Από την Ιωάννα Σταμούλου
Όλα όσα αξίζει να γνωρίζουμε για την ιστορία, τη διατροφική αξία, τους τρόπους μαγειρέματος και το σωστό ψήσιμο της γαλοπούλας.
Το κρέας της γαλοπούλας έχει χαμηλή περιεκτικότητα σε λίπος και χοληστερίνη γι’ αυτό και είναι μια καλή επιλογή κρέατος – με την προϋπόθεση πως αποφεύγουμε την πέτσα. Γαλοπούλα μπορούμε να καταναλώνουμε όλο τον χρόνο, όμως Νοέμβρη και Δεκέμβρη έχει την τιμητική της στα τραπέζια της Αμερικής και της Ευρώπης λόγω Thanks giving, Χριστουγέννων και Πρωτοχρονιάς. Ας δούμε λοιπόν από που ξεκίνησε και πώς έφτασε και στο δικό μας τραπέζι…
Λίγη ιστορία…
Πατρίδα της γαλοπούλας θεωρείται η Βόρεια Αμερική και η επιστημονική ονομασία της είναι Gallopavo Meleagris. Οι πρώτοι Ευρωπαίοι που την αντίκρισαν γύρω στο 1500 μ.Χ ήταν Ισπανοί κατακτητές κι επειδή πίστευαν πως βρίσκονταν στις Ινδίες, την ονόμασαν πουλί των Ινδιών, δηλαδή ινδιάνο. Στην Ευρώπη έφτασε μερικά χρόνια αργότερα, το 1526 και στην Ελλάδα ακόμη πιο μετά, τον 16ο-17ο αιώνα και ονομάστηκε μελεαγρίδα, ινδιάνος, γαλοπούλα και τούρκος ή κούρκος, ενώ στην Τουρκία ονομάζεται hindi από το Hindistan (η Ινδία στα τουρκικά).
Διατροφική αξία
Η γαλοπούλα συγκαταλέγεται στη λίστα των πιο υγιεινών και θρεπτικών επιλογών κρέατος, καθώς έχει ελάχιστα λιπαρά, λίγες θερμίδες (120 έως 240 θερμίδες ανά 100 γρ.), μεγάλη διατροφική αξία και σπουδαία ευεργετική δράση, ιδιότητες που την καθιστούν ιδανική επιλογή για ενήλικες και παιδιά. Η γαλοπούλα περιλαμβάνει πρωτεΐνες υψηλής βιολογικής αξίας, πολλές βιταμίνες (Β6, Β3,Β2, Β12), σίδηρο που ανεβάζει τον αιματοκρίτη, φώσφορο για γερά οστά και δόντια καθώς και κάλιο γνωστό για την ευεργετική του δράση στην καρδιά. Το κρέας της γαλοπούλας διασφαλίζει τη σωστή ανάπτυξη και λειτουργία του οργανισμού, καθώς περιέχει 74% εύπεπτες πρωτεΐνες και είναι πλούσια σε βασικά αμινοξέα. Ο ψευδάργυρος αυξάνει την άμυνα του οργανισμού, ενώ το φώσφορο και το μαγνήσιο δρουν καταπραϋντικά και ηρεμιστικά, μειώνοντας τους πονοκεφάλους και τις ημικρανίες. Αξίζει να αναφερθεί πως το λευκό κρέας, αποτελεί μέσης περιεκτικότητας πηγή πουρινών. Οι πουρίνες είναι προϊόν του καταβολισμού των πρωτεϊνών και όταν βρίσκονται στον οργανισμό σε περίσσεια μπορούν να οδηγήσουν σε αυξημένο ουρικό οξύ και ουρική αρθρίτιδα.
Σε τι μορφή τη βρίσκουμε στην αγορά
Γαλοπούλα βρίσκουμε στην αγορά όλο τον χρόνο. Την περίοδο των Χριστουγέννων βέβαια τη βρίσκουμε σε μεγαλύτερη ποικιλία και σε πολλούς τύπους, κυρίως κατεψυγμένη (αμερικάνικη, γαλλική, ιταλική κλπ) αλλά και φρέσκια, ολόκληρη, μπούτια, φιλέτο αλλά και ρολό. Την περίοδο των Χριστουγέννων βρίσκουμε στον χασάπη και φρέσκια ελληνική γαλοπούλα. Η διατροφή της ελληνικής γαλοπούλας αρχίζει τον Ιούνιο, ώστε 5 μήνες μετά να είναι έτοιμη για το χριστουγεννιάτικο τραπέζι. Δείγμα τέτοιας εκτροφής είναι η μαύρη γαλοπούλα του Νομού Σερρών. Η νοστιμιά του κρέατός της σχετίζεται με την παραδοσιακή εκτροφή της που αποτελείται από καλαμπόκι και τριφύλλι ως επί το πλείστον.
Πως να τη μαγειρέψουμε;
Ο πιο συνηθισμένος τρόπος να μαγειρέψουμε τη γαλοπούλα είναι ολόκληρη ψητή στον φούρνο, με ή χωρίς γέμιση (δες χρόνους ψησίματος παρακάτω). Μπορούμε επίσης να κάνουμε το στήθος της ρολό και να το γεμίσουμε όπως προτιμάμε. Ακόμη μπορούμε να αγοράσουμε μπούτια και να ζητήσουμε από τον χασάπη να μας τα κόψει σε παϊδάκια και να τα ψήσουμε μαζί με λαχανικά, μπαχαρικά και αρωματικά της επιλογής μας ή να τα μαγειρέψουμε με σάλτσα της επιλογής μας (ντομάτας, λεμονάτη, κρασάτη, κλπ) στην κατσαρόλα και να τα σερβίρουμε μαζί με ζυμαρικά, ρύζι, πουρέ, πατάτες κλπ. Μπορούμε επίσης να κάνουμε ένα μέρος της σούπα και να φτιάξουμε πίτα με το ψαχνό της.
Χρόνοι και θερμοκρασίες ψησίματος
Η γαλοπούλα είναι σωστά ψημένη όταν η θερμοκρασία στον πυρήνα της αγγίξει τους 74οC. Την ψήνουμε σε προθερμασμένο φούρνο στους 180°C κι ανάλογα το βάρος της οι σωστοί χρόνοι είναι οι ακόλουθοι:
- 4-5 κιλά – Ψήνουμε για 2¼ έως 2½ ώρες
- 5-6 κιλά –Ψήνουμε για 2½ με 3 ώρες
- 6-7 κιλά– Ψήνουμε για 3 έως 3½ ώρες
- 7- 8 κιλά– Ψήνουμε για 4 ώρες
- 8-9 κιλά– Ψήνουμε για 4 έως 4¼ ώρες
- 9-10 κιλά– Ψήνουμε για 4¼ έως4½ ώρες