Μια από τις σημαντικότερες ηλεκτρονικές συσκευές που έχεις στο σπίτι σου είναι χωρίς αμφιβολία το router, το μικρό αυτό θαύμα της τεχνολογίας που φροντίζει να σε συνδέσει στο Internet, και να επιτρέψει στον υπολογιστή, τη Smart TV και το κινητό σου να επικοινωνήσουν με τον κόσμο. Τις περισσότερες φορές το μικρό αυτό router το έχεις ξεχασμένο σε μια γωνιά του σαλονιού και δεν του δίνεις ιδιαίτερη σημασία. Εκτός από τη στιγμή που θα χρειαστεί να το αντικαταστήσεις. Αν νομίζεις ότι πλησιάζει η ώρα που θα αγοράσεις νέα συσκευή, καλό θα είναι να γνωρίζεις μερικά βασικά βήματα, που αν τα ακολουθήσεις θα κάνουν την πλοήγηση σου στο Internet να «πετάει».
Οι βασικοί τρόποι για να αποκτήσεις ένα router είναι δύο. Ο πρώτος είναι να κάνεις μια έρευνα αγοράς και να αποφασίσεις ποιο μηχάνημα σε καλύπτει περισσότερο. Ο δεύτερος είναι να σε προμηθεύσει με ένα ο πάροχος της σταθερής τηλεφωνίας. Σε αυτή την περίπτωση κάνεις μια αγορά «με κλειστά μάτια» αφού δεν έχεις και πολλά περιθώρια να επιλέξεις ανάμεσα σε κάποια γκάμα μοντέλων. Στην πρώτη περίπτωση έχεις εσύ τον έλεγχο της αγοράς σου και μπορείς να ξεψαχνίσεις τα χαρακτηριστικά του κάθε μοντέλου. Φυσικά, υπάρχει και η παράμετρος του κόστους αλλά μόνο για την πρώτη περίπτωση, καθώς στη δεύτερη έρχεται δωρεάν με τη σύνδεση. Από την άλλη, το router που θα λάβεις από τον πάροχο είναι χαμηλών προδιαγραφών με βασικές λειτουργίες και δυνατότητες απέχοντας αρκετά σε ποιότητα από αυτό που θα αγοράσεις. Σε κάθε περίπτωση ο εξοπλισμός σου θα σε καλύπτει στα βασικά και θα έχεις αρκετές δυνατότητες να πειράξεις τις ρυθμίσεις του router σου σε σημαντικό βαθμό. Αρκεί να γνωρίζεις τις βασικές αρχές που πρέπει να ακολουθήσεις.
Άσχετα λοιπόν με το πώς έφτασε το router στα χέρια σου, μόλις το βγάλεις από το κουτί του και το συνδέσεις στην πρίζα και στο τηλέφωνο, αυτό θα δημιουργήσει ένα δικό του ασύρματο δίκτυο. Η ευκολία σε αυτό είναι μεγάλη. Χωρίς να μπλέξεις με τεχνικά θέματα και ρυθμίσεις έχεις ένα έτοιμο δίκτυο για να συνδέσεις την κάθε σου συσκευή. Υπάρχει όμως μια παγίδα που δεν φαίνεται εύκολα. Αυτή της ασφάλειας. Το ασύρματο δίκτυο είναι πολύ βολικό αφού μπορείς να βρίσκεσαι σε οποιοδήποτε σημείο του σπιτιού και να μπαίνεις εύκολα στο Internet, χωρίς να μπλέκεις με καλώδια. Το κακό είναι ότι το ίδιο μπορεί να κάνει και ο γείτονάς σου. Επειδή το router δεν μπορεί να γνωρίζει ποιες συσκευές είναι δικές σου και ποιες όχι, θα πρέπει με κάποιον τρόπο να του εξηγήσεις ποιες συσκευές θα έχουν άδεια πρόσβασης στο οικιακό σου δίκτυο.
Βήμα πρώτο: Ασφάλεια
Ο πρώτος και ευκολότερος τρόπος να αυξήσεις την ασφάλεια του δικτύου είναι να αλλάξεις τον κωδικό πρόσβασης που απαιτείται από το router σου, κάθε φορά που επιλέγεις να συνδέσεις μια νέα συσκευή. Τις περισσότερες φορές ο προεπιλεγμένος κωδικός που ζητάει το router είναι πολύ εύκολο να βρεθεί ή να τον μαντέψει κάποιος. Υπάρχουν μάλιστα και ειδικές εφαρμογές στα κινητά τηλέφωνα που αναλαμβάνουν να κάνουν αυτό ακριβώς το πράγμα. Κάποιος που βρίσκεται κάτω από το σπίτι σου μπορεί σε λίγα δευτερόλεπτα να μπει στο οικιακό σου δίκτυο. Αυτό δεν είναι καθόλου αθώο αφού πέρα από την πτώση της ταχύτητας που θα παρατηρήσεις, μπαίνει σε κίνδυνο η ιδιωτική σου ζωή. Μπορεί εύκολα κάποιος που γνωρίζει να υποκλέψει προσωπικά στοιχεία ή φωτογραφίες. Για αρχή λοιπόν, άλλαξε τον κωδικό πρόσβασης του Wi-Fi. Αμέσως μετά πρέπει να αλλάξεις το username και το password με το οποίο «μπαίνεις» στις ρυθμίσεις του ίδιου του router. Όχι του Wi-Fi, αυτό το έκανες πριν λίγο. Του ίδιου του router. Συνήθως οι κωδικοί και τo username που είναι προεγκατεστημένα είναι ιδιαίτερα εύκολα να τα προβλέψεις, για λόγους ευκολίας. Συνηθίζεται να έχουν την ίδια λέξη για username και για password. Παράδειγμα: user και user. Υποθέτει ο κατασκευαστής ότι θα τα αλλάξεις εσύ με κάτι καταλληλότερο. Ίσως να μην μπορείς να αλλάξεις το username, όμως σίγουρα μπορείς να αλλάξεις το password.
Για να έχεις ακόμα μεγαλύτερο έλεγχο στις συσκευές που συνδέονται στο δίκτυό σου, μπορείς να δημιουργήσεις φίλτρα πρόσβασης ανάλογα με την MAC Address. Τι ακριβώς είναι αυτό; Κάθε συσκευή που συνδέεται στο router σου έχει ενσωματωμένο έναν κωδικό από τον κατασκευαστή της. Αυτός είναι ένας και μοναδικός και δεν θα βρεις δύο συσκευές με τον ίδιο κωδικό. Μπορείς να δημιουργήσεις κανόνες μέσα από το router σου που θα αποφασίζει ποιος από αυτούς τους κωδικούς επιτρέπεται να συνδεθεί στο δίκτυό σου. Ο κωδικός αυτός ονομάζεται MAC Address και το φίλτρο θα το φτιάξεις βάση αυτού. Τώρα λοιπόν έχεις δύο δικλίδες ασφαλείας. Για να πάρει την άδεια κάποιος και να μπει στο οικιακό σου network θα πρέπει να γνωρίζει τον κωδικό πρόσβασης του Wi-Fi, αλλά και να έχει στο χέρι του μια συσκευή με άδεια σύνδεσης. Εάν προσέξεις αυτά τα 3 βασικά σημεία ασφαλείας που διάβασες, θα είσαι πάρα πολύ καλά θωρακισμένος από επιθέσεις.
Βήμα Δεύτερο: Τοποθέτηση
Τώρα αυτό που μένει είναι να μελετήσεις τα καταλληλότερα σημεία για να τοποθετήσεις το router σου. Είναι αρκετά πιθανό να βιάστηκες και να το τοποθέτησες σε ένα σημείο που να μην βολεύει τόσο πολύ το ασύρματο δίκτυο. Συνήθως στο σπίτι μας δεν υπάρχει μια καλή θέση που να βρίσκεται κοντά στην πρίζα του τηλεφώνου, και ταυτόχρονα να είναι μακριά εμπόδια που θα μειώσουν την εμβέλεια του Wi-Fi. Είναι απαραίτητο να είσαι κοντά σε μία πρίζα τηλεφώνου. Αλλά αν ανάμεσα σε αυτήν και τα διάφορα δωμάτια του σπιτιού μεσολαβούν πολλοί τοίχοι και μεγάλα έπιπλα (πχ. βιβλιοθήκες), να είσαι βέβαιος ότι θα μειωθεί η απόδοση του ασύρματου δικτύου στα απομακρυσμένα σημεία. Μια καλή σκέψη είναι να τοποθετήσεις το router κάπου στο κέντρο του σπιτιού. Έτσι δίνεις την ευκαιρία στο σήμα να ταξιδέψει προς όλες τις κατευθύνσεις με σχετική ευκολία. Ίσως θα ήταν καλή ιδέα να τραβήξεις ένα μεγάλο καλώδιο από την κοντινότερη πρίζα προς το κέντρο του σπιτιού. Αν αυτό σε βάζει σε μπελάδες τότε δοκίμασε να δυναμώσεις τα σημεία που έχουν κακή λήψη μέσω ενός Wi-Fi repeater.
Βήμα Τρίτο: Επιλογή σωστού Καναλιού
Μερικές φορές δεν αρκεί να έχεις πλήρη κάλυψη σε όλο το σπίτι. Μπορεί το δίκτυό σου να φτάνει παντού και να είναι δυνατό, αλλά μπορεί να επικαλύπτεται το σήμα του από τα γειτονικά Wi-Fi. Ειδικά αν βρίσκεσαι σε πολυκατοικία είναι βέβαιο ότι θα βρίσκεται πολύ κοντά σου ένα άλλο router, που θα εκπέμπει επάνω στη δική σου συχνότητα. Φαντάσου το σαν το σήμα του ραδιοφώνου. Όταν πέφτουν πολλά σήματα επάνω στις ίδιες η σε γειτονικές συχνότητες, παρατηρείς το φαινόμενο να «αλλάζουν» οι σταθμοί κάθε λίγα δευτερόλεπτα. Στην περίπτωση του Wi-Fi το πρόβλημα αυτό μεταφράζεται σε χαμηλές ταχύτητες στο Internet. Το ίδιο το router επικοινωνεί ταχύτατα με το Internet. Το Wi-Fi όμως που αναλαμβάνει να συνδέσει τη συσκευή σου με το router θα πασχίζει να ξεχωρίσει μεταξύ των παρεμβολών και του πραγματικού σήματος. Η λύση είναι εύκολη. Το Wi-Fi μπορεί και λειτουργεί σε διαφορετικά «κανάλια». Εάν κάποιο κανάλι είναι φορτωμένο με πολλά δεδομένα, τότε το router αποφασίζει να χρησιμοποιήσει ένα άλλο κανάλι (channel) με λιγότερη ή καθόλου κίνηση. Θα πρέπει όμως να βρεις εσύ το καταλληλότερο κανάλι, αφού το router δεν είναι πάντα καλό στο να το εντοπίζει αυτόματα. Χρησιμοποίησε μια εφαρμογή στο κινητό σου που θα ανιχνεύσει τον χώρο και θα διαβάσει όλα τα ασύρματα δίκτυα. Ένα καλό παράδειγμα είναι το Wi-Fi analyzer. Κάνε μερικές βόλτες μέσα στο σπίτι μέχρι να διαβάσει όλα τα γειτονικά Wi-Fi. Θα σου δείξει τα διάφορα κανάλια και το πόσο φορτωμένα είναι. Από εκεί θα καταλάβεις ποια είναι τα κανάλια με την λιγότερη κίνηση. Δώσε την εντολή στο router σου να αρχίζει να εκπέμπει σε αυτό το κανάλι. Οι λοιπές συσκευές σου θα συντονιστούν στο κανάλι αυτό από μόνες τους.
Βήμα Τέταρτο: Συνεχής λειτουργία
Πολλές φορές η τηλεφωνική γραμμή σε ένα σπίτι μπορεί να περνάει μέσα από το router. Αντίθετα με την μέχρι τώρα καθιερωμένη λογική που θέλει το τηλέφωνο και το Internet να λειτουργούν ξεχωριστά, πολλοί πάροχοι προσφέρουν το τηλέφωνο μέσω του Internet. Η τεχνολογία αυτή συναντάται με τον όρο Voice Over IP (VoIP). Αυτό τι σημαίνει για εσένα; Είναι ευκολότερο για τον πάροχο να σου προσφέρει πολύ χρόνο ομιλίας με χαμηλό κόστος. Σε μερικές περιπτώσεις μπορείς να χρησιμοποιείς τον ίδιο αριθμό τηλεφώνου για να κάνεις κλήσεις από το κινητό και το σταθερό. Μπορεί να είσαι στον δρόμο και αυτός που καλείς να «βλέπει» ότι τον καλείς από το σταθερό σου και αντίστροφα. Μια κρυμμένη παγίδα που δεν φαίνεται με την πρώτη ματιά είναι η εξής: Αν πέσει το ρεύμα στο σπίτι και σταματήσει να λειτουργεί το router, παύεις να έχεις τηλέφωνο. Συνήθως ένα router που υποστηρίζει VoIP έχει ενσωματωμένη μια μπαταρία που του επιτρέπει να λειτουργεί αρκετές ώρες σε καταστάσεις ανάγκης. Όμως δεν ισχύει πάντα. Καλό είναι λοιπόν να φροντίσεις για ένα UPS ώστε να μπορείς πάντα να κάνεις ένα τηλέφωνο ανάγκης.
Βήμα Πέμπτο: Αναβάθμιση λογισμικού
Κάθε router λειτουργεί με κάποιους κανόνες και μέσα από πολύ συγκεκριμένες οδηγίες. Θα μπορούσες να πεις ότι κάθε router κρύβει μέσα του ένα μικρό λογισμικό. Αυτό λέγεται firmware και είναι υπεύθυνο για όλα όσα διάβασες νωρίτερα. Το firmware αυτό πρέπει να αναβαθμίζεται κάθε φορά που βγαίνει μια νέα έκδοσή του. Όπως ακριβώς και τα updates στον υπολογιστή σου. Κάνε μια αναζήτηση στις ρυθμίσεις του εξοπλισμού σου για να εντοπίσεις το σημείο που ενεργοποιεί τις αυτόματες ενημερώσεις. Έτσι θα είσαι σίγουρος ότι έχεις πάντα την τελευταία έκδοση στο router σου.
Βήμα Έκτο: Δίκτυο στα μέτρα σου
Τώρα που έκανες τα βασικά, αυτό που μένει είναι να δώσεις την προσωπική σου πινελιά στο Wi-Fi σου. Μπες για τελευταία φορά στις ρυθμίσεις του router και στο σημείο που «πειράζεις» το Wi-Fi θα βρεις την επιλογή με τίτλο «SSID». Εκεί είναι ο τίτλος που δίνεται στο ασύρματο δίκτυο. Ευκαιρία λοιπόν να αλλάξεις το βαρετό «ROUTER-WIFI» σε κάτι πιο κοντά στην προσωπικότητά σου. Ονόμασέ το… «FBI_surveillance_van» και άσε τους γείτονες να ψάχνονται.