Από την Ιωάννα Σταμούλου
Τα δύο αυτά αρωματικά χόρτα μαζί είναι το αχτύπητο δίδυμο που κάνουν τις πίτες μας να μοσχοβολούν και τα μάτια μας να κλείνουν από ευχαρίστηση μόλις τις γευόμαστε. Και τα δυο τα βρίσκουμε από τον χειμώνα έως και την άνοιξη και τα αγοράζουμε σε ματσάκια από τους πάγκους της λαϊκής. Τα συγκεκριμένα είναι καλλιεργημένα, όμως και τα δυο υπάρχουν και αυτοφυή στη φύση. Μόνο που πρέπει να τα αναζητήσεις μαζί με τα υπόλοιπα χόρτα που θα μαζέψεις και θα βάλεις στη σακούλα ή το καλάθι σου αν είσαι τροφοσυλλέκτης κι αν ξέρεις από χόρτα.
Μυρώνια
Το μυρώνι είναι μεσογειακό φυτό, μέλος της οικογένειας των Απιίδων (Apiaceae) και από την αρχαιότητα είναι γνωστό ως χορταρικό των φτωχών γιατί το συναντάμε παντού, σε όλη σχεδόν την Ελλάδα, τόσο σε καλλιεργούμενους αγρούς ή στις άκρες των μονοπατιών. Είναι μονοετές ποώδες φυτό και το ύψος του κυμαίνεται από 15-30εκ. Τα φύλλα του είναι πολύ λεπτά, γύρω γύρω σχηματίζουν μια λεπτή δαντέλα όπως οι φτέρες και βγαίνουν ανά δύο ή ανά τρία πάνω σε κάθε κοτσάνι. Υπάρχουν και κάποια είδη μυρωνιών που φυτρώνουν σε πετρώδη εδάφη. Είναι εξ ίσου αρωματικά, αλλά πιο μικρά σε μέγεθος και αριθμητικά λιγότερα. Στην Πελοπόννησο τα μυρώνια φυτρώνουν σχεδόν παντού και θεωρούνται ως ένα από τα πιο συνηθισμένα χορταρικά.
Διατροφική Αξία – Ιδιότητες
Το μυρώνι θεωρείται καλό διουρητικό, ενώ παράλληλα βοηθά την ομαλή λειτουργία του εντέρου και είναι ωφέλιμο για το στομάχι. Το αφέψημά του κάνει καλό στο συκώτι, τα νεφρά και την ουροδόχο κύστη.
Χρήση στην κουζίνα
Είναι ένα αρωματικό φυτό με πολύ ιδιαίτερη γεύση και άρωμα. Λόγω της έντονης μυρωδιάς του δεν χρησιμοποιείται σκέτο, αλλά σε μικρότερες ποσότητες και σε συνδυασμό με άλλα χόρτα και βότανα. Χρησιμοποιείται κυρίως σε χορτόπιτες, αλλά το ιδιαίτερο άρωμά του ταιριάζει και σε σαλάτες, σούπες, αλμυρά κέικ κι ομελέτες, όπου προστίθεται την τελευταία στιγμή. Μαγειρεύεται επίσης με κρεατικά, ψάρια και όσπρια. Καλό είναι να χρησιμοποιείται με μέτρο γιατί η κατανάλωση μεγάλης ποσότητας μπορεί να προκαλέσει αρνητικές επιδράσεις στον οργανισμό.
Συντήρηση
Το μυρώνι είναι πολύ ευαίσθητο και από τη στιγμή που θα το αγοράσουμε διατηρείται στο ψυγείο μια ή δυο ημέρες μόνο, αποξηραίνεται πολύ εύκολα και χρειάζεται διπλάσια ποσότητα για να αποδώσει αρωματικά.
Καυκαλήθρες
Η καυκαλήθρα (pimpinella saxifraga) είναι μονοετές φυτό που φτάνει σε ύψος τα 50 εκ., συγγενής του άνηθου, του μάραθου και του καρότου. Από τον χειμώνα μέχρι και την άνοιξη φυτρώνει σε όλη σχεδόν τη χώρα, σε καλλιεργημένα χωράφια, λιβάδια και παρτέρια κήπων. Τα φύλλα της είναι οδοντωτά και χνουδωτά και μοιάζουν κάπως με του μαϊντανού. Τη συναντάμε με μερικές ακόμη ονομασίες, όπως τορδύλιον το άπουλον, καυκαλίδα, μερουλήθρα, αγριοκουτσουνάδα, μοσχολάχανο, μοσχοπιδιά.
Σε κάθε περίπτωση η καυκαλήθρα είναι ένα αρωματικό χόρτο που χρησιμοποιείται από την αρχαιότητα. Μάλιστα οι Αρχαίοι Έλληνες την αγαπούσαν ιδιαίτερα και στα κείμενα του Θεόφραστου αλλά και του Αθήναιου, του συγγραφέα των «Δειπνοσοφιστών» αναφέρεται με το ίδιο ακριβώς όνομα, καυκαλίς. Κατά τον Μεσαίωνα αρωμάτιζαν το κρασί με καυκαλήθρες βράζοντάς τα μαζί, αλλά τις έπιναν και σαν αντισηπτικό αφέψημα για να προλάβουν επιδημίες ή για να ανακουφίσουν τους πόνους της ποδάγρας και των ρευματισμών.
Διατροφική αξία – Ιδιότητες
Η καυκαλήθρα περιέχει μεγάλες ποσότητες ασβεστίου και καλίου αλλά και αρωματικό αιθέριο έλαιο. Το αφέψημά της χρησιμοποιείται για τόνωση του νευρικού συστήματος και κατά της δυσπεψίας.
Χρήση στην κουζίνα
Ένα ματσάκι καυκαλή θρες μαζί με άλλα μυρωδικά, μπορεί να δώσει εξαιρετική νοστιμιά στις χορτόπιτές μας από σπανάκι κι άλλα άγρια ή καλλιεργημένα χόρτα. Επίσης τρώγεται μόνη της ωμή ή βρασμένη μαζί με άλλα άγρια χόρτα σαν σαλάτα, αρωματίζει φασολάδες, κεφτέδες από όσπρια και ωμές ανάμεικτες σαλάτες. Στην Ιταλία τις ψιλοκόβουν και τις προσθέτουν σε σαλάτες και είναι βασικό συστατικό της minestra, της κλασικής χειμωνιάτικης χορτόσουπας.
