Από την Ιωάννα Σταμούλου
Εκείνο το κίτρινο σποράκι που ταϊζουμε τα καναρίνια; Ναι αυτό, αλλά μαγειρεμένο το τρώνε κι οι άνθρωποι γιατί είναι πεντανόστιμο. Τι κι αν είναι μια σταλιά, κουβαλάει του κόσμου τα καλά πάνω του!
Το κεχρί ανήκει στην κατηγορία των ψευδοδημητριακών όπως το φαγόπυρο, η κινόα, ο αμάρανθος κ.ά. Γενικότερα, πρόκειται για έναν σπόρο που προέρχεται από διαφορετικά είδη ποωδών φυτών της οικογένειας των αγρωστωδών (Graminae) γι’ αυτό και το συναντάμε σε πολλές ποικιλίες. Το σποράκι έχει μικρό μέγεθος και στρογγυλό σχήμα και το βρίσκουμε σε διάφορα χρώματα – πιο γνωστό είναι το κίτρινο, όμως παρουσιάζει πολλές χρωματικές διαβαθμίσεις από γκριζωπό μέχρι κόκκινο.
Το κεχρί είναι αρχαία υπόθεση. Ανακαλύφθηκε και καλλιεργήθηκε συστηματικά για πρώτη φορά στην Κίνα, το 7500 π.Χ. Σήμερα καλλιεργείται στην Ινδία και φυσικά στην Κίνα, όπου θεωρείται τόσο σημαντικό όσο σχεδόν το ρύζι και το σιτάρι. Επίσης καλλιεργείται σε χώρες της Εγγύς και της Μέσης Ανατολής. Παλαιότερα, στην Ελλάδα το κοινό κεχρί καλλιεργούνταν σε ορεινές περιφέρειες και χρησιμοποιούταν ως υποκατάστατο του ρυζιού. Ονομαζόταν «βουρί» στην Πελοπόννησο ή «μπερνίτσα» στη Μακεδονία. Σήμερα δεν καλλιεργείται πλέον.
Λίγη ιστορία ακόμα…
- Το 5000 π.Χ. το κεχρί από την Ασία, μέσω της Μαύρης Θάλασσας πέρασε στην Ευρώπη.
- Αναφορές για τη χρήση του κεχριού υπάρχουν και στη Βίβλο, σε τύπο άζυμου ψωμιού.
- Το κεχρί ήταν γνωστό και στους αρχαίους Έλληνες, οι οποίοι το καλλιεργούσαν συστηματικά και το χρησιμοποιούσαν στην παρασκευή ψωμιού.
Διατροφική αξία
Το κεχρί αποτελεί καλή πηγή φυτικής πρωτεΐνης, είναι πλούσιο σε βιταμίνες του συμπλέγματος Β, ιδιαίτερα νιασίνη, φολικό οξύ και Β6. Επίσης περιέχει σίδηρο, ασβέστιο, φωσφόρο, κάλιο, μαγνήσιο, χαλκό και ψευδάργυρο. Επειδή δεν περιέχει γλουτένη είναι κατάλληλο για άτομα που πάσχουν από κοιλιοκάκη ή άλλες μορφές αλλεργίας στο σιτάρι. Έχει χαμηλό γλυκαιμικό δείκτη και περιέχει λίγους απλούς αλλά πολλούς σύνθετους υδατάνθρακες.
Πώς καταναλώνεται;
- Στη Ρωσία γίνεται γλυκός χυλός, με την προσθήκη γάλακτος και ζάχαρης ή αλμυρός, σαν συνοδευτικό κυρίως πιάτων.
- Στην Κίνα καταναλώνεται μαζί με φασόλια, γλυκοπατάτες ή κολοκύθα. Επίσης προστίθεται σε σούπες που καταναλώνουν μητέρες για να δυναμώσουν μετά τον τοκετό και να παράγουν επαρκή ποσότητα γάλακτος για τα μωρά τους.
- Στη Γερμανία τρώγεται βραστό με μέλι και μήλα.
- Στην Ταϊβάν, στην Ανατολική Αφρική και στο Νεπάλ με αλκοολική ζύμωση του κεχριού φτιάχνουν διάφορα αλκοολούχα ποτά.
Κι εμείς πώς θα το μαγειρέψουμε στο σπίτι;
- Το μουλιάζουμε από το προηγούμενο βράδυ ώστε να απομακρυνθούν τα αντιθρεπτικά συστατικά του και την επομένη το μαγειρεύουμε όπως και το ρύζι, σε αναλογία 1 μέρος κεχρί προς 2 μέρη νερό ή ζωμός. Στο τέλος του προσθέτουμε ελαιόλαδο και χυμό από λεμόνι, αν θέλουμε. Συνοδεύουμε με αυτό ψητά κρεατικά, πουλερικά και ψάρια.
- Μπορούμε να το προσθέσουμε βρασμένο σε σαλάτες, σε σούπες και φαγητά κατσαρόλας καθώς μαγειρεύονται ή να το προσθέσουμε στο ρύζι των γεμιστών!
- Μπορούμε να το αγοράσουμε σαν αλεύρι ή να το αλέσουμε μόνοι μας στο μπλέντερ και να το προσθέσουμε σε ζύμες για μπισκότα, ψωμί, κέικ, κλπ.
- Μπορούμε να το αγοράσουμε σε μορφή νιφάδων και να φτιάξουμε porridge και χυλούς, αλμυρούς ή γλυκούς, παρέα με φρούτα, ξηρούς καρπούς και σοκολάτα!