Οι mirrorless cameras αποτελούν νέο trend της ψηφιακής φωτογραφίας. Είναι μικρές, ελαφριές και προσφέρουν μια πληθώρα ευκολιών. Από την άλλη, οι επαγγελματίες στον χώρο της φωτογραφίας συνήθως προτιμούν τις DSLR. Ωστόσο, ακόμα και μία εισαγωγική mirrorless camera μπορεί να γίνει «εργαλείο» για εντυπωσιακές φωτογραφίες, τόσο για έναν βετεράνο όσο και για έναν αρχάριο φωτογράφο.
Όλα, όμως, έχουν να κάνουν με διαφορετικές ανάγκες και απαιτήσεις που μπορεί να έχει ο καθένας. Παρακάτω θα δούμε τις βασικές διαφορές μεταξύ mirrorless cameras και DSLRs, καθώς και τις ιδιαιτερότητες που έχει στη χρήση κάθε σύστημα κάμερας.
Η βασική τεχνική διαφορά
Το φως είναι η πιο βασική ύλη της φωτογραφίας. Στην εποχή που κυριαρχούσαν οι αναλογικές φωτογραφικές μηχανές, δηλαδή το φιλμ, το φως ερχόταν από τον φακό και με τη βοήθεια ενός καθρέπτη κατευθυνόταν στο εικονοσκόπιο, ώστε ο χρήστης να βλέπει τι θα καταγράψει. Πατώντας το πλήκτρο του κλείστρου για να τραβήξει φωτογραφία, ο καθρέπτης μετακινούνταν και το φως έφτανε σε ένα καρέ του φιλμ.
Τώρα που το φιλμ αποτελεί παρελθόν, τη θέση του έχει πάρει ένας ψηφιακός/ηλεκτρονικός αισθητήρας που προσλαμβάνει το φως και τελικά οδηγεί στην καταγραφή της εικόνας. Αυτός δεν χρειάζεται να αλλάζει, διότι η εικόνα δεν αποτυπώνεται για πάντα πάνω του όπως συνέβαινε με το φιλμ. Πρακτικά, έτσι λειτουργούν και οι DSLRs. Σε αντίθεση με τις mirrorless που δεν διαθέτουν αντανακλαστικό καθρέπτη. Πράγμα που σημαίνει ότι το φως περνά μέσα από την κάμερα και φτάνει απευθείας στον ψηφιακό αισθητήρα.
Διαστάσεις αισθητήρα
Γενικά, ο μεγαλύτερος σε διαστάσεις αισθητήρας φέρνει πάντα καλύτερη ποιότητα. Έτσι, δεδομένου ότι ο αισθητήρας έχει όντως το μέγεθος ενός καρέ κλασικού φιλμ, τότε λέμε ότι έχει μέγεθος “full frame”. Αυτό το μέγεθος χρησιμοποιείται στις high-end ψηφιακές φωτογραφικές μηχανές, είτε πρόκειται για mirrorless είτε για DSLR. Τα περισσότερα compact μοντέλα χρησιμοποιούν αισθητήρες με το μισό μέγεθος, το οποίο μπορεί να αναφέρεται ως APS-C ή και μια ιδέα μικρότερο στην περίπτωση του συστήματος Micro Four Thirds που χρησιμοποιούν συγκεκριμένες εταιρίες στα μοντέλα τους. Σε κάθε περίπτωση, όλοι οι αισθητήρες μπορούν να αποτυπώσουν εξαιρετική εικόνα.
Όσο πιο απαιτητικός φωτογράφος είσαι, τόσο πιο πολύ θα σε αγγίζει η ποιοτική διαφορά που μπορεί να φέρει στην εξίσωση ο μεγαλύτερος αισθητήρας. Σε γενικές γραμμές, όμως, ο μέσος όρος ποιότητας είναι πάντα υψηλός.
Μέγεθος και βάρος σώματος
Λόγω της ύπαρξης αντανακλαστικού καθρέπτη, μια μηχανή DSLR είναι μεγαλύτερη και βαρύτερη από μια mirrorless. Δεν έχουν όλες οι DSLR το ίδιο μέγεθος. Υπάρχουν μοντέλα που έχουν μεν καθρέπτη αλλά έχουν σχετικά compact μέγεθος. Και πάλι όμως, δεν φτάνουν στο επίπεδο μιας τυπικής mirroless.
Το επιπλέον μέγεθος φέρνει και επιπλέον βάρος. Σε αντίθεση με τις mirrorless, που είναι πιο ελαφριές και πιο compact από οποιαδήποτε σχεδόν DSLR. Ωστόσο το μεγαλύτερο σώμα μιας DSLR δημιουργεί και καλύτερα περιθώρια για τη δημιουργία καλής λαβής. Μπορεί το επιπλέον βάρος να κάνει τη μεταφορά λίγο πιο δύσκολη, αλλά προσφέρουν πιο εύκολα σταθερότητα κατά τη φωτογράφιση ή τη βιντεοσκόπηση.
Ταχύτητα εστίασης
Ένας ψηφιακός αισθητήρας εστιάζει χρησιμοποιώντας μία από τις ακόλουθες τεχνικές (ή και τις δύο ταυτόχρονα), phase detection και contrast detection. Κατά γενικό κανόνα, η εστίαση με phase detection είναι πάντα γρηγορότερη από την εστίαση με contrast detection, ειδικά σε χαμηλό και δύσκολο φωτισμό. Αυτό ισχύει τόσο στη φωτογράφιση όσο και στη βιντεοσκόπηση.
Στο παρελθόν το phase detection ήταν διαθέσιμο μόνο σε DSLR και μόνο σε φωτογράφιση. Αντίστοιχα, οι mirrorless χρησιμοποιούσαν μόνο contrast detection. Ο χρόνος έφερε πρόοδο και για τις δυο πλευρές αφού μπορούν πλέον να χρησιμοποιούν οποιαδήποτε από τις δύο τεχνικές, ακόμη και τις δύο παράλληλα. Πράγμα που σημαίνει ότι οι mirrorless δεν είναι πλέον οι «αργές» μηχανές όσον αφορά στην εστίαση. Σε κάθε περίπτωση μπορείς να μάθεις πόσα είναι τα σημεία εστίασης, και ποια τεχνική χρησιμοποιούν σε κάθε μοντέλο. Ασφαλώς, τα περισσότερα σημεία σημαίνουν καλύτερο αποτέλεσμα και, κατά κανόνα, υψηλότερη τιμή. Όταν όμως η ταχύτητα εστίασης καθορίζει αν θα προλάβεις να τραβήξεις κάτι που γίνεται για μια στιγμή μόλις μπροστά σου, όπως π.χ. σε αθλητικά γεγονότα και άλλα παρόμοια θέματα, τότε έχει νόημα να διαλέξεις πιο προσεκτικά.
Προεπισκόπηση
Το εικονοσκόπιο αποτελεί σημαντικό εξάρτημα. Μέσω αυτού ρυθμίζεις το πλάνο σου ή και κανονίζεις τι και πώς θα τραβήξεις. Οι DSLR cameras διαθέτουν οπτικό εικονοσκόπιο. Δηλαδή, βλέπεις ό,τι και ο φακός. Σε μια mirrorless θα χρησιμοποιήσεις την ενσωματωμένη οθόνη για την ίδια δουλειά. Ορισμένα μοντέλα φέρουν ηλεκτρονικό εικονοσκόπιο (EVF) που επιχειρεί να καλύψει το κενό του οπτικού. Όπως σε μια τηλεόραση μπορεί να χάνεται η λεπτομέρεια σε σκοτεινά πλάνα, έτσι κι εδώ αυτό που βλέπεις πριν τραβήξεις δεν προσφέρει την ακρίβεια ενός οπτικού εικονοσκοπίου. Σε καλό φωτισμό αυτό δεν είναι πρόβλημα. Αν το αντικείμενο του πλάνου είναι κάποιο γρήγορα κινούμενο αντικείμενο και ο φωτισμός είναι χαμηλός, τότε η ακρίβεια μειώνεται.
To πλεονέκτημα του EVF είναι ότι προβάλει ακριβώς το κάδρο της τελικής φωτογραφίας. Το κάδρο που έχεις κάνει είναι αυτό που θα δεις και στο αρχείο σου. Επιπρόσθετα μπορείς να εφαρμόζεις διάφορα εφέ, να αλλάζεις φυσικά διαφράγματα, ταχύτητες κ.λπ. πριν τη λήψη και η διαφορά που θα φέρουν οι αλλαγές αυτές προβάλλεται σε πραγματικό χρόνο στο EVF, κάτι που είναι αδύνατο σε οπτικό εικονοσκόπιο.
Στην άλλη πλευρά, όλες οι DSLR έχουν πια και ενσωματωμένη οθόνη που μπορεί να χρησιμοποιηθεί ως EVF. Όπως αναφέρθηκε πιο πάνω βέβαια, σε τέτοια περίπτωση η μηχανή είναι πιο αργή στην απόκρισή της αφού χρησιμοποιεί contrast detection για την εστίαση. Έτσι, όπως και με τα υπόλοιπα τεχνικά χαρακτηριστικά, όλα έχουν να κάνουν με το είδος της φωτογραφίας που σε ενδιαφέρει.
Σταθεροποίηση εικόνας
Και οι δύο τύποι ψηφιακών μηχανών υποστηρίζουν σταθεροποίηση εικόνας. Η μόνη διαφορά είναι στην τεχνική που χρησιμοποιούν. Ορισμένα μοντέλα χρησιμοποιούν τον αισθητήρα για σταθεροποίηση. Ανιχνεύουν τις αποκλίσεις και τον μετακινούν αναλόγως για να καλύψουν τη διαφορά. Το πιο σύνηθες όμως είναι ο μηχανισμός σταθεροποίησης να ενσωματώνεται στο φακό. Με τη σταθεροποίηση στο φακό, η απόκλιση από κίνηση αντισταθμίζεται με την ελαφρά μετακίνηση στοιχείων/κρυστάλλων του ίδιου του φακού. Στην πράξη, και οι δύο τεχνικές τα πηγαίνουν το ίδιο καλά με μικρές αποκλίσεις. Από ένα σημείο κι έπειτα το τρίποδο είναι αναγκαίο, ανεξάρτητα από την τεχνική σταθεροποίησης.
Ποιότητα στο video
Οι DSLRs ήταν κάποτε η πρώτη επιλογή για βιντεοσκόπηση. Ωστόσο, τόσο η απουσία οθόνης LCD όσο και η απουσία προεπισκόπησης σε πραγματικό χρόνο, δεν τις καθιστούν κορυφαία επιλογή για όλους. Με πολλά μοντέλα να φέρουν οθόνη αφής 4Κ, σε συνδυασμό με τον ελαφρύ σχεδιασμό, καθιστούν τις mirrorless μια εξαιρετική επιλογή για πολλούς κινηματογραφιστές. Ασφαλώς, υπάρχουν πολλοί επαγγελματίες που επιμένουν στην επιλογή DSLR, κυρίως λόγω μεγαλύτερης ποικιλίας φακών.
Ριπή
Όταν φωτογραφίζεις κάτι που διαρκεί μία μόνο στιγμή και δεν υπάρχει άλλος τρόπος από την πολλαπλή φωτογράφιση για να κρατήσεις τα στάδιά του ή να απαθανατίσεις την καλύτερη στιγμή, η ριπή είναι μονόδρομος. Κάθε φωτογραφική μηχανή μπορεί να φωτογραφίσει πολλαπλά καρέ το δευτερόλεπτο. Σε γενικές γραμμές, οι μηχανές mirrorless είναι πιο γρήγορες. Δηλαδή τραβούν πιο πολλά καρέ το δευτερόλεπτο από μια τυπική DSLR.
Αυτονομία μπαταρίας
Αν δεν είσαι τύπος που δεν δέχεται να καδράρει χωρίς τη βοήθεια οθόνης, τότε η DSLR θα αντέξει για περισσότερες λήψεις. Αν ισχύει το αντίθετο, τότε το αποτέλεσμα είναι μάλλον παρεμφερές τόσο σε DSLR όσο και σε mirrorless.
Προτίμησε το καλύτερο για τις φωτογραφικές σου φιλοδοξίες
Δεν υπάρχει μηχανή που υπερτερεί όλων των άλλων. Υπάρχει η κατάλληλη μηχανή για συγκεκριμένες απαιτήσεις ή και στιλ φωτογράφισης. Αυτό το ορίζεις εσύ και η μηχανή που θα επιλέξεις, ώστε να ευθυγραμμίζεται με τις ανάγκες σου.
Σε όποια κατηγορία και να καταλήξεις είναι σίγουρο ότι οι mirrorless και οι DSLRs είναι φωτογραφικές μηχανές για να εμβαθύνεις περισσότερο στον θαυμαστό κόσμο της φωτογραφίας ή και να βελτιώσεις τις φωτογραφικές σου δεξιότητες.