Ρόδι, ο καρπός της ευζωίας!

Από την Ιωάννα Σταμούλου

“Χίλιοι μύριοι καλογέροι σ’ ένα ράσο τυλιγμένοι”, λέει η λαϊκή παροιμία. Μόνο που οι καλόγεροι είναι ντυμένοι στα κόκκινα και κρατάνε χίλια τυχερά και χίλια καλά για την υγεία μας.

Η χιλιοτραγουδισμένη ροδιά είναι ένα μικρό φυλλοβόλο δέντρο με γυαλιστερά φύλλα, ανθεκτικό στη ζέστη, στην ξηρασία και στην έλλειψη φροντίδας και προσαρμόζεται εύκολα σε διαφορετικά εδάφη. Τα πανέμορφα πορτοκαλί λουλούδια της ανθίζουν στις αρχές του καλοκαιριού και μας δίνουν καρπό στις αρχές του φθινόπωρου. Όταν ωριμάσουν τα ρόδια είναι μεγάλα και στρογγυλά, κόκκινα, ή ανοιχτοκίτρινα με χοντρή, σχεδόν δερματώδη φλούδα και γεμάτα με σπόρους. Η ροδιά έχει πατρίδα της την Περσία κι είναι ένα από τα πρώτα φρούτα που καλλιέργησε ο άνθρωπος. Η βοτανική ονομασία της είναι Punica granatum και το επίσημο όνομά της είναι αυτό που χάρισε στην πανέμορφη πόλη Γρανάδα της Ισπανίας, αλλά και στη γρεναδίνη που βάφει κατακόκκινα τα ποτά μας.

Μύθοι και παραδόσεις γύρω από το ρόδι

Το ρόδι είναι σύμβολο καλής τύχης, γονιμότητας κι ευζωίας και το σπάμε την 1^η μέρα κάθε χρόνου για να πάει καλά όλη η χρονιά και να είναι γενναιόδωρη μαζί μας. Από την αρχαιότητα, κιόλας, πολλές θρησκείες και πολιτισμοί χρησιμοποιούσαν το ρόδι ως σύμβολο.

• Σύμφωνα με την ελληνική Μυθολογία ο Πλούτωνας δίνει ένα ρόδι στην Περσεφόνη για να τη «δέσει» με τον Άδη.
• Είναι το έμβλημα των Ελευσίνιων Μυστηρίων.
• Οι αρχαίοι Αιγύπτιοι το έθαβαν μαζί με τους νεκρούς τους.
• Αποτελεί ένα από τα τρία «ευλογημένα φρούτα» του Bουδισμού.
• Χρησιμοποιήθηκε ως διακοσμητικό στοιχείο στο ναό του Σολομώντα και στους μανδύες των ιερέων κι αναφέρεται στο Άσμα Ασμάτων στην Παλαιά Διαθήκη.
• Στην ελληνική παράδοση αποτελεί σύμβολο γονιμότητας κι αιωνιότητας (αν και συνδέεται και με το θάνατο), γι’ αυτό εκτός από την Πρωτοχρονιά σπάμε ρόδια και στους γάμους όταν το νιόπαντρο ζευγάρι μπαίνει στο σπιτικό του.

Θρεπτική αξία κι ιδιότητες

Ο καρπός έχει μόνο 130-150 θερμίδες από τις οποίες οι 105 περίπου προέρχονται από τους σπόρους, που είναι πλούσιοι σε βιταμίνες (Α, C, Ε, φυλλικό οξύ), σίδηρο, κάλιο και φυτικές ίνες. Πιο συγκεκριμένα, ένα ρόδι καλύπτει το 40% της ποσότητας της βιταμίνης C και το 25% του φυλλικού οξέος που έχει καθημερινά ανάγκη ένας ενήλικας.  Είναι πλούσιο σε τρεις διαφορετικές μορφές αντιοξειδωτικών ουσιών (τανίνες, ανθοκυανίνες, ελλαγικό οξύ) κι η συνολική αντιοξειδωτική ικανότητά του έχει υπολογιστεί ότι είναι 2-3 φορές μεγαλύτερη απ’ αυτήν του κόκκινου κρασιού, ή του πράσινου τσαγιού. Η αντιοξειδω­τική δράση σε κυτταρικό επίπεδο είναι ισχυρότερη σε σύγκριση μ’ άλλα 25 κόκκινα φρούτα που εξετάστηκαν σε σχετική έρευνα.

Ο χυμός του ροδιού θεωρείται θεραπευτικός εδώ κι αιώνες σε πολλούς τομείς:

• Τονώνει το ανοσοποιητικό και θωρακίζει την υγεία μας χάρη στις αντιμικροβιακές, αντιφλεγμονώδεις, αντιβηχικές, στυπτικές, επουλωτικές κι αντιδιαρροϊκές του ιδιότητες.
• Εμποδίζει την οξείδωση της «κακής» χοληστερίνης (LDL), που αποτελεί σοβαρό παράγοντα κινδύνου για καρδιαγγειακά νοσήματα.
• Φαίνεται να μειώνει τα επίπεδα της ολικής και της «κακής» χοληστερίνης σε διαβητικούς ασθενείς με υπερλιπιδαιμία.
• Θεωρείται ότι συμβάλλει στην πρόληψη του καρκίνου του δέρματος, του μαστού και του προστάτη, αλλά και στην ­επιβράδυνση της ανάπτυξής τους.
• Καθαρίζει και προστατεύει το δέρμα, χρησιμοποιείται στην αντιμετώπιση των εγκαυμάτων και του ιού του έρπητα και μειώνει τις ρυτίδες και τα έλκη.
• Έχει αντιαλλεργική δράση, χάρη στις πολυφαινόλες που περιέχει.
• Βοηθά στη ρύθμιση του σακχάρου στο αίμα, μειώνοντας έτσι τις πιθανότητες να νοσήσει κάποιος από διαβήτη.
• Για τον ίδιο λόγο βοηθά και στην απώλεια βάρους, καθώς ενισχύει και το μεταβολισμό.

Πως να διαλέξεις και να διατηρήσεις τα ρόδια

Υπάρχουν τριών ειδών ρόδια: γλυκά, ημίγλυκα και ξινά. Όποια κι αν επιλέξεις να βάλεις στο καλάθι σου φρόντισε να τα νιώθεις βαριά στο χέρι και να έχουν όσο πιο σφιχτή και γυαλιστερή όψη γίνεται. Βέβαια, ακόμη κι όταν η φλούδα τους συρρικνωθεί, το εσωτερικό τους μπορεί να φαγωθεί.

Αν είναι στο κλαδί τους, τα ρόδια διατηρούνται πολλές μέρες εκτός ψυγείου, διαφορετικά διατηρούνται εντός ψυγείου. Μπορείς, επίσης, να τα βάλεις καθαρισμένα σε σακουλάκια και να τα συντηρήσεις στο ψυγείο για λίγες μέρες. Αν η ποσότητα είναι μεγαλύτερη, βάλτα στην κατάψυξη, ώστε να παίρνεις όποτε θέλεις έτοιμους τους σπόρους τους για χρήση.

Πώς ν’ απολαύσεις το ρόδι και τους σπόρους του

• Φρέσκο ως φρούτο κι ενδιάμεσο σνακ
• Μέσα σε πράσινες σαλάτες και φρουτοσαλάτες
• Σε χυμό μόνο του, ή μαζί με καρότο και πορτοκάλι
• Σε νόστιμα smoothies
• Ως διακόσμηση σε κρέμες και τάρτες
• Σε ζελέ (από το χυμό του)
• Σε κρεατικά και πουλερικά (προσθέτουμε τα σποράκια στο τέλος του μαγειρέματος για να μην χάσουν το χρώμα τους)

Το καθάρισμα του ροδιού

Ο πιο γρήγορος κι απλός τρόπος για να καθαρίσεις ένα ρόδι είναι να χαράξεις κυκλικά τη φλούδα του στο πιο φαρδύ σημείο της περιφέρειάς του και μετά να το κόψεις προσεκτικά στα δύο. Άνοιξε λίγο τη φλούδα σε μερικά σημεία κι αναποδογύρισέ το στη χούφτα σου πάνω από ένα ευρύχωρο μπολ. Με τ’ άλλο χέρι πάρε μια ξύλινη κουτάλα και χτύπα το γύρω-γύρω. Οι σπόροι πέφτουν από μόνοι τους στο πιάτο. Σταμάτα όταν δεν πέφτει πια τίποτα.

Φτιάξε χυμό ρόδι

Υπάρχουν, λοιπόν, δύο τρόποι για να πάρουμε το χυμό από τους καρπούς: είτε στύβουμε τα ρόδια στο στίφτη, όπως κάνουμε με τα πορτοκάλια, είτε πιέζουμε τους καρπούς σ’ αποχυμωτή, ή σ’ ένα λεπτό σουρωτήρι.