Όπως πολλές τεχνολογίες ή τάσεις, το Internet Of Things (IoT) δεν ξεκίνησε με τόσο ελκυστικό όνομα. Η πρώτη του αποδεκτή ονομασία ήταν M2M (Machine to Machine) για να δείξει ότι η ουσία είναι η επικοινωνία και αλληλεπίδραση μεταξύ διαφορετικών συσκευών. Είναι παλιά ιδέα, αλλά πρόσφατα άρχισε να παίρνει σάρκα και οστά με μεγάλες εταιρείες και πολλά προϊόντα να κάνουν πράξη τη θεωρία και να υπόσχονται ακόμη περισσότερα για το μέλλον.
Η απλή εξήγηση
Το Internet Of Things λοιπόν είναι κάτι πολύ απλό. Αν έχουμε δυο συσκευές που μέσω Internet ή μέσω τοπικού δικτύου μπορούν να επικοινωνούν, να ανταλλάσσουν πληροφορίες και να προσαρμόζουν τη λειτουργία τους με βάση αυτές, τότε μπορούμε να λέμε ότι έχουμε μπροστά μας το Internet Of Things. Εφόσον η επικοινωνία είναι που κάνει τη διαφορά, οι τεχνολογίες που κάνουν την όλη ιδέα δυνατή είναι φυσικά γνωστές. WiFi, Bluetooth, επεξεργαστές χαμηλής κατανάλωσης, κεραίες κ.λπ.
Από εκεί και πέρα το μόνο ιδιαίτερο που συμβαίνει σε τεχνικό επίπεδο είναι πως οι διάφορες συσκευές είναι πια σε θέση να ενσωματώνουν χρήσιμους αισθητήρες, άρα να έχουν πρόσβαση σε πληροφορίες που, προηγουμένως, μπορούσαν να συλλεχθούν μόνο με ογκώδη, επαγγελματικό και όχι απαραίτητα δικτυωμένο εξοπλισμό.
Ο ΙoT θερμοστάτης θυμάται τις θερμοκρασίες που προτιμάς και ρυθμίζει τα πάντα αυτόματα.ύ
Μικροεπεξεργαστές παντού
Αν το καλοσκεφτείς, το λιγότερο παράξενο στην όλη ιστορία είναι να βρίσκεις επεξεργαστές σε διάφορες συσκευές. Σε τέτοιους βασίζονται εδώ και δεκαετίες φούρνοι μικροκυμάτων, αυτοκίνητα, πιστωτικές κάρτες, κλειστά κυκλώματα και πολλά, πολλά άλλα. Μικροεπεξεργαστές με ασύρματη δυνατότητα επικοινωνίας βάζουμε οι ίδιοι και στα κατοικίδιά μας πια προκειμένου να μπορεί να εξακριβωθεί η ταυτότητά τους και το ιστορικό της υγείας τους.
Από τη στιγμή που βρίσκουμε ήδη τέτοιου είδους υλικό σε τόσες μεριές, το μόνο που έμενε ήταν να φροντίσουμε να μιλούν παρόμοια γλώσσα για να καταφέρνουν να επικοινωνούν μεταξύ τους.
Γιατί μιλάμε όμως για Internet Of Things και όχι για “σκέτο” Ιnternet;
Ο διαχωρισμός είναι τυπικός αλλά όχι απρόκλητος. Το Internet θεωρείται επικοινωνία H2H (Human to Human), σύστημα επικοινωνίας μεταξύ ανθρώπων. Και ο άνθρωπος επικοινωνεί με κάποιους συγκεκριμένους τρόπους που μεταφράζονται όπως πρέπει για να μεταφέρονται σωστά και εγκαίρως από ένα σημείο σε ένα άλλο. Στο Internet Of Things όμως οι προτεραιότητες είναι διαφορετικές. Αντί για πανίσχυρους επεξεργαστές που μπορούν να επεξεργαστούν γρήγορα τεράστιο όγκο δεδομένων, αλλά και να καταναλώνουν αρκετά μεγάλες ποσότητες ενέργειας, τα πράγματα αντιστρέφονται και οι προτεραιότητες είναι άλλες.
Μικρής δυναμικότητας επεξεργαστές, αξιόπιστοι αισθητήρες, πολλά είδη πληροφορίας με μικρό όγκο πρέπει να συγκεντρώνονται σε τακτά χρονικά διαστήματα με αξιοπιστία και να μεταδίδονται εύκολα, γρήγορα και σίγουρα από μια συσκευή σε μια άλλη, τοπικά ή μέσω του διαδικτύου. Η αξιοπιστία της επικοινωνίας αυτής προέχει. Αν δεν φτάσει μονομιάς ένα μήνυμα που στέλνεις μέσω Messenger, δεν χάθηκε και ο κόσμος. Το διαπιστώνεις και ξαναπροσπαθείς. Αν όμως δεν φτάσει η σωστή πληροφορία στον έξυπνο θερμοστάτη σου, μπορεί να έχεις πιο κρύο ή πιο ζεστό σπίτι από το ιδανικό και άρα να κρυώνεις από τη μία ή να ζεσταίνεσαι και να σπαταλάς ρεύμα και καύσιμο από την άλλη.
Το μεγάλο puzzle
Τα…”things”
Τα Things στο Internet Of Things είναι φυσικά οι διάφορες συσκευές των οποίων η κατάσταση και τα στοιχεία που συγκεντρώνουν μπορούν να μεταδοθούν μέσω δικτύου, τοπικού ή όχι. Στην πράξη είναι οτιδήποτε μπορεί να ενσωματώσει κάποιου είδους αισθητήρα και να μεταδίδει πληροφορία.
Μια έξυπνη κλειδαριά ανοίγει αυτόματα αλλά σε ενημερώνει και εξ αποστάσεως αν είναι κλειδωμένη αλλά και για το ποιος μπαίνει και βγαίνει στο σπίτι.
Αισθητήρες
Χωρίς αισθητήρες δεν πάμε πουθενά στο Internet Of Things, όπως έχεις αντιληφθεί. Ανάλογα με την περίπτωση μπορούμε να έχουμε αισθητήρες που μετρούν θερμοκρασία, υγρασία, ζάκχαρο του αίματος, τη σύνθεση του αέρα και οτιδήποτε άλλο μπορείς να φανταστείς. Περιέχουν επεξεργαστές, μνήμη, αποθηκευτικό χώρο, ειδικό λογισμικό, αλλά, ταυτόχρονα, δεν είναι αυτόνομοι υπολογιστές. Ακριβώς επειδή ο ρόλος τους είναι απλός και συγκεκριμένος οι αισθητήρες γίνονται όλο και πιο φθηνοί, για αυτό και θα τους συναντάς όλο και πιο συχνά σε όλο και περισσότερες κατηγορίες συσκευών.
Επικοινωνία
Μπορείς να φτιάξεις πιο έξυπνο σύστημα συναγερμού, κομμάτι-κομμάτι, με επιπλέον δυνατότητες και χωρίς ιδιαίτερο πονοκέφαλο για την εγκατάσταση.
Προφανώς για να σχηματιστεί αυτό που λέμε IoT, οι πληροφορίες που συγκεντρώνονται πρέπει να μπορούν να μεταδοθούν κιόλας. Για αυτό υπάρχει ολόκληρο οπλοστάσιο από τεχνολογίες επικοινωνίας και “γλώσσες”, διαφορετικές φυσικά και ανάλογα με το αν η επικοινωνία γίνεται σε τοπικό επίπεδο, π.χ. εντός του σπιτιού, ή ευρύτερα, δηλαδή εντός πόλης ή στην άλλη άκρη του κόσμου με τη βοήθεια του διαδικτύου.
Στην τοπική επικοινωνία επιστρατεύονται γνωστές τεχνολογίες όπως RFID (NFC με λίγα λόγια), Bluetooth, Wi-Fi αλλά και πιο εξειδικευμένα πρωτόκολλα όπως Xbee, Zigbee και άλλα. Όταν πρέπει να ταξιδέψει πιο μακριά η πληροφορία, τα πράγματα είναι ακόμη πιο γνώριμα, αφού μιλάμε για τεχνολογία GSM, 3G, LTE κ.λπ.
Σε συσκευές, δηλαδή σε “things” που έχουν στόχο να επικοινωνούν σε τοπικό αλλά και ευρύ επίπεδο συναντούμε συνδυασμό των τεχνολογιών από τις παραπάνω κατηγορίες, όπως και είναι και φυσικό βέβαια. Άλλοτε τα πάντα βρίσκονται σε μια συσκευή, άλλοτε μπορεί να “σπάνε” σε διαφορετικές και να λειτουργούν συνδυαστικά, ομαδικά.
Συγκέντρωση και οργάνωση
Οι πληροφορίες είναι πρόχειρες, αλλά προφανώς πρέπει να καταλήξουν κάπου προκειμένου να αναλυθούν αυτόματα και να αξιοποιηθούν. Για αυτό συνήθως όλα μαζεύονται σε κάποια άλλη συσκευή που παίζει το ρόλο διαμεσολαβητή. Μπορεί να είναι το τηλέφωνό σου, αλλά μπορεί να είναι και μια βάση ελέγχου που συνδέεται στο δίκτυό σου.
Με IoT και στο αυτοκίνητο, γίνεται και πιο εύκολη υπόθεση η ασφαλής αυτόνομη οδήγηση.
Ο ρόλος των smartphones και όχι μόνο
Μπορεί όλες οι πληροφορίες να καταλήγουν σε ένα κεντρικό σημείο, αλλά πρέπει κι εσύ να έχεις την επίβλεψη και τον έλεγχο τον πραγμάτων όποτε χρειαστεί. Για αυτό και η τάση είναι να μετατραπεί το smartphone στο τελικό κέντρο ελέγχου που ξέρεις ότι θα έχεις πάντα μαζί σου, ό,τι και να γίνει.
Με το πεδίο του IoT να βρίσκεται ακόμη σε αναβρασμό, υπάρχουν πολλές “γλώσσες”, διάφορα πρότυπα που προτείνονται από διαφορετικές εταιρείες, καθετί με τα δικά του προτερήματα. Αυτό σημαίνει ότι δεν πρέπει να διαλέξεις τυχαία τις δικτυωμένες συσκευές, όπως λάμπες, αισθητήρες που αξιολογούν την υγεία των φυτών στον κήπο κ.ά.
Για αυτό, εταιρείες όπως η Google και η Apple αναπτύσσουν λύσεις όπως το Android Home και το HomeKit αντίστοιχα. Χωρίς να μπούμε σε πολλές λεπτομέρειες, τα συστήματα αυτά παίζουν το ρόλο διερμηνέα. Δύο συστήματα που δεν “συνεννοούνται” μεταξύ τους στέλνουν πληροφορίες στο πρωτόκολλο της Google ή της Apple και αυτό αναλαμβάνει την περαιτέρω επικοινωνία. Αργά ή γρήγορα δεν θα σε νοιάζει καν τι υποστηρίζει τι, αρκεί να “μιλά” στον ενδιάμεσο που σε βολεύει. Γιατί;
Διότι έτσι απελευθερώνεσαι και από τις εφαρμογές των ίδιων των κατασκευαστών. Ο καθένας μπορεί να αναπτύξει εφαρμογή που να μπορεί να αναγνωρίσει τα πάντα και να ρυθμίσει τα πάντα. Μια εφαρμογή για τα φώτα της Philips μπορεί να αναλάβει και τις κλειδαριές του σπιτιού, μεταξύ άλλων. Πράγμα που σου δίνει ευελιξία αφού έτσι μπορείς π.χ. να ορίσεις τι συμβαίνει με τα φώτα όταν κλειδώνεις το σπίτι.
Εφαρμογές
Δεν θα μιλήσουμε για “apps” αλλά για την επίδραση που μπορεί να έχει το IoT σε πολλούς τομείς. Συνήθως γίνεται λόγος για το τι μπορούμε να πετύχουμε μέσα στο ίδιο μας το σπίτι. Το IoT όμως είναι χρήσιμο και έξω από αυτό, τόσο για εμάς, όσο και για πολλούς άλλους. Για να υπογραμμίσουμε ακριβώς αυτό, αξίζει να αναφερθούμε στις εξελίξεις που μπορείς να περιμένεις σε διαφόρους κλάδους, χάρη στο IoT.
Στο σπίτι
Στο χώρο που σε αγγίζει περισσότερο και πιο άμεσα, θα δεις πολλές λευκές συσκευές με αισθητήρες, κλειδαριές και συστήματα συναγερμών, έξυπνα φώτα, έξυπνα συστήματα θέρμανσης, μηχανισμούς εξαερισμού, ιονισμού και καθαρισμού αέρα, αισθητήρες που καταγράφουν τον τοπικό καιρό και ρυθμίζουν τις εσωτερικές συνθήκες, έξυπνους θερμοστάτες και πολλά ακόμη.
Στο κτίριο
Με αισθητήρες σε καίρια σημεία του κτιρίου μπορούν να προλαμβάνονται βλάβες και ζημιές, να ελέγχεται η πρόσβαση στο χώρο και το σύστημα ασφαλείας, ο φωτισμός, η θέρμανση, η ψύξη κ.λπ. Έτσι προλαμβάνονται τα χειρότερα ενώ ανοίγει ο δρόμος για αυτόματη εξοικονόμηση ενέργειας χωρίς να μεσολαβεί ανθρώπινο χέρι και υπολογισμός.
Η πιο “ήρεμη” επανάσταση του IoT όμως αναμένεται στη διευκόλυνση της απομακρυσμένης ιατρικής παρακολούθησης.
Στο χώρο της υγείας
Στην υγεία χρησιμοποιούνται άλλοι όροι για το IoT, αλλά η ουσία παραμένει ίδια. Ο γιατρός θα μπορεί με αισθητήρες, που θα αρχίσεις να βλέπεις και σε smartwatches, όχι μόνο σε ειδικό εξοπλισμό, να μετρήσει την πίεσή σου και άλλα μεγέθη, και να σε παρακολουθεί σε πραγματικό χρόνο από απόσταση. Έτσι δεν θα χάνεται χρόνος για να επιστρέψεις στο ιατρείο με τους αισθητήρες, ενώ οι εξωτερικές και συνάμα αξιόπιστες μετρήσεις θα φροντίζουν να μένουν περισσότερα ελεύθερα κρεβάτια σε νοσοκομεία.
Στον κατασκευαστικό τομέα
Με τους σωστούς αισθητήρες και αυτοματοποιημένο κεντρικό έλεγχο, εξασφαλίζεται η ασφάλεια, η προσαρμογή της κατανάλωσης πόρων, η αυτόματη προσαρμογή της παραγωγικής διαδικασίας ανάλογα με εισερχόμενες παραγγελίες και πολλά ακόμη.
Μεταφορές και διανομή
Με αυτόματη επίβλεψη, μια εταιρεία μπορεί να έχει πραγματική εικόνα για το πού βρίσκονται τα προϊόντα που πρέπει να παραδώσει, αν, σε πιο ευαίσθητες περιπτώσεις, διατηρούνται στη θερμοκρασία που πρέπει και να ειδοποιείται αυτόματα όταν οτιδήποτε πηγαίνει στραβά, αντί να υπάρχει περιθώριο για ανθρώπινο λάθος.
Το IoT αγγίζει και την οργάνωση μιας πόλης, οπότε είναι θέμα χρόνου να σε απασχολήσει και σε… δημοτικό επίπεδο.
Μεταφορές
Με το IoT, το αυτοκίνητο μπορεί να επικοινωνεί με άλλα αυτοκίνητα για να αντιλαμβάνεται αν υπάρχει κίνδυνος πρόσκρουσης, με νέους έξυπνους φωτεινούς σηματοδότες για δυναμικό έλεγχο της κίνησης, να προειδοποιεί για επικείμενες βλάβες λόγω φθοράς. Μπορεί επίσης να ακινητοποιηθεί από απόσταση σε περίπτωση κλοπής αλλά και να ειδοποιήσει αυτόματα τις αρχές σε περίπτωση ατυχήματος, ακόμη και αν οι επιβάτες βρίσκονται σε αδυναμία.
Αυτοί είναι λίγο μόνο από τους τομείς στους οποίους το IoT είναι μοιραίο να φέρει τα πάνω κάτω. Είτε πρόκειται για την καθημερινότητα στο σπίτι, τη διασκέδαση, την ασφάλεια, την παραγωγική δυνατότητα, τη συντήρηση κτιρίων ή και την καλύτερη, φιλικότερη παρακολούθηση ασθενών, το IoT φέρνει τεράστιες αλλαγές που σίγουρα θα σε αγγίξουν.
Και να φανταστείς ότι όλα γίνονται με τεχνολογίες που ξέρεις. Απλά έπρεπε να μειωθεί το κόστος αρκετά και να μάθουν οι συσκευές και οι αισθητήρες να μιλούν μεταξύ τους.
Με λίγα λόγια το IoT ισοδυναμεί με την… κοινωνικοποίηση του hardware!