Από την Ιωάννα Σταμούλου
Με αφορμή την Παγκόσμια Ημέρα Ασφάλειας Τροφίμων στις 7 Ιουνίου εστιάζουμε σε κάποιες βασικές αρχές της ασφάλειας τροφίμων στο σπίτι.
Πρόκειται για έναν πρόσφατο σχετικά εορτασμό αφού θεσπίστηκε το 2019. Για την ακρίβεια, με απόφαση της γενικής συνέλευσης του ΟΗΕ η 7η Ιουνίου έχει ανακυρηχτεί ως «Παγκόσμια Ημέρα για την Ασφάλεια των Τροφίμων» (World Food Safety Day) και στόχο έχει να ενημερώσει και να εμπνεύσει δράσεις για την πρόληψη, τον εντοπισμό και τη διαχείριση των κινδύνων που απειλούν τα τρόφιμα, συμβάλλοντας στην επισιτιστική ασφάλεια, στη δημόσια υγεία, στην οικονομική ευημερία και τη βιώσιμη ανάπτυξη. Επειδή όμως τα πάντα ξεκινάνε από το σπίτι μας και συγκεκριμένα από την κουζίνα μας αφού μιλάμε για τρόφιμα θα εστιάσουμε σε 10 βασικά σημεία που πρέπει να προσέχουμε.
Τα χέρια μας
Επειδή τα χέρια μας μπορούν να γίνουν φορέας μικροβίων και ιών είναι σημαντικό να τα πλένουμε καλά με σαπούνι και νερό, πριν πιάσουμε οποιοδήποτε τρόφιμο ή ασχοληθούμε με το μαγείρεμα.
Οι πάγκοι της κουζίνας
Πάνω τους ακουμπάμε τα πάντα. Τα ψώνια, τα υλικά του μαγειρέματος, σκεύη και εργαλεία. Φροντίζουμε λοιπόν να είναι πάντα καθαροί γι’αυτό τους πλένουμε συχνά με σαπούνι και νερό και τους στεγνώνουμε.
Οι επιφάνειες κοπής
Πάνω τους κόβουμε κρέατα, πουλερικά, ψωμί, λαχανικά, φρούτα και μυρωδικά. Καλό είναι να έχουμε διαφορετικές επιφάνειες κοπής, άλλες για τα πουλερικά και τα κρέατα και άλλες για τα υπόλοιπα υλικά. Με τα πουλερικά μάλιστα πρέπει να είμαστε ιδιαίτερα σχολαστικοί, να καθαρίζουμε και να απολυμαίνουμε καλά τις επιφάνειες κοπής μετά από κάθε χρήση και πριν κόψουμε κάποιο άλλο κρεατικό πάνω τους.
Τα σκεύη και τα εργαλεία μαγειρέματος
Πρέπει να είναι καθαρά και στεγνά πριν από την κάθε χρήση. Αν έχουμε πολυ καιρό να χρησιμοποιήσουμε κάποιο εργαλείο ή σκεύος και υπάρχει περίπτωση να έχει σκονιστεί, καλό είναι να του κάνουμε ένα γρήγορο πλύσιμο πριν το χρησιμοποιήσουμε, για να είναι σίγουρα καθαρό.
Ο διαχωρισμός των πρώτων υλών
Κρατάμε τα ωμά κρεατικά, πουλερικά, θαλασσινά και αυγά ξεχωριστά από τα υπολοιπα τρόφιμα, τόσο στο ψυγείο, όσο και στο καλάθι και τις τσάντες του σούπερ μάρκετ.
Η διαχείρηση των κρεάτων και των πουλερικών
Τα πιάνουμε μόνο με καθαρά χέρια, είτε φορώντας γάντια είτε χωρίς. Τα γάντια δεν είναι άλλοθι γιατί υπάρχει πάντα περίπτωση ένα γάντι να σκιστεί και το χέρι να έρθει σε επαφή με το τρόφιμο. Επαναλαμβάνουμε πως είναι σημαντικό για τον τεμαχιμό τους να χρησιμοποιούμε ξεχωριστές επιφάνειες κοπής, καθαρές και στεγνές. Επιπλέον, πλένουμε πάντα τα χέρια μας μετά την επαφή, ιδιαίτερα αν πρόκειται να πιάσουμε άλλα τρόφιμα και σκεύη.
Με τα πουλερικά είμαστε ακόμη πιο προσεκτικοί. Δεν τα πλένουμε ποτέ κάτω από τη βρύση γιατί υπάρχει περίπτωση διασποράς βακτηρίων μαζί με το νερό σε διάφορα σημεία της κουζίνας τα οποία μπορεί να επιμολύνουν επιφάνειες, εργαλεία, σκεύη κλπ. Είναι προτιμότερο να τα αγοράζουμε συσκευασμένα και όταν ανοίγουμε τη συσκευασία να απομακρύνουμε την υγρασία από πάνω τους σκουπίζοντας τα με χαρτί κουζίνας που μετά θα πετάξουμε.
Η διαχείρηση των φρούτων και των λαχανικών
Ανάλογα το είδος, τα αποθηκεύουμε στο ψυγείο ξεχωριστά από τα υπόλοιπα τρόφιμα – στο κάτω μέρος συνήθως- τυλιγμένα σε ξεχωριστά σακουλάκια το καθένα. Τα πλένουμε σχολαστικά πριν το μαγείρεμα ή την κατανάλωσή τους δίνοντας ιδιαίτερη προσοχή στην απομάκρυνση του χώματος. Δεν τα σαπουνίζουμε γιατί απορροφούν τα απορρυπαντικά, κάτι που δεν θέλουμε, μπορούμε όμως να τα πλύνουμε με ξύδι και νερό.
Οι μαρινάδες
Μετά το μαρινάρισμα των κρεατικών και των πουλερικών, αφενός σκουπίζουμε τα μαριναρισμένα κομμάτια με χαρτί κουζίνας και αφετέρου πετάμε τη μαρινάδα. Δεν μπορούμε να την χρησιμοποιήσουμε ξανά εκτός και αν τη βράσουμε καλά.
Ψύξη – Κατάψυξη
Είμαστε προσεκτικοί με τα ευπαθή τρόφιμα (ωμά κρέατα, πουλερικά, ψάρια, θαλασσινά, αυγά, γαλακτοκομικά) και δεν τα αφήνουμε εκτεθειμένα σε υψηλές θερμοκρασίες. Τα βάζουμε αμέσως μετά την αγορά ή τη χρήση τους στο ψυγείο ή την κατάψυξη αν πρόκειται για τρόφιμα που δεν θα χρησιμοποιήσουμε άμεσα. Ελέγχουμε τις ημερομηνίες λήξης και χρησιμοποιούμε άμεσα όσα λήγουν σύντομα. Τα μαγειρεμένα φαγητά τα διατηρούμε σε ειδικά σκεύη, πάντα σκεπασμένα, ποτέ εκτεθειμένα. Αν αποψύξουμε κάποιο προϊόν δεν μπορούμε να το ξαναπαγώσουμε. Το καταναλώνουμε άμεσα ή το διατηρούμε για μικρό διάστημα στη συντήρηση του ψυγείου.
Επαρκές μαγείρεμα
Μαγειρεύουμε τα ευπαθή τρόφιμα στη σωστή θερμοκρασία, μέχρι να ψηθούν με ασφάλεια, ώστε να εξουδετερωθούν τα μικρόβια. Υπάρχουν πίνακες με την θερμοκρασία που πρέπει να πιάσουν στο εσωτερικό τους ώστε να θεωρούνται ασφαλή. Για να είμαστε σίγουροι μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε θερμόμετρο αφού τις συμβουλευτούμε.