Από την Ιωάννα Σταμούλου
Τι κι αν είναι κουτσός και παγωμένος; Είναι ο μήνας που κάθε χρόνο μας έρχεται κεφάτος και φασαριόζος, φέρνοντας μαζί του τη γιορτή των ερωτευμένων, τις Απόκριες, μα πάνω απ’ όλα ένα σωρό αφορμές για γλέντι, χορό και τραγούδι.
Ο δεύτερος μήνας του χρόνου και τελευταίος του χειμώνα σύμφωνα με το Γρηγοριανό ημερολόγιο έχει τους κανονικούς χρόνους 28 ημέρες και 29 τους δίσεκτους, κάτι που συμβαίνει κάθε 4 χρόνια. Αν και μικρός σε σχέση με τους άλλους μήνες, είναι γεμάτος ζωή και δραστηριότητα.
Λίγη λαογραφία…
Το όνομα Φεβρουάριος προέρχεται από τα λατινικά (februarious) και τη λέξη februum που σημαίνει κάθαρση, λόγω των θρησκευτικών εορτών εξαγνισμού που τελούνταν στη Ρώμη τη συγκεκριμένη χρονική περίοδο. Στην Ελλάδα ο Φεβρουάριος έχει πολλές λαϊκές ονομασίες, όπως Φλεβάρης (από τις «φλέβες», τα υπόγεια νερά, που αναβλύζουν λόγω των πολλών βροχών), Μικρός (λόγω μεγέθους), Κουτσός και Κουτσοφλέβαρος (γιατί του λείπουν μέρες), Γκουζούκης (ατελής), Κούντουρος (κολοβός), Κλαδευτής (στις μέρες του οι αγρότες ασχολούνται με το κλάδεμα των δέντρων), Φλιάρης (χλιαρός). Παρότι χειμωνιάτικος, ο Φλεβάρης γίνεται προπομπός της άνοιξης και της επερχόμενης γονιμότητας της γης κάτι που μαρτυρούν περίτρανα οι πρόωρα ανθισμένες αμυγδαλιές, αλλά και το πλούσιο, ολάνθιστο εορτολόγιό του.
Γιορτές και πανηγύρια…
Ο Φεβρουάριος είναι ένας μήνας όλο γιορτές και γλέντια κι αυτό το αποδεικνύει με το καλημέρα, κάνοντας ένα γιορτινό σερί τις τρεις πρώτες μέρες του. Την 1η είναι του Αγίου Τρύφωνα (θεωρείται ο άγιος των αμπελιών), στις 2 είναι η γιορτή της Υπαπαντής, ημέρα που τηρούν ως αργία οι αγρότες για να μην πέσει χαλάζι και καταστρέψει το βιος τους, στις 3 του Αγίου Συμεών, που τιμάται από τις έγκυες γυναίκες και τη συγκεκριμένη μέρα αποφεύγουν οποιαδήποτε εργασία. Λέγεται μάλιστα πως δεν επιτρέπεται να αγγίξουν το πρόσωπό τους, μην τυχόν και το παιδί τους γεννηθεί με «το σημάδι του Αγίου Συμεών» ένα εκ γενετής αντιαισθητικό μοβ σημάδι. Μαζί με τον Συμεών, στις 3 Φεβρουαρίου γιορτάζουν κι οι Σταμάτηδες που δεν γιορτάζουν στη σύναξη των Αρχαγγέλων. Στις 10 γιορτάζουν οι Χαραλάμπηδες και στις 14 μαζί με Βαλεντίνες και Βαλεντίνους, κι όλοι οι ερωτευμένοι. Όσο για το Τριώδιο, φέτος ανοίγει στις 13 Φεβρουαρίου (Τελώνου και Φαρισαίου όπως ονομάζεται επίσημα), η Τσικνοπέμπτη πέφτει στις 24 κι η Κυριακή της Αποκριάς στις 26. Η τελευταίες Απόκριες και η Καθαρή Δευτέρα πάνε το Μάρτη στις 6 και 7 του μήνα αντίστοιχα.
Παροιμίες για τον Φεβρουάριο
- Ο Φλεβάρης κι αν φλεβίσει, καλοκαίρι θα μυρίσει, μα κι αν κάνει πως κακιώνει, μες στο χιόνι θα μας χώσει.
- Ο Φλεβάρης κι αν φλεβίσει, πάλι η άνοιξη θα ανθίσει.
- Ο Φλεβάρης ο κουτσός πρώτος μπαίνει στον χορό
Τα προϊόντα του Φλεβάρη
- Αυτό τον μήνα στην αγορά από φρούτα βρίσκουμε όλων των ειδών τα εσπεριδοειδή: λεμόνια, πορτοκάλια, μανταρίνια, γκρέιπφρουτ, νεράντζια, περγαμόντα, φράπες, κίτρα, σανγκουίνια, ενώ υπάρχουν ακόμη μήλα, αχλάδια, κυδώνια, ρόδια, ακτινίδια.
- Από λαχανικά: τα μαρούλια, οι πράσινες σαλάτες, τα καρότα, τα λάχανα κι οι λαχανίδες, τα κουνουπίδια, τα μπρόκολα και τα παντζάρια είναι στις δόξες τους, ενώ δεν λείπουν τα μανιτάρια, οι πατάτες, τα κρεμμύδια, τα κρεμμυδάκια, τα πράσα, τα σέλινα κι οι σελινόριζες, το σπανάκι, τα σέσκουλα, τα ραδίκια, τα άγρια χόρτα, το σταμναγκάθι, τα ραπάνια και φυσικά τα μυρώνια, οι καυκαλήθες κι οι τσουκνίδες.
- Από ψάρια: αθερίνα, γαύρο, κουτσομούρες, μπαρμπούνια, λυθρίνια, ροφούς, παλαμίδες, στείρες, συναγρίδες, τσιπούρες κι από θαλασσινά, αχιβάδες, κυδώνια, στρείδια, μύδια, γαρίδες, καλαμάρια, σουπιές και χταπόδια.
