Σε παγκόσμιο επίπεδο, κάθε χρόνο εκατομμύρια τόνοι τροφής καταλήγουν στα σκουπίδια. Μόνο στην Ευρώπη, η ετήσια σπατάλη τροφίμων ανέρχεται σε 179 κιλά ανά κάτοικο. Χρόνο με το χρόνο τα νούμερα γίνονται όλο και πιο ανησυχητικά. Το ζήτημα δεν είναι μόνο οικονομικό. Είναι και περιβαλλοντικό. Πολλοί μη κερδοσκοπικοί οργανισμοί προσπαθούν ν’ αλλάξουν τα πράγματα προς το καλύτερο, μέσα από διάφορες δράσεις. Φαίνεται, όμως, πως δεν είναι αρκετό.
Οι καθημερινές μας επιλογές είναι αυτές που ευθύνονται για τη σπατάλη των τροφίμων και είναι στο χέρι μας να τις αλλάξουμε. Πραγματοποιώντας μικρές αλλαγές σε ορισμένες καθημερινές μας συνήθειες, μπορούμε να μειώσουμε κατακόρυφα τη σπατάλη τροφίμων.
Μάθε να «διαβάζεις» σωστά την επισήμανση ημερομηνίας στα τρόφιμα
Πολλοί καταναλωτές απορρίπτουν τρόφιμα πριν την ημερομηνία «ανάλωση κατά προτίμηση πριν από», καθώς δε γνωρίζουν τη διαφορά μεταξύ των ημερομηνιών «ανάλωση έως» και «ανάλωση κατά προτίμηση πριν από». Οι ημερομηνίες αυτές ορίζονται από τον Ευρωπαϊκό Κανονισμό για την παροχή πληροφοριών τροφίμων στους καταναλωτές και παίζουν σημαντικό ρόλο στη σωστή διαχείριση των τροφίμων που αγοράζεις.
Συγκεκριμένα, η ημερομηνία «Ανάλωση κατά προτίμηση πριν από» αφορά στην ποιότητα. Κάτι τέτοιο σημαίνει ότι μετά από αυτή την ημερομηνία, το τρόφιμο είναι γενικώς ασφαλές να καταναλωθεί, αλλά η γεύση, η υφή ή η μυρωδιά του μπορεί να μην είναι στο καλύτερο επίπεδο.
Η ημερομηνία «Ανάλωση έως» αφορά στην ασφάλεια. Μετά από την ημερομηνία αυτή, η κατανάλωση του τρόφιμου μπορεί να προκαλέσει ασθένεια. Αυτό σημαίνει ότι δεν πρέπει να καταναλώνουμε τρόφιμα μετά το πέρας τέτοιου είδους ημερομηνιών, ακόμα κι αν έχουν καλή μυρωδιά ή γεύση.
Οι ημερομηνίες «Ανάλωση έως» εμφανίζονται σε ευπαθή τρόφιμα. Δηλαδή σε τρόφιμα που είναι πιθανό να αλλοιωθούν ή να χαλάσουν γρήγορα, όπως τα κρύα γαλακτοκομικά προϊόντα, τα κρέατα και οι έτοιμες σαλάτες.
Λάβε υπόψη σου πως οι εν λόγω επισημάνσεις είναι έγκυρες μόνο όταν ακολουθούνται οι οδηγίες αποθήκευσης που αναγράφονται στην ετικέτα. Επομένως, φρόντισε να διαβάζεις προσεκτικά τις ετικέτες τροφίμων και να ακολουθείς πιστά τις οδηγίες του παρασκευαστή, όπως π.χ. «Μετά το άνοιγμα, να διατηρείται στο ψυγείο και να καταναλώνεται εντός 3 ημερών».
Ψώνιζε με λίστα
Οι περισσότεροι άνθρωποι έχουν τη τάση να αγοράζουν περισσότερα τρόφιμα από όσα χρειάζονται. Αν και για πολλούς αυτή η «μέθοδος» αγορών είναι βολική, πολυάριθμες έρευνες έχουν δείξει ότι οδηγεί σε περισσότερα απόβλητα τροφίμων.
Η δημιουργία μιας λίστας αγορών θα σε βοηθήσει να αποφύγεις τις παρορμητικές αγορές. Πριν βγεις για ψώνια φτιάξε λίστα με όλα όσα χρειάζεσαι άμεσα και απέφευγε τις μαζικές αγορές φρέσκων τροφίμων, για να μη βρεθείς να πετάς τα πλεονάζοντα λαχανικά και φρούτα που χάλασαν, ή τα κατεψυγμένα που έληξαν.
Τα έξυπνα ψυγεία με ενσωματωμένη κάμερα στο εσωτερικό τους κινούνται προς αυτή την κατεύθυνση, δηλαδή στην καλύτερη οργάνωση των αγορών σου. Συνοδεύονται από εφαρμογή για κινητά, μέσω της οποίας έχεις πρόσβαση στις λειτουργίες του ψυγείου σου και, φυσικά, στις λίστες αγορών σου.
Η κάμερα προσφέρει εικόνα του τι έχεις μέσα στο ψυγείο σου, κάθε φορά που κλείνεις την πόρτα του ψυγείου. Ανεξάρτητα από το πού βρίσκεσαι, είτε εν κινήσει, είτε στη δουλειά, ή ακόμα και στο σούπερ μάρκετ, πάντα γνωρίζεις το περιεχόμενο του ψυγείου σου από την τελευταία φωτογραφία που αποστέλλεται στο κινητό σου. Μάλιστα, η ενσωματωμένη κάμερα θα φροντίσει να ενημερώσει αυτόματα τη λίστα αγορών σου και θα σε ειδοποιήσει με βάση του τι υπάρχει στο ψυγείο σου, έτσι ώστε να μην σου λείπουν ποτέ τα προϊόντα που χρειάζεσαι.
Η λίστα αγορών σου είναι πάντα μαζί σου, στο smartphone ή στο tablet. Παράλληλα πετυχαίνεις σωστότερη διαχείριση, αφού μέσα από την ίδια εφαρμογή γνωρίζεις ανά πάσα στιγμή πότε λήγουν τα προ-συσκευασμένα προϊόντα που έχεις στο ψυγείο.
Ακόμα κι αν το ψυγείο σου δε διαθέτει κάμερα, μπορείς να επενδύσεις σε έναν έξυπνο αισθητήρα με κάμερα, όπως είναι το Smarter FridgeCam. Τοποθετείται στο εσωτερικό της πόρτας του ψυγείου και αναλαμβάνει την επικοινωνία του μέσω ίντερνετ με το smartphone ή το tablet σου. Έτσι, μόλις «κατεβάσεις» την εφαρμογή AI SmarterAssist, θα μπορείς να διαχειρίζεσαι το απόθεμα του ψυγείου από το κινητό σου.
Είναι, λοιπόν, πολύ σημαντικό να ψωνίζουμε μόνο ότι χρειαζόμαστε και να μην αποθηκεύουμε φαγητό που μπορεί να χαλάσει.
Βέλτιστοι τρόποι αποθήκευσης και συντήρησης τροφίμων
Τα τρόφιμα αποθηκεύονται και συντηρούνται με τρεις βασικούς τρόπους: στο ψυγείο, στον καταψύκτη και στα ντουλάπια της κουζίνας.
Τώρα που έχεις κατανοήσει καλύτερα το πώς «λειτουργούν» οι επισημάνσεις στις ετικέτες τροφίμων, φρόντισε να τοποθετείς τα πιο πρόσφατα αγορασμένα τρόφιμα με ημερομηνία μεταγενέστερη πίσω από εκείνα που πρέπει να καταναλωθούν νωρίτερα. Η μέθοδος αυτή σε βοηθά να καταναλώνεις τα τρόφιμα πριν τις ημερομηνίες για «Ανάλωση έως» ή «Ανάλωση πριν από», και ταυτόχρονα να μειώνεις τα απορρίμματα τροφίμων.
Εφοδίασε τα ντουλάπια σου με τρόφιμα που μπορούν να διατηρηθούν πολύ καιρό, αλλά και που προσφέρονται για γρήγορα μαγειρέματα, όπως ρύζι, όσπρια, ζυμαρικά και ξερά μυρωδικά και μπαχαρικά. Ορισμένα προϊόντα είναι ευαίσθητα στο κρύο και δεν πρέπει να αποθηκεύονται στο ψυγείο. Οι μπανάνες, για παράδειγμα, διατηρούνται καλύτερα εκτός ψυγείου.
Στο ψυγείο μπορείς να αποθηκεύσεις φρούτα και λαχανικά εποχής που απαιτούν συντήρηση, αλλά και κατεψυγμένα λαχανικά που μπορείς να μαγειρέψεις χωρίς απόψυξη στον ατμό ή στη χύτρα, όπως –μεταξύ άλλων– ο αρακάς, οι αγκινάρες, πράσινα φασολάκια.
Στην κατάψυξη, καλό είναι να έχεις ψιλοκομμένα μυρωδικά, κυρίως για μαγείρεμα. Αν στο μπαλκόνι σου έχεις γλαστράκια με φρέσκα μυρωδικά, ακόμη καλύτερα. Αρκεί να μπορείς να τα ετοιμάζεις γρήγορα για το μαγείρεμα. Τα κατεψυγμένα κρεατικά, πουλερικά και ψάρια είναι επίσης μια καλή λύση για να μπορέσεις να οργανώσεις καλύτερα το εβδομαδιαίο πρόγραμμα διατροφής του νοικοκυριού.
Ιδανικά, μπορείς να αξιοποιήσεις ένα σακουλοποιό τροφίμων όπως είναι το FoodSaver FFS010X. Χάρη στη στεγανοποίηση με χρήση κενού αέρος, διατηρεί τα τρόφιμα φρέσκα έως και 2 φορές περισσότερο.
Αν σου αρέσει να φτιάχνεις χυμούς και smoothies για σένα και τους αγαπημένους σου, θα σου συστήναμε να επενδύσεις σε ένα μπλέντερ με λειτουργία κενού αέρος, γνωστά και ως vacuum blender. Τα ροφήματα που αναμειγνύονται και αποθηκεύονται σε συνθήκες κενού αέρος μπορούν να διατηρηθούν για τουλάχιστον διπλάσιο χρόνο σε σχέση με τους συμβατικούς αποχυμωτές και μπλέντερ.
Αξιοποιώντας τα leftovers
Ακόμη κι αν περισσέψει φαγητό, ή «πέσεις έξω» στα ψώνια σου, υπάρχει τρόπος να δώσεις μια δεύτερη ευκαιρία στα υλικά σου. Αξιοποίησέ τα ως πρώτη ύλη για μελλοντικά μαγειρέματα. Για παράδειγμα, τα κομμάτια που περισσεύουν από το ψητό μπορείς να τα κόψεις σε φέτες, ή να τα ξεψαχνίσεις αφαιρώντας κόκκαλα και πέτσα και να τα προσθέσεις σε σάντουιτς, πίτες, σαλάτες, ή να τα μετατρέψεις σε μια πεντανόστιμη σάλτσα. Προσοχή, όμως! Yπάρχουν τροφές που θα πρέπει να καταναλώνονται αμέσως μετά το μαγείρεμά τους ή να διατηρούνται στο ψυγείο. Διαφορετικά, όχι μόνο θα χάσουν τη διατροφική τους αξία, αλλά μπορεί ταυτόχρονα να υποστούν αλλοίωση.