Από την Ιωάννα Σταμούλου
Τα τελευταία χρόνια δίνουν δυναμικό παρόν στις λίστες με τα super foods και στη δίαιτα ατόμων που προσέχουν τη διατροφή τους. Μα, τι είναι τελικά αυτά τα γκότζι μπέρις (goji berries) και από πού κρατάει η σκούφια τους;
Τα goji berries είναι μούρα έντονου κοκκινωπού χρώματος που συνήθως καταναλώνουμε στην αποξηραμένη τους μορφή. Όταν όμως είναι φρέσκα έχουν φωτεινό πορτοκαλί-κόκκινο χρώμα και ελλειψοειδές σχήμα, διαμέτρου 1–3 εκατοστών. Στην πρώτη ανάγνωση θυμίζουν ντοματίνια που κρύβουν κίτρινα σποράκια στη σάρκα τους. Πρόκειται για τους καρπούς δύο συγγενών φυτών, του Lycium barbarum και του L. chinsense, με προέλευση από την Ασία. Το φυτό Γκότζι Μπέρι είναι γνωστό εδώ και αιώνες στην Κίνα και στην περιοχή του Θιβέτ. Η γεύση τους είναι γλυκιά με κάπως ξινή επίγευση που θυμίζει φραμπουάζ (raspberries). Τα goji berries θεωρούνται συγγενείς της πατάτας, της ντομάτας, της πιπεριάς τσίλι, της μελιτζάνας και του καπνού, αφού ανήκουν στο ίδιο γένος, των σολανωδών. Τα τελευταία χρόνια η καλλιέργεια goji berries έχει ξεκινήσει και στην Ελλάδα με μεγάλη επιτυχία και πολύ καλά αποτελέσματα. Τα γκότζι μπέρις φτάνουν τα 3 μέτρα ύψος και παράγουν καρπούς που ωριμάζουν από τον Ιούλιο έως τον Οκτώβριο.
Διατροφική αξία
Το Goji Berry θεωρείται ως μια από τις πλουσιότερες φυσικές πηγές θρεπτικών συστατικών. 100 γρ. αποξηραμένου προϊόντος αποδίδουν 349 θερμίδες, όπως όλα τα αποξηραμένα φρούτα που προσφέρουν υδατάνθρακες με τη μορφή σακχάρων. Ωστόσο μια κουταλιά της σούπας (5-6 γρ.) μας δίνει μόλις 20 θερμίδες. Είναι πλούσια πηγή θρεπτικών συστατικών και αμινοξέων. Πιο συγκεκριμένα περιέχει 18 αμινοξέα, 21 ιχνοστοιχεία, βιταμίνες και μέταλλα. Αναλογικά έχει 6 φορές περισσότερα αμινοξέα από την γύρη μελισσών, 500 φορές περισσότερη βιταμίνη C ανά βάρος από τα πορτοκάλια, περισσότερο σίδηρο από το σπανάκι και περισσότερη βήτα καροτίνη από τα καρότα. Εξίσου σημαντικό είναι πως τα goji berries έχουν μεγάλη περιεκτικότητα σε πολυσακχαριδικά συμπλέγματα (σύνθετους υδατάνθρακες), είναι πολύ καλή πηγή φυτικής πρωτεΐνης, καροτενοειδών (προβιταμίνης Α), βιταμίνης C, βιταμίνης Β1, Β2, Β6 και Ε (το οποίο συνήθως συναντάμε στα σιτηρά και τους σπόρους και σπάνια στα φρούτα) σιδήρου, ασβεστίου και μαγνησίου. Επιπλέον, όπως όλα τα μούρα είναι πλούσια σε φλαβονοειδή τα οποία διαθέτουν ισχυρή αντιοξειδωτική δράση.
Ιδιότητες και οφέλη για την υγεία
- Στην Κίνα αναφέρεται στις λαϊκές παραδόσεις από το 2.800 π.Χ. και χρησιμοποιείται στην κινεζική ιατρική για τις ευεργετικές του ιδιότητες.
- Η χρήση του σχετίζεται με την ενδυνάμωση του σώματος, τη διατήρηση της καλής φυσικής κατάστασης και τη μακροζωία.
- Σε χειρόγραφα της Κινέζικης Ιατρικής η φύση των goji berries περιγράφεται ως «ήρεμη» και η γεύση τους «γλυκιά».
- Χαρακτηρίζονται επίσης ως «δίαυλοι» του ήπατος και των νεφρών, καθώς υποστηρίζεται ότι θρέφουν και τονώνουν αυτά τα όργανα, βελτιώνοντας το «γινγκ» (jing) και την υγεία των ματιών.
- Στα ίδια κείμενα αναφέρεται πως εκτός των καρπών χρησιμοποιείται και ο φλοιός του κορμού του φυτού.
- Σύμφωνα με τον Κρατικό Φορέα Ελέγχου Φαρμάκων και Τροφίμων της Κίνας, τα goji berries θεωρούνται ένα από τα 87 συστατικά της Κινέζικης Ιατρικής που χρησιμοποιούνται τόσο σαν συμβατικό όσο και σαν λειτουργικό τρόφιμο.
- Με βάση αποτελέσματα ερευνών που έχουν πραγματοποιηθεί σε πειραματόζωα τα πολυσακχαριδικά συμπλέγματα των goji berries μειώνουν τα επίπεδα γλυκόζης και βελτιώνουν τα επίπεδα των λιπιδίων στο αίμα ενώ παράλληλα ενισχύουν τους προστατευτικούς αντιοξειδωτικούς μηχανισμούς ορισμένων ενζύμων στο σώμα.
- Ενισχύουν το ανοσοποιητικό σύστημα και προστατεύουν από τον καρκίνο.
Πώς να τα εντάξουμε στη διατροφή μας
Δύσκολα θα τα βρούμε φρέσκα στην ελληνική αγορά, oπότε η χρήση των αποξηραμένων καρπών είναι σχεδόν μονόδρομος. Τα προσθέτουμε όπως τις σταφίδες στο γιαούρτι, τις μπάρες ενέργειας, τα κούκις, τα smoothies, τις μαρμελάδες. Τα προσθέτουμε επίσης σε σάλτσες με κρέατα και πουλερικά όπου δίνουν ωραία γλυκόξινη επίγευση.
