Όπως το φθινόπωρο ή το χειμώνα κοιτάς την πρόγνωση του καιρού, π.χ. για να αποφασίσεις αν θα πάρεις μαζί σου ομπρέλα πριν φύγεις από το σπίτι, το ξέρεις πως μπορείς αντίστοιχα το καλοκαίρι να προγραμματίζεις το μπάνιο σου στη θάλασσα, αξιοποιώντας την πρόγνωση της υπεριώδους ηλιακής ακτινοβολίας (UV) που θα βρεις στο ίντερνετ; Έτσι, για παράδειγμα, ίσως διαπιστώσεις πως καλό θα ήταν να ξεκινήσεις λίγο αργότερα για την παραλία, όταν ο ήλιος θα “καίει” αρκετά λιγότερο ή ότι αύριο το πρωί δε θα έχει τόσο απειλητικές διαθέσεις και επομένως, το καπέλο και το αντιηλιακό θα είναι αρκετά για να προστατέψουν το δέρμα σου.
Όπως είναι γνωστό, οι υπεριώδεις ακτίνες αποτελούν εκείνο το τμήμα της ακτινοβολίας που μπορεί να προκαλέσει σημαντικά προβλήματα στον άνθρωπο, ξεκινώντας από το κοκκίνισμα του δέρματος και τα εγκαύματα και φθάνοντας μέχρι τη γήρανση του δέρματος ή και τον κίνδυνο για εμφάνιση καρκίνου, στην περίπτωση μακροχρόνιας και παρατεταμένης έκθεσης. Η επικινδυνότητά της μετριέται με ένα μέγεθος που ονομάζεται “δείκτης UV”, από τον οποίο εξαρτάται τι μέτρα θα πρέπει να πάρεις. Κι αυτό γιατί όσο μεγαλύτερος είναι ο δείκτης UV, τόσο πιο εύκολα και πιο σύντομα μπορούν να εμφανισθούν οι ανεπιθύμητες παρενέργειες.
Πώς μπορείς να βρεις το δείκτη UV για την περιοχή που πρόκειται να κάνεις μπάνιο; Έχεις δύο ιντερνετικές επιλογές: το www.uvnet.gr, που ανήκει στο Εθνικό Δίκτυο Μέτρησης της Υπεριώδους Ηλιακής Ακτινοβολίας και το www.meteo.gr (ανατρέχοντας στην Ενότητα “Χάρτες”) που “τρέχει” το Εθνικό Aστεροσκοπείο Αθηνών.
Και στις δύο ιστοσελίδες, οι προγνώσεις καλύπτουν όλη τη χώρα και είναι εξαιρετικά αξιόπιστες, καθώς ο δείκτης υπολογίζεται χρησιμοποιώντας επιστημονικά μοντέλα τα οποία λαμβάνουν υπόψη τους μία μεγάλη σειρά από παραμέτρους. Επίσης, οι τιμές ανανεώνονται σε καθημερινή βάση, στις 9:30 το πρωί, ώστε να είναι όσο το δυνατόν πιο επίκαιρες. Για κάθε ημέρα, υπάρχουν 3 τιμές (για τις 11 το πρωί, τις 13:30 το μεσημέρι και τις 16:00 το απόγευμα), οι οποίες υπολογίζονται τόσο για ανέφελο ουρανό όσο και για την περίπτωση συννεφιάς.
Από την άλλη, μία διαφορά που θα διαπιστώσεις αν επισκεφθείς τα δύο σάιτ είναι πως στο uvnet μπορείς να βρεις το δείκτη UV σε επίπεδο πόλης, ενώ στο meteo σε επίπεδο περιοχής. Αντίθετα, στο uvnet υπάρχουν προγνώσεις για 3 ημέρες, ενώ στο meteo για 5 ημέρες.
Τόσο το Εθνικό Δίκτυο Μέτρησης όσο και το Αστεροσκοπείο έχουν φροντίσει να βρίσκεις άμεσα και τα μέτρα που θα πρέπει να πάρεις, ανάλογα με την τιμή του δείκτη UV. Έτσι, για παράδειγμα, όποτε είναι μικρότερος από 2,9, μπορείς να παραμείνεις άφοβα για όσο χρόνο θες στον ήλιο. Στον αντίποδα, όταν είναι μεγαλύτερος από 11, τότε η υπεριώδης ακτινοβολία είναι εξαιρετικά δραστική και θα πρέπει να αποφεύγεται. Μάλιστα, σε αυτή την περίπτωση, το καλύτερο είναι τα μικρά παιδιά να παραμένουν σε εσωτερικό χώρο και όχι απλώς στη σκιά, καθώς η ακτινοβολία ανακλάται από το έδαφος, το νερό ή τα βράχια.
Αν και ο δείκτης UV εκφράζει την επικινδυνότητα της υπεριώδους ακτινοβολίας στο μέσο άνθρωπο, θα πρέπει πάντως να γνωρίζεις επίσης πως δεν έχουμε όλοι τον ίδιο βαθμό ευαισθησίας. Έτσι, μεγαλύτερο κίνδυνο διατρέχουν όσοι έχουν ανοικτό τύπο δέρματος και οι άνθρωποι με ανοιχτόχρωμα μάτια και ξανθή ή κοκκινωπή απόχρωση μαλλιών.