1) αντιπροσωπεύονται από διαφορετικές τάσεις ρεύματος. Τα ηλεκτρονικά κυκλώματα δεν θα μπορούσαν να δουλέψουν αλλιώς. Αν το μηδέν χαρακτηριζόταν από την πλήρη απουσία ρεύματος, τότε θα μπορούσες απλά να βγάλεις τη συσκευή από την πρίζα, και το κύκλωμα θα έχανε το ρεύμα του. Εκείνη την ώρα το κύκλωμα θα αποκτούσε την τιμή μηδέν. Η απουσία ρεύματος δεν θα είχε έρθει από μια λογική διαδικασία, αλλά από μια άτυχη στιγμή. Για αυτό λοιπόν το bit μπορεί να πάρει δύο τιμές, όπου και οι δύο ορίζονται από την παρουσία ρεύματος σε διαφορετικές τάσεις.
Τι είναι τα 32-bit
Μπορείς να φανταστείς τα 32-bit σαν 32 συνεχόμενες λέξεις. 32 αντικείμενα που θα χρησιμοποιήσει ένας επεξεργαστής για να επικοινωνήσει με το περιβάλλον του. 32 μεταβαλλόμενες τιμές του 0 και του 1 που διαδέχονται η μία την άλλη.
Πότε ξεκίνησαν τα 32-bit
Η τεχνολογία που χρησιμοποιούσε 32-bits για να επεξεργαστεί πληροφορίες μπορεί να εντοπιστεί στη δεκαετία του 1960. Αν και οι υπολογιστικές μηχανές της εποχής ήταν πολύ διαφορετικές και απίστευτα ακριβές σε σχέση με τώρα, η λογική ήταν ακριβώς η ίδια. Από το 1980 και μετά άρχισες να βλέπεις προσιτές ηλεκτρονικές κατασκευές που μπορούσαν να παίξουν σε αυτά τα νούμερα. Πέρα από την ιστορία, η τεχνολογία των 32-bit δεν έχει ξεπεραστεί ακόμα και τώρα. Γιατί; Πολύ απλά, η λογική του bit παραμένει μέχρι σήμερα αναλλοίωτη. Ο πρώτος ψηφιακός υπολογιστής έχει ένα κοινό με το πανίσχυρο gaming desktop σου. Σκέφτονται με τον ίδιο τρόπο. Έχουν bits για λέξεις. Κατά πάσα πιθανότητα το κινητό σου τηλέφωνο θα έχει 32-bit επεξεργαστή. Εκτός αν έχεις ένα iPhone 5S, το πρώτο κινητό με 64-bit επεξεργαστή ή ένα από τα σχετικά λίγα κινητά που ακολούθησαν αυτή την εξέλιξη.
Τι περιορισμούς θα συναντήσω με τα 32-bit
Όταν έχεις να διαλέξεις ανάμεσα σε έναν επεξεργαστή και ένα λειτουργικό σύστημα, η αξία του μήκους των bit παίζει μεγάλο ρόλο. Τα 32-bit είναι λιγότερα από τα 64-bit. Αυτές είναι οι δύο επιλογές που έχεις. Με τα 32-bit θα συναντήσεις μερικούς περιορισμούς, αλλά ίσως να μην έχουν σημασία για εσένα.
Επεξεργαστές των 32-bit
Ένας επεξεργαστής που βαφτίζεται 32-bit μπορεί να δεχτεί μέχρι και 4 Gigabytes μνήμης RAM. Αυτό δε σημαίνει ότι δεν μπορείς να “κουμπώσεις” στη μητρική περισσότερη μνήμη. Όμως ο επεξεργαστής δεν θα καταφέρει να διαβάσει τα παραπάνω Gigabytes και θα περιορίσει τις λειτουργείες του υπολογιστή σου στα 4. Αυτό δεν είναι πάντα κακό. Υπάρχουν πολλά laptop και tablet που έρχονται με 4GB μνήμης. Κυρίως επειδή δεν χρειάζονται περισσότερα. Οι ανάγκες που καλούνται να καλύψουν μπορούν να ικανοποιηθούν με 4GB RAM χωρίς πρόβλημα.
Αυτό το φαινόμενο γίνεται ξεκάθαρο στα κινητά τηλέφωνα. Εκεί η αγορά ενός όμοιου κινητού με περισσότερη μνήμη αλλά ίδιο επεξεργαστή, είναι άστοχη. Μία CPU των 32-bit δεν σημαίνει ότι είναι κατώτερη μιας άλλης των 64-bit. Αν δεν πρόκειται να αξιοποιηθούν τα πλεονεκτήματα των παραπάνω bits (ένα από αυτά είναι η παραπάνω μνήμη), ο επεξεργαστής γίνεται το ίδιο λειτουργικός με έναν των 64-bit. Μια CPU των 32-bit δεν περιορίζεται σε MHz. Απλά στο μέγεθος της RAM που αναγνωρίζει. Τώρα που είδες τι συμβαίνει με τον επεξεργαστή, ας δούμε τι γίνεται και με το λειτουργικό.
Λειτουργικό σύστημα & προγράμματα
Στο software τα πράγμα δεν είναι τόσο απλά. Ένα λογισμικό για να τρέξει σε περιβάλλον 32-bit πρέπει να έχει σχεδιαστεί με βασική παράμετρο το μήκος των bit. Αν αποφασίσεις να αγοράσεις έναν επεξεργαστή 32-bit, τότε όλα τα προγράμματα που θα τρέξεις, από το paint μέχρι το ίδιο το λειτουργικό, θα είναι γραμμένα σε 32-bit. Δηλαδή θα μπορούν να ανταποκριθούν μόνο σε απαιτήσεις που δεν χρειάζονται περισσότερα από 4GB RAM. Είναι γραμμένα για να υπολογίζουν ανταλλαγή πληροφορίας με μέγιστο μήκος τις 32 λέξεις. Οπότε η επιλογή εδώ πρέπει να γίνει με το βλέμμα στο μέλλον. Πόσο καιρό θα χρησιμοποιήσεις αυτό το hardware και τι ζητάς να κάνεις με το software; Αν περιορίζεσαι σε απλές εφαρμογές γραφείου, αναπαραγωγής video και μουσικής, τότε θα σε καλύψει και ο απλούστερος επεξεργαστής 32-bit. Για video editing και βαριές γραφιστικές δουλειές, τότε τα 4GB δεν θα φτάσουν και πρέπει να κοιτάξεις σε κάτι δυνατότερο.
Τι είναι τα 64-bit
Τα 64-bit δεν είναι τίποτε άλλο από περισσότερα bits. Φράσεις που έχουν μέσα τους περισσότερες λέξεις. Aν βάλουμε κάτω την εκθετική αύξηση θα δούμε ότι η RAM που υποστηρίζεται από μια τέτοια CPU είναι 16 δισεκατομμύρια Gigabytes RAM. Ίσως να μην έχεις χώρο στο desktop για τόση μνήμη… Αυτό που έχεις όμως πέρα από την θεωρητική υποστήριξη τόσης RAM, είναι και μια διαφορετική αρχιτεκτονική. Τα ηλεκτρονικά που μπορούν να δουλέψουν στα 64-bit έχουν φτιαχτεί σχεδόν από την αρχή. Και η συμβατότητα μεταξύ των 32-bit και των 64-bit είναι περισσότερο προσομοίωση παρά πραγματικότητα. Είναι στην ουσία, μια άλλη γλώσσα.
Πότε ξεκίνησαν τα 64-bit
Οι επεξεργαστές των 64-bit ξεκίνησαν να γίνονται πολύ γνωστοί περίπου το 2003, όταν η AMD δημιούργησε τους πρώτους γνωστούς και εμπορικούς επεξεργαστές 64-bit. Από τότε ξεκίνησε μια παράλληλη ανάπτυξη λογισμικού και hardware στα 32 και στα 64-bit. Γιατί όμως δεν έφυγαν εντελώς τα 32-bit από το παιχνίδι; Συνήθως η τεχνολογία προχωράει πάντα προς τα μπροστά. Δε δίνει ιδιαίτερη ουσία στην συμβατότητα προς τα πίσω, τουλάχιστον μακροπρόθεσμα.
Προς τα πίσω συμβατότητα
Κάθε νέα επινόηση προκαλεί μεγάλες αλλαγές στον τρόπο που κατασκευάζονται τα ηλεκτρονικά. Και οι αλλαγές αυτές δεν πρέπει να περιορίζονται βάση της αποδοχής που προϋπάρχει στις παλαιότερες τεχνολογίες. Από την άλλη, αυτό δεν θα είναι καλό για τον τελικό χρήστη, αφού με κάθε νέα τεχνολογία θα έπρεπε να πετάμε όλα τα παλιά gadgets. Αναγκαστικά λοιπόν υπάρχει αυτό που λέμε “Backwards Compatibility”. Δηλαδή, κάθε νέα τεχνολογία φροντίζει με κάποιο τρόπο να μπορεί να λειτουργήσει και σε παλαιότερες συσκευές. Ένα USB Stick μπορεί να δουλέψει σε ένα σύγχρονο υπολογιστή και ένα laptop δεκαετίας. Ένας βιαστικός κριτής θα έλεγε πως το 64-bit έχει φτιαχτεί με backwards compatibility, ώστε να μπορεί να δουλέψει σε λογισμικό και υπολογιστές που δεν είναι τόσο high-tech. Όμως θα έχει κάνει λάθος.
Όπως διάβασες νωρίτερα, η αρχιτεκτονική σχεδίαση που επιτρέπει να υπάρχουν τα 64-bit είναι εντελώς διαφορετική σε πολλά σημεία από αυτή των 32-bit. Αυτό δεν έγινε επίτηδες. Απλά οι λογικές που απαιτούνται είναι διαφορετικές. Παρόλα αυτά υπάρχουν και τώρα software εφαρμογές και λειτουργικά συστήματα που προσφέρονται και για τις δύο πλατφόρμες. Ένας λόγος είναι πως δεν υπάρχει πάντα η ανάγκη για επεξεργαστές των 64-bits. Άρα τα Windows και το Photoshop θα πρέπει να μπορούν να τρέχουν στα 32-bit, γιατί κάποιος χρήστης θα επιλέξει έναν τέτοιο επεξεργαστή. Η έκδοση των Windows και η έκδοση του Photoshop με υποστήριξη 32-bit και 64-bit δεν είναι οι ίδιες. Μπορεί να έρχονται στο ίδιο αρχείο εγκατάστασης, όμως μέσα σε αυτό υπάρχουν κρυμμένες και οι δύο διαφορετικές εκδόσεις. Ανάλογα με το περιβάλλον στο οποίο βρίσκεται το αρχείο εγκατάστασης, αποφασίζει ποια έκδοση θα εγκαταστήσει.
Αν συζητάμε για Windows ή κάποιο άλλο λειτουργικό, τα πράγματα γίνονται απείρως πολυπλοκότερα. Σκέψου πως το λειτουργικό σύστημα αναλαμβάνει να επικοινωνήσει με όλα τα φυσικά μέρη του υπολογιστή. Οι drivers πρέπει να είναι γραμμένοι από την αρχή. Η επικοινωνία με την οθόνη και το πληκτρολόγιο γίνονται με μεταλλαγμένες διαδικασίες. Τίποτα δεν αφήνεται ίδιο.
Eγώ γιατί τρέχω 32-bit εφαρμογές σε 64-bit Windows;
Θα έχει τύχει να τρέξεις ένα πρόγραμμα των 32-bit μέσα από σύγχρονα Windows 64-bit. Όταν σχεδιάστηκαν οι επεξεργαστές των 64-bit ήταν δεδομένο ότι κάποια στιγμή θα εμφανιζόταν η ανάγκη να τρέξει ένα παλαιότερο πρόγραμμα. Για αυτό υπάρχουν σημεία μέσα στη CPU που προσομοιώνουν τις εντολές ενός επεξεργαστή 32-bit. Στην πραγματικότητα δεν τρέχει το πρόγραμμα αυτό σε 64-bits, ούτε μπορεί να εκμεταλλευτεί την παραπάνω RAM. Η “προς τα πίσω συμβατότητα” είναι μια ψευδαίσθηση που δεν δουλεύει πάντα καλά. Είναι αρκετά πιθανό κάποιες από της παραμέτρους του προγράμματος αυτού να μην τρέχουν καλά ή να μην τρέχουν καθόλου.
Πέρα από τα 64-bit
Το επόμενο λογικό βήμα είναι αυτό των 128-bit. Όμως θα αργήσεις να το δεις αφού δεν υπάρχουν ακόμα οι ανάγκες για κάτι τέτοιο. Τα μεγέθη της RAM που υποστηρίζονται με τα υπάρχοντα 64-bit είναι αρκετά για να κρατήσουν για πολλά χρόνια. Ακόμα και τα 32-bit είναι ικανά να τρέξουν στα κινητά μας τηλέφωνα. Η σχεδίαση από την αρχή σε 128-bit φέρνει περισσότερους πονοκεφάλους από όσους λύνει. Τουλάχιστον προς το παρόν. Αυτό που αξίζει να κρατήσεις από όλα αυτά, είναι πως τα 64-bit δεν είναι πάντα καλύτερα από τα 32-bit. Δε συγκρίνεις ταχύτητες όπως με τα GHz. Συνήθως δε θα χρειαστεί να κυνηγήσεις τα 32-bit. Δηλαδή δεν θα βάλεις σκοπό να αγοράσεις έναν επεξεργαστή 32-bit. Απλά θα δεις ότι οι σχετικά απλούστερες συσκευές είναι σχεδιασμένες με τη μικρότερη αρχιτεκτονική. Αυτό δεν πρέπει να το δεις σαν deal breaker. Πρέπει όμως σίγουρα να αναγνωρίζεις τις πραγματικές σου ανάγκες για μνήμη και να μην κάνεις εκπτώσεις αν ξέρεις πως χρειάζεσαι πράγματα που προσφέρονται μόνο από τα 64-bit.