Από την Ιωάννα Σταμούλου
Τα στεφάνια της έχουν κοσμήσει κεφάλια ένδοξων νικητών σε ολυμπιακούς αγώνες και τα φύλλα της είναι από τα πλέον γνωστά αρωματικά βότανα της μεσογειακής κουζίνας. Όμως η δάφνη είναι ένα φυτό με πολλά ακόμη χαρίσματα.
Η δάφνη είναι αυτοφυής θάμνος που γίνεται δέντρο και ευδοκιμεί στις χώρες γύρω από τη Μεσόγειο. Η λατινική ονομασία του είναι Laurus nobilis L (Λάουρος ο ευγενής ή Δάφνη του Απόλλωνος) και ανήκει στην οικογένεια των Δαφνοειδών. Στην Ελλάδα τη δάφνη φυτρώνει σε κοιλάδες και τοποθεσίες δροσερές και σκιερές. Εκτός από δάφνη τη συναντάμε και με άλλα ονόματα: βάγια, βάϊα, λαύρα ή λαύρος (από το λατινικό laurus). Τα φύλλα της είναι έντονα πράσινα και δερματώδη με ιδιαίτερο άρωμα. Ανθίζει κάπου μεταξύ Μάρτη – Μάη και τα χρησιμοποιούμενα μέρη της εκτός από τα φύλλα είναι οι καρποί, αλλά όχι οι μίσχοι τους.
Λίγη ιστορία
Στην ελληνική μυθολογία η Δάφνη ήταν μια πανέμορφη Νύμφη, κόρη της Μητέρας Γης και του ποταμού Πηνειού την οποία ο Απόλλωνας ερωτεύτηκε κεραυνοβόλα μόλις την αντίκρισε κι από τότε άρχισε να την κυνηγά χωρίς σταματημό. Η Δάφνη ζήτησε από τη μητέρα της να την κρύψει κι εκείνη για να την προστατέψει από τις ερωτικές διαθέσεις του Απόλλωνα την μεταμόρφωσε σε δέντρο. Εκείνος εξακολούθησε να είναι ερωτευμένος μαζί της και για παρηγοριά έκοψε ένα κλωνάρι της και στεφανώθηκε. Αυτός είναι και ο λόγος που η δάφνη σχετίστηκε με τη λατρεία του θεού Απόλλωνα. Στην αρχαία Ελλάδα θεωρούταν σύμβολο της νίκης κι έτσι από τότε έως και σήμερα, το δάφνινο στεφάνι αποτελεί το έπαθλο σε πάσης φύσεως αγώνα. Επίσης αποτελούσε σύμβολο της σοφίας και της ποίησης. Στο μαντείο του Απόλλωνα στους Δελφούς, η Πυθία πριν δώσει τον χρησμό μασούσε πρώτα φύλλα δάφνης.
Χρήσεις
Η δάφνη χρησιμοποιείται κυρίως στη μαγειρική. Απαραίτητη στο μαγείρεμα της φακής και άλλων οσπρίων, σε πλούσιες κρασάτες σάλτσες και μαρινάδες κρεατικών, στο στιφάδο κλπ. Ο χυλός των φύλλων της χρησιμοποιείται μαζί με ρεβιθάλευρο στο ζύμωμα του εφτάζυμου ψωμιού. Τα αποξηραμένα φύλλα της γίνονται επίσης έγχυμα και αφέψημα, ενώ από αυτά βγαίνει και το δαφνέλαιο το οποίο μπορεί να μην είναι βρώσιμο, έχει υπέροχες φαρμακευτικές ιδιότητες.
Ιδιότητες
Εκτός από τη χρήση τους στην κουζίνα, τα φύλλα της δάφνης και οι καρποί της είναι ιδιαίτερα ωφέλιμοι για την πεπτική λειτουργία ενώ επίσης είναι γνωστά για την εφιδρωτική και την αντικαταρροϊκή τους δράση. Ανακουφίζει από νευραλγίες και πυρετό, ενώ βοηθάει την πέψη των φυτικών πρωτεϊνών οι οποίες υπάρχουν κυρίως στα όσπρια και δεν είναι τυχαίο ότι οι παραδοσιακές ελληνικές συνταγές οσπρίων περιλαμβάνουν πάντοτε αρκετά φύλλα δάφνης.