Νερό όπως… ζωή!

Από την Ιωάννα Σταμούλου

Η διατροφολόγος Αστερία Σταματάκη εξηγεί γιατί το νερό και η ενυδάτωση του οργανισμού μας είναι τόσο σημαντικά για την υγεία.

Το νερό είναι ένα από τα πολυτιμότερα στοιχεία για την επιβίωση του ανθρώπινου οργανισμού. Σε περιπτώσεις έλλειψης νερού, ο άνθρωπος μπορεί να επιβιώσει για λίγες μόνο μέρες. Αν αναλογιστείς ότι τα ποσοστά του νερού στο σώμα κυμαίνονται από 55% (στους ηλικιωμένους) μέχρι 75% (στα βρέφη), καταλαβαίνεις πόσο απαραίτητο είναι για την κυτταρική ομοιόσταση και τη ζωή.

Τι ρόλο παίζει το νερό στη ζωή μας;

Το νερό έχει πολλούς και διαφορετικούς ρόλους. Καταρχάς αποτελεί δομικό συστατικό αφού είναι παρόν σε κάθε κύτταρο και ιστό του σώματός μας. Αυτός ο βασικός του ρόλος οδηγεί απευθείας σε διατροφικές συστάσεις καθώς οι ανάγκες του καθενός μας σε νερό αυξάνονται την περίοδο ανάπτυξης του σώματος.

Επίσης, το νερό αποτελεί εξαιρετικό διαλύτη αλλά και μεταφορέα. Ως διαλύτης, συμμετέχει σ’ όλες τις υδρολυτικές αντιδράσεις όπως είναι η υδρόλυση των μακροθρεπτικών συστατικών δηλαδή των πρωτεϊνών, των υδατανθράκων και των λιπαρών. Ως μεταφορέας, παίζει σημαντικό ρόλο καθώς μεταφέρει όλα τα χρήσιμα θρεπτικά συστατικά στα κύτταρα κι απομακρύνει τις άχρηστες ουσίες απ’ αυτά.

Άλλες πολύ σημαντικές ιδιότητες του νερού είναι ότι βοηθάει στη διαδικασία της πέψης, της απορρόφησης, στη διατήρηση της θερμοκρασίας του σώματος, λιπαίνει τις αρθρώσεις και προστατεύει τα όργανα και τους ιστούς.

Πόσο σημαντική είναι η ενυδάτωση;

Η σωστή ενυδάτωση του οργανισμού θα πρέπει να είναι ένα από τα πρωταρχικά μας μελήματα. Το σώμα σου χάνει συνεχώς νερό μέσω των ούρων, του δέρματος, της αναπνοής, της εφίδρωσης κι άλλων λειτουργιών. Επίσης, σε συγκεκριμένες καταστάσεις όπως η υψηλή θερμοκρασία και η αυξημένη φυσική δραστηριότητα, αυξάνουν περισσότερο την απώλεια νερού κάνοντας άμεση την ανάγκη αναπλήρωσης του. Η παρατεταμένη ανεπαρκής πρόσληψη νερού επηρεάζει αρνητικά τόσο τις σωματικές, όσο και τις πνευματικές λειτουργίες του οργανισμού.

Τι είναι η αφυδάτωση και τι επιπτώσεις έχει στον οργανισμό;

Ως αφυδάτωση χαρακτηρίζεται η απώλεια υγρών που ξεπερνά το 1% του σωματικού βάρους. Σύμφωνα με μελέτες, ήπια έως μέτρια αφυδάτωση μπορεί να προκαλέσει πονοκέφαλο, αίσθημα κούρασης, απώλεια συγκέντρωσης και να επηρεάσει την εγρήγορση. Σε περιπτώσεις μέτριας αφυδάτωσης (2-4%) μειώνεται η βραχυχρόνια μνήμη, οι επιδόσεις των παιδιών σε μαθήματα, όπως τα μαθηματικά, αλλά και η προσοχή και η συγκέντρωση.

Όπως γίνεται κατανοητό, σε συνθήκες αφυδάτωσης το άτομο δεν μπορεί ν’ ανταπεξέλθει σε καταστάσεις που απαιτούν πνευματική διαύγεια, συγκέντρωση κι εγρήγορση όπως είναι η απόδοση στην εργασία, ή στο σχολείο, ή ακόμη και κατά τη διάρκεια της φυσικής άσκησης. Συγκεκριμένες ομάδες που κινδυνεύουν για ανάπτυξη αφυδάτωσης είναι τα βρέφη, τα μικρά παιδιά και οι ηλικιωμένοι.

Πώς γίνεται η σωστή ενυδάτωση;

Η ενυδάτωση γίνεται μέσω του νερού, το οποίο πρέπει ν’ αποτελεί την πρώτη επιλογή, αλλά και μέσω κατανάλωσης χυμών, γάλακτος, τσαγιού, καφέ κι άλλων ροφημάτων. Βέβαια, θα πρέπει να είσαι πολύ προσεκτικός και να μην επιλέγεις ροφήματα πλούσια σε θερμίδες και ζάχαρη και –παράλληλα- φτωχά σε θρεπτική αξία. Επίσης, νερό προσλαμβάνεις κι από τις τροφές.Τα τρόφιμα με τη μεγαλύτερη περιεκτικότητα σε νερό είναι τα φρούτα και τα λαχανικά, οι σούπες και τα γαλακτοκομικά προϊόντα.

Ποιες είναι οι ανάγκες του οργανισμού σε νερό;

Ανάλογα με την ηλικία μεταβάλλονται και οι ανάγκες του ανθρώπου για νερό. Ο παρακάτω πίνακας της European Food Safety Authority (EFSA) αναφέρει τις ανάγκες νερού σε ημερήσια βάση, ανά ηλικία και είναι άκρως κατατοπιστικός: