Από την Ιωάννα Σταμούλου
Εκτός από την Νηστεία της Σαρακοστής υπάρχει κι αυτή των Χριστουγέννων που κάποιοι τη λένε και Mικρή Σαρακοστή. Ας δούμε τις λεπτομέρειες.
Η συγκεκριμένη νηστεία ξεκινά στις 15 Νοεμβρίου και ολοκληρώνεται στις 24 Δεκεμβρίου, την Παραμονή των Χριστουγέννων. Αυτές τις μέρες οι πιστοί απέχουν από το κρέας, τα αυγά και τα γαλακτοκομικά, ωστόσο είναι λιγότερο αυστηρή από την νηστεία της Μεγάλης Σαρακοστής αφού τις 33 (όσες τα χρόνια του Χριστού) πρώτες μέρες της, δηλαδή μέχρι τις 17 Δεκεμβρίου οι πιστοί μπορούν να καταναλώνουν και ψάρι, εκτός από τις Τετάρτες και τις Παρασκευές. Από τις 18 Δεκεμβρίου μέχρι την Παραμονή των Χριστουγέννων επιτρέπεται το κρασί και το λάδι, εκτός από Τετάρτη και Παρασκευή.
Τι τρώμε αυτές τις μέρες;
Εποχικά λαχανικά όπως: μανιτάρια, μπρόκολα, κουνουπίδια, λάχανα, μαρούλια, πατάτες, πράσα, χόρτα διάφορα, όσπρια, φρούτα και ξηρούς καρπούς, σε λαδερά πιάτα, βραστά ή στο φούρνο, σε σαλάτες, σε πίτες, σε σούπες, μαζί με ρύζι ή ζυμαρικά, σε φάβες και οσπριοπουρέδες, σε στιφάδα κλπ αλλά και γλυκά νηστίσιμα όπως μελομακάρονα, λαδοκουραμπιέδες, σιμιγδαλένιους χαλβάδες, λαδερούς μπακλαβάδες, λουκουμάδες και τηγανίτες με μέλι κλπ.
Δεν είναι ανάγκη να ακολουθούμε κατά γράμμα τους τύπους και τις απαγορεύσεις της θρησκείας, ωστόσο δεν μπορούμε να μην σκεφτούμε πως και αυτή η Νηστεία είναι μια ευκαιρία αποτοξίνωσης από το κρέας και τα παράγωγά του για όσες μέρες αποφασίσουμε να την ακολουθήσουμε.
Γιορτές και παραδόσεις του Σαρανταήμερου
Μέσα σε αυτό το διάστημα, δεν είναι λίγες οι γιορτές που συνδέονται με διατροφικές συνήθειες και κανόνες. Για παράδειγμα, στις 21 Νοεμβρίου στα Εισόδια της Παναγίας (Παναγιάς Πολυσπορίτισσας ή Μεσοσπορίτισσας) γίνονται τα πολυσπόρια. Πρόκειται για όσπρια και δημητριακά που μαγειρεύονται μαζί σε αλμυρά ή γλυκά πιάτα και προσφέρονται με την ευχή για καλή σοδειά. Πρόκειται για συνήθεια που κρατά από τα αρχαία χρόνια, σε ανάμνηση της αρχαιοελληνικής «πανσπερμίας» προς τιμή της θεάς Δήμητρας αλλά και των θεών των νεκρών.
Στις 30 Νοεμβρίου ακολουθεί η γιορτή του Αγίου Αντρέα όπου «αντρειώνει» το κρύο αλλά αντρειεύουν και τα σπαρτά. Αυτή τη μέρα σε πολλές πόλεις και χωριά συνηθίζουν να φτιάχνουν λουκουμάδες με μέλι. Από τις 4 μέχρι τις 6 Δεκεμβρίου έρχονται και τα Νικολοβάρβαρα, μια εορταστική τριπλέτα που περιλαμβανει τις γιορτές της Αγίας Βαρβάρας, του Αγίου Σάββα και του Αγίου Νικολάου. Στη γιορτή της Αγίας Βαρβάρας σε πολλά μέρη της Ελλάδας μαγειρεύουν – ακόμη και σήμερα – τη βαρβάρα ή αλλιώς τον αουρέ, ένα νόστιμο κι αρωματικό κολυβοζούμι με καρύδια, ρόδια, σουσάμι και αμύγδαλα.