Ακούγοντας τη λέξη «πρωτάκι», έρχεται αυτόματα στο μυαλό σου ένα εξάχρονο παιδί με βλέμμα απλανές και μάτια φοβισμένα, μπροστά στο άγνωστο που του επιφυλάσσει η ζωή του στο «μεγάλο σχολείο».
Τελειώνοντας το δημοτικό, το δωδεκάχρονο πια παιδί δεν νιώθει και πολύ διαφορετικά από ό,τι έξι χρόνια νωρίτερα.
Πρωτάκι ξανά, σε καινούριο, ακόμα πιο μεγάλο σχολείο. Νέο περιβάλλον, νέοι εκπαιδευτικοί, νέοι συμμαθητές, καινούρια μαθήματα και είσοδος σιγά σιγά στην εφηβεία. Όλα αυτά δημιουργούν στο παιδί και στους γονείς ένα κοκτέιλ πρωτόγνωρων συναισθημάτων.
Τη συγκεκριμένη στιγμή ίσως νιώσεις κι εσύ «πρωτάκι» σαν γονιός. Προσπαθείς να σταθείς δίπλα στο παιδί σου και να το βοηθήσεις να ενταχθεί ομαλά στο νέο του περιβάλλον. Σίγουρα θέλεις να πατήσει γρήγορα στα πόδια του και να βρει τις ισορροπίες του.
Προετοίμασε το παιδί σου πριν την έναρξη της σχολικής χρονιάς
Επισκεφθείτε μαζί τον χώρο
Είναι πολύ σημαντικό το παιδί να αποκτήσει γρήγορα οικειότητα με τον σχολικό χώρο. Αυτό θα το βοηθήσει στη γενικότερη προσαρμογή του με το περιβάλλον. Κάντε μια επίσκεψη για να γνωρίσετε τον φυσικό χώρο του σχολείου πριν από την έναρξη της νέας σχολικής χρονιάς. Τα σχολεία, ανοίγουν κάθε χρόνο από την πρώτη Σεπτεμβρίου για να έχουν τον απαιτούμενο χρόνο οι εκπαιδευτικοί να προετοιμαστούν για την υποδοχή των παιδιών. Οπότε υπάρχει ένα εύλογο χρονικό περιθώριο μέχρι τη μέρα του αγιασμού. Περιηγηθείτε στον χώρο και μην διστάσεις να αναφέρεις τους προβληματισμούς σου στους εκπαιδευτικούς που θα βρεις διαθέσιμους στο γραφείο των καθηγητών. Άλλωστε και οι ίδιοι επιθυμούν την ομαλή και γρήγορη ένταξη των νέων μαθητών στο σχολικό περιβάλλον.
Η διαδρομή για το νέο σχολείο
Πιθανότατα μέχρι το τέλος του δημοτικού, συνόδευες το παιδί σου μέχρι το σχολείο. Στο γυμνάσιο, εφόσον η απόσταση το επιτρέπει αυτό αλλάζει. Ακόμα κι αν στην αρχή το παιδί σου νιώθει ανασφάλεια να πηγαινοέρχεται μόνο του, σύντομα θα θελήσει να το κάνει. Ίσως γιατί το ίδιο κάνουν και οι συμμαθητές του ή επειδή στο γυμνάσιο οι ώρες που τα παιδιά σχολάνε δεν είναι πάντα σταθερές. Συχνά πυκνά δημιουργούνται τα λεγόμενα “κενά” από την απουσία κάποιου καθηγητή. Η ώρα αναπληρώνεται συνήθως από άλλον εκπαιδευτικό και το σχόλασμα πραγματοποιείται νωρίτερα.
Για να νιώθει, αλλά και να είναι ασφαλής, πραγματοποιήστε μαζί τη διαδρομή από το σπίτι στο σχολείο αρκετές φορές, φτιάχνοντας μάλιστα και εναλλακτικές διαδρομές. Συμβουλέψου το Google Maps για να βρεις την πιο γρήγορη διαδρομή. Μπορείς να προτείνεις κάποιες διαφοροποιήσεις, αν η πιο γρήγορη δεν είναι ταυτόχρονα και η πιο ασφαλής. Καλό είναι να αποφύγει να περνάει δρόμους χωρίς ορατότητα ή να κυκλοφορεί σε ερημικά στενά. Αν σχεδιάζει να πηγαίνει και να έρχεται από το σχολείο με παρέα, προσαρμόστε τη διαδρομή ανάλογα και με τα σημεία που βρίσκονται τα σπίτια των φίλων του.
Ενθάρρυνε τις σχέσεις με τους μελλοντικούς του συμμαθητές
Τις περισσότερες φορές η σύνθεση των τμημάτων στο γυμνάσιο δεν είναι η ίδια με αυτή του δημοτικού. Οι συμμαθητές από το δημοτικό κάποιες φορές, ανάλογα με τα γεωγραφικά όρια των σχολείων, χωρίζονται και φοιτούν σε διαφορετικά γυμνάσια. Από την άλλη, στο ίδιο γυμνάσιο, ανήκουν παιδιά από διάφορα δημοτικά οπότε η «τράπουλα ξαναμοιράζεται».
Φρόντισε να συμβουλεύσεις το παιδί σου να έχει καλές σχέσεις με όσους από τους παλιούς του συμμαθητές θα συνεχίσουν μαζί και στο γυμνάσιο, γιατί αν και στην πορεία, εκ των πραγμάτων, θα κάνει και νέες παρέες, στην αρχή θα νιώθει πιο άνετα και οικεία κοντά σε γνωστά πρόσωπα.
Κυρίως όμως, ενθάρρυνέ το να γνωρίσει και νέους φίλους, χωρίς να το πιέζεις.
Μια γεύση από τα νέα μαθήματα
Το εκπαιδευτικό πλαίσιο του γυμνασίου είναι πολύ διαφορετικό από εκείνο του δημοτικού. Αυτό είναι κάτι που, τουλάχιστον στην αρχή, μπορεί να φανεί στο παιδί σου σαν βουτιά σε βαθιά, άγνωστα νερά.
Για να αποκτήσει μια σχετική οικειότητα με την ύλη των μαθημάτων, επισκεφτείτε την ιστοσελίδα του οργανισμού σχολικών εκδόσεων και περιηγηθείτε στα βιβλία.
Βοήθεια στο διάβασμα
Ένα παιδί 12 ετών, μπορεί να μελετάει πια μόνο του, χωρίς τη βοήθειά σου. Παρόλα αυτά, η αλλαγή βαθμίδας εκπαίδευσης, τα νέα μαθήματα και οι διαφορετικές απαιτήσεις του κάθε καθηγητή, μπορεί να του δημιουργήσουν στην αρχή κάποια σύγχυση.
Ξεκίνησε συζητώντας μαζί του για τον τρόπο με τον οποίο μπορεί να κάνει το διάβασμά του πιο αποτελεσματικό. Κάθε παιδί έχει διαφορετικό ρυθμό προσαρμογής, οπότε μην αγχωθείς, μην θεωρήσεις εύκολα πως το παιδί σου αργεί να προσαρμοστεί στα νέα δεδομένα και κυρίως μην του μεταδίδεις τη δική σου αγωνία. Άλλωστε οι εκπαιδευτικοί γνωρίζουν καλά τις δυσκολίες προσαρμογής των παιδιών από το δημοτικό στο γυμνάσιο και τους δίνουν άτυπα, μια «περίοδο χάριτος».
Κυρίως, μην μπεις στη διαδικασία να ενδιαφέρεσαι υπέρμετρα για τους βαθμούς, και να το δείχνεις στο παιδί, γιατί θα το φορτώσεις με υπερβολικό βάρος.
Δείξε λοιπόν κατανόηση αλλά βοήθησέ το με μέτρο. Μείνε κοντά του για να το κατευθύνεις σωστά και να το συμβουλέψεις αλλά μην του προσφέρεις έτοιμες λύσεις. Πολλές φορές οι γονείς παρασύρονται από τον φόβο των κακών βαθμών και καταλήγουν να ασχολούνται τόσο με τα μαθήματα των παιδιών τους που στερούν από εκείνα κάθε πρωτοβουλία, καθιστώντας την προσαρμογή τους ακόμα πιο δύσκολη. Έτσι μαθαίνεις το παιδί σου να γίνεται φυγόπονο και να αναζητά τις εύκολες λύσεις. Και στο τέλος, θα καταλάβεις ότι ουσιαστικά διαιωνίζεις το πρόβλημα, και το μεταφέρεις στην επόμενη και ακόμα πιο απαιτητική βαθμίδα εκπαίδευσης, αυτή του λυκείου.
Καινούργιες παρέες
Η έναρξη του γυμνασίου συμπίπτει και με την αρχή της εφηβείας. Ήδη από το τέλος του δημοτικού θα έχεις διαπιστώσει πως το παιδί σου αργά ή γρήγορα αλλάζει.
Γίνεται πιο λιγομίλητο, απομονώνεται και επιδιώκει να περνάει ολοένα και περισσότερο χρόνο μόνο με τους φίλους του. Οι παρέες του μέχρι τώρα αποτελούνταν από παιδιά της γειτονιάς και γνώριζες αρκετά καλά τόσο εκείνα όσο και τις οικογένειές τους.
Στο γυμνάσιο, περιορίζονται οι εκδηλώσεις που οι γονείς συμμετέχουν μαζί με τα παιδιά τους. Τα πάρτι και οι έξοδοι, πραγματοποιούνται χωρίς την παρουσία γονέων. Αυτό μάλλον θα σε αγχώσει γιατί πάντα θέλεις να γνωρίζεις με ποιους κάνει παρέα το παιδί σου. Δεδομένου ότι οι έφηβοι επηρεάζονται ολοένα και περισσότερο από τους φίλους τους, πρέπει να αναλάβεις άμεση δράση.
Αρχικά, να συμβουλεύσεις το παιδί σου, να μην αγχωθεί για να «ταιριάξει» πάση θυσία από την αρχή σε κάποια παρέα. Αν ξεκινήσει με αυτή την ανησυχία, ίσως προβεί σε υπερβολικές παραχωρήσεις και εκπτώσεις στις απαιτήσεις του, προκειμένου να διατηρήσει μια θέση στην ομάδα. Έτσι, και θα πιέζεται, και θα χάσει την ευκαιρία να συναναστραφεί με παιδιά που θα του ταίριαζαν καλύτερα.
Ενθάρρυνέ το να κρατήσει ένα χαμηλό προφίλ, να μην συμμετέχει σε προστριβές και σε κακοπροαίρετες συζητήσεις και να έχει καλές σχέσεις με όλους τους συμμαθητές του. Αργά ή γρήγορα θα βρει τα παιδιά που του ταιριάζουν καλύτερα. Δείξε του εμπιστοσύνη.
Όταν η παρέα του σταθεροποιηθεί, καλό θα είναι να τη γνωρίσεις. Μπορεί το παιδί σου να μεγάλωσε, όμως είναι ακόμα παιδί και χρειάζεται την προστασία σου. Βρες λοιπόν μια αφορμή, όπως τα γενέθλιά του, έναν αγώνα στην τηλεόραση ή κάποια άλλη ευκαιρία και κάλεσε τους φίλους του στο σπίτι. Πιθανόν να χρειαστεί να μιλήσεις στο τηλέφωνο και με κάποιους από τους γονείς για να κάνετε τις σχετικές συνεννοήσεις. Άρπαξε την ευκαιρία και διακριτικά ξεκίνησε να τους γνωρίζεις. Θα καταλάβεις πολλά, ακόμα και από την πρώτη επαφή.
Τελικά, η μετάβαση στο γυμνάσιο δεν είναι τόσο δύσκολη όσο νομίζεις. Με υπομονή και ψυχραιμία, μέρα με τη μέρα, θα καταλάβεις ότι το παιδί σου μπορεί να σε εκπλήξει ευχάριστα.
